هفته نامه تاريخ شفاهي
 



 
          شماره 101    |    27 دي 1391

   


 

تسلیت


سخنی با سردبیر؛ تاریخ‌نوشته‌های عمومی برای یک رسانه تخصصی!


آموزش سندشناسی، تاریخ شفاهی و تاریخ نگاری جنگ در سازمان موزه انقلاب و دفاع مقدس


گفت‌ وگويی با فضل‌الله نعمتی - رياست بايگانی مجلس سنا-1


زندگینامه‏ها‏ی مستند، روح تاریخند


نقد کتاب «تلگرافچی پنج ستاره» خاطرات ستوانیار مخابرات، صابر قره‏داغلو


پسران «شهداي عرفه» می‌خواهند از پدران بنویسند


درباره کتاب خاطرات محمد صادق آهنگری که «آهنگران» شد


سکوت بعد از دیکتاتوری-1


سربازان و شهروندان: تاریخ شفاهی عملیات آزادی عراق از میدان جنگ تا پنتاگون


آفریقا: تاریخ شفاهی در کنیا و تانزانیا؛ طرح شهروند بایگان


هفته‌نامه «تاریخ شفاهی» و نگاهی به یکصد شماره


 



هفته‌نامه «تاریخ شفاهی» و نگاهی به یکصد شماره

صفحه نخست شماره 101

شماره یکصد هفته‌نامه «تاریخ شفاهی» سیزدهم دی ‌ماه 91 با نوشته‌ها و گفته‌هایی از علیرضا کمری، نویسنده و پژوهشگر، دکتر مهدی ابوالحسنی ترقی، مدرس دانشگاه فرهنگیان اصفهان، فائزه توکلی، کارشناس امور علمی و پژوهشی مدیریت تحصیلات تکمیلی پژوهشگاه علوم انسانی، دکتر ابوالفضل حسن آبادی، مدیریت امور اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی، دکتر مرتضي دهقان نژاد، دانشيار تاريخ دانشگاه اصفهان، مرتضی رسولی‌پور، رئیس بخش تاریخ شفاهی مؤسسه مطالعات تاریخ معاصرایران، دکتر سید ابوالفضل رضوی، دانشیار دانشگاه خوارزمی، روح اله صفری، مدیر انتشارات جهاد دانشگاهی واحد اصفهان، دکتر علی ططری، مدیر مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، سعید علامیان، نویسنده و روزنامه‌نگار دفاع مقدس، محمود فاضلی، کاردار پیشین ایران در یونان، سرهنگ کاظم فرامرزی، رئيس مركز ملي اسناد و كتابخانه پژوهشگاه علوم و معارف دفاع‌مقدس، اصغر کاظمی، نویسنده و پژوهشگر، محمدجواد مرادی‏نیا، رئیس مرکز ایران‏شناسی و اسلام‏شناسی کتابخانه ملی، ابوالفتح مؤمن، نویسنده و پژوهشگر، سیده میترا هاشمی، ویراستار علمی بنیاد فرهنگ کاشان، سیدولی‏هاشمی، مدیر دفتر ادبیات و مطالعات حوزه هنری مازندران، سیدقاسم یاحسینی، نویسنده و پژوهشگر، سه یادداشت از آمریکا، آرژانتین و انگلستان برای تاریخ شفاهی ایران و آمار و نمودار نتایج نقد و نظرسنجی هفته نامه منتشر شد.

علیرضا کمری تاکید کرده است: در حال حاضر از میان سر موضوعات و اهداف مقصود و متوقع، بخش اطلاع‌رسانی و اخبار این سایت برجستگی و نمود شایان توجه دارد و جای خالی مقالات، جُستارها و نقد و نظرهای پژوهشی، علمی و خصوصاً آموزشی مشهود و محسوس است. مع‌الوصف، گاه و بی‌گاه برخی اظهارنظرها و نقل سخنانِ شورمندانه‌ی احساسی‌ عاطفی (ادبی)، جُورِ نبودِ تأملات تاریخ‌شناسانه/ تاریخ‌کاوشانه را به دوش می‌کشد!

دکتر مهدی ابوالحسنی ترقی معتقد است: هفته‏نامه الکترونیکی تاریخ شفاهی جزء آن دسته از نشریات ادواری است که مخاطب و خواننده‏‏ خاص، حداقل به میزان مشترکین خود دارد. مشترکین آن را مخاطبین و کاربران واقعی روش تاریخ شفاهی شامل دانشجویان، اساتید، محققین و نویسندگان حوزه‏ تاریخ، روان‏شناسی، علوم اجتماعی و علوم ارتباطات تشکیل می‏دهند. از این رو رعایت استانداردهای رایج نشریات به ویژه نشریات علمی به منظور ارتقای کیفیت مطالب و افزایش سطح مخاطبان نشریه ضروری به نظر می‏رسد.

فائزه توکلی پیشنهاد داده است: نمونه طرح‏های پژوهشی تاریخ شفاهی مراکز علمی خارج از کشور ارائه شود تا مورد استفاده پژوهشگران این حوزه قرار گرفته و بر حوزه پژوهشی داخلی تأثیر گذارد و تاریخ شفاهی از سطح خاطره نگاری فاصله گرفته و به جای تمرکز بر سوژه بر ابژه گردش پژوهشی نماید. تحلیل روایت‏ها در تاریخ شفاهی جایگاه مهمی دارد. ستونی برای آموزش این بخش و آموزش مبانی نظری تاریخ شفاهی اختصاص داده شود.

دکتر ابوالفضل حسن آبادی یادآور شده است: بیش از70 درصد مطالب مربوط به جنگ وانقلاب است؛ حداقل باید تبیین کنید که چرا این طور است.

دکتر مرتضی دهقان نژاد خاطر نشان کرده است: تاريخ شفاهي دريچه‌اي است به روي همه ايرانياني که دوست دارند درد دل‏ها، غم و رنج‏هايشان، دغدغه‏ها و خاطراتشان گفته شود، ولي جايي براي طرح آن وجود نداشت. سايت و هفته‏نامه‏ تاریخ شفاهی فرصتي براي افراد فعال در این عرصه است.

مرتضی رسولی پور معتقد است: در صورتی‌ که نقطۀ عزیمت در فعالیت‌های تاریخ شفاهی و افق و اهداف، به ‌درستی در هفته‌نامه مشخص شود، در آن ‌صورت، درج دیدگاه‌های مناقشه‌ برانگیز و طرح نظرات مخالف و موافق در مقابل هم، ما را به نتایج بهتری خواهد رساند. هفته‌نامه از بدو تأسیس تاکنون به‌دلیل دوری از چنین رویکردی، فضای گفت‌وگو را کم‌رنگ کرده و گردانندگان محترم نیز بدون توجه کافی به این نکته، ناخواسته موجب شده‌اند نوعی یکنواختی بر آن حاکم شود. برای بیرون رفتن از این یکنواختی و تأثیرگذاری بیشتر بر مخاطبان، یکی از راه‌های مفید، طرح سؤالات مهم و اساسی و به اقتراح گذاشتن آنها و نیز نظرخواهی از صاحبنظران در قالب ارائۀ مقاله و تهیه گزارش‌های متعدد است.

دکتر سید ابوالفضل رضوی از دست‌اندرکاران هفته‌نامه تاریخ شفاهی درخواست کرده که: با ابتنای بیشتر به مسائل ضروری‏تر در عرصه مطالعات تاریخ و خاصه آنچه که به تحدید و نهادینگی تاریخ شفاهی و خاصه تاریخ‏نگاری آن کمک کند، موجبات تکثر چنین مرجع‏های پژوهشی و البته پرباری بیشتر این سایت و خاصه هفته نامه اخیر را فراهم آورند.

روح اله صفری یادآور شده است: شما می‏توانید فواصل انتشار نشریه را طولانی‏تر و حداقل مجوز نشریه‏ای «علمی ترویجی» که صرفاً سایبری منتشر می‏شود را از وزارت علوم اخذ کرده تا برای نویسندگان انگیزه بیشتری جهت انتشار مطالبشان در هفته نامه وجود داشته باشد.

دکتر علی ططری دست‌اندرکاران هفته‌نامه تاریخ شفاهی را به آسیب‌شناسی فعالیت‌شان با روش‌های گفت‌وگو یا جلسات دوره‏ای دعوت کرده است. زیرا هر حوزه‏ای باید آسیب شناسی شود.

سعید علامیان گفته که: جای نقدهای عالمانه خالی است؛ نقدی که دو طرفه باشد، یعنی یک نقاد با نویسنده درباره اثری که منتشر شده یا اثری از نویسنده‌ای دیگر دیالوگ کنند، حتی درباره آثار خارجی هم می‌توان این نقد را انجام داد. این کار موجب تولید پرونده‌هایی برای موضوع‌ها و آثار می‌شود.

محمود فاضلی معتقد است: برای پربار کردن سایت و هفته‏نامه، پرداختن به پاره‏ای از موضوعات بس دشوار است و نویسنده اجباراً می‏بایستی موضوعاتی را برگزیند که یا مورد علاقه مدیریت سایت باشد و یا ملاحظات آنها را کاملاً رعایت نماید. در حالی که پاره‏ای از نشریات داخلی اعم از روزنامه‌ها و هفته‏نامه‌ها بعضاً به موضوعات چالش‏برانگیز تاریخی نزدیک می‏شوند، سایت و هفته‏نامه از پرداختن به آن‏ها خودداری می‏کند.

سرهنگ کاظم فرامرزی به این نتیجه رسیده است که: در موضوع تاریخ شفاهی یک سرگشتگی هست؛ همه صدای تاریخ شفاهی را می‌شنوند، ولی مختصات دقیقی از آن ندارند. سایت تاریخ شفاهی باعث می‏شود روز به روز این فضای تاریک و غبارآلود روشن‌تر بشود. کاربر در گوگل جست‌جو می‏کند و اولین گزینه سایت تاریخ شفاهی می‌آید و این نقش راهنما دارد؛ اگر نگاه بنده به سایت شما با این تعبیری که گفتم بوده باشد، قطعاً کار بزرگی است.

اصغر کاظمی خواستار شده است که سرمقاله‏هایی که با عنوان «سرسخن» در سایت منتشر می‏شوند تخصصی نوشته شوند.

محمدجواد مرادی نیا این انتقاد را مطرح کرده که: سایت تاریخ شفاهی رسانه دفتر ادبیات انقلاب اسلامی و هنر مقاومت است و بیشتر فعالیت‏ها‏ی دست‌اندرکاران این مجموعه را پوشش می‏دهد.

ابوالفتح مومن معتقد است: در هر مبحث و موضوع جدیدی، قبل از آن که وارد عرصه فعالیت عملی آن شوند، می‏بایست مبانی نظری، اصول و قواعد آن تدوین و ارائه گردد. هفته‏نامه تاریخ شفاهی ظاهراً در این زمینه چندان توفیق نداشته است، چرا که با رویکرد جدید تاریخ شفاهی که بعضی مواقع متاسفانه خاطره‏نویسی، خاطره‏نگاری، خاطره‏گیری و... در زمره آن به حساب می‏آید، کم کم به صورت یک صنعت آن هم توسط متولیان متعدد که فقط دغدغه کار آماری دارند، درمی‏آید که می‏تواند آفت بسیار جدی برای این منبع بکر و زنده تاریخ معاصر باشد.

سیده میترا هاشمی تاکید کرده است: بخشی که برای نگارنده از همه خواندنی‌تر است و بیش از همه به تولید محتوای فارسی و نه فقط بازنشر آن، می‌پردازد، مطالبی است که از زبان‌های لاتینی ترجمه می‌شود و خوانندۀ فارسی زبان را از آخرین اخبار عرصۀ تاریخ شفاهی و آراء صاحب نظران مطلع می‌سازد. امیدوارم تولید محتوای این بخش منظم‌تر و هدفمندتر از پیش پی گرفته شود و مطالب با دقت بیشتر گزینش و ترجمه شوند.

سید ولی هاشمی یادآور شده: آنچه كه مهم است اين است كه مجله تاريخ شفاهي ايران به سن صدشمارگي خودش رسيده است. اين مجله اگر چه تا حرفه‏اي شدن فاصله طولاني دارد، اما تا اينجايش گام‏هاي روبه جلو و مثبتي را برداشته است.

سیدقاسم یاحسینی هم معتقد است: سایت و مسئولین آن مطلقاً به دنبال چالش نمی‌روند؛ بحث‌های جنجالی، بحث‌هایی که موافق داشته باشد، مخالف داشته باشد، مخالف‌ها با موافق‌ها خیلی به جد با یکدیگر چالش بکنند. من این گونه مطالب را اگر نگویم ندیدم، باید بگویم خیلی کم در سایت هست و این باعث می‌شود سایت طراوت و تازگی و به روز بودنش را از دست بدهد.

در بخش یادداشت های خارجی، رونالد گریل، رئیس پیشین دفتر پژوهشی تاریخ شفاهی دانشگاه کلمبیا، دکتر پابلو پوتسی، استاد تاریخ کرسی تاریخ ایالات متحده و مدیر برنامه تاریخ شفاهی دانشگاه بوینس آیرس و سیوبان وارینگتون، مشاور ارشد و دبیر بخش خارجی نشریه تاریخ شفاهی بریتانیا نوشته‌اند که هفته‌نامه تاریخ شفاهی با آگاه ساختنشان از تلاش‏های تاریخ شفاهی در ایران خدمتی بسیار سودمند را ارایه می‏کند و این نشریه نه تنها فضایی دانشگاهی دارد، بلکه به طور برجسته‌ای به تبادل دانش در میان جامعه دانشگاهی کمک می‌کند. علاوه بر این، این نشریه از آن جهت نیز اهمیت دارد که به شکستن فضای سانسور رسانه‏های غرب درباره ایران، انقلابش، فرهنگ و مردمش و خدماتشان به تاریخ کمک می‏کند. همچنین تدوین و ارسال پیوسته خبرنامه تاریخ شفاهی بسیار تاثیرگذار است.

آمار و نمودار نتایج نقد و نظرسنجی درباره عملکرد سایت و هفته‏نامه تاریخ شفاهی ایران هم در بالاترین اعداد نشان می‌دهد که عملکرد سایت و هفته‏نامه تاریخ شفاهی ایران را در نگاه کلی 51 درصد خوب بوده، سایت و هفته نامه تا حد 46 درصد نظرات توانسته به معیارهای رسانه تخصصی نزدیک شود، 32 درصد و بیشترین نظرات مقالات تاریخی را پسندیده‌اند، 51 درصد صفحه انگلیسی را عالی دانسته‌اند و 44 درصد طراحی ظاهری و ترکیب رنگ و متن به کار گرفته شده برای سایت و هفته‏نامه را خوب ارزیابی کرده‌اند.

شماره یکصد هفته‌نامه «تاریخ شفاهی» را در این نشانی (شماره 100) ببینید.



 
  
نام

پست الكترونيك
نظر شما
کد امنیتی

 

 

       تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.