شماره 101 | 27 دي 1391 | |
شماره یکصد هفتهنامه «تاریخ شفاهی» سیزدهم دی ماه 91 با نوشتهها و گفتههایی از علیرضا کمری، نویسنده و پژوهشگر، دکتر مهدی ابوالحسنی ترقی، مدرس دانشگاه فرهنگیان اصفهان، فائزه توکلی، کارشناس امور علمی و پژوهشی مدیریت تحصیلات تکمیلی پژوهشگاه علوم انسانی، دکتر ابوالفضل حسن آبادی، مدیریت امور اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی، دکتر مرتضي دهقان نژاد، دانشيار تاريخ دانشگاه اصفهان، مرتضی رسولیپور، رئیس بخش تاریخ شفاهی مؤسسه مطالعات تاریخ معاصرایران، دکتر سید ابوالفضل رضوی، دانشیار دانشگاه خوارزمی، روح اله صفری، مدیر انتشارات جهاد دانشگاهی واحد اصفهان، دکتر علی ططری، مدیر مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، سعید علامیان، نویسنده و روزنامهنگار دفاع مقدس، محمود فاضلی، کاردار پیشین ایران در یونان، سرهنگ کاظم فرامرزی، رئيس مركز ملي اسناد و كتابخانه پژوهشگاه علوم و معارف دفاعمقدس، اصغر کاظمی، نویسنده و پژوهشگر، محمدجواد مرادینیا، رئیس مرکز ایرانشناسی و اسلامشناسی کتابخانه ملی، ابوالفتح مؤمن، نویسنده و پژوهشگر، سیده میترا هاشمی، ویراستار علمی بنیاد فرهنگ کاشان، سیدولیهاشمی، مدیر دفتر ادبیات و مطالعات حوزه هنری مازندران، سیدقاسم یاحسینی، نویسنده و پژوهشگر، سه یادداشت از آمریکا، آرژانتین و انگلستان برای تاریخ شفاهی ایران و آمار و نمودار نتایج نقد و نظرسنجی هفته نامه منتشر شد. علیرضا کمری تاکید کرده است: در حال حاضر از میان سر موضوعات و اهداف مقصود و متوقع، بخش اطلاعرسانی و اخبار این سایت برجستگی و نمود شایان توجه دارد و جای خالی مقالات، جُستارها و نقد و نظرهای پژوهشی، علمی و خصوصاً آموزشی مشهود و محسوس است. معالوصف، گاه و بیگاه برخی اظهارنظرها و نقل سخنانِ شورمندانهی احساسی عاطفی (ادبی)، جُورِ نبودِ تأملات تاریخشناسانه/ تاریخکاوشانه را به دوش میکشد! دکتر مهدی ابوالحسنی ترقی معتقد است: هفتهنامه الکترونیکی تاریخ شفاهی جزء آن دسته از نشریات ادواری است که مخاطب و خواننده خاص، حداقل به میزان مشترکین خود دارد. مشترکین آن را مخاطبین و کاربران واقعی روش تاریخ شفاهی شامل دانشجویان، اساتید، محققین و نویسندگان حوزه تاریخ، روانشناسی، علوم اجتماعی و علوم ارتباطات تشکیل میدهند. از این رو رعایت استانداردهای رایج نشریات به ویژه نشریات علمی به منظور ارتقای کیفیت مطالب و افزایش سطح مخاطبان نشریه ضروری به نظر میرسد. فائزه توکلی پیشنهاد داده است: نمونه طرحهای پژوهشی تاریخ شفاهی مراکز علمی خارج از کشور ارائه شود تا مورد استفاده پژوهشگران این حوزه قرار گرفته و بر حوزه پژوهشی داخلی تأثیر گذارد و تاریخ شفاهی از سطح خاطره نگاری فاصله گرفته و به جای تمرکز بر سوژه بر ابژه گردش پژوهشی نماید. تحلیل روایتها در تاریخ شفاهی جایگاه مهمی دارد. ستونی برای آموزش این بخش و آموزش مبانی نظری تاریخ شفاهی اختصاص داده شود. دکتر ابوالفضل حسن آبادی یادآور شده است: بیش از70 درصد مطالب مربوط به جنگ وانقلاب است؛ حداقل باید تبیین کنید که چرا این طور است. دکتر مرتضی دهقان نژاد خاطر نشان کرده است: تاريخ شفاهي دريچهاي است به روي همه ايرانياني که دوست دارند درد دلها، غم و رنجهايشان، دغدغهها و خاطراتشان گفته شود، ولي جايي براي طرح آن وجود نداشت. سايت و هفتهنامه تاریخ شفاهی فرصتي براي افراد فعال در این عرصه است. مرتضی رسولی پور معتقد است: در صورتی که نقطۀ عزیمت در فعالیتهای تاریخ شفاهی و افق و اهداف، به درستی در هفتهنامه مشخص شود، در آن صورت، درج دیدگاههای مناقشه برانگیز و طرح نظرات مخالف و موافق در مقابل هم، ما را به نتایج بهتری خواهد رساند. هفتهنامه از بدو تأسیس تاکنون بهدلیل دوری از چنین رویکردی، فضای گفتوگو را کمرنگ کرده و گردانندگان محترم نیز بدون توجه کافی به این نکته، ناخواسته موجب شدهاند نوعی یکنواختی بر آن حاکم شود. برای بیرون رفتن از این یکنواختی و تأثیرگذاری بیشتر بر مخاطبان، یکی از راههای مفید، طرح سؤالات مهم و اساسی و به اقتراح گذاشتن آنها و نیز نظرخواهی از صاحبنظران در قالب ارائۀ مقاله و تهیه گزارشهای متعدد است. دکتر سید ابوالفضل رضوی از دستاندرکاران هفتهنامه تاریخ شفاهی درخواست کرده که: با ابتنای بیشتر به مسائل ضروریتر در عرصه مطالعات تاریخ و خاصه آنچه که به تحدید و نهادینگی تاریخ شفاهی و خاصه تاریخنگاری آن کمک کند، موجبات تکثر چنین مرجعهای پژوهشی و البته پرباری بیشتر این سایت و خاصه هفته نامه اخیر را فراهم آورند. روح اله صفری یادآور شده است: شما میتوانید فواصل انتشار نشریه را طولانیتر و حداقل مجوز نشریهای «علمی ترویجی» که صرفاً سایبری منتشر میشود را از وزارت علوم اخذ کرده تا برای نویسندگان انگیزه بیشتری جهت انتشار مطالبشان در هفته نامه وجود داشته باشد. دکتر علی ططری دستاندرکاران هفتهنامه تاریخ شفاهی را به آسیبشناسی فعالیتشان با روشهای گفتوگو یا جلسات دورهای دعوت کرده است. زیرا هر حوزهای باید آسیب شناسی شود. سعید علامیان گفته که: جای نقدهای عالمانه خالی است؛ نقدی که دو طرفه باشد، یعنی یک نقاد با نویسنده درباره اثری که منتشر شده یا اثری از نویسندهای دیگر دیالوگ کنند، حتی درباره آثار خارجی هم میتوان این نقد را انجام داد. این کار موجب تولید پروندههایی برای موضوعها و آثار میشود. محمود فاضلی معتقد است: برای پربار کردن سایت و هفتهنامه، پرداختن به پارهای از موضوعات بس دشوار است و نویسنده اجباراً میبایستی موضوعاتی را برگزیند که یا مورد علاقه مدیریت سایت باشد و یا ملاحظات آنها را کاملاً رعایت نماید. در حالی که پارهای از نشریات داخلی اعم از روزنامهها و هفتهنامهها بعضاً به موضوعات چالشبرانگیز تاریخی نزدیک میشوند، سایت و هفتهنامه از پرداختن به آنها خودداری میکند. سرهنگ کاظم فرامرزی به این نتیجه رسیده است که: در موضوع تاریخ شفاهی یک سرگشتگی هست؛ همه صدای تاریخ شفاهی را میشنوند، ولی مختصات دقیقی از آن ندارند. سایت تاریخ شفاهی باعث میشود روز به روز این فضای تاریک و غبارآلود روشنتر بشود. کاربر در گوگل جستجو میکند و اولین گزینه سایت تاریخ شفاهی میآید و این نقش راهنما دارد؛ اگر نگاه بنده به سایت شما با این تعبیری که گفتم بوده باشد، قطعاً کار بزرگی است. اصغر کاظمی خواستار شده است که سرمقالههایی که با عنوان «سرسخن» در سایت منتشر میشوند تخصصی نوشته شوند. محمدجواد مرادی نیا این انتقاد را مطرح کرده که: سایت تاریخ شفاهی رسانه دفتر ادبیات انقلاب اسلامی و هنر مقاومت است و بیشتر فعالیتهای دستاندرکاران این مجموعه را پوشش میدهد. ابوالفتح مومن معتقد است: در هر مبحث و موضوع جدیدی، قبل از آن که وارد عرصه فعالیت عملی آن شوند، میبایست مبانی نظری، اصول و قواعد آن تدوین و ارائه گردد. هفتهنامه تاریخ شفاهی ظاهراً در این زمینه چندان توفیق نداشته است، چرا که با رویکرد جدید تاریخ شفاهی که بعضی مواقع متاسفانه خاطرهنویسی، خاطرهنگاری، خاطرهگیری و... در زمره آن به حساب میآید، کم کم به صورت یک صنعت آن هم توسط متولیان متعدد که فقط دغدغه کار آماری دارند، درمیآید که میتواند آفت بسیار جدی برای این منبع بکر و زنده تاریخ معاصر باشد. سیده میترا هاشمی تاکید کرده است: بخشی که برای نگارنده از همه خواندنیتر است و بیش از همه به تولید محتوای فارسی و نه فقط بازنشر آن، میپردازد، مطالبی است که از زبانهای لاتینی ترجمه میشود و خوانندۀ فارسی زبان را از آخرین اخبار عرصۀ تاریخ شفاهی و آراء صاحب نظران مطلع میسازد. امیدوارم تولید محتوای این بخش منظمتر و هدفمندتر از پیش پی گرفته شود و مطالب با دقت بیشتر گزینش و ترجمه شوند. سید ولی هاشمی یادآور شده: آنچه كه مهم است اين است كه مجله تاريخ شفاهي ايران به سن صدشمارگي خودش رسيده است. اين مجله اگر چه تا حرفهاي شدن فاصله طولاني دارد، اما تا اينجايش گامهاي روبه جلو و مثبتي را برداشته است. سیدقاسم یاحسینی هم معتقد است: سایت و مسئولین آن مطلقاً به دنبال چالش نمیروند؛ بحثهای جنجالی، بحثهایی که موافق داشته باشد، مخالف داشته باشد، مخالفها با موافقها خیلی به جد با یکدیگر چالش بکنند. من این گونه مطالب را اگر نگویم ندیدم، باید بگویم خیلی کم در سایت هست و این باعث میشود سایت طراوت و تازگی و به روز بودنش را از دست بدهد. در بخش یادداشت های خارجی، رونالد گریل، رئیس پیشین دفتر پژوهشی تاریخ شفاهی دانشگاه کلمبیا، دکتر پابلو پوتسی، استاد تاریخ کرسی تاریخ ایالات متحده و مدیر برنامه تاریخ شفاهی دانشگاه بوینس آیرس و سیوبان وارینگتون، مشاور ارشد و دبیر بخش خارجی نشریه تاریخ شفاهی بریتانیا نوشتهاند که هفتهنامه تاریخ شفاهی با آگاه ساختنشان از تلاشهای تاریخ شفاهی در ایران خدمتی بسیار سودمند را ارایه میکند و این نشریه نه تنها فضایی دانشگاهی دارد، بلکه به طور برجستهای به تبادل دانش در میان جامعه دانشگاهی کمک میکند. علاوه بر این، این نشریه از آن جهت نیز اهمیت دارد که به شکستن فضای سانسور رسانههای غرب درباره ایران، انقلابش، فرهنگ و مردمش و خدماتشان به تاریخ کمک میکند. همچنین تدوین و ارسال پیوسته خبرنامه تاریخ شفاهی بسیار تاثیرگذار است. آمار و نمودار نتایج نقد و نظرسنجی درباره عملکرد سایت و هفتهنامه تاریخ شفاهی ایران هم در بالاترین اعداد نشان میدهد که عملکرد سایت و هفتهنامه تاریخ شفاهی ایران را در نگاه کلی 51 درصد خوب بوده، سایت و هفته نامه تا حد 46 درصد نظرات توانسته به معیارهای رسانه تخصصی نزدیک شود، 32 درصد و بیشترین نظرات مقالات تاریخی را پسندیدهاند، 51 درصد صفحه انگلیسی را عالی دانستهاند و 44 درصد طراحی ظاهری و ترکیب رنگ و متن به کار گرفته شده برای سایت و هفتهنامه را خوب ارزیابی کردهاند. شماره یکصد هفتهنامه «تاریخ شفاهی» را در این نشانی (شماره 100) ببینید.
| |
http://www.ohwm.ir/show.php?id=1615 تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است. |