| شماره 257 | 02 تير 1395 |
از غرب تا جنوب با خاطرات فیروز احمدیگردان می‌رود، دیگر برنمی‌گردد تا...فیروز احمدی، بسیجی و نانوایی بوده است که در طول دفاع مقدس در سمت‌های دیده‌بان و مسئول تطبیق آتش توپخانه ظاهر شد و در کارنامه خود حضور در بیش از 11 عملیات را به ثبت رسانده است. احمدی خاطرات زیادی را از جبهه‌های جنوب و غرب کشور به یاد دارد و درباره آنها با سایت تاریخ شفاهی ایران گفت‌وگو کرده است.
ماه رمضان در خاطرات آزادگان استان اصفهانسحری و تماشای آسمانخواندن خاطرات و روایت‌های آزادگان از سال‌های دوری از وطن، تلخی تحمل شکنجه‌ها و آزار و اذیت‌های نیروهای بعثی و شیرینی برادری‌ها و ابتکارات ناشی از محدودیت را به مخاطب می‌چشاند اما خاطرات مربوط به ماه مبارک رمضان در اسارت، مانند روزه بدون سحری و تحمل تشنگی تا ساعتی پس از اذان مغرب، برای هر یک از ما که آن روزها را تجربه نکرده‌ایم، غیرقابل درک است.
خاطرات مهدی چمرانمهندس مهدی چمران در چهارمین برنامه شب خاطره (19 فروردین 1372) میهمان حوزه هنری بود. او در این برنامه ـ که فیلم آن را پیش رو دارید ـ از برادر شهیدش، دکتر مصطفی چمران خاطره گفت. مهندس مهدی چمران هم‌اکنون رئیس شورای اسلامی شهر تهران است.
درباره «بازگشت به نقطه رهایی»خاطره‌گویی با تمام جزئیاتسالهاست که به صرافت افتاده‌ایم تا خاطرات آنهایی را که در سال‌های دفاع مقدس از مرزهای ایران دفاع کردند، به ثبت برسانیم. جمع‌آوری خاطرات این گروه، «تاریخ شفاهی» دفاع مقدس را شکل داده. در این بین، پیش آمده که برخی از خاطرات به بوته فراموشی سپرده و بسیاری نیز کمرنگ شده‌اند.
مجموعه نکته‌های آموزشیآیا می‌توان از تاریخ شفاهی برای آموزش خانواده استفاده کرد؟تاریخ شفاهی تاریخ گفتاری است. تاریخ شفاهی ما را قادر می‌کند از طریق افرادی که در متن وقایع بوده‌اند اطلاعات دست اول در مورد گذشته کسب کنیم. می‌تواند به اشکال مختلف از داستان‌ها، آهنگ‌ها و رکوردهای ویرایش شده باشد تا مصاحبه مستقیم با افراد تا از تجارب آنها از یک زمان یا رویداد خاص اطلاع یافت.
نوشتن مستند و چندصدایی از یک فاجعهنه خاطره، نه داستان، فقط تاریخ شفاهی!شاید بهتر باشد همین اول هشدار بدهم. از همان هشدارهایی که گاهی در مشاهده برخی از عکس‌ها، یا فیلم‌ها داده می‌شود. «صداهایی از چرنوبیل»* را هر کسی نمی‌تواند بخواند. این به خاطر عمق فجایع و دردهایی است که در کتاب بازتاب یافته. این فجایع واقعی‌اند، اما نه همه واقعیت، فقط بخشی از آن. «صداهایی از چرنوبیل»، درباره انفجار نیروگاه چرنوبیل و تاثیرات آن بر مردم است. دقیقا همان چیزی که روی جلد کتاب آمده؛ «تاریخ شفاهی یک فاجعه اتمی». این کتاب به معنای واقعی کلمه، کتابی در حوزه تاریخ شفاهی است.
وقتي براي ما مي‌نويسيد...
وقتي براي هفته‌نامه الکترونيکي تاريخ شفاهي مطلبي مي‌نويسيد، دوست داريم نکته‌هايي را در نظر بگيريد. اين هفته‌نامه نوشته‌ها و دانسته‌هاي ما را درباره مباحث مهم؛ خاطره‌گويي، خاطره‌نگاري، يادداشت‌نويسي روزانه، سفرنامه‌نويسي، وقايع‌نگاري، روزشمار نويسي و... نشان مي‌دهد. حتي براي زيرشاخه‌هاي رشته تاريخ هم جا باز کرده‌ايم؛ و چشم به راه خبرها، گزارش‌ها، مصاحبه‌ها، مقاله‌ها، يادداشت‌ها و... شما هستيم. خوب است نام و فاميل‌تان را کامل بنويسيد. سابقه علمي و نشاني الکترونيکي را هم حتماً بنويسيد، چکيده مقاله‌ها هم که جاي خود دارد! به ما اجازه بدهيد دست‌مان براي ويرايش، اصلاح، چينش و ترجمه مطالب شما باز باشد. در اين‌باره با خودتان هم مشورت خواهيم کرد. دل‌مان مي‌خواهد شأن علمي و ادبي تاريخ شفاهي و اين هفته‌نامه، با نوشته‌هاي متين و موقر شما حفظ شود. حيف است خداي نکرده قلم‌مان از دايره اخلاق بيرون برود. |
 نظریه تاریخ شفاهی (94/پایانی) نویسنده: لین آبرامز ________________________ قدرت و بازده یکی از شیوه‌هایی که مورخان شفاهی به نیت سنگین کردن کفه ترازو از پژوهشگر به نفع پاسخگو به کار بسته‌اند، مردمی کردن بازده طرح است. توانایی انتشار مواد و مصالح تاریخ شفاهی شامل فایل الکترونیکی و متن پیاده‌شده آن از طریق درج در اینترنت به سوژه تازه‌ای برای بحث درباره دسترسی‌پذیری و مالکیت تبدیل شده است. تاریخ شفاهی به برکت انقلاب دیجیتالی به دنیای جدیدی پرتاب شده که تقریباً به هر کسی اجازه می‌دهد به مدد ضبط‌صوت و دوربین‌های نسبتاً ارزان‌قیمت و ساده وارد عرصه تاریخ شفاهی شود، و در صورتی که دستاورد نهایی پروژه روی وب‌سایتی قرار گیرد دستیابی عده زیادتری را به آن ممکن می‌سازد، در حالی که این امکان در مورد آرشیوهای سنتی فراهم نیست. بسیاری از پروژه‌هایی که در بخش قبل در موضوع حمایتگری بدان‌ها اشاره کردیم برگزیده یا نسخه کامل مصاحبه‌ها را به چند دلیل روی وب‌سایت‌ها گذاشته‌اند: دسترسی‌پذیری، تبلیغ، شفافیت و تأثیری که این نوع مطالب بی‌درنگ روی بیننده یا شنونده می‌گذارند. مؤسسه پانوس می‌گوید روایت‌های گفتاری، فیلم‌های کوتاه، و عکس‌هایی که روی وب‌سایتش قرار می‌دهد «پاسخگویان‌شان را توانمند می‌سازد و ... بر تصمیم‌گیران تأثیر می‌گذارد.»[1] تشکل حمایتیِ «صدای بیماران»[2] انگلیس در وب‌سایت خود نوشته است که اطلاعاتِ حاصل از پروژه‌های قصه‌گوییِ دیجیتالی در واقع تجربیات بیماران را به بخش بهداشت و درمان منتقل می‌سازد.[3]    |