| شماره 250 | 15 ارديبهشت 1395 |
خاطراتی درباره شهید سعید سیاح طاهریقلب او برای شادی بچه‌های مناطق محروم و آسیب‌دیده میتپیدنخستین شب خاطره دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری در سال جاری و دویست‌و‌شصت‌و‌هفتمین برنامه شب خاطره، دوم اردیبهشت 1395 برگزار شد. موضوع این برنامه تجلیل از سردار شهید فرهنگی، سعید سیّاح طاهری در قالب بیان خاطرات بود؛ بخشی از این خاطرات را در ادامه می‌خوانید.
خاطرات معصومه آباداین فیلم مربوط به دومین «شب خاطره» است که 17 دی 1371 برگزار شد. معصومه آباد در این برنامه از خاطرات اسارت خود در سال‌های جنگ تحمیلی عراق علیه ایران گفته است. او متن کاملی از خاطراتش را در کتاب «من زنده‌ام» به چاپ رسانده است. تاکنون 267 برنامه شب خاطره از سوی مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری حوزه هنری برگزار شده است. برنامه آینده، 6 خرداد 1395 در تالار اندیشه برگزار می‌شود.
فصلی از تاریخ شفاهی سرودهای انقلابینُت جنگ!موسیقی را چه به جبهه؟ چه تشابهی بین جنگیدن و موسیقی وجود دارد؟ شاید اینها همان سؤال‌هایی است که در ذهن خیلی از رزمندگان دوران دفاع مقدس نقش می‌بست، اما آنها پس از اجرای محمد میرزاوندی، پاسخ این پرسش را درمی‌یافتند. این کتاب در واقع، روایتی از زندگی محمد میرزاوندی است و بخشی از تاریخ شفاهی هنر انقلاب اسلامی را شامل می‌شود که نقش هنر و هنرمند را در هشت سال دفاع مقدس بازگو می‌کند.
نگاهی به کتاب «صاعقه»شال‌بافان؛ شورشی‌های کرماناینطور می‌گویند که شاید سابقه بافندگی در کرمان به اندازه تاریخ این شهر باشد و حتی کرمان را محل بافندگی می‌دانند. قدیمی‌ترین سندی که کشف شده، داستان دختر هفتواد و دختران دیگری است که در این شهر به ریسیدن نخ می‌پرداخته‌اند. این سند به اواخر دوره اشکانیان و اوایل دوره ساسانی تعلق دارد.
درباره اثر اِلیکیا ام بوکولو و فیلیپ سِنتنی و تاریخ صوتی آفریقا (2000-1960)/ بخش نخستآرشیوهای صوتی، منابع رادیویی و تاریخ سیاسی آفریقای معاصردر بهار 2002 مجموعه لوح‌های فشرده، کاری از اِلیکیا ام بوکولو و فیلیپ سنتنی با عنوان «تاریخ صوتی آفریقا (2001-1960)» منتشر شد. این مجموعه که به کمک رادیوی بین‌الملی فرانسه و نهاد ملی سمعی - بصری تهیه و تدوین شده بود، برای نخستین بار بخشی از آرشیو رادیویی مربوط به اخبار و رویدادهای حال حاضر آفریقا را آشکار می‌کرد. این اثر خیلی زود مورد توجه و استقبال رسانه‌های تخصصی مربوطه قرار گرفت.
مجموعه نکته‌های آموزشیچرا انتشار اطلاعات تاریخ شفاهی باارزش است؟در اتاق زیر شیروانی یا گاراژ خود ممکن است نوارهای تاریخ شفاهی داشته باشید که بدون نور دیدن آنجا جمع شده است. یا ممکن است برای یک پروژه تاریخ شفاهی برنامه‌ریزی کنید و با توجه به آنچه یک‌بار انجام داده‌اید، آن را به پایان برسانید. تاریخ شفاهی را می‌توان در قالب‌های مختلف از جمله متن، کتاب، مقالات مجله یا نمایشگاه منتشر کرد. اگر می‌خواهید رویکرد نوآورانه‌ای داشته باشید، می‌توانید آن را در قالب یک بازی یا رمان ارائه دهید.
وقتي براي ما مي‌نويسيد...
وقتي براي هفته‌نامه الکترونيکي تاريخ شفاهي مطلبي مي‌نويسيد، دوست داريم نکته‌هايي را در نظر بگيريد. اين هفته‌نامه نوشته‌ها و دانسته‌هاي ما را درباره مباحث مهم؛ خاطره‌گويي، خاطره‌نگاري، يادداشت‌نويسي روزانه، سفرنامه‌نويسي، وقايع‌نگاري، روزشمار نويسي و... نشان مي‌دهد. حتي براي زيرشاخه‌هاي رشته تاريخ هم جا باز کرده‌ايم؛ و چشم به راه خبرها، گزارش‌ها، مصاحبه‌ها، مقاله‌ها، يادداشت‌ها و... شما هستيم. خوب است نام و فاميل‌تان را کامل بنويسيد. سابقه علمي و نشاني الکترونيکي را هم حتماً بنويسيد، چکيده مقاله‌ها هم که جاي خود دارد! به ما اجازه بدهيد دست‌مان براي ويرايش، اصلاح، چينش و ترجمه مطالب شما باز باشد. در اين‌باره با خودتان هم مشورت خواهيم کرد. دل‌مان مي‌خواهد شأن علمي و ادبي تاريخ شفاهي و اين هفته‌نامه، با نوشته‌هاي متين و موقر شما حفظ شود. حيف است خداي نکرده قلم‌مان از دايره اخلاق بيرون برود. |
 نظریه تاریخ شفاهی (87) نویسنده: لین آبرامز ________________________ بسیاری از این تحقیقات در کُنه خود به طور ضمنی یا صریح متوجه شده‌اند که تسلط بر خاطرات و نتیجتاً بر تاریخ همواره عامل نزاع قدرت بین مدعیان «حقیقت» درباره گذشته و کسانی بوده است که ادعای آنان را برنمی‌تابند. امروزه در تمام دنیا می‌گویند نگارش تاریخ خودش یک نزاع قدرت دائمی بوده است زیرا هر کسی با تفسیر خود مدعی است که استحکام استدلال، دانش، و وثاقتش بر دیگران برتری دارد. این ادعا با نگاه به رژیم‌های تمامیت‌خواه ثابت می‌شود زیرا رسماً با ساکت کردن بعضی‌ها، برگزاری یادبود، دستکاری تاریخ و توسل به قوه قهریه می‌کوشند روایت مطلوب خود را از گذشته بر جامعه تحمیل کنند و بدین طریق بر خاطرات فردی و جمعی انسان‌ها مسلط شوند. مصاحبه‌های ایرینا شرباکوآ با افرادی که از اواخر دهه 1930 تا 1950 سال‌هایی از عمر خود را در بازداشتگاه‌های رژیم استالین در اتحاد جماهیر شوروی گذراندند، به ما نشان می‌دهد که قدرت حاکم چگونه تاریخ را بازنویسی می‌کرد تا خاطرات فردی انسان‌ها از آن دوران و سختی‌های تبعیدگاه‌ها و اردوگاه‌های کار اجباری را آشفته نموده و نهایتاً خاموش و بلااثر کنند.[1] اورلاندو فیگِس نیز که درباره زندگی خصوصی مردم شوروی تحقیق می‌کرد برای شکستن مهر سکوت رژیم استالین بر داستان‌های شخصی مردم، از تاریخ شفاهی کمک گرفت.[2] فوران خاطرات شخصی، نامه‌ها و یادداشت‌های روزانه‌ای[3] که از دخمه‌های سکوت دوران شوروی و پس از فروپاشی آن به بیرون سرازیر شدند به وضوح ترس از سخن گفتن درباره گذشته و حتی یادآوری آن را برملا می‌سازد. در کلام زنی که پدرش را در دهه 1930 دستگیر کرده بودند پیداست که مردم یاد گرفته بودند از گذشته حرف نزنند. وی می‌گوید:    |