خبرهای فصل؛ زمستان 1396

تاریخ شفاهی، بهترین روش

علاقه‌مندان و دست‌اندرکاران با برگزاری کارگاه‌ها و نشست‌های تخصصی و جلسه‌های تفاهم و تولید مصاحبه و تدوین کتاب، همه برای تقویت تاریخ شفاهی قدم برمی‌دارند. آنها با تکیه بر این روش، ظرفیت‌های بیشتری را کشف می‌کنند و بر علاقه‌مندی‌شان به آن افزوده می‌شود.

به‌ یاد دکتر حسین اردستانی

از روایت عملیات تا ثبت تاریخ شفاهی فرماندهان

چارچوب و بُعد مفهومی که دکتر حسین اردستانی در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس برای تاریخ شفاهی جنگ تعریف کرده بود، مبتنی بر کارِ اسنادی و علمی بود؛ یک تاریخِ وفادار به واقعه. یعنی بیشتر، جهتِ تاریخ نظامی- غیر نظامی و فرماندهی مدنظر بوده است.

تاریخ شفاهی کارگران

نوع مصاحبه با این قشر با سایرین تفاوت اساسی دارد. در درجه نخست ترجیح با مصاحبه جمعی است که در این راستا در جلسه‌های مصاحبه ‏دسته‌جمعی کارگران، یکدیگر را تصحیح می‌کنند و به زمان و حوادث دقت و معنی می‌دهند.

بازخوانی یک گفت‌وگو

گِل راوی‌گری را با رَنج سرشتند

زمانی که عملیات عمق پیدا می‌کرد، جمع کردن و مدیریت اطلاعات آن، برای راوی دشوار می‌شد. در تاریخ ایران، پژوهش‌های میدانی به این دشواری صورت نگرفته است. به‌طوری که پس از ضبط و ثبت اطلاعات، راوی حاضر در عملیات باید در مدت سه یا چهار ماه به تدوین گزارشی می‌پرداخت که حجم آن، گاه 500 صفحه می‌شد.

خاطرات علی‌اصغر فانی

علی‌اصغر فانی، وزیر سابق آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران، مهمان پنجاه‌وچهارمین برنامه شب خاطره (5 تیر 1376) بود. او در این برنامه، خاطرات خود از منطقه و مدارس کردستان و شهادت یکی از همکارانش به دست ضد انقلاب را تعریف کرد. این روایت‌‌ را ببینیم.

آشنایی با سه کتاب

«رسم جهاد»، «آن یک نفر» و «از مشهد تا ژوهانسبورگ»

این سه کتاب دو وجه مشترک دارند. یکی این که حاصل جلسه‌های متعدد مصاحبه‌اند. به همین دلیل خاطره و تاریخ شفاهی در بر دارند. دیگر این که هر یک به مجموعه‌ اثری وابسته‌اند و آن مجموعه‌ها در مسیر ثبت و ضبط خاطرات و تاریخ شفاهی پیش می‌روند.

وقتي براي ما مي‌نويسيد...
وقتي براي هفته‌نامه الکترونيکي تاريخ شفاهي مطلبي مي‌نويسيد، دوست داريم نکته‌هايي را در نظر بگيريد.
اين هفته‌نامه نوشته‌ها و دانسته‌هاي ما را درباره مباحث مهم؛ خاطره‌گويي، خاطره‌نگاري، يادداشت‌نويسي روزانه، سفرنامه‌نويسي، وقايع‌نگاري، روزشمار نويسي و... نشان مي‌دهد. حتي براي زيرشاخه‌هاي رشته تاريخ هم جا باز کرده‌ايم؛ و چشم به راه خبرها، گزارش‌ها، مصاحبه‌ها، مقاله‌ها، يادداشت‌ها و... شما هستيم.
خوب است نام و فاميل‌تان را کامل بنويسيد. سابقه علمي و نشاني الکترونيکي را هم حتماً بنويسيد، چکيده مقاله‌ها هم که جاي خود دارد!
به ما اجازه بدهيد دست‌مان براي ويرايش، اصلاح، چينش و ترجمه مطالب شما باز باشد. در اين‌باره با خودتان هم مشورت خواهيم کرد.
دل‌مان مي‌خواهد شأن علمي و ادبي تاريخ شفاهي و اين هفته‌نامه، با نوشته‌هاي متين و موقر شما حفظ شود. حيف است خداي نکرده قلم‌مان از دايره اخلاق بيرون برود.

سال‌های تنهایی - 36

خاطرات خلبان آزاده، هوشنگ شروین(شیروین)
به کوشش: رضا بنده‌خدا

معمولاً در نشست‌ها، به ترتیب و مطابق برنامه، هر کس برحسب ذوق و سلیقه خود و به مناسبت، راجع به موضوعی صحبت می‌کرد. بیشتر صحبت‌ها الهام گرفته از سخنرانی‌ها و تفاسیر و مطالبی بود که از خدابخش (رادیو) دریافت می‌شد. چون محیط آنجا، مکانی اضافی و مناسب و مخصوص جلسات نداشت، به‌ناچار جلسات به ترتیب در یکی از دو اتاق بزرگ تشکیل می‌شد؛ ولی جلسات مذهبی شامل جلسه قرآن یا نماز جماعت را در اتاقی که برادران داوطلب می‌شدند، برگزار می کردیم.

شب‌ها را بیشتر بچه‌ها، به دعا و عبادت و نماز می‌گذراندند و فضای محیط بسیار روحانی بود. یکی از برادرانی که در سال 1365 اسیر شده و به ما پیوسته بود، به شوخی گفت: جوّ اینجا یک جوّ حوزه‌ای است؛ حتی بهتر از آن. چون شما شب و روز را به عبادت خدا می‌گذرانید؛ ولی حوزه‌ای باید به فکر رزق و روزی هم باشد!