چه کسی مالک تاریخ شفاهی است؟

زمانی که مصاحبه‌شونده خاطرات خود را از طریق مصاحبه‌های صوتی و یا تصویری در اختیار دیگران گذاشته و از طریق پیاده‌سازی و ساماندهی آرشیو می‌گردد، اطلاعاتی تولید می‌شوند که ممکن است از ابعاد مختلف و در راه‌های گوناگون، استفاده علمی و یا تجاری داشته باشند.

گفت‌وگو با محمدحسین قدمی

دوربین را همراه اسلحه به جبهه بردم

محمدحسین قدمی، معلمی است که در روزهای جنگ تحمیلی عراق علیه ایران راهی جبهه‌های نبرد شد و در کنار بر دوش کشیدن اسلحه، دوربین خود را هم سلاحی کرد تا با به تصویر کشیدن آن روزها، تصویر رشادت و مظلومیت رزمندگان جمهوری اسلامی ایران را به نسل‌های آینده برساند.

تاریخ شفاهی و مطالعات ارتباطی(2)

گستردن دامنه اسناد در قالب مصاحبه‌ها

غلبه فرهنگ شفاهی در تاریخ ما نسبت به تاریخ غرب در دوره‌ جدید نیز به شکل نوینی بروز می‌کند. مثلاً تعلل در جذب و هضم چاپ و مقاومت در برابر کهکشان گوتنبرگ نیز خود به نوع دیگری از قدرت سنت شفاهی در ایران حکایت دارد.

تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی‌در بوشهر(3)

اوج‌گیری مبارزات در نیمه دوم سال 1357

با ورود به سال 1356 فعالیت‌های انقلابی سرعت بیشتری به خود گرفت. در بوشهر نیز مردم ضمن آگاهی از فعالیت‌های امام خمینی(ره) خود را برای حضور بیشتر در صحنه آماده می‌کردند. در این سال اتفاق‌هایی رخ داد که گام به گام مردم را به انقلاب نزدیک‌تر می‌کرد.

گزارشی درباره منابع یکی از مهم‌ترین انقلاب‌های سده‌های اخیر

تاریخ شفاهی انقلاب الجزایر

آنچه تاریخ شفاهی را به عنوان رشته‌ای نو از مطالعات تاریخی گذشته متمایز می‌سازد، توجه این نوع تاریخ‌نگاری به روایت شاهدان عینی و بسنده نکردن به اطلاعاتی است که گاه تنها با نظر صاحبان قدرت به رشته تحریر درآمده است.

عکس‌ها را تحویل ساواک دادم

از کتاب آماده انتشار «عکاس همایونی: خاطرات شفاهی محمدعلی داوری»

محمدعلی داوری سال‌هاست عکاسی می‌­کند و یکی از عکاسان شناخته شده، زبده و ماهر شهر اراک است. او که از نوجوانی به این هنر علاقه‌­مند شد، با استعداد و ذهنی خلاق به ارتقای عکاسی در این شهر کمک مؤثری کرد.

درباره برنده جایزه نوبل ادبی ۲۰۱۵

صداهایی از چرنوبیل، تاریخ شفاهی یک فاجعه اتمی

پنج شنبه 16 مهر 1394 سوتلانا الکسیویچ[1]( -1948)، نویسنده اهل بلاروس، از سوی آکادمی سوئد برنده جایزه ادبی نوبل ۲۰۱۵ اعلام شد. اعضای آکادمی سوئد این نویسنده را به دلیل ارایه «روایاتی چندصدایی‌که مظهر محنت و شجاعت در روزگار معاصر ماست» ستودند.

وقتي براي ما مي‌نويسيد...
وقتي براي هفته‌نامه الکترونيکي تاريخ شفاهي مطلبي مي‌نويسيد، دوست داريم نکته‌هايي را در نظر بگيريد.
اين هفته‌نامه نوشته‌ها و دانسته‌هاي ما را درباره مباحث مهم؛ خاطره‌گويي، خاطره‌نگاري، يادداشت‌نويسي روزانه، سفرنامه‌نويسي، وقايع‌نگاري، روزشمار نويسي و... نشان مي‌دهد. حتي براي زيرشاخه‌هاي رشته تاريخ هم جا باز کرده‌ايم؛ و چشم به راه خبرها، گزارش‌ها، مصاحبه‌ها، مقاله‌ها، يادداشت‌ها و... شما هستيم.
خوب است نام و فاميل‌تان را کامل بنويسيد. سابقه علمي و نشاني الکترونيکي را هم حتماً بنويسيد، چکيده مقاله‌ها هم که جاي خود دارد!
به ما اجازه بدهيد دست‌مان براي ويرايش، اصلاح، چينش و ترجمه مطالب شما باز باشد. در اين‌باره با خودتان هم مشورت خواهيم کرد.
دل‌مان مي‌خواهد شأن علمي و ادبي تاريخ شفاهي و اين هفته‌نامه، با نوشته‌هاي متين و موقر شما حفظ شود. حيف است خداي نکرده قلم‌مان از دايره اخلاق بيرون برود.

نظریه تاریخ شفاهی (61)

نویسنده: لین آبرامز
مترجم: علی فتحعلی آشتیانی

_________________________

مورخان شفاهی چگونه نظریه خاطره را در فعالیت‌های خود به خدمت گرفته‌اند؟ روشن است که خاطرات در تلقی آنان دیگر به عنوان انباری آکنده از واقعیات و اطلاعات نیست که برای بازسازی گذشته به سراغ آن بروند و موجودی‌اش را تخلیه کنند. امروزه علاقة مورخان بیش از هر چیز به «نحوة» یادآوری گذشته معطوف شده است. این اتفاق باعث شده تا گام بزرگی که آنان در پژوهش‌های تاریخی خود به طرف «رجوع به خاطره» برمی‌داشتند تحت‌الشعاع علاقه جدید‌شان قرار گیرد. در این اتفاق چند عامل دست به دست هم داده‌اند که عبارتند از علاقه به بزرگداشت، بازنمایی،‌ یادبود و «ارائه شهادت».[1]پدیده مذکور در واقع از امتزاج و در هم تنیده شدن خاطره شخصی با خاطرة تاریخی به وجود آمده و امروزه به «تاریخ فرهنگی یادآوری» شهرت یافته است. مورخان شفاهی با آفرینش و نوشتن تاریخ فرهنگی به قسمی که یاد شد روی لبة تیغ راه می‌روند زیرا آفرینش داستان‌های خاطره‌ای و تبدیل آنها به خاطرات عمومی وجهه همت آنها قرار گرفته است؛ لیندا همیلتون[2] اصطلاح «اجتماعی کردن خاطرات»[3] را برای توصیف چنین اتفاقی برگزیده است.[4]بنیاد همه مصاحبه‌های تاریخ شفاهی بر کشف و نمایش تأثیر و تأثر خاطرة فردی با خاطرة جمعی یا خاطرة اجتماعی استوار است.

رابطه خاطره فردی با خاطره جمعی

مورخان می‌خواهند بدانند انسان‌ها چگونه گذشته‌شان را تحلیل و تفسیر می‌کنند. آنان در این مسیر از نظریه‌های خاطرة جمعی و خاطرة مردم‌پسند به غایت سود برده‌اند زیرا هر چند به گردآوری خاطرات شخصی مردم علاقمندند اما در نهایت می‌کوشند تا از این نوع خاطرات برای خلق تصویر جامع‌تر و زیباتری روی تابلوی تاریخ شفاهی کمک بگیرند.