پيشنهاد ثبت تاريخ شفاهي كميته امداد امام خميني(ره)
سید رضا صالحی امیری، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در ديدار با حسين انواري، رئيس كميته امداد امام خميني (ره) بر گسترش همكاري هاي في مابين تأكيد كرد و كميته امداد را محور نظام فقرزدايي ناميد. در اين ديدار كه ظهر سه شنبه 15 مهر 1393 در مجتمع ولايت كميته امداد امام خميني (ره) و با حضور معاونان دو نهاد برگزار شد، پيشنهادهایی در زمينه ثبت تاريخ شفاهي كميته امداد امام خميني (ره) توسط سازمان اسناد و كتابخانه ملي و همچنين ارائه نتايج پژوهش‌هاي اين نهاد در انديشگاه كتابخانه ملي ارائه شد كه مورد استقبال رئيس كميته امداد قرار گرفت. کمیته امداد امام خمینی، به دستورآیت الله خمینی، در 14 اسفند 1357 برای پشتیبانی از محرومان و مستضعفان و خودکفا کردن آنها تأسیس گردید.
ارایه درس تاریخ شفاهی برای «پیام‌آوران ایثار»
اسکندر یارنسب، مدیرکل تبلیغات و مراکز فرهنگی بنیاد شهید و امور ایثارگران گفت: «دومین دوره آموزشی «پیام‌آوران ایثار» ویژه سطح تکمیلی اصول و فنون سخنوری و روایتگری با حضور 550 نفر از 14 تا 26 مهر 93 در مجتمع فرهنگی، ورزشی و توانبخشی کردان کرج برگزار می‌شود. تمام شرکت کنندگان در دوره آموزشی پیام‌آوران ایثار از جامعه ایثارگری کشور شامل والدین، همسران و فرزندان شهدا، جانبازان و آزادگان هستند که از سراسر استان‌های کشور در این دوره شرکت خواهند کرد. اساتید این دوره هم از جمع اساتید حوزوی، دانشگاهی و تعدادی از سرداران و فرماندهان دوران دفاع مقدس هستند و دروسی در زمینه‌های تاریخ شفاهی و نقش و جایگاه رنگ و فرم در انتقال پیام، آشنایی با مبانی دفاع مقدس، روش‌های تهیه محتوا، اصول سخنوری و فنون روایت گری به شرکت کنندگان در این دوره آموزش داده خواهند شد. سایر عناوین آموزشی در این دوره مخاطب شناسی، فنون خاطره نویسی و خاطره گویی، دستاوردهای دفاع مقدس و تبلیغ چند رسانه‌ای هستند. دوره مقدماتی پیام‌آوران ایثار سال‌های قبل برای تعداد دو هزار و 200 نفر از اعضای جامعه شاهد و ایثارگر برگزار شده است.»
آموزش جوانان خوزستان برای ثبت تاریخ شفاهی
دومین نشست کارگروه اجرایی دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری حوزه هنری خوزستان با حضور مدیر دفتر و اعضای کارگروه در حوزه هنری مرکز آبادان برگزار شد. شهریار قلی‌گشتی، مدیر دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری حوزه هنری خوزستان، با اعلام این خبر افزود: «اهداف متعددی در این نشست نشانه‌گذاری شد، از جمله شناسایی و جذب نیروهای جوان در سطح استان و آموزش به آنان در زمینه تاریخ شفاهی، شناسایی و انتخاب سوژه‌های مناسب تاریخ شفاهی که از نیمه دوم امسال آغاز خواهد شد و تلاش برای برگزاری کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی به علاقه‌مندان و نیروهای مستعد. با افزایش اعتبار و امکانات این دفتر، فضا و فرصت بهتری برای توسعه فعالیت‌های آن که عمدتا حول محور و مبحث تاریخ شفاهی دفاع مقدس و انقلاب اسلامی است مهیا و ممکن می‌شود. دفتر استانی فرهنگ و مطالعات پایداری حوزه هنری خوزستان هر 15 روز یک بار با حضور اعضای فعال خود در زمینه پژوهش و نگارش عرصه دفاع مقدس تشکیل جلسه می‌دهد و این دفتر بیشتر تلاش می‌کند پل ارتباطی میان سوژه‌های تاریخ شفاهی و نهادهای فعال در این عرصه باشد و به‌عنوان اتاق فکری جهت شناسایی سوژه‌ها عمل کند. در حال حاضر این دفتر اثری با نام «تیمار غریبان» خاطرات سکینه محمدی، امدادگر دوران دفاع مقدس را آماده چاپ و نشر دارد که توسط پروین کاشانی‌زاده نوشته شده است. کارهای دیگری نیز وجود دارد که روال تولید و تدوین را می‌گذارند.»
نویسندگان، ناشران و ضعف اسنادی در حوزه تاریخ شفاهی
سعید علامیان، نویسنده مجموعه «روایت زندگی شهید حسن باقری» معتقد است: « برای نگارش کتاب‌هایی در باره شخصیت‌های بزرگ در جریان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، در وهله نخست، نیازمند مطالعه و گردآوری آثاریم. رکن مهم بعدی، استنادبخشی به گفته‌هاست. این مهم است که روایت راویان از نظر زمان، مکان و اسامی مستند باشد تا به متنی تاریخی تبدیل شود. نویسنده و پژوهشگر حوزه تاریخ شفاهی باید مطالعات کتابخانه‌ای ویژه‌ای داشته باشد و خوب کنکاش کند. متاسفانه نویسندگان حوزه تاریخ شفاهی ما با کتابخانه میانه‌ای ندارند و این باعث ایجاد نقصان می‌شود. البته بخشی از ضعف اسنادی در حوزه تاریخ شفاهی متوجه ناشران است. باید برای نوشته شدن کتاب خوب و مرجع، زمان مناسب در اختیار نویسنده قرار داد. نمی‌توان با زمان پژوهشی کم، کاری ارزشمند ارایه داد. با فرصت محدود دو تا سه ماهه که ناشران در اختیار نویسندگان قرار می دهند، تنها می‌توان اثری در حد و اندازه کتاب‌های یادواره‌ای منتشر کرد.»
فراخوان تاریخ شفاهی شهریار
اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان شهریار به منظور تألیف کتاب «تاریخ شهرستان شهریار» از فرهیختگان وهمشهریانی که اسناد و دیگر منابع مکتوب پیرامون تحولات تاریخی شهرستان را در اختیار داشته و همچنین از تمامی فعالین عرصه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و علمی که در روند توسعه و تحولات تاریخ معاصر شهرستان طی صد سال گذشته مشارکت داشته‌اند، برای تدوین و گردآوری «تاریخ شفاهی» این دیار دعوت به همکاری کرده است. به منظور تسهیل در این امر می‌توان در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه هر هفته و در ساعات اداری با میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان شهریار با شماره‌های ۶۵۳۲۴۸۵۸ و ۶۵۳۲۸۴۰۴ تماس گرفت.
رونمایی از کتاب «دا» در نیویورک
نسخه انگلیسی کتاب «دا» که به تازگی با ترجمه پال اسپراکمن، استاد دانشگاه راتگرز نیوجرسی و از سوی انتشارات مزدا منتشر شده است، در دفتر نمايندگي دائمی جمهوری اسلامی ایران درسازمان ملل متحد (نیویورک) رونمایی شد. در مراسم رونمایی از این کتاب در کنار مترجم آن، دکتر محسن اسلامی، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در نیویورک نیز حضور داشت و ضمن خوشامدگویی به حاضران از زحمات مترجم کتاب تقدیر و تشکر کرد. همچنین دکتر دهقانی، سفیر و سرپرست نمايندگي دائمی جمهوری اسلامی ایران درسازمان ملل متحد نیز مطالبی را پیرامون کتاب «دا» و انعکاس رشادت‌های زنان ایرانی در طول جنگ تحمیلی عراق علیه ایران مطرح کرد. حاضران در مراسم رونمایی نسخه انگلیسی کتاب «دا» پس از برگزاری آیین تجلیل از مترجم اثر، نسخه ای از کتاب را با امضای اسپراکمن به عنوان هدیه دریافت کردند. متن اصلی کتاب «دا» شامل خاطرات سیده زهرا حسینی از مقاومت در خرمشهر به کوشش و قلم سیده اعظم حسینی، بیش از 150 نوبت توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده‌است.
سفر «جمیله بوپاشا» به ایران
جمیله بوپاشا، بانوی مبارز انقلاب الجزایر و از چهره‌های برجسته این انقلاب، در آستانه سالروز استقلال این کشور به ایران سفر کرد. وی گفت: «پس از پیروزی انقلاب الجزایر، استعمارگران فرانسه در نهایت بی‌شرمی طی نامه‌ای که از وزارت دادگستری به دستم رسید، هزینه‌های زندان و شکنجه کردن مرا مطالبه کردند و هرگز به خاطر شکنجه‌های من عذرخواهی نکردند که این نشانه وحشیگری آنهاست.» خانم مرضیه حدیدچی (دباغ) بانوی مبارز انقلاب اسلامی در گفت‌وگویی با خبرنگاران، به اهمیت سفر جمیله بوپاشا به تهران اشاره کرد و گفت که در ایام مبارزه، جمیله بوپاشا از جمله چهره‌هایی بوده که در جلسات انقلابیون در کشورمان به زندگی‌اش اشاره می‌شده و شهامتش در برابر جنایات استعمارگران فرانسوی مــورد توجه قرار می‌گرفته است. وی به نقش مهم زنان در دو انقلاب ایران و الجزایر اشاره کرد و گفت که جمیله بوپاشا از چهره‌هایی است که مقاومتش در برابر استعمار نشان دهنده نقش‌‌آفرینی زنان انقلابی است. جمیله بوپاشا بامداد 13 مهر 1393 به دعوت رئيس سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران وارد تهران شد.
معنای واقعیت گذشته چگونه قابل بازسازی است؟
نشستی با عنوان «کاربست رویکرد تفسیری در بازخوانی آثار تاریخ‌نگاری اسلامی: مؤلفه‌های نظری و روش‌شناسی» 19 مهر ماه 1393 از ساعت 17 تا 19 با حضور زهیر صیامیان گرجی در محل پژوهشکده تاریخ اسلام برگزار خواهد شد. در این نشست، رویکرد تفسیری به عنوان رویکردی بررسی می‌شود که در آن روندی که محقق تاریخ‌پژوه به بازسازی گذشته می‌پردازد، ذیل فرایند تفسیر و مؤلفه‌های وابسته به آن صورت می‌گیرد. از این منظر، واقعیت گذشته به مثابه امری عینی قابل بازیابی نیست بلکه معنایی که از واقعیت گذشته توسط کنشگران تاریخی درک می‌شود قابل تفسیر می‌شود. این که این معنا چگونه قابل بازسازی است و روند تفسیر آن به نحوی که بتواند شناختی معتبر و موجه را از معنای واقعیت گذشته برای ما ممکن سازد، موضوع اصلی این نشست را تشکیل می‌دهد. برای فهم مناسب از مولفه‌های رویکرد تفسیری به مثابه راهبردی روش‌شناسانه و چگونگی کاربست آن در بازسازی معنای واقعیت گذشته بر نمونه متونی از قرون نخستین اسلامی به خصوص آثار مسعودی تأکید خواهد شد. پژوهشکده تاریخ اسلام، در تهران، خیابان توانیر، خیابان برادران، کوچه شهروز، پلاک 9 واقع است.
آماده‌سازی نسخه صوتی سه کتاب خاطرات
امین نادری، مسئول بخش سوره مهر الكترونیك حوزه هنری با اعلام آماده انتشار شدن 10 کتاب گویا در این موسسه از آماده انتشار شدن نسخه صوتی سه کتاب خاطرات «شنام»، «زیتون سرخ» و «دختر شینا» خبر داد. این کتاب‌های صوتی به طورعمده با صدای نویسندگان آنها و نیز هنرمندان حوزه هنری اجرا و ضبط خواهد شد. سه کتاب «دختر شینا» با خاطرات زندگی قدم خیر محمدی کنعان، همسر سردار شهید حاج ستار ابراهیمی هژیر به قلم بهناز ضرابی زاده، «شنام» شامل خاطرات و روایت کیانوش گلزار راغب از زمان جبهه رفتن و اسارت و آزادی خود و «زیتون سرخ» با خاطرات ناهید یوسفیان که ماجراهای زندگی خود و علی امینی، همسر شهیدش را روایت کرده است، در دست تهیه نسخه صوتی قرار گرفته‌اند که تا یک ماه آینده تولید و به بازار عرضه خواهد شد. این کتاب‌ها جدای از فروش نسخه صوتی، در فروشگاه‌های سوره مهر الکترونیک و نیز نرم‌افزار کتاب‌خوان سوره مهر منتشر خواهد شد.
یک روزنامه اقتصادی خاطرات شهرام جزایری را منتشر می‌کند
یک روزنامه اقتصادی اعلام کرده که به زودی خاطرات شهرام جزایری را به صورت روزانه و در یک ستون ثابت منتشر می‌کند. شهرام جزایری عرب 11 مهر 1393 از زندان آزاد شد. به گفته سهراب سلیمانی، مدیرکل زندان‌های استان تهران، او تمام محکومیت‌های خود را گذرانده و دیگر محکومیتی ندارد. روزنامه اقتصادی «آسیا» روز بعد در در صفحه نخست خود اعلام کرد که قرار است شهرام جزایری «خاطرات و نظریات اقتصادی» خود را که در 11 سال دوره محکومیت خود در زندان نوشته است، از طریق این روزنامه منتشر کند. شهرام جزایری عرب که به «اخلالگر در نظام اقتصادی کشور» مشهور شده بود، در سال 1381 بازداشت شد.
میراث بنگلادشیها در یک مجموعه
مجموعهای از یک میراث نادر پس از پنج سال آماده‌سازی ارائه شد. انجمن بین المللی تایگرز (The Tigers International association) طرح «تاریخ شفاهی بنگلادشی ها در منچستر بزرگ» را به مرکز مطالعات محلی اولدهام و اداره بایگانی ارائه کرد. محققان این انجمن از سال 2009 اقدام به جمع آوری تاریخ شفاهی و تصویری مستند بنگلادشیهایی کردند که طی سال های 1970-1940 به این منطقه آمدهاند. در این طرح با بیش از پنجاه نفر در مورد زندگی شان، روزهای نخست ورود به منطقه، تجربیات آنها، سختیهایی که متحمل شدهاند و دیگر مسائل مصاحبه شد. امید میرود که این طرح راه را برای انجام طرحهای مشابه در دیگر نقاط کشور هموار کند و تاریخ بنگلادشی ها در بریتانیاثبت شود.
پیش از این ثابت شده فیلمهای مستند ابزاری مفید برای آگاهی از گذشته از سوی جوانان و دیگر افراد در مورد مناطقی است که علاقمند به پیگیری گوناگونی غنی بنگلادشیها در آن منطقه هستند.
موستاک احمد مصطفی (Mustak Ahmed Mustafa) رئیس گروه ببرها گفت این کار اطلاعات را در اختیار نسلهای بعدی قرار می دهد.
هدف اصلی این کار جمعآوری اطلاعات ارزشمند و زنده نگهداشتن آن و نیز زنده نگهداشتن یاد کسانی است که به غنی شدن، پویایی و سرزندگی این منطقه برای زندگی کمک کردهاند.
این انجمن هم اکنون با مدارس کتابخانهها و دیگر سازمانها در ارتباط است و این مجموعه در اختیار مخاطبان زیادی قرار خواهد گرفت تا این تجربیات منتشر شده و همگان به ارزش آن پی ببرند.
نشانی:
تاریخ شفاهی نمایش «آن قوم به حج رفته»
http://rajanews.com/detail.asp?id=206420
میزگرد «خاطره‌نویسی دفاع مقدس؛ فرصت‌ها و چالش‌ها»
http://www.tasnimnews.com/Home/Single/515048
سه نکته در آسیب‌شناسی منابع دفاع مقدس
http://shahrara.com/js,text.ajax?y=1393&m=7&d=10&p=2&n=08
گفت وگو با باستانی پاریزی درباره دیدار استادان دانشگاه تهران با حضرت امام خمینی(ره) در اوایل انقلاب
http://www.mehrnews.com/detail/News/2380781
داستانی از جنگ به روایت یک استاد ایرانی در آمریکا
http://tarikhirani.ir/fa/news/All/bodyView/4740/index.html
روایت اکبر عبدی از سفر حج
http://www.mehrnews.com/detail/News/2383564
تجربه 4 میلیون کیلومتر سفر زمینی در ایران
http://www.mehrnews.com/detail/News/2384004
