شماره 158    |    17 ارديبهشت 1393

   


 

از کافه نادری تا کافه فیروز


تاریخ شفاهی فقط روایت چهره‌های شاخص نیست


نیروهای مذهبی در دوره پهلوی دوم-۱۲


گزارش نشست تاریخ و همکاری‎های میان‎رشته‎ای- ۳


يادي از سريال تلويزيوني دليران تنگستان-۴ و پايانی


نهضت خاطره‌نویسی


جامعة النجف، حرکتی نو در اصلاح نظام آموزشی حوزوی در نجف


برنامه تاریخ شفاهی جنوب چهلمین سال فعالیت خود را جشن می‏گیرد


نمایش‏های مستند صدای کهنه سربازان دانشجو را به سراسر کنتاکی می‏رساند


ضبط صدا، حافظ تاریخ برای آینده


خاطراتی از ایران اواسط قرن بیستم-3


 



پیش خوان شماره 158

تاریخ شفاهی لشکر ده سیدالشهدا(ع) تدوین می‌شود
اداره حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس استان البرز از برگزاری اولین جلسه هیات امناء پیشکسوتان دفاع مقدس استان خبر داد و اعلام کرد که این مجموعه در واقع شورا و اتاق فکری است که محل تصمیم گیری و سیاست گذاری‌های کلان فعالیت‌های حوزه دفاع مقدس استان است و در سال 1393 این شورا برای انجام 12 برنامه در حوزه دفاع مقدس هدف‌گذاری کرده است. مهم‌ترین این برنامه‌ها عبارتند از تدوین نقش استان البرز در دوران دفاع مقدس ، تدوین تاریخ شفاهی لشکر ده سیدالشهدا(ع) در دوران دفاع مقدس ، تکمیل مزار شهدای گمنام استان البرز، برگزاری یادواره تخصصی سرداران شهید کلهر و شرع پسند، راه اندازی دفاتر حفظ آثار دفاع مقدس در شهرستان های استان البرز و تجلیل از 5 نفر از فرماندهان شاخص استان درهمایش یادگاران دوران دفاع مقدس.


تفاهم برای تدوين تاریخ شفاهی پیشکسوتان ورزش و ارامنه گیلان
بر اساس تفاهم‌نامه‌اي که ميان مديريت اسناد و کتابخانه ملی گیلان و رئيس دانشکده ایران‌شناسی ایروان به امضا رسيده است، مقدمه ایجاد زمینه مناسب برای مبادله اطلاعات تاریخی و اسناد قدیمی موجود در آرشیو مراکز اسنادی ارمنستان با مرکز گیلان، فراهم گرديد. اعزام نیروهای متخصص و پژوهشگران فعال طرفین در حوزه اسناد، اعزام دانشجو در رشته‌های تاریخ، جغرافیا و مرتبط با شناخت گیلان، برای شرکت در محافل پژوهشی و مطالعاتی و برگزاری همایش‌ها و نشست‌های تخصصی با محوریت تاریخ ارامنه گيلان، تعهد طرف ارمنستانی بر ارائه فهرست کامل از اسناد قدیمی، نسخه‌هاي خطی، چاپی و سنگی فارسی كشورش در حوزه تاریخ و جغرافیای گیلان، تعهد مديريت اسناد و کتابخانه ملی گیلان بر ارائه فهرست کاملی از آثار مکتوب و مقالات مختلف فارسی مربوط به هویت و پیشینه ارمنستان و اسناد قدیمی مربوط به ارمني‌هاي مقيم گیلان، تلاش طرفين در تدوین مجموعه‌اي مصور از مقبره مشاهیر و چهره‌های مهاجر ایرانی در ارمنستان، از جمله مفاد این تفاهم‌نامه است. همچنین مديريت اسناد و كتابخانه گيلان، با امضای تفاهم‌نامه هفت‌بندي تدوین «تاریخ شفاهی پیشکسوتان ورزش گیلان» با مدیرکل سازمان ورزش و جوانان گیلان، سعي دارد به گردآوري اسنادي چون پوستر، عکس و حکم قهرمانی قهرمانان ورزش گیلان، اقدام كند. دو ورزش کشتی و باستانی، در مرحله نخست مورد توجه خواهند بود. در اين تفاهم‌نامه، اجرای طرح تدوین تاریخ شفاهی ورزشکاران شهید استان گیلان، در الويت قرار دارد. اين مديريت همچنين با هدف احیای بایگانی‌های راکد، مي‌كوشد با در اختيار گرفتن بايگاني راكد سازمان ورزش و جوانان، آن را احيا و ساماندهي كند تا اطلاعات مفیدی در باره ورزشکاران قدیمی گیلان از آن به دست آورد.


ضبط 250 ساعت مصاحبه برای طرح تاریخ شفاهی مطبوعات خراسان
همزمان با روز جهانی آزادی مطبوعات برخی از پیشکسوتان، کارشناسان حوزه مطبوعات و تهیه آرشیو روزنامه نگاری در مرکز اسناد آستان قدس رضوی گرد هم آمدند و درقالب نشست تخصصی تاریخ مطبوعات در خراسان را به نقد و بررسی گذاشتند. در این نشست، محمد هادی زاهدی، رییس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی گفت: «آرشیو مطبوعات این نهاد با برخورداری از یک میلیون و 300 هزار نسخه نشریه به زبان‌های گوناگون از دوران قاجاریه تاکنون بزرگترین آرشیو مطبوعات کشور از نظر تعداد نشریه است. هم اکنون در آرشیو مطبوعات آستان قدس رضوی بیش از 800 عنوان نشریه مربوط به خراسان از ابتدای نشر تاکنون موجود است. پروژه تاریخ شفاهی مطبوعات خراسان هم از سال 1384 با انجام مصاحبه با افراد دست‌اندرکار اعم از خبرنگار، سردبیر، گزارشگر، مدیر مسوول و صفحه آرا آغاز شده که در این مصاحبه‌ها نوع و روند پیشرفت کار از نظر کمی و کیفی ثبت و ضبط شده است. تاکنون 250 ساعت مصاحبه با 40 نفر از پیشکسوتان عرصه مطبوعات در خراسان انجام گرفته که به زودی پیاده سازی خواهد شد.»


اجرای طرح تاریخ شفاهی زندگی شهید آیت‌الله مدنی
عزیز جوانپور، رئیس مرکز اسناد ملی شمالغرب کشور گفت: «با شناسایی قریب به 30 نفر از چهره‌های موثر در دوران قبل و اوایل انقلاب اقدام به گفت‌وگو و ضبط توسط سازمان صدا وسیمای جمهوری اسلامی  نموده‌ایم. در همین راستا طرح تاریخ شفاهی زندگانی آیت‌الله شهید سیداسدالله مدنی آغاز به کار نموده است و دو نفر از محقیقین نیز برای تدوین کتاب اعلام آمادگی کرده‌اند.»


برگزاری کارگاه خاطره‌نویسی و تاریخ شفاهی در استان مرکزی
به همت دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری حوزه هنری استان مرکزی، کارگاه خاطره نویسی و تاریخ شفاهی با حضور محمد قاسمی‌پور، 17 اردیبهشت 1393 در محل حوزه هنری استان در شهر اراک برگزار می‌شود. این کارگاه به منظور تربیت نیروهای متخصص در حوزۀ مطالعات پایداری در استان و توجه جدی به تاریخ انقلاب اسلامی و دفاع مقدس تشکیل و سرفصل‌هایی درباره مصاحبه و مقدمات تدوین اثر ارائه می‌شود.


انتقاد از شیوه اکنون پرداختن به تاریخ شفاهی
گلعلی بابایی رییس سازمان هنری و ادبیات دفاع مقدس در «نشست تخصصی نقش مردم در دفاع مقدس و انعکاس آن در ادبیات پایداری» در بیست‌وهفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: «پرداختن به تاریخ شفاهی جنگ به شیوه کنونی، آفت است و مدنظر استادان و صاحب نظرانی که این فن را در استان‌ها آموزش داده‌اند نبوده و برخی از آثاری که به نحو فعلی منتشر می‌شوند بیشتر آسیب است، در حالی که تاریخ شفاهی می‌تواند منبع و مأخذی برای کارهای ادبی و هنری باشد اما به شیوه کنونی به ضرری برای نشر آثار دفاع مقدس تبدیل شده است.»


نقد راوی و روایت، ضرورت‌ حوزه تاریخ شفاهی
امین عزیزی، یکی از نویسندگان «تاریخ شفاهی زندگی و مبارزات شهید صادق امانی» در نشست رونمایی این کتاب در بیست‌وهفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: «یکی از مشکلات موجود در حوزه تاریخ شفاهی کشور عدم اطلاع از اهمیت آن و نبود رویه مشخص برای تربیت نیروی متخصص است. بسیاری از مراکز هستند که مصاحبه‌ها را از افراد مختلف تهیه می‌کنند، اما تلاشی برای حفظ یا انتشار آنها نجام نمی‌دهند. به همین خاطر نوعی بی‌اعتمادی به این رویه در نویسندگان و صاحبان خاطره دیده می‌شود. ما هنوز نتوانسته‌ایم اعتمادسازی در این حوزه را کامل کنیم. یکی از ضرورت‌های موجود در حوزه تاریخ شفاهی انقلاب نقد راوی و نقد روایت است. ما در علم حدیث اصطلاحی با عنوان «علم رجال» داریم که باید در آن راوی و صحت آن مورد بررسی قرار گیرد. متأسفانه گاه دیده می‌شود که در حوزه تاریخ انقلاب این رویه مورد بررسی قرار نگرفته و بعد از آن شاهد روایت‌های نادرست و مغشوش از وقایع هستیم که اثبات غلط بودن آنها زمان را از ما خواهد گرفت.»


تاریخ شفاهی فراتر از مصاحبه است
غلامرضا امیرخانی، از معاونان کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در نشست «آرشیو(یادمان‌ها و فرهنگ)» در بیست‌وهفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: «تاریخ شفاهی در کشور ما مدعیان زیادی دارد که در عین حال که کارهای خوبی در این زمینه انجام داده‌اند، موازی‌کاری‌های بسیاری را هم در حال انجام دادن هستند. نکته دیگری که در رابطه با آرشیو بسیار مهم است و به آن توجه نمی‌شود این است که تصور بر آن است که تاریخ شفاهی یعنی داشتن صرف مصاحبه و پرسش و پاسخی با مصاحبه شونده. در صورتی ‌که تاریخ شفاهی فراتر از این معناست و دارای استانداردهایی است که هر مصاحبه‌کننده‌ای باید آنها را مد نظر قرار دهد اما در ایران تاریخ شفاهی به اندازه کافی علمی نیست و اصولی و تکنیکی انجام نمی‌پذیرد. نکته‌ای که باید در مورد تاریخ شفاهی در نظر گرفت، محدودیت‌ها و اعمال نفوذهایی است که ممکن است در آن وجود داشته باشد. بدین معنی که مصاحبه‌شوندگان سهوا و یا عمدا اطلاعات تاریخی اشتباهی را ارایه می‌دهند و این بر عهده یک محقق است که این اطلاعات را به نحو درستی استخراج کند.»



 
انتشار تاریخ ادبیات کودکان ایران در سال‌های 1340 تا 1357
جلد‌های هشتم تا دهم «تاریخ ادبیات کودکان ایران» که به ادبیات این گروه سنی در روزگار نو می پردازد و به همت محمدهادی محمدی و زهره قایینی نوشته و گردآوری شده، از سوی نشر چیستا منتشر شد. جلد نخست این مجموعه به «ادبیات شفاهی و دوران باستان»، جلد دوم به «ادبیات کودکان پس از اسلام»، جلد سوم و چهارم به «ادبیات کودکان دوره مشروطه» و جلد پنجم تا دهم به «ادبیات کودکان در روزگار نو» می پردازد. سه جلد هشتم تا دهم «تاریخ ادبیات کودکان ایران» فاصله سال‌های 1340 تا 1357 را در بر می گیرد.


خاطره‌نویسی دو فرمانده سپاه پاسداران
محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام و فرمانده سپاه پاسداران در سال‌های جنگ تحمیلی عراق علیه ایران گفت: «در موضوع دفاع مقدس تاکنون هیچ خاطره یا کتابی ننوشته‌ام زیرا فضای سیاسی کشور به گونه‌ای است که از خاطرات دفاع مقدس که افتخار ملی بود، سوء استفاده می‌شود. خاطرات بسیاری از آن دوران دارم اما به دلیل برداشت‌های جناحی از خاطرات در نگارش آنها تامل کرده‌ام. اصلاح‌طلبان می‌گویند چرا جنگ تحمیلی پس از فتح خرمشهر ادامه یافت؟ و اصولگرایان می‌پرسند چرا امام(ره) جام زهر را نوشید؟ دلایل بسیاری برای هر یک از این سوال‌ها وجود دارد اما به دلایل امنیتی و نظامی نمی‌توان پاسخ صریح به همه این سوال‌ها داد. در چنین فضای سیاسی نگران این هستم که دفاع مقدس مردم ما که افتخار ملت ماست بازیچه شود. با وجود همه این‌ها، صبر من هم در حال تمام شدن است و در نهایت به دلیل تحریفات غیرمنصفانه خاطراتم را خواهم نوشت.» سرلشکر رحیم صفوی، مشاور عالی مقام معظم رهبری در امور نظامی و فرمانده سپاه پاسداران در سال‌های پس از دفاع مقدس هم از در دست چاپ بودن جلد دوم خاطراتش از دفاع مقدس خبر داده است. جلد اول این خاطرات با عنوانن «از جنوب لبنان تا جنوب ایران» از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است.


دو روزشمار برای سال‌های پس از انقلاب
اولین جلد از مجموعه کتاب‌های «ایران پس از انقلاب اسلامی» که به رخداد های 22 بهمن 1357 تا خرداد 1358 می‌پردازد به همت خبرگزاری فارس منتشر شد. روح الله امین‌آبادی در این کتاب علاوه بر بیان روزانه حوادث و اتفاقات روزها و ماه‌های پس از پیروزی انقلاب به ارائه جزئیاتی از این رویدادها پرداخته است. گفته شده است که جلدهای بعدی این مجموعه به زودی منتشر خواهد شد و در هر جلد به یک فصل از تاریخ انقلاب پرداخته خواهد شد. پیش از این و به تازگی، نخستین جلد از مجموعه «روزشمار جمهوری اسلامی» که به کوشش محسن غنی‌یاری تدوین شده، از سوی موسسه مطالعات و پژوهش‌های سياسی به چاپ رسیده است. این جلد، وقايع و رويدادهای 22 بهمن 1357 تا 29 اسفند 1357 را در بر دارد.


روایت خاطرات کاروان زائران صلح سوریه با فیلم و کتاب
مسئول کاروان زائران صلح سوریه از ساخت چند فیلم مستند توسط بهروز افخمی، محمدحسین جعفریان، محسن اسلام‌زاده و نگارش یک کتاب توسط علیرضا قزوه بعد از سفر این افراد به سوریه خبر داد. سلیم غفوری با اشاره به سفری که چندی پیش به همراه کاروان زائران صلح سوریه به این کشور داشت، گفت: «کسانی که در کاروان زائران صلح سوریه همراه بودند بخشی از خاطرات را در سخنان خود بیان کرده‌اند و حالا قرار است اینها به شکل فیلم مستند و کتاب تدوین شود.»


خاطراتی از سال‌های مبارزه‌ روحانیت با رژیم پهلوی منتشر شد
کتاب «خاطرات حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدتقی عبدوس» با تدوین حسن شمس‌آبادی به عنوان هشتصد‌وهشتادوپنجمین کتاب تولید شده در مرکز اسناد اننقلاب اسلامی و یکصدوبیست‌وهفتمین کتاب خاطرات در مجموعه آثار این مرکز، در 316 صفحه منتشر شده است. این خاطرات اطلاعاتی از سال‌های مبارزه‌ روحانیت و دیگر اقشار جامعه با رژیم پهلوی دارد. وی به‌عنوان واعظی انقلابی به شهرهای متعددی از جمله كازرون، مینودشت، سمنان، دامغان، كشكوئیه، شهرری، آمل، زنجان، زرین‌شهر، چالوس، شهسوار، دماوند و... سفر كرد و به تبلیغ آموزه‌های انقلابی پرداخت. پس از پیروزی انقلاب نیز مسئولیت‌های متعددی از جمله امام‌جمعه‌ سبزوار و كرج را عهده‌دار شد.


افتتاح خانه فرهنگ ایثار و مقاومت
خانه فرهنگ ایثار و مقاومت، 11 اردیبهشت در محل برگزاری بیست‌وهفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران افتتاح شد. در غرفه مربوط به خانه فرهنگ ایثار و مقاومت، چهار میز تخصصی مختص ایثارگران، بانوان، نوجوانان و جوانان و ایثارنویسان و ایثارپژوهان تدارک دیده شد که در هر یک از آنها از عموم بازدیدکنندگان برای درج خاطره، جمله یا عبارتی با مفهوم ایثار در کتابی که قرار است منتشر شود، دعوت ‌شد. به همین منظور طرح تدوین کتاب «فرهنگ ایثار» اولین کتاب مردمی جهان به مرحله اجرا درآمده است. عنوان کتاب «فرهنگ ایثار» نویسنده آن، مردم ایران‌زمین و ناشر آن، خانه فرهنگ ایثار و شهادت است. سعید الفتی، مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور ایثارگران در سخنانی هدف از ایجاد خانه فرهنگ ایثار و مقاومت را در نمایشگاه کتاب تهران برای اولین بار، ترویج این فرهنگ در جامعه و به صورت مردمی عنوان کرد.


پیش‌بینی پرفروشی خاطرات یک فوتبالیست
انتشارات هدلاین انگلیس از چاپ کتاب خاطرات شخصی لوئیس سوارس، مهاجم تیم فوتبال لیورپول و مهاجم تیم ملی فوتبال اروگوئه خبر داد و پیش‌بینی کرد به احتمال زیاد این کتاب پرفروش ترین کتاب ورزشی سال خواهد شد. سوارس به تازگی از سوی مسئولان لیگ فوتبال انگلیس به عنوان برترین بازیکن با 30 گل زده شناخته شد.


انتشار ترجمه خاطرات ملاله
انتشارات نگاه کتاب «منم ملاله» اثر کریستینا لم را با ترجمه صداقت حیاتی منتشر کرد. این کتاب خاطرات ملاله یوسف زی، دختر پاکستانی را شامل می شود که قربانی ترور نیروهای طالبان شد و اینک به عنوان فعال حوزه صلح اشتغال دارد. این دختر به دلیل اصرار بر تحصیل، توسط نیروهای طالبان هدف گلوله قرار گرفت و ترور شد اما با وجود اصابت گلوله به سر این دختر، این ترور نافرجام ماند و ملاله به انگلیس منتقل شد. کتاب خاطرات ملاله یوسف زی، خاطرات این شخص از زمان ترور به بعد را شامل شده و به گذشته او نیز می‌پردازد.


نشانی:
نشست رونمایی کتاب «تاریخ شفاهی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»
http://ibna.ir/vdcdnn0fjyt0nz6.2a2y.html
مراسم رونمایی «تاریخ شفاهی زندگی و مبارزات شهید صادق امانی»
http://ibna.ir/vdcepv8zvjh8oni.b9bj.html
دومین بخش از تاریخ شفاهی وزارت آموزش و پرورش در دهه 1360
http://www.jamaran.ir/fa/NewsContent-id_40545.aspx
خاطرات آیت‌الله ملکوتی از نهضت امام خمینی(ره)
http://www.jamaran.ir/fa/NewsContent-id_40812.aspx
پیرامون چشم انداز تاریخ‎نگاری انقلاب اسلامی ایران
http://farsnews.com/newstext.php?nn=13930215001292
خاطرات سرگو گامدلیشویلی از جبهه مقاومت گیلان
http://www.ical.ir/index.php?option=com_k2&view=item&id=17198



 
  
نام

پست الكترونيك
نظر شما
کد امنیتی

 

 

       تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.
counter UPDATE error: 1054, Unknown column 'count' in 'field list'