شماره 153    |    21 اسفند 1392

   


 

تاریخ شفاهی شهدا، یک ارزیابی


کالبدشکافی موضوعات تاریخ شفاهی ایثار و شهادت


نهمین نشست تخصصی تاریخ شفاهی ایران برگزار شد


خدمات و تعاملات متقابل علم اطلاعات و دانش‌شناسی با تاریخ شفاهی


نیروهای مذهبی در دوران پهلوی دوم -7


درگذشت عبدالمجید مجیدی؛ آخرین رئیس سازمان برنامه و بودجه دوران پهلوی


يادي از محمود استادمحمد «در واپسین واژه‌ها... ناتمام!»


یاد استاد در سالگرد درگذشتش


دکتر احسان شریعتی مطرح کرد : ناگفته های جدید از اختلاف نظرهای شریعتی با بازرگان و مطهری


مرزهای فلوریدا: مؤلفی که انواع تاریخ شفاهی را ضبط کرد


به یاد بود کیم لیسی راجرز


دوازدهمین همایش بین‌المللی جهت‌گیری‌های جدید در علوم انسانی


«موهبت خاطره»: همایش انجمن ملی تاریخ شفاهی نیوزیلند


هجدهمین همایش انجمن بین المللی تاریخ شفاهی


تاریخ شفاهی: سمینار روش‌های داستان زندگی


 



پیش خوان شماره 153

بررسی تاریخ شفاهی در نمایشگاه کتاب تهران
گلعلی بابایی، رئیس سازمان هنری و ادبیات دفاع مقدس از برگزاری کارگاه‌های آسیب‌شناسی و نقد و بررسی آثار منتشر شده در حوزه تاریخ شفاهی و خاطره‌نویسی دفاع مقدس خبر داد و گفت‌: «کارگاه‌های نقد و بررسی آثار منتشر شده بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس تاکنون در کرج و تهران برگزار شده است و ما در نظر داریم تا سومین کارگاه را در اردیبهشت ماه 1393 در نمایشگاه کتاب تهران برگزار کنیم،‌ همچنین در تلاش هستیم سایر کارگاه‌ها را سال آینده در استان‌های مرزی کشور برگزار کرده و به نقد آثار منتشر شده در حوزه دفاع مقدس بپردازیم.» وی همچنین از عرضه بیش از 15 عنوان کتاب جدید توسط انتشارات سازمان هنری و ادبیات دفاع مقدس در نمایشگاه کتاب تهران خبر داد. «فقط غلام حسین باش» خاطرات حسین رفیعی به کوشش حمید حسام‌، «خرمشهر نمی‌میرد» خاطرات یکی از خبرنگاران و عکاسان جنگ،‌ «با تو می‌مانم» خاطرات جمشید نظمی از آخرین نفراتی که تا هنگام شهادت مهدی باکری با او بود، «اینجا صدایی نیست» خاطرات رضا پورعطا، پژوهشی درباره نقش زنان در دفاع مقدس به کوشش سیدعلی صادقی و «یادنامک» شامل آثار منتخب نخستین کنگره ملی خاطره‌نویسی دفاع مقدس از جمله این آثار است.



فعالیت بیش از 150 محقق با کارگاه‌های تاریخ شفاهی
حسین نصرالله‌زنجانی، مسوول دفتر مطالعات و ادبیات پایداری مراکز استانی حوزه هنری، 17 اسفند ماه 1392 در دومین کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی در حوزه هنری فارس، درباره نتایج فعالیت‌های مجموعه زیر نظرش گفت: «تاکنون 18 دوره آموزشی تاریخ شفاهی در سطح کشور برگزارشده که خروجی آنها فعالیت بیش از 150 محقق در زمینه تاریخ شفاهی در جامعه فرهنگی کشور است.»



گردآوری تاریخ شفاهی ساختمان‌های مجلس، مهندسی دوران جنگ و مهندسان مشاور
علیرضا قهاری، رئیس هیئت‌مدیره انجمن مفاخر معماری ایران درباره برنامه‌های سال 1393 انجمن گفت: «انتشار کتاب اندیشه معماران معاصر، ادامه جلسات هم‌اندیشی، برگزاری جشنواره باغ ایرانی در اردیبهشت‌ماه، از برنامه‌های سال آینده است. سال آینده نیز به نام گیلان نام‌گذاری شده که به صورت تخصصی به آن پرداخته می‌شود. چند پروژه شفاهی از جمله ساختمان‌های مجلس شورای اسلامی، مهندسی دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و تاریخ شفاهی مهندسان مشاور را نیز در دست اقدام داریم.»



یک جشنواره و بانک جامعی از تاریخ شفاهی شهر مشهد
مراسم اختتامیه جشنواره «من و خاطرات انقلاب اسلامی» 18 اسفند ماه 1392 در محل فرهنگسرای انقلاب در مشهد برگزار خواهد شد. این جشنواره در 5 محور مکان‌های انقلابی، رویدادها، افراد و شخصیت‌ها، مدارس و دیگر موضوعات (حکومت نظامی‌، جنایات رژیم پهلوی در مشهد، راهپیمایی‌ها، تصویر امام خمینی(ره) در راهپیمایی‌ها و نقش روستاها در شکل گیری انقلاب اسلامی) در ایام دهه فجر برگزار شد. شرکت کنندگان جشنواره در مقاطع راهنمایی و دبیرستان و اعم از دختر و پسر بودند که استقبال دانش آموزان دختر بیشتر بود. از میان آثار، 30 اثر توسط داوران برگزیده شدند. فرهنگسرای انقلاب اسلامی از صاحبان آثار برگزیده با اعطای لوح تقدیر، یک جلد کتاب و بن خرید از فروشگاه بچه‌های آفتاب با سقف 1 میلیون الی 500 هزار ریال تقدیر کرد. نتایج بررسی آثار ارسالی نشان داده که این آثار با اطلاعات بکری که در بر دارند، بانک جامعی از تاریخ شفاهی شهر مشهد خواهند شد.



خاطرات و تاریخ شفاهی، یکی از محورهای همایش ایران، جنگ جهانی اول و خلیج فارس
همایش بین‌المللی ایران، جنگ جهانی اول و خلیج فارس در نیمه اردیبهشت ماه 1393 در تهران برگزار می‌شود. مجید تفرشی، دبیر علمی این همایش گفت: «با توجه به صدمین سالگرد آغاز جنگ جهانی اول، اعلام بی‌طرفی ایران و نقض تمامیت ارضی کشورمان توسط قدرت‌های خارجی و از سوی دیگر ضرورت تاکید بر پژوهش‌های بنیادین تاریخی در مساله ایران و خلیج فارس، برگزاری چنین همایشی هم ضرورتی پژوهشی و تاریخی و هم وظیفه‌ای میهنی ودر جهت منافع ملی ایران است. این همایش به همت انجمن پژوهشگران ایران و با همکاری و مساعدت چند موسسه و نهاد فرهنگی و اجتماعی دیگر برگزار خواهد شد.» طبق برنامه اعلام شده، همایش جنگ جهانی اول و خلیج فارس 17 اردیبهشت ماه برگزار می‌شود. زمان ارسال چکیده مقالات تا 15 فروردین و اصل مقالات تا 8 اردیبهشت ماه سال 1393 است. برخی از محورهای اصلی پیشنهادی همایش عبارتند از: اسناد، مطبوعات، مأخذشناسی، خاطرات و تاریخ شفاهی، مسائل سیاسی، مسائل اجتماعی، ایلات و عشایر، تحولات فرهنگی، مجلس، دولت، دربار، روحانیت، بازرگانان، تجارت داخلی، تجارت خارجی، سیاست‌های راهبردی قدرت‌های اصلی درگیر در جنگ جهانی درباره ایران و خلیج فارس، بازیگران بین‌المللی موثر در خلیج فارس و جنگ جهانی اول در ایران. ایمیل اختصاصی همایش برای کسب اطلاعات بیشتر و ارسال خلاصه و اصل مقالات پیشنهادی ipgww1@gmail.com است.



برگزاری نخستین کارگاه تاریخ شفاهی در کرمانشاه
نخستین کارگاه دو روزه خاطره نویسی و تاریخ شفاهی 14 و 15 اسفند 1392 با حضور حسین نصرالله‌زنجانی و محمد قاسمی‌پور در حوزه هنری کرمانشاه برگزار شد. این کارگاه به منظور تربیت نیروهای متخصص در حوزه مطالعات پایداری در استان و توجه جدی و آگاهانه به ادبیات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس تشکیل و سرفصل‌های مصاحبه و مقدمات تدوین به فعالان این عرصه ارائه شد. همچنین کارگاه تکمیلی تاریخ شفاهی در حوزه هنری ایلام برگزار شد و تفاوت تاریخ شفاهی با خاطره، ویژگی‌های یک مصاحبه‌گر، عناصر فن مصاحبه و مستندسازی در دفاع مقدس از جمله مباحث مطرح شده در این کارگاه بود.



مستندسازی آثار شفاهی هزار نفر از خانواده‌های شهدا
فضل‌الله تکلو، معاون پژوهش و ارتباطات فرهنگی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان مرکزی گفت: «97 درصد از آثار نوشتاری و مستندات شهدای این استان جمع‌آوری شده است. کار جمع‌آوری آثار تمام شهدای استان طی یک برنامه 10 ساله در دستور کار بنیاد شهید استان بوده و اکنون در مراحل پایانی است. همچنین تاکنون تاریخ شفاهی 50 درصد خانواده‌های شهید دارای بالای 70 سال سن اخذ و تدوین شده است. برنامه‌ریزی‌های لازم به منظور مستند سازی آثار شفاهی یک هزار نفر از خانواده‌های شهدای استان در سال 1392 صورت گرفته است.»



انجام ۵۷۰ ساعت مصاحبه با رزمندگان
رسول جلایی، رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس گیلان با اشاره به عملکرد این نهاد در سال 1392 و ضرورت توجه به تاریخ شفاهی دفاع مقدس، گفت: «۵۷۰ ساعت مصاحبه با رزمندگان و پیشکسوتان دفاع مقدس در ۱۱ هزار برگ در این مدت پیاده سازی شده است.»



روایت سفر رهبر انقلاب به زیمبابوه در «از هراره تا تهران»
حسن ادیب‌زاده، مدیر موسسه ایمان جهادی از عرضه کتاب «از هراره تا تهران» با روایت سفر آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب به زیمبابوه و ماجراهای رخ داده در این سفر در نمایشگاه کتاب تهران خبر داد. وی گفت: «کتاب سبک روایتگری دارد، ابتدا سفر رهبر انقلاب به زیمبابوه روایت می‌‌شود، هم‌چنین ماجراهای هشت روز حضور رهبر انقلاب در این کشور و‌ روایت دیدارهای تأثیرگذار و سخنرانی یک ساعت و 20 دقیقه‌ای ایشان نیز از جمله محتوای این کتاب است. همچنین رخدادها و حواشی عجیبی که در تیم حفاظت ایشان رخ داده از دیگر بخش‌های این کتاب است.»



صحیفه امام(ره) با صوت و فیلم سخنرانی‌ها همراه شد
یازدهم اسفند ماه 92 دو نرم افزار «آواگرد 3» و «بیان ماندگار» در محل برگزاری هفتمین نمایشگاه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال رونمایی شد. «آواگرد 3» محصول جدید موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) شامل اسناد، مدارک، فیلم، صوت، تصویر، اسلاید و عکس و متن‌های ایشان است. این نرم افزار، این امکان را فراهم می‌کند که کاربر هنگام مراجعه به متن صحیفه امام (مجموعه 22 جلدی سخنرانی‌ها، نامه‌ها، حکم ها و... امام خمینی) بتواند با جست‌وجوی یک واژه، علاوه بر یافتن متن، تصویر، صوت و فیلم مرتبط با آن را نیز بیابد و تا حدودی در فضای زبانی و حال و هوایی که آن واژه یا عبارت بیان شده است قرار گیرد و بداند که آن کلمه یا جمله با چه لحن و شرایط بیانی از زبان امام خمینی(ره) نقل شده است. به گونه‌ای که می‌تواند چهره امام را در زمانی که آن واژه را بیان می‌کنند، مشاهده کند. «بیان ماندگار» دیگر نرم افزار موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) نخستین نسخه دیجیتال انگلیسی مجموعه آثار امام (EVERLASTING THOUGHT) است که قابلیت‌های مختلفی که در نسخه فارسی آن وجود دارد، در بر دارد.



تاریخچه مبارزات یک مدرسه دخترانه
کتاب «صفرها و بیست‌ها: درباره‌ مدرسه‌ رفاه» نوشته رخساره ثابتی به تاریخچه مدرسه دخترانه رفاه، جمع شدن دختران مبارز و نقش این مدرسه در تاریخ انقلاب اسلامی می‌پردازد. در روزهای تاریخی بهمن 1357 مدرسه رفاه میزبان حوادث سرنوشت‌سازی است که در کتاب درباره بعضی از این حوادث مهم و از جمله سکونت امام خمینی(ره) در آنجا مطالبی آمده است. کتاب «صفرها و بیست‌ها: درباره‌ مدرسه‌ رفاه» نوشته رخساره ثابتی به عنوان نخستین کتاب مجموعه‌ای با عنوان «آن روزها» از سوی نشر کتاب قاف منتشر شده است.



رونمایی از سفرنامه واحدی
مراسم رونمایی از کتاب «واحدی در سفرها به اینجا و آنجا: خاطرات سفرهای تلویزیونی سیدمحمدعلی (اقبال) واحدی» که براساس اطلاعات کتابشناختی موجود در کتابخانه ملی، توسط راوی منتشر شده، 20 اسفند 1392 برگزار شد. این کتاب خاطرات و عکس‌های بیش از 30 سال فعالیت هنری و سفرهای دور ایران واحدی، مجری تلویزیون را در 200 صفحه در بر دارد. واحدی در این کتاب همچنین اصل و نسب، دوران کودکی، پیشینه اجراهای خود، حضور در جبهه‌های ایران و بعلبک لبنان را برای نخستین بار همراه با عکس‌هایی از آن دوران روایت کرده است.



خاطراتی از گفت‌وگو با كنسرسيوم نفت و نامه‌های سیاسی دهه 1350
فصلنامه «نگاه نو» با تاریخ انتشار زمستان به شماره 100 رسید. در این شماره یادداشتی از علی میرزایی، سردبیر نگاه نو آمده و گزارشي از پا گرفتن و آغاز به كار نگاه‌نو و انتشار نخستین شماره آن در مهرماه 1370 ارایه شده است. بخش «تاريخ معاصر ايران» این شماره دو مقاله دارد. اولي با عنوان «از پشت پرده مذاكرات نفت» به قلم محمدعلي موحد که گزارشي است از گفت‌وگوهاي ميان ايرانيان و هیأتي از كنسرسيوم نفت، كه در گذشته به قلم اميرعباس هويدا و اردشير زاهدي و به تازگي به قلم فؤاد روحاني منتشر شده است. ولي موحد، خاطرات مكتوب خود را نیز به نوشته‌های پیشین افزوده است و گوشه‌اي از نحوه حكمراني و تصمیم‌گیری در مسائل اساسی را در ايران دوره پهلوی دوم نشان می‌دهد. مقاله دوم از محمدحسين خسروپناه است با عنوان «دعوت از ديكتاتور براي پذيرش حقوق سياسي مردم». مقاله خسروپناه شامل چند نامه است كه فعالان سياسي در دهه 1350 به شاه نوشتند و به او هشدار دادند و از او خواستند كه به قانون احترام بگذارد و آزادي‌هايي را كه حق مردم است از آنان نگيرد و از ظلم و ستم بكاهد، كه او گوش نكرد.



انتشار خاطرات آیت‌الله عباسعلی صادقی قهاره
کتاب «خاطرات آیت الله عباسعلی صادقی قهاره» از سوی دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی و با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان لرستان منتشر شد. این کتاب پس از انجام 33 ساعت مصاحبه توسط ایمان سپهوند و رضا اقبالی و تدوین سامان سپهوند به مناسبت کنگره نکوداشت راوی که در تاریخ 15 اسفند 92 در خرم آباد برگزار شد، منتشر و رونمایی شد. «خاطرات آیت الله عباسعلی صادقی قهاره» از 3 فصل «از تولد تا هجرت به خرم‌آباد»، «از هجرت به خرم آباد تا پیروزی انقلاب اسلامی» و «از پیروزی انقلاب تا رحلت امام خمینی(ره)» تشکیل شده است.



معرفی برگزیدگان چهارمین جشنواره خاطره‌نویسی بوشهر
آیین اختتامیه چهارمین جشنواره خاطره‌نویسی دفاع مقدس بوشهر 19 اسفند 1392 از سوی اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان برگزار شد و از میان 159 اثر از 105 نفر آثار مهرنوش باشی، طاهره خلیلی، معصومه شهریاری، یعقوب مقاتلی و رضا دوان علامه‌زاده برگزیده شدند. همچنین از جلد اول کتاب «منزل به منزل» نوشته فرزانه دهقانی و با شرح دیدار با مادران و همسران شهدا و زنان ایثارگر استان که توسط انتشارات دریانورد منتشر شده، رونمایی شد.



تجزیه و تحلیل خاطرات رئیس ستاد ارتش صدام
در پیشخوان شمار 147 هفته‌نامه تاریخ شفاهی خواندید که کتاب خاطرات نزار عبدالكريم فيصل الخزرجي، رئیس ستاد ارتش صدام از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران با عنوان «الحرب العراقية - الإيرانية: مذكرات مقاتل 1980- 1988» از سوی «المركز العربي للأبحاث و دراسة السياسات» منتشر شد. منابع خبری در کشورهای عربی اعلام کرده‌اند که راوی کتاب «جنگ عراق – ایران : خاطرات یک رزمنده ۱۹۸۸ – ۱۹۸۰» پنج عملیات نظامی که خود فرمانده میدان آنها بوده را تجزیه و تحلیل کرده است. مرکز عربی تحقیقات و مطالعات سیاسی هم به عنوان ناشر کتاب اذعان کرده که این اثر اولین روایتی است که باید آن را «روایت عراقی از جنگ» دانست. این نشر به تازگی خبر تکمیلی‌تری درباره این کتاب منتشر کرده و در آن آورده است که این کتاب 638 صفحه‌ای خاطراتی درباره جنگ در خرمشهر و فاو و جزایر مجنون دارد. همچنین از عبدالوهاب القصاب نام برده که این اثر با همراهی و بازنگری و ویرایش او آماده شده و خود از افسران سابق ارتش عراق بوده است. این همراهی باعث شد که او كتاب دیگری در کنار خاطرات نزار عبدالكريم فيصل الخزرجي با عنوان «الحرب العراقية – الإيرانية 1980-1988: قراءة تحليلية مقارنة في مذكرات الفريق الأوّل الركن نزار عبد الكريم فيصل الخزرجي» در 167 صفحه آماده کند که از سوی ناشر خاطرات به چاپ رسیده است. این کتاب تجزیه و تحلیلی مقایسه‌ای درباره خاطرات را در بر دارد.



جنگ جهانی اول و «جنگنده‌های هارلم»
کمپانی سونی امتیاز یک کتاب دیگر از مکس بروکس نویسنده کتاب «جنگ جهانی زد» را خریداری کرد؛ کتابی که هنوز منتشر نشده و با عنوان «جنگنده‌های هارلم» یک رمان گرافیکی با تصویرگری کانان وایت است. ماجرای آن در سال 1918 می‌گذرد و سرگذشت هنگ پیاده نظام 369 را که یک واحد آمریکایی متشکل از آفریقایی- آمریکایی‌هاست بیان می‌کند که در جریان جنگ جهانی اول در اروپا می جنگند. اما وقتی این مردان به عنوان قهرمان به کشورشان باز می‌گردند، با مسایل نژادپرستانه آزاردهنده‌ای روبه رو می‌شوند. کتاب «جنگنده‌های هارلم» قرار است اول آوریل 2014 به بازار کتاب بیاید و قرار است فیلمنامه فیلم مورد نظر را نیز خود بروکس بنویسد.



نشانی‌ها:
تاريخ شفاهي؛ درجست‌وجوي معنا و مفهوم
http://www.cgie.org.ir/fa/news/10232
تاریخ شفاهی، شیوه ای به منظور حفظ و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت
http://www.ical.ir/index.php?option=com_k2&view=item&id=16480
سیر تحول خاطره‌نگاری شاهان و رجال از ایران باستان تا پهلوی
http://ibna.ir/vdcdnk0foyt0nj6.2a2y.html
مکتوب نشدن خاطرات سیاسی به مصلحت‌اندیشی‌ها بستگی دارد
http://ibna.ir/vdci5qazut1a3z2.cbct.html
رازهای‌زندگي آخرين نماينده‌ساواك در آمريكا
http://www.mashreghnews.ir/fa/news/292721
گزیده‌ای از اسناد کردستان (مجلس اول تا پنجم شورای ملی)
http://www.ibna.ir/vdciyqazqt1a3r2.cbct.html
«سفرنامه و تاریخ اصفهان» تا پیش از جنگ جهانی اول
http://ibna.ir/vdch--nzq23nwzd.tft2.html
شماره 100 ماهنامه «شاهد یاران» با مجموعه‌ای از گفت‌وگو‌ها درباره شهید مهدی زین‌الدین
http://www.magiran.com/magtoc.asp?mgID=5237&Number=100&Appendix=0



 
  
نام

پست الكترونيك
نظر شما
کد امنیتی

 

 

       تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.
counter UPDATE error: 1054, Unknown column 'count' in 'field list'