ارایه آنلاین تاریخ شفاهی
موزه دموکراسی استرالیا (MoAD) واقع در ساختمان قدیمی پارلمان کالنبرا (Canberra) اعلام کرد که به تدریج دسترسی آزاد به تمام آرشیو تاریخ شفاهی خود را به صورت آنلاین فراهم می کند. این موزه به جمع آوری نوارها و مجموعه‌های مربوط به دموکراسی پارلمانی استرالیا، فعالیت حزبی سیاسی و سرگذشت ساختمان قدیمی پارلمان می‌پردازد. این ساختمان از سال 1927 تا سال 1988 محل پارلمان ملی استرالیا بوده است. اولین بسته آنلاین مصاحبه‌ها شامل مطالبی درباره گالری مطبوعاتی پارلمان استرالیا در نشانی http://oralhistories.moadoph.gov.au در دسترس قرار گرفته است.
برگزاری کارگاه تاریخ شفاهی و خاطره‌نگاری
دوره آموزشی مهارت‌های رسانه‌ای توسط مجتمع آموزشی طلوع http://toluehagh.ir در زمستان 92 برگزار می‌شود. در این دوره که در دو سطح مقدماتی و پیشرفته برگزار می‌گردد امکان آموزش حضوری و مجازی برای علاقه‌مندان فراهم شده است. این دوره در هفت هفته و 21 جلسه برگزار می‌شود که آغاز دوره 2 بهمن 1392 و پایان دوره 15 اسفند است. کلاس‌ها در روزهای پنج شنبه و 3 جلسه در یک روز برگزار می‌شود. کارگاه تاریخ شفاهی و خاطره نگاری از جمله عناوین تدریسی در دوره پیشرفته مهارت‌های رسانه‌ای است.
تاریخ شفاهی در ایران بیشتر جنبه تجربی دارد
چهارمین كارگاه فنون مصاحبه دفتر مطالعات و ادبیات پایداری اصفهان با حضور حسین نصرالله‌زنجانی، مسئول دفتر مطالعات و ادبیات پایداری امور استان‌های حوزه هنری و محمد قاسمی پور، پژوهشگر در روزهای 28 و 29 آذر ماه 1392 در خانه هنرمندان اصفهان برپا شد. زنجانی در این کارگاه گفت: «بنای تاریخ شفاهی گفت‌وگو است. این رشته در كشورها و دانشگاه‌های معتبر دنیا به عنوان یك رشته دانشگاهی شناخته شده است، اما در ایران بیشتر جنبه تجربی دارد، مانند دوران جنگ كه بسیاری از مطالب براساس تجربه اتفاق افتاد. با توجه به گذر زمان از حوادث انقلاب و دوران دفاع مقدس ما نیازمند نهضتی در جمع آوری خاطرات هستیم. موضوع ما در واقع مصاحبه خبری و رپرتاژی نیست، بلكه موضوع ما پژوهش و پژوهشگری تاریخ است.» قاسمی‌پور هم گفت: «نیاز امروز این است كه فراتر از اسم‌ها برویم و به شناسایی شخصیت‌هایی كه در جنگ حضور داشتند و تاریخ ساز شدند بپردازیم. ما با انسانهای معاصر سروكار داریم و یادگیری و آشنایی با فنون مصاحبه را برای شناساندن آدم ها نیاز داریم. تاریخ شفاهی به مفهوم گپ و گفت در تاریخ قدمت زیادی دارد و در گذشته به عنوان اولین رسانه مطرح شده است، اما پس از اختراع ضبط صوت سندیت یافت كه پیشینه آن به كمتر از یك قرن می‌رسد. ما به دلیل گذرا بودن زمان، حافظه محدود انسان و فانی بودن انسانهای درگیر در یك حادثه نیازمند شناسایی دو رویداد مهم تاریخی معاصر ایران، انقلاب اسلامی و دفاع مقدس هستیم.»
انقلاب اسلامی در ارومیه و نقدی بر خاطرات چپ در ایران
کتاب «جدال خاطرات: نقدی بر خاطرات چپ در ایران» تالیف محمود لالوی به همت مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شد. این کتاب با نگاهی نقادانه به بررسی خاطرات اعضای سابق حزب توده پرداخته و ویژگی‌ها، مشخصات و روح کلی حاکم بر آنها را با ارایه مصادیق آشکار کرده است. مؤسسه فرهنگی هنری و انتشارات مركز اسناد انقلاب اسلامی، كتاب «انقلاب اسلامی در ارومیه» تألیف داوود قاسم پور را هم در دوجلد منتشر كرد. این اثر از چهار بخش جغرافیای ارومیه، ارومیه در دوران قاجار و پهلوی، ارومیه در دوران انقلاب اسلامی و ارومیه پس از پیروزی انقلاب اسلامی تشکیل شده است.
«پایی كه جا ماند» اسپانیولی شد
فهیمه محمدسمسار، مدیر دفتر ترجمه حوزه هنری از اتمام ترجمه کتاب خاطرات اسارت «پایی كه جا ماند» نوشته سیدناصر حسینی‌پور به زبان اسپانیولی توسط مریم اورنرو سوله، از مترجمان ادبیات آمریكای لاتین خبر داد. وی گفت: «روال كار در ترجمه آثار انتشارات سوره مهر بر این است كه مترجم با راوی و نویسنده ارتباط برقرار می‌كند و بعد از رفع ابهامات كار ترجمه آغاز خواهد شد. هنوز مشخص نیست كه ترجمه «پایی كه جاماند» به زبان اسپانیولی در ایران یا در اسپانیا منتشر شود. تلاش داریم تا هر چه زودتر برگردان این كتاب را روانه بازار كتاب كنیم.»
نامه‌هایی «از بالا بلندی‌های ایران»
کتاب «از بالا بلندی‌های ایران» (From Persian Uplands) نخستین بار در سال 1924 منتشر شد و حاوی نامه‌هایی است از شخصی انگلیسی (F. Hale) که در سال‌های جنگ جهانی اول در ایران سکونت داشته است. او به هنگامِ بودنش در بیرجند و آنگاه کرمانشاه و دیگر شهرها برای دوستی که از نام او تنها به حرف M بسنده می‌کند، نامه نوشته است. نگاه نویسنده به حیطه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی ایرانِ نزدیک به قرنی پیش، دریافتِ او را از مسائل نشان می‌دهد. حس مردم شناسی نویسنده چشمگیر است و تصویر او از راه‌ها، روستاها، شهرها و به ویژه بیرجند مهم است. «از بالا بلندی‌های ایران» نوشته اف. هیل با ترجمه احمد شیرازی‌نیا در 240 صفحه از سوی انتشارات رازگو منتشر شده است.
شناسایی هفت هزار بانوی شهید دفاع مقدس
سازمان نشر آثار و ارزش های مشارکت زنان در دفاع مقدس با اشاره به این که از آغاز فعالیت این سازمان حدود دو ماه می‌گذرد، اعلام کرد که در این مدت اسامی هفت هزار بانوی شهید دفاع مقدس ثبت شده است. این سازمان دو راهبرد دارد که یکی ثبت خاطرات و وقایع به شکل حرفه‌ای و علمی در قالب مقالات و کتاب‌ها و دیگری نگارش تاریخ دفاع مقدس به صورت میدانی و از طریق تاریخ شفاهی است.
انتشار زندگینامه شیخ عباسعلی اسلامی
سومین مجلد از مجموعه کتاب‌های صاحبدلان با عنوان «کتاب اسلامی» از سوی نشر خیمه منتشر شد. این کتاب زندگینامه حجت‌الاسلام شیخ عباسعلی اسلامی را به قلم مهدی شریفی و از منظر یادداشت‌های به جا مانده از او در بر دارد. شریفی روایت این کتاب را از سال 1275 و تولد اسلامی در شهر سبزوار آغاز می‌کند و تاسیس جامعه تعلیمات دینی در سال 1322 و سه نوبت بازداشت شیخ در سال‌های 1327 تا 1343 شمسی، بخش‌های دیگر این کتاب را تشکیل می‌دهد.
«فرهنگ جبهه» کامل می‌شود
انتشارات فرهنگ گستر از انتشار 11 عنوان جدید از مجموعه «فرهنگ جبهه» تا اردیبهشت سال آینده خبر داد تا این مجموعه به طور کامل در بیست‌و‌هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران عرضه شود. «فرهنگ جبهه» مجموعه‌ای 60 جلدی در حوزه دفاع مقدس و دائره‌المعارفی از شئون رفتاری، گفتاری و نوشتاری رزمندگان است.
خاطرات و اسنادی از جریان‌های مذهبی
روحانیت لرستان از روزگار قاجار تا ظهور انقلاب اسلامی در قالب کتاب «علما در روشنای تاریخ» معرفی شدند. این کتاب نوشته سیدمحمد سیف‌زاده و توسط انتشارات سیفا منتشر شده است. خاطراتی از حرکت‌ها و جریان‌های مذهبی روزگار قاجار و پهلوی و اسنادی از آن دوران‌ها، ویژگی‌های این اثر است.
ادامه «روایت زندگی شهید حسن باقری»
مرکز نشر آثار شهید حسن باقری اعلام کرد که دومین مجلد از مجموعه سه جلدی «روایت زندگی شهید حسن باقری» نوشته سعید علامیان تا پایان سال جاری منتشر می‌شود. در این اثر با 170 نفر از همرزمان شهید باقری صحبت شده است. نخستین مجلد مقطع زمان تولد شهید حسن باقری تا پایان سال 1359 را در بر دارد. در دومین مجلد زندگی او از ابتدای سال 1360 تا فرودين سال 1361 و در سومین مجلد این مجموعه از عمليات بيت‌المقدس تا شهادت حسن باقری در 9 بهمن سال 1361 روایت شده است.
اهدای 300 کاست صداهای ضبط شده درباره وقایع انقلاب اسلامی
مجموعه‌ای شامل ۳۰۰ کاست که صداهای ضبط شده از رادیو‌های داخلی و خارجی درباره وقایع انقلاب اسلامی است، از سوی خانواده مرحوم حسن رهاورد به کتابخانه مجلس شورای اسلامی اهدا شد. در این کاست‌ها، سخنرانی‌هایی از امام خمینی(ره) و سایر شخصیت‌هایی که به نوعی نامشان با انقلاب گره خورده است، وجود دارد. مرحوم رهاورد با سلیقه‌ای خاص به گزینش و ضبط این برنامه‌ها پرداخته و در آنها گزارش‌هایی از رادیو فرانسه، رادیو بی‌بی‌سی و... وجود دارد. مرکز اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی هم‌اکنون در حال راه‌اندازی سیستم تبدیل آنالوگ به دیجیتال است و پس از راه‌اندازی این بخش، نخستین مجموعه‌ای که به دیجیتال تبدیل می‌شود، مجموعه حسن رهاورد است. مجموعه دوم اهدایی خانواده رهاورد شامل 140 تصویر از رجال سیاسی و تاریخ معاصر پهلوی اول است.
خاطرات سرهنگ عراقي به چاپ چهارم می‌رسد
كتاب «مأموريت در خرمشهر» خاطرات سرهنگ عراقي صبار فلاح اللامي است كه توسط مهرداد آزاد ترجمه شده است. اين كتاب که به زودی توسط انتشارات سوره مهر به چاپ چهارم خواهد رسید، خاطرات این سرهنگ عراقي از زمان قبل از جنگ عراق با ايران تا شروع درگيري امريكا و عراق و قيام شيعيان جنوب عراق تا پناهندگي به ايران را شامل مي‌شود. صاحب‌خاطره قبل از جنگ رئيس كميته واردات اسلحه در عراق بوده است.
قهوه‌خانه‌های تاریخی تهران
کتاب «قهوه‌خانه در گذر زمان» تالیف مشترک فرزین معتکفی، عباس علایی‌چهره‌برق و سید علیرضا میرعلی نقی با سرفصل‌هایی مانند «پیدایی قهوه‌خانه در ایران»، «چای در ایران»، «اتحادیه قهوه‌چی‌ها در ایران»، «نقاشی قهوه‌خانه‌ای»، «تلویزیون، جایگزین نقال‌ها»، «سماور و یک زندگی سیصد ساله»، «قهوه‌خانه، یادگاری از ایران قدیم»، «توتون و تنباکو در ایران»، «تعامل موسیقی و قهوه‌خانه‌ها»، «نگاهی به جایگاه قهوه‌خانه‌ها در فرهنگ مردم ایران»، «ورود قلیان به تهران» و «قهوه‌خانه‌های تاریخی تهران» از سوی موسسه انتشاراتی جهان جام جم راهی بازار کتاب شد.
خاطرات اردوگاه نهروان
کتاب «اردوگاه نهروان: خاطرات آزاده یعقوب عبد‌الحسین‌نژاد» به تازگی از سوی انتشارات شاهد منتشر شده است. عبد‌الحسین‌نژاد در لشکر 92 زرهی و تیپ یک گردان زرهی 232 (گروه تانک) خدمت می‌کرد که در 31 تیرماه 1367 به اسارت ارتش صدام درآمد و در 22 مهر سال 1369 به میهن بازگشت. «اردوگاه نهروان» در بیست بخش نوشته شده است.
نگاهی از درون به انقلاب جنگل
افشین پرتو، تصحیح سه کتاب «نگاهی از درون به انقلاب مسلحانه جنگل: خاطرات محمدحسن صبوری‌دیلمی از خیزش جنگل از 1293 تا 1298 خورشیدی»، «خاطرات میرزا علی‌خان دیوسالار، سالار فاتح: اثر برپاخیزی مردم ایران برای باز پس‌گردان مشروطه» و «تاریخ گیلان و دیلمستان» اثر میرظهیرالدین مرعشی را به پایان رسانده است. این کتاب‌ها از سوی نشر ایلیا با همکاری حوزه هنری استان گیلان راهی بازار کتاب خواهند شد. پرتو، پیش‌تر نیز خبر از انتشار کتاب «مشروطه و گیلان» داده بود. این کتاب بر پایه اسناد و مدارک به‌دست آمده از آرشیوهای ایرانی و خارجی تدوین شده و به‌نوعی تاریخ‌نگاری گیلان در دوران سلطنت مظفرالدین‌شاه تا پایان حکومت محمدعلی شاه به‌شمار می‌رود.
تاریخ جامع و دانشنامه فرهنگ مردم ایران
مجموعه کتاب‌های «تاریخ جامع ایران» در مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی مراحل آمادهسازی برای چاپ را طی می‌کند. «تاریخ جامع ایران» یک مجموعه 15 جلدی است که 10 سال است در دایرة‌المعارف بزرگ تهیه و تدوین می‌شود. 4 جلد از این مجموعه به تاریخ ایران پیش از اسلام و 11 جلد دیگر به ایران پس از اسلام اختصاص دارد و بیش از 200 نفر از محققان و تاریخ‌شناسان از سراسر جهان در آن مشارکت دارند. تدوین و آمادهسازی دومین جلد از «دانشنامه فرهنگ مردم ایران» هم در مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی به پایان رسیده و به زودی راهی چاپخانه خواهد شد. مداخل جلد اول این دانشنامه از «آب» تا «باران» بود و مداخل جلد دوم از واژه «باران» به بعد و تا حرف «ت» است.
انتشار خاطرات خواهرزاده جلال و شمس‌آل‌احمد
محمدحسین دانایی، خواهرزاده جلال و شمس‌آل‌احمد از پایان تالیف و در دست انتشار بودن خاطراتش از زندگی این دو چهره فرهنگی در قالب کتابی با عنوان «دو برادر» خبر داد. وی گفت: «این کتاب شامل خاطرات من از خانواده و شخص جلال و شمس آل‌احمد است که در یک بازه زمانی نزدیک به 70 سال روایت شده و در حال حاضر از سوی موسسه اطلاعات در دست انتشار قرار دارد. به دلیل نسبت خواهرزادگی با جلال و شمس، تمام دوران زندگی‌ام از سال 1325 تا سال 1389 که شمس فوت کرد را آغشته به خاطراتی از این دو برادر می‌دیدم که بالغ بر 70 سال را در بر می‌گرفت. این خاطرات در قالب مصاحبه من با پژوهشگری به نام محمدرضا کائینی تدوین شده است.»
اعلام محورهای پنجمین همایش تاریخ مجلس
کمیته علمی پنجمین همایش تاریخ مجلس با حضور علی ططری، محمود کاشانی، منصوره اتحادیه، حسن زندیه، حمید بصیرت‌منش و محمدحسن رجبی اعلام کرد که آخرین زمان برای ارسال چکیده مقالات به دبیرخانه همایش 30 بهمن ماه سال جاری و زمان ارسال اصل مقالات تا 30 فروردین سال آینده (1393) خواهد بود. پنجمین همایش تاریخ مجلس در اواخر اردیبهشت ماه سال آینده برگزار می‌شود و محورهای همایش با موضوع بررسی ساختار و کارکرد مجالس دوره نوزدهم و بیستم مجلس شورای ملی در این نشانی http://hamayeshmajles5.blogfa.com منتشر شده است.
معرفی کلنگ نقره‌ای ناصرالدین‌شاه
چهارمین شماره «کاغذ اخبار» گاهنامه داخلی کاخ گلستان منتشر شد. گفت‌وگو با نشان تانیک، وقایع کاخ گلستان به روایت اعتمادالسلطنه و فهرست کتاب‌های فرنگی ناصرالدین‌شاه قاجار در کتابخانه سلطنتی کاخ گلستان از عناوین مطالب این شماره «کاغذ اخبار» است. نشان تانیک، مجسمه‌ساز از نحوه آشنایی‌اش با موزه مردم‌شناسی کاخ گلستان، تاریخچه ورود هنر مجسمه‌سازی به ایران و خاطراتش در این کاخ می‌گوید. معرفی کلنگ نقره‌ای ناصرالدین‌شاه هم در بخش مستندنگاری نشریه آمده است. ناصرالدین شاه به وسیله این کلنگ، توسعه تهران را آغاز کرد.
«ماندلا» پرمخاطب‌ترین نام شد
کتاب زندگینامه خودنوشت نلسون ماندلا با عنوان «راه طولانی به سوی آزادی» که تنها در صبح مرگ او 19 هزار نسخه فروخته بود، هنوز در فهرست پرفروش‌های سایت آمازون جای دارد. این کتاب اولین بار در سال 1994 منتشر شد و ماندلا از زندگی‌اش در روزهای جوانی تا زمان زندانی بودنش و 27 سالی که در اسارت سپری کرد، نوشته است. درخواست خرید فیلم زندگی نلسون ماندلا با بازی مورگان فریمن در نقش وی نیز بیش از 700 درصد افزایش یافت. این فیلم که محصول سال 2010 و ساخته کلینت ایستوود است، ماجرای به قدرت رسیدن ماندلا در سال 1995 را تصویر می‌کند. درگذشت نلسون ماندلا موجب شد تا نام او به پرمخاطب‌ترین نام در موتور جستجوگر گوگل نیز بدل شود.
گفت‌وگو با 19 نفر و خواندن صدها نامه برای یک کتاب
کتاب «اعدام سرباز اسلوویک» برگرفته از یک ماجرای واقعی است که در سال 1945 در آمریکا روی داد و زندگی یک سرباز آمریکایی را بازگو می‌کند که در زمان جنگ جهانی دوم به جرم فرار از خدمت سربازی اعدام می‌شود. «اعدام سرباز اسلوویک»، نوشته ویلیام بردفورد هیوئی، نویسنده و روزنامه‌نگار آمریکایی است. آن‌گونه که مسعود امیرخانی، مترجم اثر در مقدمه کتاب آورده، ویلیام بردفورد هیوئی، در سال 1949 از وجود قبرستانی در اروپا باخبر می‌شود که تعدادی سرباز گمنام آمریکایی در آن آرمیده‌اند. کندوکاو روزنامه‌نگارانه‌اش او را با مرگ رازآمیز اسلوویک آشنا می‌کند؛ مرگی که حتی بیوه اسلوویک از چندوچون آن خبر ندارد. نویسنده از طریق گفت‌وگو با 19 مرد و یک زن، خواندن صدها نامه اسلوویک به همسرش و البته همکاری کامل ارتش ایالات متحده، یکی از بهترین کتاب‌های تحقیقی را می‌نویسد. از روی این کتاب، فیلمی ساخته می‌شود که در زمان پخش (13 مارس 1974 در شبکه ان. بی. سی) یکی از پربیننده‌ترین فیلم‌های تلویزیونی آن سال می‌شود. نشر پیدایش کتاب «اعدام سرباز اسلوویک» را در ایران منتشر کرده است.
خاطرات و زندگینامه‌های پرفروش در بریتانیا
کتاب «آلکس فرگوسن: زندگینامه خودنوشت من» که از سوی انتشارات هودر و ساوتون به بازار آمده با فروش بیش از 647 هزار نسخه، پرفروش ترین کتاب سال بریتانیا شده است. فرگوسن 27 سال مربیگری تیم فوتبال منچستر یونایند را برعهده داشته است. مربی تیم کویین پارک رنجر با کتاب خاطراتش با عنوان «همیشه مدیریت کردن»، خاطرات بازیگر مشهور فیلم «یک ذره جنگل» با عنوان «دیوید جیسون: زندگی من»، کتاب زندگینامه مایکل تایسون، قهرمان پیشین مشت زنی با عنوان «حقیقت بی چون و چرا: زندگینامه خودنوشت من»، زندگینامه نلسون ماندلا با عنوان «راه طولانی به سوی آزادی» و کتاب خاطرات و عکس‌های دیوید بکهام، فوتبالیست مشهور بریتانیایی هم در فهرست پرفروش‌ها هستند.
فنلاندی‌ها و جنگ جهانی دوم
جایزه ادبی فینلاندیا در کشور فنلاند، برندگان سال 2013 خود را معرفی کرد. ریکا پلو برای کتاب خود با عنوان «زندگی هر روز ما» شایسته کسب این جایزه معرفی شد. او در این اثر سرنوشت مارینا تسوتایوا، شاعره روس در زمانی که در اروپا در تبعید به سر می‌برد، می‌پردازد. موضوع‌های مربوط به شوروی سابق و یا پرداختن به وقایع و پیامدهای جنگ زمستانی فنلاند – روسیه و نبرد لاپلند که در جنگ دوم جهانی به وقوع پیوست، اغلب جزو موضوع هایی هستند که در ادبیات فنلاند به آنها پرداخته می‌شود. ویله کیوی ماکی هم موفق شد برای اثری با عنوان «روحیه‌های در هم شکسته» این جایزه را نصیب خود کند. این مورخ به پیامدهای جنگ می پردازد و عواقب روانی جنگ جهانی دوم بر سربازان فنلاندی را مورد بررسی قرار می‌دهد.
نشانی‌ها:
خاطره‌ای از کتاب «سیری در سفر»
http://enghelab-news.ir/shownews.php?idnews=10752
اگر فیلم خاطرات «بابانظر» ساخته شود...
http://www.iricap.com/dialogcontent.asp?id=372
جُنگ تاریخ شفاهی فرهنگ و هنر: خاطرات محمدعلی نجفی
http://www.tarikhirani.ir/fa/files/70/bodyView/722
گویاسازی اسناد تاریخ شفاهی جنگ
http://khatte8.ir/mosahebe/550
ما در روايت زندگي مي‌كنيم
http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2870769
روزشمار تاریخ معاصر
http://ibna.ir/vdcaoan6w49na01.k5k4.html
نگاهي به «كوچه نقاش‌ها»
http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2869660
نشست تخصصی «جغرافیای تاریخی»
http://www.ibna.ir/vdcgy79qnak9774.rpra.html
خاطراتي كه خاك مي خورند و فراموش مي شوند...
http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2869673
خانه پرخاطره یک خواننده قدیمی
http://webzine.mehrnews.com/FullStory/News/?NewsId=11003
گفت‌وگویی با عنايت‌الله رضا
http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2868599
درباره کتاب « 1970 روز در شماره شش ژان بارت»
http://ibna.ir/vdcbz9b89rhbwgp.uiur.html
