شماره 141    |    13 آذر 1392

   


 

سفرنامه هیروشیما- بخش دهم


نهمین نشست تخصصی تاریخ شفاهی ایران


در جستجوی حقایق شهریور 1320، پایان چهارسال و نیم اشغال مشهد (11)


نگاهی دیگر بر رابطه نیروهای مذهبی و حزب توده در مشهد


خاطراتی از بیژن کلانتریان، از اعضای کنفدراسیون


خاطراتی از فریدون اعلم دبیر پیشین کنفدراسیون جهانی


طرح تاريخ شفاهي مرکز فضايي جانسون


خاطرات سیاسی خلیل ملکی


تاریخ شفاهی و موسیقی برای حفظ فرهنگ کامبوج


تاریخ شفاهی سیاهپوستان در کتابخانه کنگره


کمک پیرترین کهنه‏سرباز آمریکایی به حفظ تاریخ تگزاس در 107 سالگی


 



پیش خوان شماره 141

ـ همایشی با محوریت تاریخ شفاهی، مفهوم و روش و زمینه‌های جست‌وجوی آن در حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی جهان عرب، توسط مرکز عربی تحقیقات و مطالعات سیاسی (dohainstitute.org) از 21 تا 23 فوریه 2014 (دوم تا چهارم اسفند 1392) در بیروت برگزار می‌شود. برگزار کنندگان این همایش اعلام کرده‌اند که این برنامه در نوع خود در جهان عرب پیشرو است و به صورت علمی این روش در ثبت تاریخ را بررسی می‌کند. آنها در فراخوان خود از تاریخ شفاهی به عنوان روشی جدید و منحصر به فرد برای توجه به تاریخ به حاشیه رانده شده نام برده‌اند. شرحی بر محورهای مورد نظر همایش در این نشانی قرار دارد: http://www.dohainstitute.org/file/Get/a1874e30-0bba-4201-8880-89979fc1c988


ـ خاطرات زنان مدافع شهر بانه استان کردستان به همت سازمان نشر آثار و ارزش‌های مشارکت زنان در انقلاب اسلامی و دفاع مقدس کتاب می‌شود. در این خصوص و در نشستی، زنان فعال در عرصه‌های مبارزه و پشتیبانی شهر بانه که جمعی از آنها از اهالی بومی این منطقه هستند و جمعی دیگر از نقاط مختلف کشور در این شهر حضور پیدا کرده بودند، به بیان خاطرات خود از محاصره، فعالیت‌ها، برخورد با ضد انقلاب، فرایند آزادسازی، نقش فرماندهان و اتفاقاتی که در این شهر رخ داده بود، پرداختند. جمع‌آوری این خاطرات ادامه دارد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و ایجاد درگیری در استان کردستان توسط گروهک‌های ضدانقلاب، شهر بانه توسط یک گروه رزمی از ارتش و سپاه به فرماندهی شهید صیاد شیرازی در تاریخ 6 خرداد 1359 از وجود ضد انقلاب پاکسازی شد. این شهر در دوران دفاع مقدس نیز شاهد مقاومت مردمی بود. در 15 خرداد سال 1363، مردم بانه به همراه تعدادی از رزمندگان، برای برگزاری راهپیمایی به مناسبت سالگرد قیام 15 خرداد، در پارک شهر آن روز و «پارک 15 خرداد» امروز بانه اجتماع کردند. مراسم به نیمه نرسیده بود که بمباران ارتش صدام شروع شد. در پی این جنایت بیش از ششصد نفر شهید و مجروح شدند.


ـ کتاب «زندان‌موزه‌ها» اثر فائزه حسن‌پور از سوی موزه عبرت ایران راهی بازار نشر شده است. این اثر به معرفی زندان‌‌هایی می‌پردازد که اکنون به موزه تبدیل شده‌اند. حسن‌پور در مقدمه کتاب، نوشته است: «در ابتدای کار همه زندان‌موزه‌های جهان را که بر اثر کاوش‌های گوناگون مجازی شناختیم، بدون توجه به عنوان آنها که شامل زندان‌های جزامیان، قلعه‌های مجرمان خطرناک و یا کمپ‌های نگهداری اسیران جنگی بود، در پیش رو قرار دادیم. سپس با در نظر گرفتن محدودیت دامنه تحقیق تنها به زندان‌موزه‌هایی پرداختیم که در زمان خود، عناصر سیاسی و مخالف حکومت‌ها را در خود محبوس می‌داشتند.»


ـ حمید حسام، دبیر کارگروه تخصصی ادبیات پایداری پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس با اشاره به آغاز اجرای مفاد تفاهم‌نامه فی‌مابین پژوهشگاه و حوزه هنری گفت: «این تفاهم‌نامه که از سوی پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس به حوزه هنری برای همکاری در زمینه بهبود وضعیت ادبیات دفاع مقدس ارائه شده است،‌ اخیراً‌ پس از تحقیقات حوزه هنری در زمینه جزئیات همکاری به امضای دو طرف رسیده است. نخستین برنامه از اجرای این تفاهم‌نامه همایشی است که به بررسی وضعیت رشته‌های ادبیات دفاع مقدس و ادبیات پایداری در 6 دانشگاه کشور می‌‌پردازد،‌ این همایش سوم بهمن ماه امسال با حضور بیش از 80 استاد ادبیات پایداری برگزار می‌شود،‌ 53 نفر از این اساتید در دانشگاه‌های دولتی و آزاد سراسر کشور مشغول به تدریس هستند. قرار بر این است که این 80 نفر در قالب 4 کارگروه ساماندهی شوند تا وضعیت رشته ادبیات پایداری را در دانشگاه شهید باهنر کرمان،‌  شهرکرد،‌ شیراز،‌ یزد و واحد تهران جنوب دانشگاه آزاد اسلامی بررسی کرده و پس از آن با استفاده از نتایج به دست آمده بتوان نقشه راه دقیقی را ترسیم کرد. همچنین در این همایش که به بازنگری در وضعیت ادبیات پایداری اختصاص دارد،‌ در چند زیرمجموعه به این مهم پرداخته می‌‌شود. بررسی وضعیت پایان‌نامه‌ها،‌ وضعیت کتاب‌ها و کارهای تالیف شده،‌ موضوعات پیش رو برای انجام  پژوهش‌های جدید و متون درسی از جمله محورهای مورد بحث در این همایش است.»


ـ غلامعلی توسلی، مسوول دبیرخانه خدام افتخاری حرم شاهچراغ (ع) گفت: «با توجه به حضور ده‌ها نفر از خادمان افتخاری و رسمی این آستان مقدس در مسابقه ارسال خاطرات، مقررشد این خاطرات پس از بازنویسی، در قالب کتاب منتشر شود. به دنبال فراخوان ارسال خاطرات خدام و کرامات دیده شده از حضرت شاهچراغ (ع) بیش از 100 خاطره به دبیرخانه این آستان ارسال شد.»


ـ فرهاد ورهرام، مستندساز، درباره فیلم مستندش با عنوان «دیدار دوباره»‌ گفت: «من در سال 1350 در سیستان و بلوچستان دانشجو بودم و در مورد برخی کارها تحقیقاتی انجام می‌دادم. این فیلم داستان تحقیقات و تغییراتی است که در این استان اتفاق افتاده است.» این مستندساز در ادامه از تولید مستندی تحت عنوان «سیاهان جنوب» خبر داد که درباره سیاهان جنوب ایران است و به زندگی سیاه پوستانی که از زمان صدر اسلام در جنوب کشور زندگی می‌کردند و به عبارتی ایرانی کامل هستند، ولی اصالت آنها به آفریقا برمی‌گردد، می‌پردازد.


ـ مجلدات دوم و سوم از مجموعه «بررسی و نقد تئوری‏های انقلاب اسلامی ایران» با عنوان‌های «تئوری‏ نیکی آر.کدی و میشل فوکو» و «تئوری‏ تدا اسکاچ پل» از سوی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها و معاونت پژوهشی دانشگاه معارف اسلامی و به عنوان پنجاه‌وسومین و پنجاه‌وچهارمین کتاب‌های دفتر نشر معارف منتشر شده است. جلد دوم نوشته مهدی ابوطالبی و رضا رمضان‌نرگسی و جلد سوم نوشته احمد رهدار است.


ـ مرتضی سرهنگی، مدیر مركز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادبیات پایداری حوزه هنری و دفتر ادبیات و هنر مقاومت، ششم آذرماه 1392 به اردبیل رفت و در نگارخانه حوزه هنری این استان، نمایشگاه 35 عکس از مجموعه آثار مصطفی كریمی از سفر به خانه خدا را افتتاح کرد. نشست نویسندگان ادبیات پایداری استان اردبیل هم با حضور وی و جمعی از نویسندگان و فعالان ادبیات پایداری استان درحوزه هنری اردبیل برگزار شد. در این نشست سرهنگی با اشاره به این كه مصاحبه‌گری، شاه كلید ورود به عرصه ادبیات پایداری و خاطره نویسی است، گفت: «مصاحبه‌گران خط دهندگان و هدایت‌گران داشته‌های راوی هستند كه با هدایت‌گری درست سبب دریافت مطالب بیشتر، بهتر و ناب‌تر از داشته‌ها و تجربیات راوی می‌شوند.» وی با بیان این كه ادبیات جنگ، ادبیات تجربه است، افزود: «یك خاطره نگار خلاق، باید تصویرگری قابل باشد، چرا كه حوادث و صحنه‌های جنگ نقش بسته در ذهن راویان، درصورتی می‌تواند بر دل مخاطب بنشیند كه تصویرسازی شده باشد. در جنگ صحنه‌هایی به وجود آمده كه درخیال انسان نمی‌گنجد و با جزیی‌نگری در دنیای خاطرات رزمندگان هشت سال دفاع مقدس می‌توان به آنها دست یافت.» سرهنگی، خوب گوش دادن را اولین اصل اساسی در تسلط و نگارش یك خاطره خوب دانست و افزود: «عرصه جنگ، مملو از تصاویر زیبا، ناب، احساسی و شورانگیز است كه تنها قلم توانمند خاطره نگار می‌تواند روایت‌گر آن باشد و نویسنده‌ای كه خوب گوش دهد و جزییات خاطره‌ها را دریابد می‌تواند آنها را به نحوه درست، گیرا و جذاب منتقل كند. واحد سنجش خاطره صحنه است و هر صحنه خود یك داستان جداگانه‌ای است كه باید تصویر شود چرا كه چیزی كه خوب گفته شود خوب دیده می‌شود. زبان معیار در خاطره نویسی زبان راوی است و حفظ زبان معیار راوی شناسنامه اثر بوده و به آن سندیت می‌بخشد.» وی داشتن رگه‌هایی از آداب و رسوم بومی هر منطقه در اثر را سبب غنای هرچه بیشتر یك اثر عنوان كرد. مراسم رونمایی از كتاب‌های «ایستاده درمیدان مین» خاطرات جواد زنجانی به قلم محمود مهدوی، «آرزوی فرمانده من» خاطرات علیرضایزدانی به قلم علی باقری و «اونلارین گولوش سسلری» مجموعه داستان های طنز دفاع مقدس به قلم پری آخته هم پنج شنبه 7 آذرماه به همت حوزه هنری استان اردبیل و اداره كل حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس در مجتمع فرهنگی و هنری فدك شهر اردبیل برگزار شد. در این مراسم مرتضی سرهنگی با بیان این كه استان اردبیل در خلق آثار و خاطره‌های ماندگار سال‌های جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در بین سایر استان‌ها موفقیت خاصی داشته است، گفت: «اگر كتاب‌های حوزه دفاع مقدس نبودند ما نمی‌توانستیم خود و دشمن خود را بشناسیم. كتاب‌های چاپ شده در این حوزه راه راست را به ما نشان می‌دهند و ادبیات پایداری در ایران ظرفیت بالایی برای گسترش و پیشرفت دارد.»


ـ پنجمین جلد از مجموعه «دانشنامه فرهنگ و تمدن سیستان و بلوچستان» با نام «آیین‌ها و باورهای مردم سیستان» توسط حوزه هنری استان سیستان و بلوچستان به چاپ رسید. این اثر زنده یاد مزار گلستانه، به اهتمام قاسم سیاسر و محمد تقی رخشانی آماده شده و به موضوعاتی مانند باورهای مردم سیستان، جایگاه سیستان در آییین زرتشت، آیین‌های ملی و مذهبی، نمونه‌هایی از باورهای مردم در ادوار مختلف، مراسم‌ها، ضرب‌المثل‌ها، لباس‌ها و پوشش‌های محلی، بازیها و غذاها پرداخته است. مجموعه «دانشنامه فرهنگ و تمدن سیستان و بلوچستان» مشتمل بر 7 جلد، پس از رونمایی، در اختیار دوست‌داران، پژوهشگران و علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.


ـ نمایشگاه عكس گروهی «دارالخلافه طهران» روز شنبه 9 آذرماه 1392 در گالری شماره یك حوزه هنری در تهران افتتاح شد. این نمایشگاه با 101 عكس از بافت‌های فرسوده تهران قدیم تا 20 آذرماه در خیابان سمیه و محل حوزه هنری برپاست.


ـ کتاب «نیمروی جنگ» با خاطرات علی زین العابدینی از دوران دفاع مقدس و مقطع زمانی سال‌های 1362 تا 1367 و عملیات‌هایی مانند خیبر، بدر، والفجر8، کربلای 4، کربلای 5، کربلای 8، نصر7، بیت‌المقدس 2 در سالن همایش‌های کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران رونمایی شد. این کتاب توسط انتشارات ساوالان ایگیدلری در اردبیل در 512 صفحه و با ضمایمی مانند جدول رمز‌های مکالمات رادیویی ارتش صدام به چاپ رسیده است.


ـ نماینده امور بانوان سازمان اوقاف و امور خیریه با حضور در دفتر جمعیت زنان جمهوری اسلامی ایران از مرضیه حدیدچی (دباغ) به عنوان واقف نیک اندیش و مروج فرهنگ وقف تجلیل کرد. خانم حدیدچی، قائم‌مقام جمعیت زنان، بخشی از اموال و دارایی خود را وقف اهداف جمهوری اسلامی ایران کرده است. مرضيه حديدچى (دباغ) از جمله زنان مبارز انقلاب اسلامى ‏است كه فعاليت‌هاى خود را از سال 1346 آغاز كرد و اين مبارزات را تا پيروزى انقلاب اسلامى ادامه داد. خاطرات مبارزات او به قلم محسن کاظمی از سوی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی و انتشارات سوره مهر منتشر شده است. همچنین مونا اسکندری از آغاز تالیف کتابی خبر داد که به بیان زندگینامه حاج حسن دباغ، همسر مرضیه حدیدچی(دباغ) می‌پردازد. به گفته این نویسنده، راوی این اثر مردی است که با وجود توقع داشتن از همسرش برای انجام وظایف مرتبط با زندگی شخصی، با از خودگذشتگی و فداکاری حاضر به حضور پُررنگ همسرش در صحنه‌های مبارزات انقلاب اسلامی می‌شود.


 ـ علی ططری، مدیر مرکز اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی گفت: «اخیراً مجموعه‌ای تحت عنوان حزب رستاخیز با موافقت شورای سیاستگذاری و نظارت بر منابع اسنادی مرکز اسناد کتابخانه به مخزن اسناد افزوده شد. این اسناد دوره پهلوی دوم شامل اسناد داخلی حزب رستاخیز، چارت سازمانی و زیرشاخه‌های حزب، آیین‌نامه‌ خانه‌های جوانان شیر و خورشید صلح ایران، اساسنامه سازمان جوانان شیر و خورشید ایران، جمعیت زنان دانشگاهی ایران و همچنین متن نطق‌های متبادل بین جیمی کارتر، رئیس‌جمهوری وقت آمریکا و محمدرضا پهلوی در 15 نوامبر 1977 در کاخ سفید است.» وی افزود: »علاوه بر اسنادی که ذکر آن رفت تعدادی پوستر انتخابات نخستین دوره مجلس شورای اسلامی نیز که در سال 1358 برگزار شد، ‌به تازگی از یکی از مجموعه ‌داران خریداری و به مجموعه اسناد کتابخانه مجلس افزوده شده است. به زودی این اسناد فهرست‌نویسی شده و در اختیار عموم قرار خواهد گرفت.»


ـ فیلم مستند «برای گونگادین بهشت نیست» ساخته سیدغلامرضا نعمت‌پور که در دو بخش مستند پرتره و مسابقه بین‌الملل هفتمین دوره جشنواره سینماحقیقت پذیرفته شده است، زندگی یک ایرانی را بازگو می‌کند که نویسنده پرفروش‌ترین کتاب سال آمریکا و انگلیس شد. در خلاصه این فیلم مستند 70 دقیقه ای که تولید سال 1392 است، آمده: «علی میردریکوند، روستایی‌زاده لرستانی پس از ورود متفقین به ایران، با تلاشی وصف ناشدنی به آموختن زبان انگلیسی نزد ستوان همینگ می‌پردازد. او بعدها داستانی به زبان انگلیسی می‌نویسد که عنوان پرفروش ترین کتاب سال 1965 آمریکا و انگلستان را کسب می کند. این فیلم، به زندگی این نویسنده و ماجرای انتشار کتابش می‌پردازد.» هفتمین دوره جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت با شعار «حقیقت بهترین راهنماست» در روزهای 19 تا 26 آذرماه 1392 در سینما فلسطین و سینما سپیده شهر تهران برگزار خواهد شد.


ـ کتاب «سفرنامه‌های ایران» نوشته شاهین فاضل، نویسنده ، شاعر و شرق شناس آذری در مراسمی در محل رایزنی فرهنگی سفارت ایران در باکو رونمایی شد. این کتاب به زبان آذری و در 686 صفحه به همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان چاپ و منتشر شده است. «سفرنامه‌های ایران» به بیان خاطرات سفرهای نویسنده آن به ایران از سال 1371 به بعد اختصاص دارد.


ـ میثم رشیدی مهرآبادی گفت: «نگارش کتابی درباره یکی از رزمندگان دفاع مقدس به نام فواد مطاعی را به پایان برده‌ام؛ رزمنده‌ای که در سن کم جانباز می‌شود. برای نوشتن این کتاب 25 ساعت پای صحبت‌های مطاعی نشستم. او از رزمندگان گردان تخریب بوده که وظیفه خنثی‌کردن مین‌ها را داشتند. راوی در بیان خاطراتش زیاد حاشیه نمی‌رفت و به این دلیل که عنصر تعلیق در این خاطرات کمتر دیده می‌شد، قالب تاریخ‌شفاهی را برای کتاب برگزیدم. قالبی غیر از این تنها بر حجم کتاب می‌افزود و مطالعه آن از حوصله مخاطب عام خارج بود. همچنین قرار است برای توضیح برخی اصطلاحات تخصصی درباره انواع مین و نحوه خنثی‌کردن آنها، از شیوه تصویر‌سازی کمک بگیرم.»


ـ جلد بیست‌وسوم کتاب «تقویم تاریخ دفاع مقدس» با عنوان «رمضان در رمضان ـ حوادث تیر 1361» و تالیف سعید پورداراب و نبی کریمی‏‫ که به کوشش م‍رک‍ز پ‍ژوهش‌های‌ دف‍اع‌ م‍ق‍دس‌ ن‍ی‍روی زمینی ارت‍ش‌ ج‍م‍ه‍وری اس‍لامی آماده شده، از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شد.


ـ آیین رونمایی از چهار اثر تازه‌نشر مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، پیش از ظهر نهم‌ آذر‌ماه 1392 در محل این مرکز برگزار شد. این کتاب‌ها عبارتند از: فرماندهان جوان؛ شهید همت درمکتب نبوی(ص): گذری بر رفتارهای مدیریتی شهید همت/ نویسنده علیرضا شفیعی،‌ شورای عالی دفاع به روایت مطبوعات‏‫/ به اهتمام منصور کمالی، اطلس‌الحرب‌ الایرانیة - العراقیة ملخص للمعارک ‌البریة ۲۲ ایلول ۱۹۸۰- ۲۰ آب ۱۹۸۸‬/‏‫ تالیف محسن رشید، ‏‫‬ترجمه عبدالکریم سلمانی (حداد)، قوی‌ترین شریک جرم: مواضع جانب‌دارانه آمریکا در جنگ ایران و عراق/ نویسنده مارین ویلمس، مترجم محمدعلی خرمی.


کتاب «انقلاب در مصر: الازهر،‌ اخوان، حاکمیت، سلفی‌ها، جوانان» که به کوشش سیدمحمود خسروشاهی تدوین شده، از سوی موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی منتشر شد. این کتاب در بر گیرنده یک مقاله تحقیقی و مجموعه‌ای از مصاحبه‌های حجت‌الاسلام سید هادی خسروشاهی است که در سال‌های گذشته، پیش و پس از آغاز انقلاب مصر با روزنامه‌ها و مجلات مختلف انجام شده است.


ـ فیلم مستند «ممد نبودی» پرتره‌ای از جواد عزیزی، سراینده این نوحه است که در آن از حال و هوای همراهی و همرزمی با شهید محمد جهان آرا، فرمانده سپاه پاسداران خرمشهر، می‌گوید. شهروز توکل، کارگردان این فیلم مستند گفت: «موضوع این فیلم مستند نحوه سرایش و رواج پیدا کردن نوحه «ممد نبودی» و تبدیل شدن آن به یک فرهنگ را مدنظر دارد و ما از آنجایی شروع کردیم که جواد عزیزی (متخلص به توانا) سراینده این نوحه، براساس علاقه به محمد جهان‌آرا این اثر را سرود. هنوز اولین سالگرد شهادت محمد جهان‌آرا از راه نرسیده بود که خرمشهر آزاد شد و جواد عزیزی هم بلافاصله و پس از فتح خرمشهر با دلی دردمند از نبود جهان آرا این شعر را می سراید که به سرودی خاطره‌انگیز تبدیل می‌شود.»


ـ محمود اسعدی، مدير موزه و سرای چهره‌های ماندگار گفت: «کتابی را درباره 5 شخصیت فرهنگی بین‌المللی آماده می‌کنم که 100 سال عمر کرده‌اند. کتاب مذکور در واقع شامل 5 مصاحبه با 5 چهره‌ مورد نظر است. این مصاحبه‌ها را طی سال‌های دور و اخیر انجام داده‌ام. چهره‌هایی که با آن‌ها مصاحبه‌ کرده‌ام، عبارتند از: پروفسور فضل‌الله رضا، محمدحسن گنجی، محمدعلی جمالزاده، روژه گارودی و ژان گیتون. در حال ضر مشغول ویرایش و آماده‌سازی کتاب هستم تا آن را به یک ناشر تحویل بدهم. این کتاب حجمی حدود 220 صفحه خواهد داشت.»


ـ دویست‌وچهل‌ویکمین مراسم شب خاطره پنجشنبه 7 آذر 1392 با حضور خانواده شهدا، جانبازان و رزمندگان دفاع مقدس در تالار اندیشه حوزه هنری برگزار شد. در این مراسم، فیلم مستند «برای دخترم سمیه» به نمایش درآمد و از مرتضی پایه‌شناس كارگردان این اثر تقدیر به عمل آمد. این فیلم مستند نشان دهنده تصاویر واقعی از زندگی یك خانواده عضو سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و محسن مومنی شریف، رئیس حوزه هنری درباره آن گفت: «این فیلم دارای ارزش مضاعفی است، از این جهت كه توسط اعضای گروهك منافقین ساخته شده است. اگر این فیلم توسط فیلمسازان ما ساخته می شد احتمال اینكه دیگران به مطالب آن شك كنند، وجود داشت. این فیلم برای تهیه كنندگان آن خالی از خطر نیست.» محمد شیشه‌گر، تهیه کننده فیلم مستند «برای دخترم سمیه» پیش از این گفته است: «در این اثر، به سراغ کسانی رفته‌ایم که از جداشدگان گروهک منافقین هستند و از نزدیک شاهد سیر فعالیت های انجام شده در اردوگاه اشرف و وقایع و اتفاقات آن بوده‌اند. البته این افراد لزوما در ایران زندگی نمی‌کنند و بعضا بعد از منفک شدن از گروهک منافقین، هر یک کشوری را برای سکونت خود انتخاب کرده‌اند. سوژه اصلی این مستند شخصی به نام مصطفی محمدی است که مقیم کاناداست. وی زمانی از طرفداران گروهک منافقین بوده است. سال‌ها قبل دختر او به بهانه بازدید به اردوگاه اشرف برده می‌شود اما هیچگاه باز نمی‌گردد و بعد از 25 سال تلاش برای بازگرداندن دخترش در می‌یابد که او به ظاهر تمایلی به بازگشت ندارد اما واقعیت چیز دیگری است . کما اینکه پسرش نیز عضو این سازمان بوده است و رفته رفته این شخص به اهداف پلید و غیر انسانی گروهک منافقین پی می‌برد.»


ـ حسام اسلامی، کارگردان مستند «غنیمت» از آغاز فیلمبرداری این مستند خبر داد و گفت: «این مستند درباره تاریخ شفاهی صنعت نفت ایران به روایت افرادی است که در این حوزه فعالیت می‌کنند. «غنیمت» تاریخ صنعت نفت را از زمان ملی شدن این صنعت تا زمان حال روایت می‌کند. برای ساخت این مجموعه با مدیران فعلی و سابق صنعت نفت و تعدادی از تاریخ‌دانان و سیاستمداران گفت‌وگو می‌شود. مراحل تحقیقات این فیلم شش ماه طول کشید. تهیه‌کنندگی این فیلم را حسین افشار به عهده دارد. «غنیمت» دارای یک نسخه تلویزیونی و یک نسخه سینمایی است و فیلمبرداری این مستند در تهران، جنوب ایران و خارج از کشور انجام می‌شود.»


ـ کتاب «اسناد قاجاری و پهلوی در موزه مردم‌شناسی اردکان: بخش منتشر نشده از اسناد مجموعه علی سپهری‌اردکانی از شماره 1 تا 1071» با تدوین سید صادق حسینی‌اشکوری و شامل اسناد تاریخ اجتماعی، اسناد بومی و اسناد شرعی مانند صلح‌نامه‌ها، بیع‌نامه‌ها و نکاح‌نامه‌ها و تعدادی اسناد سیاسی از سوی مجمع ذخایر اسلامی منتشر می‌شود. علی سپهری، تاریخ‌نگار، مولف و مجموعه‌دار، موزه مردم‌شناسی اردکان را با هزینه شخصی تاسیس کرده و پیش از این سه جلد از «مجموعه نسخه‌های خطی و اسناد موزه مردم‌شناسی اردکان» که در اختیار این عنصر فرهنگی بوده، از سوی مجمع ذخایر اسلامی به ‌چاپ رسیده ‌است. گروه فنی مجمع ذخایر اسلامی، از سال 1384 به عکسبرداری این مجموعه اسناد پرداخته ‌است.


ـ کتاب «او که می رفت مرا هم به دل دریا برد» شامل خاطراتی درباره علامه سید محمد حسین طباطبایی، مفسر قرآن و فیلسوف و اندیشمند بزرگ معاصر، به صورت رایگان در اختیار مسافران مترو، اتوبوس و هواپیماها قرار گرفت. این کتاب از سوی انتشارات کتاب همه گردآوری و با شمارگان یکصد هزار نسخه و در 48 صفحه منتشر شده است. بخش نخست کتاب به ارایه خاطراتی از علامه، از زبان افراد مختلف اختصاص دارد و بخش دوم خاطراتی از زبان فرزندان علامه را در بر می‌گیرد. بخش سوم کتاب نیز به تشریح شخصیت علامه طباطبایی از نگاه بزرگانی مانند امام خمینی(ره) اختصاص یافته است.


ـ دفتر پیك قصه نویسی مركز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری، برای نخستین بار دوره آموزش زندگینامه نویسی را برگزار می‌كند. در دوره آموزش زندگینامه‌نویسی به صورت مكاتبه‌ای (راه دور) و در طول 6 ماه اصول و فنون نوشتن زندگینامه و مقدمات و مراحل خلق یك زندگینامه ارایه می‌شود. هنرجویان بالای  15 سال می‌توانند با ارائه یك قطعه عكس، كپی شناسنامه، كپی كارت ملی، كپی آخرین مدرك تحصیلی، نشانی و مشخصات كامل در این دوره ثبت نام و كتاب دوره آموزش زندگینامه نویسی و سوالات آزمون آن را از طریق پست دریافت کنند.علاقه‌مندان از سراسر كشور می‌توانند برای اطلاعات بیشتر، روزهای زوج با شماره تلفن‌های 2-84172301 تماس برقرار کنند و یا به نشانی تهران، خیابان سمیه، نرسیده به پل حافظ، حوزه هنری، طبقه سوم، دفتر پیك قصه‌نویسی مراجعه كنند.


ـ 6 هزار روایت شفاهی از قصه‌های ایرانی در قالب طرح تدوین دانشنامه قصه‌های ایرانی به همت مرکز پژوهش و ترویج قصه‌های ایرانی جمع‌آوری شد.علی خانجانی، مدیر این مرکز در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان گفت: «برای تدوین دانشنامه قصه‌های ایرانی یک دوره زمانی 5 ساله طراحی کردیم. در حال حاضر بیش از 6 هزار روایت شفاهی را شناسایی و آنها را برای پژوهشگران ارسال کرده‌ایم. به این ترتیب پژوهشگران دخیل در این پروژه، بن‌مایه‌ها، واژگان، جملات ابتدایی و پایانی روایت‌ها را بررسی می‌کنند. ما بیش از 2 هزار قصه به ثبت رسیده داریم که برای هرکدام 4 نوع روایت را در نظر گرفتیم، ولی تعداد روایت‌ها بیش از این است و قصه‌هایی داریم که 7 تا 10 روایت از آنها ثبت شده است. سعی داریم تا پایان اسفندماه امسال، جمع‌آوری روایت‌های شفاهی را به پایان برسانیم تا در سال 1393 جمع‌آوری روایت‌های مکتوب را آغاز کنیم.»


ـ قربانعلي جعفري، مدیر جدید بنياد كردكوي شناسي گفت: «اين بنياد در سال 1388 تشكیل گرديد و آغاز به كار کرد و تنها با اجراي سه برنامه فعاليتش متوقف شد. در سال جاري رئيس جديد فرهنگ و ارشاد اسلامی كردكوي تلاش‌هايي براي احياي مجدد اين بنياد كرد که بنده در اين بنياد با سياست گذاري جديد فعاليت خود را آغاز کردم. مستند سازي فرهنگ، ادب و تاريخ اين شهر و احياي فرهنگ و فولكور مفيد و ارزشمند گذشته رئوس اين سياست‌ها را تشكيل مي‌دهد. نامگذاري روز و هفته‌اي به نام كردكوي و مستند سازي تاريخ شفاهي و مكتوب اين شهر و آموزش نويسندگي به نويسندگان نوقلم و جوان با همكاري انجمن قلم كشور را در آينده خواهيم داشت.» کُردکوی شهری در غرب استان گلستان، در شمال ایران است.


ـ با حضور اصحاب رسانه، هنرمندان و ورزشکاران، از کتاب «قهرمانان میدان لندن» که به قلم نگین حسینی، در سه فصل و 340 صفحه با موضوع حضور کاروان ورزشی شهید رئیسعلی دلواری در بازی‌های پارالمپیک 2012 لندن به رشته تحریر درآمده است، رونمایی شد. این کتاب بر مبنای محتوای گفت‌وگوهایی با ورزشکاران نوشته شده است. بخش‌هایی که به خاطره گویی نزدیک می‌شود یا بخش‌های مستند، تصویرسازی‌ها و ترسیم اتفاقات، همگی بر اساس محتوای صحبت‌های ورزشکاران است. کتاب «قهرمانان میدان لندن» به سفارش کمیته ملی پارالمپیک و توسط انتشارات سیمای شرق منتشر شده است.


ـ گلعلی بابایی، مدیر سازمان هنری و ادبیات دفاع مقدس درباره شورای ترجمه و توزیع برون‌مرزی این سازمان گفت: «این شورا اکنون در حال عملیاتی شدن است. ما یک تیم 7 نفره از نویسندگان،‌ مترجمان و‌ کارشناسان نشر تشکیل داده‌ایم که به انتخاب آثاری که قابلیت توزیع به زبان‌های انگلیسی و عربی را دارند،‌ پرداخته تا بتوانیم ترجمه کتاب‌ها را آغاز کنیم. علاوه بر آن، این شورا با مدیریت امیرشهریار امینیان به انتخاب مترجمان زبده برای ترجمه خواهند پرداخت. اولویت نخست ترجمه به زبان عربی است چرا که رخدادهای جهان اسلام و کشورهای عربی در دو سال اخیر فضایی را به وجود آورده که نشر دفاع مقدس ما به خوبی می‌تواند نقش‌آفرین باشد.» وی با اشاره به کارشناسان این شورا افزود:‌ «حمید حسام‌، احمد دهقان‌، محمدرضا بایرامی‌، فواد ایزدی‌، امیرشهریار امینیان‌، محمدرضا وصفی و علیرضا سلطان‌شاهی این شورا را تشکیل می‌دهند که فؤاد ایزدی و امیرشهریار امینیان برای ترجمه به زبان انگلیسی و محمدرضا وصفی و علیرضا سلطان‌شاهی برای ترجمه به زبان عربی آثار را انتخاب می‌کنند. در انتخاب کتاب‌ها در وهله نخست آثاری که در جشنواره‌های کتاب سال دفاع مقدس‌، کتاب فصل و کتاب سال جمهوری اسلامی حائز رتبه شده‌اند را در نظر خواهیم گرفت. ما در نظر داریم تا به توزیع مناسب آثار دفاع مقدس در کشورهای همسایه بپردازیم،‌ علاوه بر آن زبان اردو نیز در دستور کار شورای ترجمه ما قرار دارد. همچنین زبان‌های انگلیسی و‌ اسپانیولی نیز از دیگر زبان‌هایی است که در کنار اردو و عربی 4 زبان شورای ترجمه بنیاد را شکل می‌دهند.»


ـ دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری اداره كل امور استان‌های حوزه هنری از تدوین خاطرات ماموستا ملاقادر قادری، امام جمعه شهر پاوه توسط این دفتر خبر داد. این امام جمعه سنی مذهب با حكم امام خمینی (ره) به این سمت منصوب شد و خاطرات مهمی از نقش علمای اهل تسنن و مردم كردستان در وقایع انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در این منطقه دارد. علی رستمی، مصاحبه كننده اثر، 50 ساعت مصاحبه انجام داده و در حدود 30 ساعت دیگر مصاحبه انجام خواهد شد.


ـ نساء هاشمیان، خاطرات سردار محمدعلی حق‌بین را از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران تدوین می‌کند تا از سوی انتشارات سوره مهر منتشر شود. حق‌بین در دفاع مقدس جانشینی سردار شهیدمحمد اصغری‌خواه را بر عهده داشت. اصغری‌خواه در آن دوران فرمانده گردان کمیل لشکر قدس از استان گیلان بود. هاشمیان همچنین از تالیف کتاب دیگری با هدف ارایه متن سخنرانی‌ها و نوشته‌ها و نامه‌های شهید محمد اصغری‌خواه در دوران دفاع مقدس خبر داد.


ـ کتاب «خاطرات حاج‌محمدمهدی گرگیچ» اثر مشترک قاسم سیاسر و احمدرضا کامیار از سوی انتشارات تفتان در استان سیستان‌ و بلوچستان راهی بازار نشر شده‌ است. این اثر حاصل 20 ساعت مصاحبه است و راوی آن، در بسیاری از عملیات‌ دوران دفاع مقدس حضور داشته است.


ـ اسماعیل ابراهیمی (کوشا) از مراحل پایانی آماده‌سازی آلبوم صوتی «آوند عشق» خبر داد. در این آلبوم، روایت خاطرات جنگ با موسیقی و مداحی تلفیق شده‌ است. کوشا درباره کتاب‌های اخیرش گفت: «کتاب «حکایت پر پرواز» با موضوع خاطرات من از فعالیتی که با شهید سید مرتضی آوینی شروع کردیم و با مرحوم رسول ملاقلی‌پور ادامه دادیم، چاپ ‌شد. همچنین در حال نگارش کتابی با نام «این صدف مروارید ندارد» هستم. این کتاب خاطراتم از قبل از انقلاب و چگونگی آشنایی با حاج احمد متوسلیان را در بر دارد.»


ـ کتاب «ساتیا و من: روز‌نوشت‌های گاندی» را هومن بابک به فارسی برگردانده و نشر لیوسا راهی بازار کتاب کرده است. مترجم این کتاب گفت: «پیام‌هایی که در این کتاب نوشته شده است به سال 1324 هجری شمسی اختصاص دارد. این تاریخ تقریبا به یک سال پیش از استقلال هند از استعمار بریتانیا باز می‌گردد. آناند تی. هینگورانی، یکی از پیروان رهبر هند، از گاندی می‌خواهد که او هر روز یک پیام برایش بنویسد، این روند دو سال ادامه داشت و سرانجام هینگورانی سال‌ها بعد پس از جمع‌آوری پیام‌ها، آن‌ها را به زبان انگلیسی ترجمه کرد و من نیز آن را به فارسی برگرداندم.»


ـ کتاب «نقاش سرخ عشق: آبی پرواز» حکایت زندگی و آثار زنده‌یاد محمد مدبر، یکی از دو چهره‌ مشهور نقاشی قهوه‌خانه‌ای به قلم هادی سیف، از سوی انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر می‌شود. سیف، همچنین کتاب زندگینامه حسین قوللر آغاسی، دیگر چهره مشهور نقاشی قهوه‌خانه‌ای را نیز آماده انتشار می‌کند. وی گفت: «کتاب دیگر، درباره زندگی و خاطرات خود من با عنوان «باغ خاطره‌ها و دل بارانی من» است که از سوی نشر پیکره به چاپ می‌رسد.»


نشانی‌ها:
گزارشی از بخش تاریخ شفاهی کتابخانه مجلس شورای اسلامی
http://www.ical.ir/index.php?option=com_k2&view=item&id=15121&Itemid=10
رئیس‌جمهوری و کتاب «دا»
 http://www.mehrnews.com/detail/News/2183787
کتاب گویا: دا
http://www.iranseda.ir/FullAudioBook/?g=1126392
سمپوزیوم یک روزه «ایران در آستانه جنگ جهانی اول»
http://ishistory.ir/?a=content.id&id=1985&lang=fa
تاریخ‌‌نگاری انقلاب اسلامی و فهم زبان زمانه
http://borhan.ir/NSite/FullStory/News/?Id=6076
پرسه در خاطرات دهداری
http://www.hamshahrimags.com/NSite/FullStory/News/?Id=28054
تاریخ شفاهی بانک مرکزی و اسرار دهه 1350
http://tejarat.donya-e-eqtesad.com/fa/packagestories/all?package=w66



 
  
نام

پست الكترونيك
نظر شما
کد امنیتی

 

 

       تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.
counter UPDATE error: 1054, Unknown column 'count' in 'field list'