شماره 133    |    3 مهر 1392

   


 

تبیین یا تحلیل در تاریخ شفاهی جنگ تحمیلی


سفرنامه هیروشیما- بخش دوم


قدم زدن روی شب


نامه‌ای به «خانه کتاب»، برای «کتاب خاطره»


در جستجوی حقایق شهریور1320 مشهد (3)؛ توقف فعالیت‏های آموزشی و عمرانی


نقش عمان وسلطان قابوس در اصلاح روابط ايران و منطقه-4


تجربه آخر هفته تاریخ شفاهی، الهام‏بخش دیگر افراد در گردآوری خاطرات


همایش بین المللی «تصویر خانواده: رسانه، روایت، خاطره»


به دنبال یادگارهای قدیمی یک شهر


ماجرای ثبت مناجات حضرت علی (ع) اهداشده توسط پسر نخست وزیر رژیم شاه در کتابخانه مجلس


 



پیش خوان شماره 133

ـ اسحاق صلاحی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و مرتضی قربانی، رئیس سازمان موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در تاریخ 26 شهریور 1392 به امضاء تفاهم‌نامه‌ای پرداختند که دربردارنده 3 ماده و 16 بند و 1 تبصره بود و از مهم‌ترین آنها می‌توان به بند 7 و موضوع «مشارکت و تعامل در فرآیند جمع‌آوری، ثبت و نشر تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس فرماندهان شاخص لشکری و مدیران کشوری و بین‌المللی» اشاره کرد. این تفاهم‌نامه به منظور مشارکت و همکاری و هم‌افزایی در اجرای برنامه‌ها، پروژه‌ها و فعالیت‌ها و اقدامات مربوط به راه‌اندازی مرکز ملی اسناد انقلاب اسلامی و دفاع مقدس وابسته به سازمان موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس ستاد کل نیروهای مسلح امضا شده و در آن بر حمایت و مشارکت سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در طرح‌های جمع‌آوری، ساماندهی، نگهداری و بهره‌برداری مرکز ملی اسناد انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و استفاده سازمان موزه از ظرفیت‌های علمی و تخصصی سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران تاکید شده است. همچنین رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در راستای انجام بهینه مفاد این تفاهم‌نامه به عنوان یکی از اعضای شورای راهبردی سازمان موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و رئیس سازمان موزه به عنوان نماینده ستاد کل نیروهای مسلح به عضویت در شورای اسنادی مهتاب (مجمع هماهنگی مراکز تاریخ پژوهی و بانک‌های اسنادی کشور) منصوب می‌شوند. تفاهم‌نامه سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و سازمان موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در بندهای 15 و 16 تاکید دارد که سازمان‌ها و نهادهای لشکری و کشوری درخواست هرگونه سند و مدرک مربوطه به انقلاب اسلامی، تاریخ جنگ‌های ایران و 8 سال دفاع مقدس را از طریق سازمان موزه اقدام نمایند. مدت اعتبار این تفاهم‌نامه مدت 5 سال و تمدید آن منوط به توافق طرفین است.


ـ اکبر نجاتی، رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس خراسان رضوی گفت: «در خراسان 300 هزار رزمنده و 17 هزار شهید وجود دارد؛ این ظرفیت بالا باید مورد توجه قرار گیرد و یکی از اقدامات موثر در این خصوص، تدوین تاریخ شفاهی شهدای دفاع مقدس است. برای این کا نیازمند 60 میلیارد تومان اعتبار هستیم که باید به تصویب شهرداری و شورای شهر برسد. در مرحله نخست باید خاطرات شهدا را به شکل منظم از والدین آنان دریافت و بعد به سراغ رزمندگان رفت.»


ـ کتاب «تاریخ شفاهی دانشجویان پیرو خط امام: دانشجویان و گروگان‌ها» با تدوین حسین جودوی از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شد. این اثر شامل مصاحبه‌هایی است که علت تسخیر سفارت آمریکا (لانه جاسوسی) به دست دانشجویان در سال 1358، ترکیب دانشگاه‌های شرکت کننده در این واقعه و نحوه تعامل آنها با همدیگر، نوع برخورد مسئولان نظام با دانشجویان و حوادث تلخ و شیرینی که در درون لانه جاسوسی می‌گذشت در آنها روشن شده است.


ـ پژمان پورجباری که کتاب «جنگ نفتکشها» با ترجمه او به تازگی منتشر شده، گفت: «کتابی دارم که تا پایان سال جاری منتشر می‌شود. عنوان این کتاب را هنوز تعیین نکرد‌ه‌ام ولی موضوع آن «تاریخ شفاهی پادگان امام حسین(ع)» است که بعدها به دانشگاه تبدیل شد. در مقطع سال‌های 1359 تا 1364 این پادگان فعال بود و اکثر چهره‌های شاخص دفاع مقدس، چه افرادی که به شهادت رسیدند از فرماندهان گرفته تا سایر افراد و چه کسانی که در حال حاضر مسئولیتهای کلیدی در کشور دارند، عمدتا کسانی بودند که در این پادگان آموزشهای تاکتیکی، علمی و عملیاتی دیده‌اند و به مراکز دیگر راه یافته‌اند. موضوع این کتاب بسیار بکر است و جذابیتهای خاصی دارد. در حال تنظیم مصاحبه‌ها و گفت‌وگوها با کسانی که در آن مقطع در پادگان فعالیت می‌کردند هستم.»


ـ بهمن کارگر، رییس ستاد مرکزی بزرگداشت هفته دفاع مقدس کشور و بنیاد حفظ آثار، شعار هفته دفاع مقدس سال 1392 را «درس‌ها و عبرت‌ها از وقایع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران» عنوان کرد و گفت: «امسال، برای نخستین‌بار در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ستاد برنامه‌ریزی هفته دفاع مقدس تشکیل شد و تشکیل ستاد خبری در خبرگزاری دفاع مقدس به صورت شبانه‌روزی و راه‌اندازی تور خبرنگاری برای بازدید از مناطق عملیاتی دفاع مقدس در دستور کار قرار گرفت.» وی شهید طاهره هاشمی را به عنوان شهید سال معرفی کرد و افزود: «امسال در معرفی کتاب «نور‌الدین پسر ایران» خواهیم کوشید.»


ـ علیرضا بهفر، مدیر رادیو سلامت صدای جمهوری اسلامی ایران از تولید نمایش‌های رادیویی بر اساس خاطرات پزشکان دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران خبر داد و از دو برنامه «سپید جامگان آسمانی» درباره شهدای جامعه پزشکی در سراسر کشور و «یاد یاران» با محوریت خاطرات پزشکان دفاع مقدس که اکنون در قید حیات هستند، نام برد. حدود 80 قسمت از این دو برنامه آماده شده و محتوای صوتی و نوشتاری آنها روی سایت این رادیو قرار دارد.


ـ مجید رحمتی و حسین جمالی به شیوه نقالی حال و هوای خرمشهر در دفاع مقدس را در نمایش «من که دا نیستم» به کارگردانی حسین پارسایی روایت می‌کنند. این نمایش با اقتباس از «دا» پرفروش‌ترین كتاب خاطره دفاع مقدس، شامل خاطرات سیده زهرا حسینی به قلم سیده اعظم حسینی، این روزها در تالار اندیشه حوزه هنری در حال اجراست. در خلاصه داستان نمایش آمده است: «زینب زمانی یکی از بازماندگان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در خرمشهر است که خاطرات او بارها به چاپ رسیده و مقاومت و پایداری او زبانزد است. وی اشیا و اسناد موزه‌ای قابل توجهی دارد و در تلاش است که در بین حفار‌ی‌ها و ساخت‌ و‌ سازهای عظیم واحدهای تجاری که در خرمشهر در حال وقوع است، یک موزه کوچک جنگ برای ثبت و ضبط خاطرات عظیم جنگ و دسترسی آن به آیندگان احداث کند...»


ـ پخش مجموعه تلویزیونی روایت کتاب «نورالدین پسر ایران» به تازگی از شبکه یک سیمای جمهوری اسلام ایران آغاز شده است. محمد صالح علا، آتیلا پسیانی،‌ مسعود فروتن و پژمان بازغی از جمله هنرمندانی هستند که در نخستین قسمت‌های این مجموعه بخش‌هایی از این کتاب را می‌خوانند. نورالدین عافی، راوی «نورالدین پسر ایران» تأکید کرده که کتاب خاطراتش از «دا» هم بهتر است و اگر هنرمندان حاضر در برنامه به آن اعتقاد داشته باشند قطعا نتیجه اثرشان تاثیرگذار می‌شود. وی گفت: «ان‌شاءالله اثر تاثیرگذاری می‌شود، همان طور که تاثیر برنامه مربوط به کتاب «دا» را در جامعه دیدیم. البته باید بعدها از مردم پرسید چقدر برنامه‌ای که درباره‌اش ساخته شده برایشان جذاب است. کتاب که برای آنها جذاب بود و به نظرم هر کسی با آن اثری تولید کند آن هم تاثیرگذار می‌شود.» میثم حسینی کارگردان این اثر تلویزیونی است که بر اساس کتاب «نورالدین پسر ایران» نوشته قلم معصومه سپهری و چاپ انتشارات سوره مهر ساخته شد.


ـ میرمحمد صادقی، نویسنده کتاب «1621» که قرار است به زودی از سوی انتشارات «آرما» منتشر شود، گفت: «از زمانی که شروع به نوشتن این اثر کردم، 5 سال طول کشید تا همه بخش‌های آن تدوین شود. اغلب کتاب‌هایی که درباره اسارت رزمندگان ایرانی به دست ارتش صدام بعثی نوشته شده، فقط به سختی‌های دوران اسارت پرداخته‌اند، درحالیکه دوران اسارت، فقط زمان کتک خوردن و شکنجه شدن نبود و هدف من نیز از نوشت خاطراتم در کتاب «1621»، نشان دادن زوایای کمتر شناخته‌شده اسارت بود. درواقع قصدم این بود که مخاطب کتاب پس از مطالعه آن بداند که در کنار شکنجه‌ها و شرایط طاقت‌فرسای اسارت، رزمندگان ایرانی نظم و ترتیب و قوانینی برای خودشان به وجود آورده بودند و بر اساس این قوانین، روزهای اسارت را سپری می‌کردند. من در این کتاب شرح وظایف همه‌ رزمندگان را در دوران اسارت نوشته‌ام. ما در اردوگاه، فرمانده، معاون و زیر مجموعه داشتیم که شرح وظایف هرکدام به طور جداگانه در کتاب ذکر شده است. البته یک قسمت را هم به ثبت شکنجه‌ها و سختی‌های آن دوران اختصاص دادم.»


ـ جعفر ابراهیمی، شاعر و نویسنده کودک و نوجوان، خاطره‌نویسی را بهترین قالب برای گفتن و نوشتن از جنگ دانست و افزود: «نوشتن درباره جنگ را با خاطره‌نویسی شروع کردم؛ مردم، اعتماد بیشتری به این قالب دارند و احساس می‌کنند آنچه نویسنده در قالب خاطره نوشته، واقعی است و بی‌گمان اتفاق افتاده؛ در صورتی که ممکن است، داستان آمیخته با تخیل باشد. خاطرات، اگر بازنویسی نشوند و به شکل داستان درنیایند، جذابیت چندانی برای مخاطب ندارند و بهتر است در شمارگان اندک و تنها برای نویسندگان و فیلمسازان منتشر شوند، اما کتاب‌هایی چون «دا» که شکل داستانی به خود گرفته‌اند به چاپ‌های متعدد می‌رسند و مخاطبان بسیاری را جذب می‌کنند. به عبارتی این‌گونه آثار هم خواندنی هستند، هم منابع خوبی برای نویسندگان به‌شمار می‌روند. هنوز بهترین خاطره و خواندنی‌ترین داستان از جنگ نوشته نشده؛ چرا که فیلم‌ها و مطالب بسیاری درباره آن دوران به دلایل مختلف منتشر نشده است و این مسئله، ضرورت مستندنگاری جنگ را دوچندان می‌کند.»


ـ سید داود آقایی نگارش کتاب «دعاوی ایران در دیوان بین‌المللی دادگستری» را به پایان رساند. این کتاب که انتشارات دانشگاه تهران آن را منتشر می‌کند، به چهار دعوی دیوان بین‌المللی دادگستری می‌پردازد که ایران در آنها خوانده یا خواهان بوده است. مساله ملی شدن صنعت نفت ایران که با طرح شکایت دولت انگلیس علیه ایران همراه بود، نخستین پرونده این اثر است که در گام نخست دیوان بین‌المللی رای به صلاحیت نداشتن خود در این بررسی داد و این پرونده مختومه اعلام شد. دعوی دوم درباره جریان تسخیر سفارت آمریکا (لانه جاسوسی) و شکایت ایالات متحده آمریکا علیه ایران است. دعوی سوم به ماجرای ساقط کردن هواپیمای ایرباس ایران در خلیج فارس از سوی ناوگان جنگی آمریکا اختصاص دارد که بر اثر آن حادثه 290 نفر از سرنشینان هواپیما شهید شدند. جمهوری اسلامی ایران علیه این اقدام آمریکا شکایت کرد و چون آمریکا می‌دانست این طرح دعوی منجر به محکومیت او خواهد شد، پیش‌دستی و غرامت را پرداخت کرد و این پرونده مختومه شد. چهارمین دعوی مربوط به قضیه سکوهای نفتی ایران و حمله آمریکا به آنها در جریان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران است. در آن زمان سکوهای نفتی «رشادت» و «سلمان» از سوی آمریکا مورد حمله قرار گرفتند و خسارت دیدند. ایران شکایتی را در دیوان بین‌المللی دادگستری طرح کرد و آمریکا نیز متقابلا طرح دعوی کرد. این قضیه منجر به صدور حکمی بینابین شد و هیچ‌یک از طرفین محکوم شناخته نشدند و پرونده در سال 1383 مختومه شد.


ـ گروه فرهنگ و ادب خبرگزاری مهر در گزارشی با عنوان «تازه‌ترین رده‌بندی آثار دفاع مقدسی» آورده که: «گشتی ساده در دنیای نشر کتاب کشوردر این حوزه، جدا از کتاب «خاک‌های نرم کوشک» که توسط یک ناشر خصوصی و برای 185 نوبت تجدید چاپ شده و تاکنون بیش از 584000 نسخه به فروش رفته است، نشان می‌دهد که کتاب «دا» با شمارگان 2500 نسخه و در 150 نوبت از سوی انتشارات سوره مهر تجدید چاپ شده و به فروش رفته است. پس از آن نیز می‌توان به فروش بیش از 137 هزار نسخه‌ای کتاب «نورالدین پسر ایران» و نیز بازچاپ 40 نوبتی کتاب «پایی که جا ماند»، بازچاپ 51 نوبتی کتاب «بابانظر»، بازچاپ 20 نوبتی کتاب «در کمین گل سرخ» و بازچاپ 18 نوبتی کتاب «همپای صاعقه» اشاره کرد. به گواه این آمار، امروز ادبیات دفاع مقدس میدان یکه‌تازی کتاب‌های خاطره و خاطره‌نگاری است.» کمی بعد از انتشار این گزارش و همزمان با هفته دفاع مقدس شمارگان کتاب‌های پرفروش انتشارات سوره مهر با این موضوع و در قالب خاطرات هم اعلام شد. بر اساس این اعلام، تاکنون از کتاب‌های «دا» 510 هزار نسخه، «فرمانده من» 152 هزار نسخه، «نورالدین پسر ایران» 137 هزار نسخه، «بابانظر» 127 هزار نسخه و «پایی که جاماند» صد هزار نسخه به فروش رسیده است.


ـ کارگاه مستند انتشارات سوره مهر قصد دارد کتاب‌های مزین‌شده‌ به تقریظ مقام معظم رهبری را در قالب یک فیلم مستند کوتاه معرفی کند. کتاب‌های شاخصی چون «لشکر خوبان»، «پایی که جاماند»، «نورالدین پسر ایران»، «دا»، «جشن حنابندان» و «همپای صاعقه» به همراه چند کتاب خاطره دیگر از رزمندگان دفاع مقدس در این مستند معرفی خواهند شد. متن دست نوشته‌های رهبر انقلاب بر این کتاب‌ها در این مستند به صورت نریشن و با صدای مهدی بقاییان اجرا گردیده و معرفی کتاب‌ها نیز توسط میترا لبافی، خبرنگار واحد مرکزی انجام می‌شود. کارگاه مستند مستند سوره تاکنون بیش از 15اثر مستند را بر اساس کتاب‌های شاخص انتشارات سوره مهر تولید کرده است. مستند‌های زندان الرشید، مجنون هور و تکاوران نیروی دریایی خرمشهر نیز در این کارگاه در دست تولید است.


ـ زندگینامه شهید ایرج رستمی، مسئول عملیات ستاد جنگ‌های نامنظم در کتابی با عنوان «مَه در مِه» از سوی نشر صریر منتشر شد. این کتاب در برگیرنده نگاه ندا معراجی‌پور به زندگی شهید و حاصل مصاحبه نویسنده اثر با همسر شهید و جمعی از همرزمان وی است.


ـ در تفاهم نامه امضا شده بين عزيز جوانپور، مدير مركز اسناد و كتابخانه ملي شمال غرب کشور و حسن استوارآذر، مدير كل حفظ آثار و نشر ارزش هاي دفاع مقدس استان آذربايجان شرقي بر همكاري و تعامل طرفين برای جمع آوري، نگهداري و بهره‌برداري از اسناد دفاع مقدس استان تاكيد شد. همچنين بر اساس اين تفاهم نامه مرکز اسناد و كتابخانه ملي شمال غرب متعهد شد در تهيه نرم افزار جهت فهرست نويسي و مرمت اسناد با ارزش با اداره كل حفظ آثار و نشر ارزش هاي دفاع مقدس همکاری کند.


ـ کتاب «به داد ما برسید» در کتابخانه دیجیتال انتشارات سوره مهر و نشانی http://goo.gl/NwnjUs در دسترس است. این کتاب حاصل مصاحبه‌ با علی شمخانی، فرمانده سپاه پاسداران خوزستان در دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و دبیر فعلی شورای عالی امنیت ملی درباره وقایع نخستین ماه‌های دفاع مقدس است. شمخانی به تازگی و در نوشتاری به مناسبت هفته دفاع مقدس یادآور شد: «زمانی که در تاریخ 9/7/59 به امام خمینی(ره) گزارشی مبنی بر قصد ارتش عراق برای پیشروی به سمت اهواز از محور حمیدیه و کوشک ارائه شده بود، از قول ایشان پیام کوتاهی در یک جمله به بنده اعلام شد: به فلانی بگویید: مگر اهواز جوان ندارد؟ انعکاس این جمله کوتاه به جوانان سلحشور حاضر در جبهه‌های نبرد، سرآغاز شکل‌گیری شور عظیمی در جبهه‌ها و رقم خوردن افتخارات زنجیره‌ای در جبهه جنوب با انجام شبیخون معروف حمیدیه شد. این خاطره تنها نمونه‌ای کوچک از سرمایه عظیم حاصل از تفکر و بیان امام در مسیر قدرت‌سازی با بهره‌گیری از ذخایر اجتماعی کشور بود که در نهایت توانست ضمن انهدام ماشین جنگی دشمن شرایط ارزنده‌ای را برای تفوق کامل رزمندگان اسلام در کلیه خطوط نبرد فراهم نماید.»


ـ پنج کتاب مرتبط با دفاع مقدس که انتشارات سوره مهر آنها را منتشر کرده، به تازگی در کتابفروشی آنلاین آمازون قرار گرفتند. «زیتون سرخ» با خاطرات ناهید یوسفیان و در نشانی http://www.amazon.com/dp/1780834063 یکی از این آثار است. خاطرات این زن عضو سازمان انرژی اتمی ایران را سیدقاسم حسینی تدوین کرده ‌است. کتاب‌های انتشارات سوره مهر در کتابفروشی آمازون از طریق سیستم «چاپ براساس تقاضا» (Print on Demand) نیز قابل خریداری هستند. این سیستم در دانشگاه‌ها و کتابفروشی‌های بزرگ سراسر دنیا در دسترس علاقه‌مندان به کتاب است و خریداران می‌توانند در کمتر از نیم ساعت کتاب را پرینت گرفته و به صورت صحافی‌شده دریافت نمایند.


ـ گلعلی بابایی، مدیر سازمان هنری و ادبیات دفاع مقدس از آغاز طرح خاطره‌نویسی دفاع مقدس در این سازمان خبر داد و گفت: «فراخوانی را اعلام خواهیم کرد که کارهای انجام شده در حوزه خاطره‌نگاری معرفی و ارزیابی شود،‌ هم‌چنین با ارائه سوژه‌ها و خاطرات ناب از افراد سراسر کشور و ادارات کل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس در استان‌ها و شهرستان‌ها بتوانیم حداقل برای سال آینده چند عنوان اثر در حوزه خاطره نگاری و تاریخ جنگ از فرماندهان،‌ سرداران و امیران دفاع مقدس در حد شاخص و مطابق با استانداردهای لازم عرضه کنیم. در این زمینه تاکنون مذاکراتی با احمد دهقان،‌ نویسنده موفق حوزه دفاع مقدس داشته‌ایم تا بتوانیم در زمینه خاطره‌نویسی از ایشان به عنوان مشاور بهره بگیریم. همچنین مذاکراتی نیز با محمود جوانبخت و محمد مهدی بهداروند که تخصص خوبی در گرفتن مصاحبه‌های پربار از فرماندهان جنگ دارند،‌ داشته‌ایم تا بتوانیم در زمینه خاطره‌نویسی فرماندهان دفاع مقدس نیز گام‌هایی برداریم. در حوزه خاطره نویسی دفاع مقدس باید تلاش بر این باشد که همه نقش‌های جنگ را به نوعی تخلیه اطلاعاتی کنیم،‌ حتی اگر قرار نباشد فعلا این اطلاعات را به صورت خاطره منتشر کنیم،‌ بنابراین باید نهضت جمع‌آوری خاطرات به شکل اصولی را به راه بیندازیم تا بعدها از دل این خاطرات بتوان مستندهای روایی،‌ خاطره‌نویسی،‌ داستان،‌ رمان و ... تولید کرد. تاکنون در استان‌ها و در مراکز فرهنگی سراسر کشور مصاحبه‌های بسیاری با رزمندگان و فرماندهان دفاع مقدس انجام شده و اکنون در قفسه‌ها نگهداری می‌شود،‌ اما متأسفانه به دلیل رعایت نکردن استانداردهای لازم برای مصاحبه چندان قابل استفاده نیستند‌، بنابراین باید چارچوب‌ها مشخص باشد.»


ـ بهناز ضرابی‌زاده، نویسنده کتاب «دختر شینا» از نگارش خاطرات بانوان اسیر در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران به عنوان طرح بعدی خود برای نگارش خبر داد و گفت: «یکی از موضوعاتی که در جنگ جذابیت دارد، اما چنان که باید به آن توجه نشده است، خاطرات زنانی است که دوره اسارت را طی کرده‌اند. این دسته از حاضران در جنگ ناگفته‌های بسیاری دارند که اگر ثبت نشود، بخش مهمی از تاریخ جنگ هم از دست خواهد رفت. عده‌ای از این بانوان حاضر به ارائه و ذکر خاطرات خود نیستند، چرا که برخی از موضوعات هنجارشکنانه را مجبورند که ارائه کنند. با وجود این تلاش چندانی هم برای شناسایی و نگارش این دسته از خاطرات انجام نشده است. یکی از علایق اصلی من کار در این حوزه است. هنوز فرد خاصی که خاطراتش قابلیت نگارش و انتشار داشته باشد، پیدا نکرده‌ام، اما به این فکر هستم که یکی از آثاری که در آینده می‌نویسم را به این دسته از بانوان اختصاص دهم.» وی افزود: «خاطرات همسر شهید چیت‌سازیان، از شهدای شاخص استان همدان از جمله آثاری است که در دست تألیف دارم. براساس پیش‌بینی‌های انجام شده به نظر می‌رسد که این کتاب تا پایان سال جاری به اتمام برسد و برای دوره آتی نمایشگاه کتاب تهران نیز به چاپ برسد. زندگی همسر شهید چیت‌سازیان همانند دیگر همسران شهدا و سرداران شهید سرشار از درس زندگی است که می‌تواند الگویی برای زندگی امروز دختران جوان ما باشد. ایشان وقتی همسرشان به شهادت می‌رسند، 18 سال بیشتر نداشتند. بعد از این واقعه تلاش کردند تا با تربیت فرزند، نقش سازنده‌ای برای پیشبرد اهداف انقلاب داشته باشند. میزان علاقه این خانم به همسرش به حدی بود که نام فرزندش را هم‌نام پدرش انتخاب می‌کند.»


ـ سعید علامیان قصد دارد برای دوره آتی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران دو اثر را آماده انتشار کند. او بعد از اتمام بخش دوم خاطرات محسن رفیق‌دوست به سراغ خاطرات فتح‌الله جعفری، پایه‌گذار یگان زرهی سپاه پاسداران در دفاع مقدس رفته است. وی چندی پیش کتابی از خاطرات محسن رفیق‌دوست با عنوان «برای تاریخ می‌گویم» را توسط دفتر ادبیات انقلاب اسلامی و انتشارات سوره مهر روانه بازار کتاب کرد. این کتاب خاطرات رفیق‌دوست از روز ورود امام خمینی(ره) به ایران تا پایان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران را در بر دارد. به گفته علامیان، جلد دوم اثر به سال‌های حضور رفیق دوست در بنیاد مستضعفان و فعالیت‌های او در سال‌های بعد از جنگ اختصاص دارد.


ـ حسین نصرالله زنجانی، مدیر دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری اداره کل امور استان‌های حوزه هنری گفت: «کتاب «یادداشت‌های سعید» با دست نوشته‌های شهید سعید قهاری سعید، از قدیمی‌ترین فرماندهان سپاه پاسداران در شمال غرب کشور برای چاپ به انتشارات سوره مهر فرستاده شد. وی سال 1385 به عنوان فرمانده لشکر ویژه شهدا در درگیری با گروهک پژاک در منطقه جهنم دره پیرانشهر به شهادت رسید. ما در بررسی‌های خود درباره این شهید به گنجینه‌ای شامل 35 دفترچه خاطرات رسیدیم که یافته‌ها، نظرات و برنامه‌های خود را از سال 1367 به نگارش درآورده بود. خاطرات شهید سعید قهاری سعید با مدیریت پژوهشی علی رستمی آماده چاپ شد. برای مقدمه کتاب به دنبال متنی برای معرفی او بودیم که به طور اتفاقی از لابه لای اسناد یافته شده از وی به نامه‌ای رسیدیم که برای مقام معظم رهبری نوشته بود و در آن بیوگرافی خود را نیز نوشته بود. ما از همان دست نوشته برای مقدمه کتاب استفاده کردیم.»


ـ کتاب «انگلیسی‌ها از دید بوشهری‌ها» نوشته ایرج صغیری آماده چاپ شده است. این مجموعه شامل خاطرات پیران بوشهری از حضور انگلیسی‌ها در این شهر است. صغیری گفت: «خاطرات بیش از 100 پیرمرد و پیرزن بوشهری درباره حضور انگلیسی‌ها در شهر بوشهر را جمع‌آوری و برگزیده آن‌ها را آماده چاپ کرده‌ام. این مجموعه گویای قضاوت مردم بوشهر نسبت به انگلیسی‌ها است که در بیشتر این روایت‌ها ظلم و جنایت انگلیسی‌ها توصیف شده‌اند.»


ـ متن مشروح مذاکرات 24 دوره مجلس شورای ملی بر روی وب‌سایت کتابخانه مجلس و در نشانی http://www.ical.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=2379&Itemid=14 به روز رسانی شد. رضا شهرابی، مدیر فناوری اطلاعات کتابخانه به روابط عمومی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی گفت: «در این نسخه علاوه بر اصلاحات تایپی و ساختاری، قابلیت‌هایی چون امکان مشاهده فهرست دوره‌ها، فهرست جلسات، جلسات قبلی یا بعدی و امکان مشاهده اسکن صفحات در نمایشگری با قابلیت‌های مختلف فراهم شده است. این نمایشگر قابلیت‌های متنوعی چون بزرگ‌نمایی در ابعاد دلخواه دارد. امکان جست‌وجوی سریع و تمام متن به همراه امکان محدود کردن جست‌وجو روی تمامی واژه‌ها، یک واژه، یا عین عبارت، محدود کردن جست‌وجو روی یک دوره خاص، محدود کردن جست‌وجو روی یک جلسه خاص و همچنین محدود کردن جست‌وجو مابین دو جلسه از یک دوره نیز فراهم شده است. امکان دریافت فایل پی‌دی‌اف مربوط به مشروح مذاکرات هر جلسه و نیز امکان دریافت کتاب الکترونیکی آنها نیز از دیگر اقدامات در دست انجام در این بخش است.»


ـ شماره ۹۸ فصلنامه «نگاه نو» با تاریخ انتشار تابستان 1392 و ویژه‌نامه‌ای به مناسبت شصتمین سال کودتای ۲۸مرداد 1332 بر پیشخوان مطبوعات قرار گرفت. بخش ویژه «60 سالگی کودتای 28 مرداد 1332» با مقاله‌هایی از دکتر محمدعلی موحد (غبارانگیزی تازه در روایت کودتای 28 مرداد)، دکتر فخرالدین عظیمی (قلم در کف دشمن؛ تبارشناسی نفی مصدق)، بدر شاکر السیّاب (مصالح ملت ایران تباه شد، با ترجمه حبیب‌الله عباسی)، سید محمد سرافرازی (روایتی از کودتای 28 مرداد 1332 در کاشان)، سیف‌الله کلگار (یادی از گذشته و سرایش یک چکامه) و دو شعر از مهدی اخوان ثالث و دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی به یاد دکتر محمد مصدق شکل گرفته است.


ـ سایت «تاریخ ایرانی» (tarikhirani.ir) با این یادآوری که ۲۸ مرداد امسال، در شصتمین سالروز کودتای سال ۱۳۳۲، آرشیو امنیت ملی ایالات متحده آمریکا  ۱۷ سند تازه در این باره منتشر کرد، ترجمه متن این سندها را در پنج قسمت با عناوین مجلس نباید منحل شود (رفراندوم انحلال مجلس هفدهم و پیشنهاداتی به نمایندگان مخالف)، بیانیۀ آمریکا پس از یک کودتای موفق را آماده کنید (نقشه زاهدی و مجلس برای برکناری مصدق)، از نیروهای عملیات آژاکس تقدیر می‌شود (حزب توده پس از کودتا)، حکم مصدق قبل از محاکمه (شاه با اعدام مصدق موافقت کرد) و مصدق! تو داری آوازه ما را نابود می‌کنی (مقالات سیا در روزنامه‌های ایران) منتشر کرد.


ـ حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی، رییس‌جمهوری اسلامی ایران قانون پیگیری حقوقی - سیاسی نقش و دخالت آمریکا و انگلیس درکودتای 28 مرداد را که در مجلس شورای اسلامی تصویب و به تایید شورای نگهبان رسیده، برای اجرا ابلاغ کرد. براساس این قانون، با توجه به افشا و اعلام رسمی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا مبنی بر دخالت دولت‌های آمریکا و انگلیس در طراحی و اجرای کودتای 28 مرداد علیه کشور ایران و نقض حاکمیت ملی و ورود خسارات سنگین مادی و معنوی به کشور، دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است کارگروهی را به منظور برآورد خسارات مادی و معنوی وارده به ملت ایران فورا تشکیل دهد و هر سه ماه یک‌بار گزارش اقدامات این کارگروه را به مجلس شورای اسلامی ارائه کند. وزیر امور خارجه (رئیس کارگروه)، دادستان کل کشور، وزیر اطلاعات، نماینده تام الاختیار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی و رئیس کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی، اعضای کارگروه پیگیری جبران خسارات کودتای 28 تعیین شده‌اند. طبق این قانون، کارگروه موظف است راهکارهای پیگیری خسارت‌های مادی و معنوی را به مجلس ارائه دهد. همچنین نمایندگان مجلس، دولت را موظف کردند پس از برآورد خسارات نسبت به پیگیری و احقاق حقوق ملت ایران از طریق مجامع و نهادهای ذیربط داخلی و بین‌المللی اقدام کند.


ـ قاسم تبریزی، پژوهشگر تاریخ انقلاب اسلامی گفت: «آرشیو اسناد ساواک بیش از 60 میلیون سند و 3 و نیم میلیون پرونده درباره اشخاص، احزاب، وقایع، جریانات و موضوعات دارد. لذا جامعه‌ ما، در کنار خاطرات و مشاهدات، یک منبع تاریخ‌نگاری بر اساس اسناد و مدارک در اختیار دارد. انتشار بیش از 270 عنوان کتاب توسط مرکز بررسی اسناد تاریخی که بیش از یک میلیون سند ساواک را در بر می‌گیرد، مسئله مهمی به شمار می‌رود. مضاف بر این، این نهاد، مجموعه‌ای بیش از یک و نیم میلیون سند نیز در اختیار شخصیت‌ها و نهادها قرار داده است. این حجم از اسناد صرفاً اطلاعاتی‌امنیتی که از اعتبار بالایی برخوردار است، الان در حوزه‌ تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی موجود است. یا مثلاً در مورد بهائیت، بیش از صد هزار سند موجود است که بخش عمده‌ای از آن‌ها در حال انتشار است. علاوه بر این اسناد، حدود شصت میلیون سند نیز در وزارت امور خارجه داریم که از اواخر تیموریان تا دوره‌ها‌ی قاجار و پهلوی را در بر می‌گیرد. دوازده میلیون سند نیز در مجلس شورای اسلامی وجود دارد. به این آمار، اسناد نخست‌وزیری را باید افزود که تا به حال فقط پنجاه جلد از آنها در قالب کتاب منتشر شده است. اسناد دادگستری را نیز باید به این مجموعه اضافه کرد که هنوز منتشر نشده و در حال تنظیم است. اسناد ارتش نیز از جمله اسناد و مدارکی است که به دست ما رسیده است. از اسناد دربار دوره رضاخان نیز حدود 165 هزار سند به جا مانده که روزشمار آن در دست تدوین است. این اسناد که در حقیقت اسناد اطلاعاتی‌امنیتی ممهور به مهر «به کلی سرّی»، «سرّی» و «خیلی محرمانه» هستند، به قصد تاریخ‌نگاری نگاشته نشده‌اند، اما امروز برای ما یکی از منابع مهم تاریخ‌نگاری محسوب می‌شوند و خصوصاً دخالت، خیانت و جنایت غرب و وابستگی برخی عوامل وابسته به آن را نشان می‌دهند.»


ـ منصوره اتحادیه تدوین دو کتاب «وبای عالم‌گیر(منتخبی از اسناد فرمانفرما)» و «زیر پوست شهر (گزارش نظمیه از وقایع اجتماعی ـ سیاسی حکومت فرمانفرما بر شیراز در سال‌های 1335 تا 1337)» را به پایان رساند و برای چاپ به نشر تاریخ ایران سپرد. کتاب «وبای عالم‌گیر» درباره شیوع وبا در نقاط مرزی و سرحدات به‌ویژه غرب ایران و کرمانشاه در سال‌های 1321 تا 1323 است. کتاب «تاریخ موسسات رفاهی و بهداشتی در دوره رضاشاه» تالیف الهام ملک‌زاده نیز برای چاپ آماده شده و به ‌زودی از سوی نشر تاریخ ایران راهی بازار کتاب خواهد شد. همچنین جلد‌های چهارم و پنجم کتاب «یادداشت‌هایی از زندگانی باقر کاظمی» که در ادامه انتشار خاطرات وی درباره پهلوی اول و دوم به‌شمار می‌رود نیز در همین نشر در دست تالیف است.


ـ جلد یازدهم «تاریخ هخامنشیان (مطالعاتی درباره تاریخ ایران: رسالاتی به یادبود دیوید لوئیس)» با ترجمه زنده‌یاد مرتضی ثاقب‌فر و تکیه‌بر مقاله‌های باستانشناسان و پژوهشگرانی که مطالعاتی درباره تاریخ هخامنشیان انجام داده‌اند از سوی انتشارات توس منتشر شد. در این کتاب، روبارتوس فان‌در اسپک در ذیل عنوان «گاه‌شناسی جنگ اردشیر دوم در یادداشت‌های روزانه نجومی بابلی» نتایج حاصل از چهار دفتر خاطره روزانه زاکس و هونگر و تاثیر آنها بر رویدادهای سیاسی را مطرح کرده است.


ـ یکی از تابلوهای نقاشی مهدی سجادی از آخرین شاگردان استاد کمال الملک که در قید حیات است، برای نخستین بار از مخزن کاخ اختصاصی نیاوران خارج و در موزه پارچه و لباس‌های سلطنتی به نمایش عموم گذاشته شد. این موزه در تهران، میدان شهید باهنر (نیاوران) واقع است. مهدی سجادی، آخرین نقاش سلطنتی ایران، به کشیدن پرتره‌های پر‌سرعت از شخصیت‌های برجسته‌ جهان و «نقاش همایونی» شهره است و اکنون در اتریش اقامت دارد. كمتر هنرمند نقاشی در جهان قادر به خلق آثار حرفه‌ای در مدتی بین پنج تا 10دقیقه شده است. در نشستی در شهر لندن در سال 2007، زندگی و آثار مهدی سجادی به عنوان آخرین بازمانده از نسل شاگردان استاد كمال‌الملك مورد بررسی و تجلیل قرار گرفت. همچنین آیین بزرگداشت دیگری نیز برای او در هفتم نوامبر سال 2010 در محل رستوران ایرانی آپادانا در شهر وین برگزار شد.



 
  
نام

پست الكترونيك
نظر شما
کد امنیتی

 

3 مهر 1392
سیدولی هاشمی
سلام:جای بسیارخوشحالی داردکه امسال ودرهفته ی دفاع مقدس جنب و جوش خاصی رادربین اهالی مسئول جهت معرفی زحمات جنگ آن هم به شیوه ی مکتوب وهنری میبینیم امااز فرصت استفاده میکنم وخاضعانه میگویم؛ که تمام جنگ در کتاب نورالین پسرایران خلاصه نشده است.به آثار سایر دوستانی که درمعرفی تاریخ شفاهی وخاطرات جنگ زحمت می کشند نیزاگرعنایتی بشود،دورازصواب نخواهدبود.(نکندخدای ناکرده درمعرفی کتب و آثاردفاع مقدس مثل بعضی ازسیاسیون دچارافراط و تفریط شویم) جهت اطلاع آقای بهمن کارگر!!!!

 

       تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.
counter UPDATE error: 1054, Unknown column 'count' in 'field list'