ـ علیرضا قهاری، رییس هیأت مدیره انجمن مفاخر معماری ایران از آغاز تهیه «تاریخ شفاهی» کاخ گلستان (نخستین اثر ثبت جهانیشده تهران) توسط موسسه «تاریخ شفاهی معماری و شهرسازی ایران» خبر داد. وی گفت: در این کار از اطلاعات کسانی که در مرمت و نگهداری بنای کاخ گلستان از دهه 1340 تاکنون نقش داشتهاند، استفاده میشود. تاریخ معاصر کاخ گلستان را بیشتر معماران شاخص دورههای پهلوی اول و دوم در دل خود دارند، البته متأسفانه برخی از آنها مانند فروغی و غیایی - معمار مجلس - دیگر در قید حیات نیستند و نمیتوانیم از تجربیات آنها استفاده کنیم.
قهاری با اشاره به ثبت جهانی 16 اثر تاریخی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو، گفت: تهیه نشدن تاریخ شفاهی برای این آثار در طول سالهای گذشته، یکی از مهمترین نقاط ضعف در زمینه رفتار با این آثار است. اگر هر کدام از منابعی که برای تهیه تاریخ شفاهی میتوانیم از آنها استفاده کنیم، از بین بروند، ما کمکاری کردهایم، چون دچار کمبود میشویم و دیگر نمیتوانیم از اطلاعات و تجربیات آنها استفاده کنیم. شاید یکی از وظایف رییس جدید سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را تهیه تاریخی شفاهی، دست کم برای آثار ثبت جهانیشده بتوان دانست تا کمتر در این زمینه کوتاهی کرده باشیم.
ـ فیلمهای مستند «زندان الرشید» و «مجنون هور» با اقتباس از دو کتاب انتشارات سوره مهر ساخته میشوند. این دو اثر قرار است در مدت زمان پانزده دقیقه توسط جمشید رئوفی و فرزین طاهری کارگردانی شوند. کتاب «زندان الرشید» که خاطرات سردار علی اصغر گرجیزاده را در بر دارد در انتشارت سوره مهر مراحل آمادهسازی برای چاپ را سپری میکند. «مجنون هور» هم عنوان کتابی است از محمدعلی آقامیرزایی که زندگینامه سردار شهید علی هاشمی را در ده فصل در بر دارد. کارگاه مستند سوره که زیر مجموعه روابط عمومی انتشارات سوره مهر است تاکنون بیش از 10 فیلم مستند را بر اساس کتابهای این انتشارات ساخته است.
ـ به همت باغ موزه دفاع مقدس تهران، چهارمین مرحله اعزام کاروانهای بازدید کننده از مکانهای یادمانی دفاع مقدس (راهیان نور) از سوم تا بیست و هشتم شهریور ماه 92 و به مقصد غرب کشور انجام میشود. این کاروانها چهار روز در این مناطق حضور خواهند داشت و از یادمانهای شهدای قلاویزان در منطقه عملیاتی کربلای یک، شهدای مطلع الفجر در منطقه گیلانغرب، شهدای عملیات مرصاد در منطقه تنگه چهار زبر و شهدای پاوه بازدید میکنند. تاکنون 56 هزار نفر از علاقمندان بازدید از مناطق عملیاتی در دوران دفاع مقدس توسط باغ موزه دفاع مقدس و ترویج فرهنگ مقاومت به مناطق عملیاتی غرب و جنوب کشور اعزام شدهاند.
ـ محمدحسين زارع، معاون توسعه مديريت و منابع انسانی استاندار بوشهر، در آئين تجليل از آزادگان فرهنگی با تأكيد بر مكتوب كردن خاطرات آزادگان، اضافه كرد که استانداری بوشهر آماده تأمين هزينه تدوين و چاپ كتاب خاطرات آزادگان است. از 440 آزاده استان بوشهر 94 نفرشان فرهنگی هستند.
ـ دیدار با خانواده شهیدان محسن فیض و مجید صادقینژاد، از راویان دفاع مقدس، با هدف تدوین زندگینامه آنان در قالب کتاب از سوی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس انجام شد. گروهی از راویان مرکز اسناد و تحقیقات دفاعمقدس، از میان دانشآموزان دبیرستان مفید تهران، انتخاب شده بودند و بعدها اغلب این راویان، در دانشگاههای معتبر کشور تحصیل میکردند. آنها پس از آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، با پیوستن به گروه راویان جنگ، به ثبت و ضبط وقایع دفاعمقدس پرداختند. راویان جنگ مرکز اسناد و تحقیقات دفاعمقدس، پا به پای فرماندهان از سطح فرماندهی قرارگاه تا رده تیپ، در صحنه نبرد حضور داشتند و لحظه به لحظه جنگ را ثبت کردهاند.
ـ مجموعه ویدیویی «عقاید یک آکتور سینما» به کارگردانی منیژه حکمت از 30 مرداد 92 در شبکه نمایش خانگی توزیع شد. این مجموعه شامل گفتوگوهای بازیگران مطرح سینما، تلویزیون و تئاتر٬ درباره زندگی خصوصی و کارهای هنری آنان با یکدیگر است. منیژه حکمت هدف از ساخت این مجموعه را شناخت بیشتر مردم از عقاید و شیوههای زندگی هنرمندان میداند و معتقد است برای بازسازی چهره هنرمندان و نشان دادن واقعیتهای زندگی بازیگران٬ این مجموعه را با همکاری عوامل حرفهای سینما٬ جلوی دوربین برده است.
ـ بلقیس سلیمانی، داستاننویس و منتقد ادبی، در نشست «روایت و هویت» که 29 مرداد 92 در مرکز فرهنگی شهر کتاب تهران برگزار شد، گفت: بسیاری معتقدند که روایت، فعلی است انسانی و همانطور که غذا میخوریم، به روایت هم نیازمندیم. وقتی فردی میخواهد روایتی ارائه کند، باید حافظه داشته باشد. بنابراین باید دارای گذشته باشد. روایت یک کنش ارتباطی است که میان 4 عنصر گوینده، شنونده، زبان و جهانی که راجع به آن وارد گفتوگو میشوند، شکل میگیرد.
وی افزود: درباره شکل اتوبیوگرافی بحثهای زیادی شده است و گفته شده که میتوان برای آن، از حافظه شخصی دوستان کمک گرفت، ولی این کار ضرورت ندارد. چرا که زندگینامهها الزامات داستان را ندارند. گزارشهای روایی و زندگینامههای خودنوشت دو مولفه مهم دارند. یک تاکید بر مردم، علائق و اعتقادات و دوم اینکه باید تاکید داشته باشند که مولفه اول موجب چه کارهایی میشود.
ـ مرکز اسناد انقلاب اسلامی کتابی با عنوان«عملیات مرصاد و سرنوشت منافقین» را به تازگی روانه بازار نشر کرد. این کتاب به کوشش محمدعلی صدر شیرازی نوشته و در دو بخش «سازمان مجاهدین خلق پیش از پیروزی انقلاب» و «سازمان مجاهدین خلق پس از پیروزی انقلاب و قبل از عملیات مرصاد» تدوین شده است.
ـ اسحق صلاحی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران با اشاره به برگزاری همایش ایران و استعمار انگلیس گفت: این همایش همزمان با روز مبارزه با استعمار و شهادت رئیسعلی دلواری در 12 شهریور ماه 92 با محوریت مبارزه، مقاومت و پیروزی در بوشهر برگزار میشود و موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی و مجمع هماهنگي مراكز تاريخ پژوهي و بانكهاي اسنادي (مهتاب) نیز در آن همکاری میکنند.
همچنین سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران نمايشگاههای مجازي منتخبي از اسناد مربوط به احكام اداري و اسناد مربوط به ساختار اداري سازمانها و وزارتخانهها را به مناسبت هفته دولت در نشانیهای
http://www.nlai.ir/tabid/2598/mid/5853/ctl/asnad/Default.aspx?Subjectmid=5850&SubjectID=12364
و
http://www.nlai.ir/tabid/2598/mid/5853/ctl/asnad/Default.aspx?Subjectmid=5850&SubjectID=12358
فعال کرده است. ده عنوان از این اسناد و در 27 برگ، متعلق به سالهاي دهههای 1320 تا 1350 است.
ـ ساسان ناطق، رییس حوزه هنری استان اردبیل گفت: این مجموعه درسال 1392 سه اثر از خاطرات آزادگان استان را به چاپ خواهد رساند.همچنین خاطرات بهرام زارعیان و ایرج دولت نژادكوهساره مراحل پایانی تدوین را پشت سرگذاشته و آماده چاپ هستند.
ـ شماره 13 و 14 فصلنامه «پرنیان» به صاحب امتیازی حوزه هنری استان همدان و مدیرمسئولی سیدمحمدباقر حسینی، در 312 صفحه، به همراه ترجمه عربی و انگلیسی منتشر شد. در این نشریه، شباهتها و مرزبندیهای خاطره و تاریخ شفاهی بررسی شده است.
ـ مجید احتشامزاده، پینگپنگباز ایرانی، قصد دارد زندگینامهاش را به رشته تحریر درآورد و در آن علاوه بر داستان قهرمانیهای خودش، از فوتبال و حاشیههای دیدار تاریخی تیم ملی ایران و استرالیا هم بنویسد. احتشامزاده گفت: مدتی پیش یکی از تهیهکنندگان سیمای جمهوری اسلامی ایران برای ساختن فیلمی زندگیام، صحبتهایی با من انجام داد و از همان زمان شروع به جمع آوری خاطراتم کردم. مسابقات قهرمانی آسیا و اقیانوسیه در ملبورن همزمان شده بود با دیدار به یادماندنی ایران و استرالیا در این شهر. من هم به همین علت همراه تیم ایران به استرالیا رفتم و با اعضای تیم ملی در یک هتل مستقر شدم. باید اعتراف کنم یکی از بهترین خاطراتم در ملبورن و با صعود ایران به جام جهانی 1998 فرانسه رقم خورد.
ـ در مراسم معارفه مدیر کل جدید حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس استان قم اعلام شد که تاکنون 130 هزار سند و عکس دفاع مقدس در این استان گردآوری شده، هفت هزار دانشجوی استان دو واحد درس آشنایی با مبانی دفاع مقدس را گذراندهاند، 20 هزار جلد کتاب درباره دفاع مقدس به مراکز مختلف دانشگاهی و حوزوی هدیه شده و در طی پنج سال 40 عنوان جلد کتاب تولید و از انتشار 100 عنوان کتاب، از سوی این بنیاد حمایت شده است.
ـ پاتوق كتاب مشهد با مجموعه 7 هزار عنوان كتاب و با رويكرد انقلاب اسلامی، 31 مردادماه 92 در مشهد، خيابان آيتالله بهجت 7 افتتاح شد.
ـ پژوهشی درباره چگونگی تشکیل گروه تئاتری پازارگاد و تاثیر آن بر تئاتر معاصر ایران با همکاری مشترک کاظم شهبازی و پرستو قاسمی منتشر میشود. موسسان این گروه حمید سمندریان، مترجم و کارگردان فقید تئاتر و پری صابری، کارگردان و مترجم، بودند. اوایل دهه 40 سمندریان از آلمان و صابری از پاریس به ایران برگشتند و این گروه تئاتری را به طور مشترک و البته بدون هیچ امکاناتی، مانند داشتن جایی برای تمرین، تشکیل دادند. به احتمال بسیار این کتاب از سوی انتشارات افراز منتشر خواهد شد. پیش از این با پژوهش و نگارش شهبازی، کتاب «تئاتر ایران در گذر زمان؛ از 1342 تا 1357» از سوی نشر افراز منتشر شده است.
ـ شمارههای 45 و 46 فصلنامه «فرهنگ مردم» ویژه شمیران و به مناسبت یکصدمین زادروز استاد منوچهر ستوده با تاریخ انتشار بهار و تابستان 1392منتشر شد. این نشریه عناوینی چون «جغرافیای تاریخی و فرهگی شمیران»، «شمیران دیروز، بلعیده شده تهران امروز»، «شمیران، قصرها و باغها»، «امامزادههای شمیران»، «گویش تجریشی»، «زبانزدهای شمیرانی» و «لغتنامه دهخدا، از بهارستان تا بهبودستان» را در بر دارد. فصلنامه «فرهنگ مردم» با صاحب امتیازی، مدیرمسوولی و سردبیری سید احمد وکیلیان منتشر میشود.
ـ مراسم رونمایی از کتاب مجموعه مقالات «بازنمایی فضاهای شهری در هنر و ادبیات» که به کوشش بهمن نامورمطلق از سوی موسسه نشر شهر روانه کتابفروشیها شده، برگزار شد. پیروز حناچی، محقق و مدرس دانشگاه، در این مراسم گفت: عنوان مقاله من در این همایش و بالطبع در این کتاب «لالهزار، بازخوانی قصه یک خیابان در ادبیات معاصر» بود. بسیاری از کشورهای اروپایی، روی مکانها و یا خیابانهایی که خاطرات جمعی مردم آن شهر و یا کشور را در خود نهفته دارد، حساسیت ویژهای داشته و آن را تبدیل به خیابانی خاص میکنند. من نیز سعی کردم برای خیابان لالهزار این مساله را نشان دهم. خیابان لالهزار محل ورود مدرنیته به ایران است و بخش مهمی از خاطرات جمعی مردم تهران را در خود نهفته دارد. خیابان لالهزار تهران در کشورهای عربی و بین مردم آنجا نیز از اهمیت خاصی برخوردار است. جالب است که بسیاری از شاعران عرب درباره خیابان لالهزار شعر سروده و آرزو داشتند که در آن خیابان قدم بزنند. در این مقاله من ثابت کردم که خیابان لالهزار بعد از کودتای 28 مرداد 1332، به لحاظ فرهنگی ساقط شد.
ـ باشگاه فولاد مبارکه سپاهان اصفهان در نظر دارد به مناسبت 60 سالگی این تیم، کتابی را با عنوان «روزی که یار سپاهان شدم» برگرفته از خاطرات طرفداران طلاییپوشان اصفهانی منتشر کند. فراخوانی منتشر و در آن از همه طرفداران سپاهان درخواست شده خاطراتشان را از هواداری این تیم و دلایلی که باعث شد طرفدار آن شوند، ارسال کنند. هواداران سپاهان میتوانند خاطراتشان را تا پانزدهم شهریور 1392 به نشانی اینترنتی yarane.sepahani@yahoo.com یا واحد روابط عمومی باشگاه سپاهان بفرستند.
ـ کتاب «روند انفصال بحرین از ایران» تالیف علیرضا ذاکراصفهانی از سوی انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شد. در این کتاب با تاکید بر تاریخ سیاسی جزایر سهگانه ایرانی (ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک) و بحرین در عصر جدید و تاثیر سیاستهای استعماری بر جغرافیای سیاسی خلیج فارس به سرنوشت این جزایر و در نهایت جداسازی بحرین از ایران در پایان دهه 1340 شمسی پرداخته شده است.
ـ کتاب «ضربت متقابل» شامل کارنامه عملیاتی لشکر ۲۷ محمدرسولالله(ص) از تیر تا پایان شهریور ماه ۱۳۶۱ با تدوین گلعلی بابایی و حسین بهزاد که در دوازدهمین دوره جایزه کتاب سال دفاع مقدس به عنوان اثر برگزیده انتخاب شده از سوی انتشارات سوره مهر برای چهاردهمین بار منتشر می شود.
ـ منتخبی از مجموعه عكسهای مهدی خوشنژاد، عكاس ایرانی و ظفرخان، عكاس بنگلادشی تحت عنوان «روهینگیا؛ قوم آواره» دوم شهریور در گالری شماره ۱ خانه عكاسان حوزه هنری افتتاح شد. عكسهای این مجموعه حاصل سفری است كه به قصد ساخت فیلمی مستند درباره وضعیت آوارگان مسلمان روهینگیایی در بنگلادش انجام شده است. این نمایشگاه تا 18 شهریور 92 در نشانی تهران، خیابان سمیه، نرسیده به خیابان حافظ، حوزه هنری برپاست.
ـ تدوین فیلم مستند «شش قرن و شش سال» به کارگردانی و تهیهکنندگی مجتبی میرتهماسب به پایان رسید. در خلاصه موضوع فیلم آمده است: «گروهی موسیقیدان تلاشی را آغاز کردند تا موسیقی فراموششده ۶۰۰ سال پیش ایران را از لابه لای تاریخ و به استناد کتابها و رسالات کهن بازیابی و بازخوانی کنند. این گروه که نام «عبدالقادر مراغی» را برای خود انتخاب کرده با ترکیب 9 نوازنده، خوانندگی همایون شجریان و سرپرستی محمدرضا درویشی از شهریورماه ۱۳۸۵ فعالیت خود را برای بازخوانی تصنیفهای منسوب به خواجه عبدالقادر مراغی (برجستهترین موسیقیدان، نظریهپرداز و مُصنف قرن هشتم و نهم هجری ایران) آغاز کرد و پس از شش سال تلاش موفق شد این آثار را بازخوانی و آنها را در آلبومی به نام «شوقنامه» منتشر کند. در این فیلم پا به پای گروه عبدالقادر مراغی شاهد کشف اصوات، ملودیها و ریتمهای فراموششده موسیقی ایران خواهیم بود.»
ـ در فهرست کتابهای پرفروش نیمه دوم مردادماه 1392 در شهر کتاب مرکزی در تهران، سه کتاب خاطرات جنگ تحمیلی عراق علیه ایران از تولیدات دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری با عنوانهای «خاطرات ایران»، «لشکر خوبان» و «کوچه نقاشها» قرار گرفته است.
ـ محمدمهدی رحیمی، معاون فرهنگی هنری موسسه فرهنگی هنری و انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی با اشاره به این که حدود 150 کتاب از دستاوردهای تاریخ شفاهی این مرکز تاکنون منتشر شدهاند، بیان کرد: این میزان نتیجه حدود یک ششم مصاحبههای ماست. سایر مجموعه خاطرات گردآوری شده به دلایل گوناگونی اعم از اینکه هنوز نوبت آنها نشده است، بخشی نیز به درخواست افراد مبنی بر این که پس از دوران حیات آنها منتشر شود، پارهای از مطالب حاوی نکات محرمانه جدی است که اکنون انتشار آنها به صلاح نیست یا نیمهکاره ماندن مصاحبه، معوق ماندهاند. برخی از شخصیتهایی که در دولت کنونی جمهوری اسلامی ایران، مسوولیتهای سیاسی و اجرایی گرفتهاند، خاطراتی در این مرکز دارند که هنوز منتشر نشده است، به دلیل تشنگی جامعه برای شناخت بیشتر این افراد تصمیم داریم نشر خاطرات آنها را با سرعت بیشتری انجام دهیم.
ـ «حنجرههای زخمی» عنوان کتابی از اسماعیل وکیلزاده است که به زندگینامه 49 مداح شهید لشکر 31 عاشورا میپردازد. این کتاب به تازگی از سوی انتشارات صریر منتشر شده است. نویسنده این اثر برای نگارش کتاب خود با فرماندهان، رزمندگان و خانوادههای شهیدان این لشکر مصاحبههایی انجام داد. نرمافزاری از اسناد شهیدان مداح، شامل فیلم، تصویر، یادداشت و صوت، این کتاب را همراهی میکند.
ـ در مراسم نكوداشت آيتالله مهماننواز از كتاب زندگي او رونمايي شد . كتاب «آيتالله مهماننواز و خدمات تحسين برانگيز» به قلم مرتضي قنبرآبادي، مصاحبه با ياران و نزديكان آيتالله را در بر دارد. آيتالله حبيبالله مهماننواز از نمايندگان سه دوره مجلس خبرگان و امام جمعه پيشين بجنورد است.
ـ بیش از 8000 اثر به جشنواره ما مردم مشهد ارسال شد. بهزاد چوپانکاره، مدیر فرهنگسرای بهشت گفت: در این جشنواره توانستیم مطالبی را برای مردم یادآوری کنیم که به گذشته خود نگاهی بیاندازند. جشنواره «ما مردم مشهد» موجب آشنایی بیشتر ما با دنیای گسترده تاریخ شفاهی مردم قدیم مشهد مانند قصهها، لالاییها، افسانههای عامیانه، اشعار و ادبیات عامه و ضربالمثلها شد که در سیاست گذاریهای بعدی برای آشنایی مردم با هویت شهر مشهد تاثیرگذار خواهد بود. مراسم اختتامیه این جشنواره 14شهریور 92 برگزار و نفرات برتر مشخص خواهند شد.
ـ کتاب «شریعتی و تاریخ معاصر ایران» از سوی انجمن علمی دانشجویان تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه مشهد منتشر و در دوم آذرماه سال جاری، همزمان با مراسم رونمایی از تندیس دکتر علی شریعتی در دانشکده ادبیات و علوم انسانی، منتشر خواهد شد. در این کتاب از صحبتهای نقی لطفی، از شاگردان مرحوم دکتر شریعتی استفاده شده است.
ـ مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی سازمان امور سینمایی، در بیانیهای ترور مستندسازان ایرانی، «هادی باغبانی» و «اسماعیل حیدری» به دست گروههای تروریستی سلفی سوری را محکوم کرد. در این بیانیه خبر داده شده که تولید مستند بلند «آه، زینب، آه» ساخته حسن کاربخش در آخرین مراحل فنی تولید قرار دارد و به زودی آماده نمایش میشود. مرتضی شعبانی، مدیر مرکز مستند حقیقت هم از تدوین فیلمهایی که شهید هادی باغبانی از سوریه گرفته، خبر داد و گفت: هادی باغبانی در یک سال گذشته با مرکز ما همکاری داشت و علاقمند بود که از وقایع سوریه مستندهایی را تهیه کند. او اولین بار در خرداد ماه امسال برای حدود یک ماه به سوریه سفر کرد. موضوع کار در سفر اول «نیروهای دفاع وطنی» یعنی نیروهای مردمی بود. موضوع مستند سفر دوم نیز مناطقی بود که توسط ارتش سوریه آزاد شدند. سفر دوم حدود 9 روز بود که باغبانی به همراه یک اکیپ سه نفره وارد سوریه شد و بعد از این 9 روز به شهادت رسید.
ـ سند ثبت ملی راهیان نور در نشست شورای عالی هماهنگی بنیاد حفظ آثار با حضور نمایندگان وزرای عضو هیات امنا به مسئولین بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس تحویل داده شد. متن سند ثبت ملی راهیان نور به این شرح ذیل است: «در اجرای ماده 12 کنوانسیون بین المللی حفظ میراث فرهنگی ناملموس و قانون الحاق جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون فوق مصوب سال 1384 مجلس شورای اسلامی و مواد 2 و 3 آیین نامه اجرایی قانون مذکور مصوب مورخ 6 / 11 / 87 هیات محترم وزیران و بنا به تایید شورای سیاستگذاری ثبت میراث فرهنگی کشور؛ موضوع فرهنگی میراث ناملموس (معنوی): «راهیان نور» گستره موضوع فرهنگی میراث ناملموس (معنوی): ملی به شماره 1359 مورخ 29/ 04 / 1392 در فهرست عادی میراث ناملموس ثبت گردید.»
ـ سه باغ موزه در در استانهای همدان، کرمان و کردستان آماده بهره برداری است. هم اکنون در تمام استانهای ایران، این باغ موزهها با پیشرفت فیزیکی بین 50 تا 80درصد در حال ساخت است.
ـ مادرشهید خرمجاه پس از 27 سال با کاروانی 360 نفره از مردم ساوجبلاغ، بر سر مزار فرزندش در گلزار شهدای همدان حاضر شد. ایرج خرمجاه در سال 65 با گردان حضرت زینب(س) از لشکر 10 سیدالشهدا (ع) در جبهههای دفاع مقدس حضور یافت و در جریان عملیات کربلای 4 در جمع نیروهای غواص به شهادت رسید. مدتی پیکر پاک وی در منطقه عملیاتی بود و به علت شباهت با رزمنده دیگری که در این زمان به اسارت درآمده و خانواده اش تصور میکردند به شهادت رسیده به همدان منتقل شده و به نام جعفر زمردیان به خاک سپرده شد. زمردیان در جمع آزادگان به میهن اسلامی بازگشت و ماه رمضان امسال با انتشار تصویر پیکر شهید در برنامه ماه عسل از شبکه سه سیمای جمهوری اسلامی ایران، مزار شهید خرمجاه شناسایی شد.
ـ کارگردان مجموعه مستند «آخرین روزهای زمستان» از برنامه ریزی برای ساخت مستندی در مورد سردار شهید مهدی زینالدین خبر داد. محمدحسین مهدویان گفت: این مستند نیز به صورت بازسازی ساخته میشود و در آن از بازیگران استفاده میشود. ایده ساخت این مستند بر اساس تحقیقاتی که یک گروه مطالعاتی در قم انجام داده، شکل گرفته است. قصد دارم برای ساخت این مستند از گروهی که در تولید «آخرین روزهای زمستان» نقش داشتند استفاده کنم.
«آخرین روزهای زمستان» مجموعه مستندی درباره سردار شهید حسن باقری، از فرماندهان ارشد دفاع مقدس است که سال گذشته از شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی ایران به نمایش درآمد.
ـ کتابهای خاطرات «پایی که جاماند»، «نورالدین، پسر ایران»، «دا»، «لشکر خوبان» و «دختر شینا» به ترتیب به عنوان پنج کتاب پرفروش انتشارت سوره مهر در زمینههای دفاع مقدس و انقلاب اسلامی در نیمه اول سال 1392 معرفی شدند. این کتابها به ترتیب تاکنون به چاپهای چهلم، پنجاه و پنجم، صد و چهل ونهم، نهم و ششم رسیدهاند. ده عنوان پرفروش دیگر انتشارات سوره مهر در نیمه اول سال 1392 از این قرارند: «کالکهای خاکی»، «برای تاریخ میگویم»، «شنام»، «جادههای سربی»، «فرمانده من»، «بابانظر»، «ستارههای نبرد هوایی»، «نه آبی، نه خاکی»، «سالهای بیقرار» و«کوچه نقاشها».
ـ اولین شماره فصلنامه علمی – ترویجی در حوزه اسناد و تاریخ پارلمان با عنوان «اسناد بهارستان» از سوی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی منتشر شد. فهرست برخی مقالات این شماره عبارت است از: سیاست آبستراکسیون در دوره چهاردهم مجلس شورای ملّی، حکومت مشروطه و شکلگیری مدیریت جدید شهری در انزلی، تعاملات و تقابلات مجلس سیزدهم شورای ملّی و دولت قوام (مرداد ـ بهمن 1321)، معرّفی و نقد کتابِ گزیده اسناد انجمنهای ایالتی و ولایتی، اسناد پارلمانی انگلستان ـ کرمان (1913 ـ 1912).
ـ عنوان نمایش «شهسواران را چه شد؟» با اقتباس مهرداد رایانی مخصوص از مجموعه خاطرات «دا» به «من که دا نیستم» تغییر کرد. این اثر به کارگردانی حسین پارسایی همزمان با هفته دفاع مقدس به روی صحنه میرود. در این نمایش رویا نونهالی، لیندا کیانی، علی سلیمانی و محسن قصابیان نقشهای اصلی را بر عهده دارند. «دا» نام کتاب خاطرات سیده زهرا حسینی از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران است. این اثر به اهتمام سیده اعظم حسینی نگاشته و از سوی انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است.
ـ علی رویینتن منتظر دریافت پروانه ساخت فیلم «بازیگرالملک» است. این فیلم مستند سینمایی درباره زندگی شخصی و هنری جمشید مشایخی و براساس خاطرات او که به نگارش درآمده، ساخته میشود.
ـ چهلمین شماره ماهنامه «مدیریت ارتباطات» گفتوگویی با تورج اتابکی درباره کودتای 28 مرداد 1332 با عنوان «میراث اجتماعی نهضت ملی زدودنی نیست» و تحلیلی از فریدون مجلسی با عنوان «رسانهها و 28 مرداد! 28 مرداد و رسانهها!» در بر دارد.
ـ کتاب «آقای سفیر» که مصاحبه محمدمهدی راجی با محمدجواد ظریف، سفیر پیشین ایران در سازمان ملل متحد و وزیر امور خارجه دولت يازدهم را در بردارد، پس از 20 روز از انتشار، به چاپ دوم رسید. این اثر ضمن ارایه بیوگرافی کاملی از ظریف، خاطرات او را با درونمایهای آسیبشناسانه بیان میکند. دومین چاپ کتاب «آقای سفیر» را نشر نی روانه بازار نشر کرد.
ـ چندین کتاب خاطره تولیده شده در دفتر ادبیات و هنر مقاومت که از چاپ نخست آنها سالها میگذرد، از سوی انتشارات سوره مهر به چاپ جدید میرسند. کتابهای «یادداشتهای ناتمام» و «ما همه سرباز بودیم» به چاپ چهارم و کتابهای «منظومه انصار»، «نگاه شیشهای»، «همسایه دیوارها»، «یاد یاران» و «یادداشتهای خرمشهر» به چاپ دوم میرسند.
ـ هشتادونهمین نرمافزار چندرسانهای تولید شده در معاونت پژوهش و ارتباطات فرهنگی بنیاد شهید و امور ایثارگران، درباره سردار شهید احد مقیمی، فرمانده ستاد تیپ یکم لشکر31 عاشورا در سالهای دفاع مقدس، به همت نشر الکترونیکی شاهد منتشر شد. این نرمافزار شامل 336 قطعه عکس، 18 سند، 151 دقیقه فیلم و صوت و بخشهای دیگری مانند «دفتر خاطرات» است.
ـ کتاب «روزهای بی تقویم» شامل خاطرات شفاهی آزادگان شهرستان بندر انزلی توسط واحد ادبیات پایداری حوزه هنری استان گیلان منتشر شد. کار مصاحبه و تدوین کتاب توسط میرعمادالدین فیاضی انجام گرفته است.
ـ انتشارات نظری، از هنرمندان برای ارسال خاطرات خود از دفاع مقدس برای تبدیل آنها به کتابهایی با عنوان «خاطرات آسمانی» دعوت کرد. این فراخوان برای فعالان در حوزه هنر از جمله، سینما، موسیقی، تئاتر، تجسمی و... است و میتوانند آثار خود را به نشانی nazaribook@yahoo.com ارسال کنند.
ـ با توجه به اسناد سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) که از حالت طبقه بندی خارج شده و به دست نشریه فارن پالیسی رسیده است، آمریکا از حملات شیمیایی رژیم صدام علیه ایران در دهه 1980 اطلاع داشت و حتی در این زمینه با آنها همکاری کرده است. عناوین اسناد افشا شده، عبارتند از: گزارش وضعیت جنگ ایران- عراق که خاطر نشان میکند در حال آماده شدن برای حمله شیمیایی هستند (29 ژوئیه، 1982)، یادداشت فوق سری درباره استفاده عراق از سلاح شیمیایی با بررسی پاسخ احتمالی ایران (4 نوامبر 1983)، یادداشت رئیس سیا درباره پیش بینی استفاده عراق از گاز اعصاب علیه ایران (24 فوریه 1984)، سازمان سیا استفاده گسترده از گاز خردل و گاز اعصاب در اواخر تابستان را پیشبینی میکند (13 مارس 1984)، سیا استفاده عراق از گاز اعصاب توسط عراق را تایید کرد (23 مارس 1984)، سیا پیامدهای مبارزه با اشاعه سلاح شیمیایی را با توجه به استفاده عراق از گاز اعصاب و خردل بررسی میکند (6 سپتامبر 1984)، برآورد اطلاعاتی از برنامه سلاح شیمیایی عراق (ژانویه 1985).
ـ در اثری با عنوان «پژوهشنامه انقلاب اسلامی» که به کوشش مشترک رحیم نیکبخت و مجتبی سلطانی احمدی در دست انجام است، به اشخاص، محافل و مراکز مذهبی مغفول مانده در پژوهشهای تاریخی انقلاب اسلامی پرداخته خواهد شد. «پژوهشنامه انقلاب اسلامی» از سوی خانه کتاب و به دنبال دو کتاب «مبداء نهضت» و «نامه نیمه خرداد» به چاپ میرسد و در دو جلد 1500 صفحهای تدوین خواهد شد.
ـ جلال ستاری نگارش پژوهشی را درباره سازمان پرورش افکار که به دستور رضا خان و با هدف دست یافتن به یکسان سازی ملی تأسیس شده بود، به پایان رساند. این اثر پژوهشی را به احتمال زیاد دفتر پژوهشهای فرهنگی منتشر خواهد کرد. سازمان پرورش افكار در زمستان سال 1317 تشكيل شد و سالها بعد از لابهلاي اسناد و مدارك و همچنين خاطرات افراد مختلف آشکار شد که با هدف نهادينه كردن ساختار سياسي اقتدارگري رضا شاهي تاسيس گرديده است.
ـ بهار سال 92 گروهی با عنوان راویان شفق، زیر نظر ستاد حفظ و نشر آثار آیتالله محمد حسین بهجتی اردکانی (شفق) شکل گرفت. اعضای گروه راویان شفق، با استفاده از روش تاریخ شفاهی، به دنبال جمعآوری و ثبت نوشتهها و خاطرههای مربوط به آیتالله بهجتی اردکانی هستند و تاکنون با نزدیک به 30 نفر درباره او گفتوگو کردهاند. به دلیل فرارسیدن ششمین سالگرد درگذشت این روحانی شاعر، بخشی از یافتهها در قال کتاب «ستارهای بدرخشید و ...» منتشر شده است.
ـ کتاب پنجم مجموعه «نقد تاریخنگاری انقلاب اسلامی» با نقد كتابهای «بازخوانی جامعهشناختی سنتگرایی و تجددطلبی در ایران بین دو انقلاب»، «آخرین روزها: پایان سلطنت و درگذشت شاه»، «ایران؛ از دیكتاتوری سلطنتی تا دینسالاری»، «ایران پس از انقلاب» ، «شكست شاهانه» و جلد نخست «مصدق؛ سالهاي مبارزه و مقاومت» از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شد.
ـ شماره 60 فصلنامه تخصصی تاریخ معاصر ایران با عناوینی مانند بحثی در ویژگیها و خدمات واعظ شهیرحجتالاسلام والمسلمین حاج شیخ محمدتقی فلسفی، سانسور مطبوعات در دوره پهلوی دوم، تلخیها و شیرینیهای خدمت در فرهنگ در گفتوگو با غلامعلی اخروی، بحران مشروعیت از نگاه یکی از کارگزاران دوره پهلوی و مأموریت به کشور روسیه منتشر شد.
ـ هفدهمین شماره از فصلنامه «سخن تاریخ» با تاریخ انتشار تابستان 1391 مقاله «استاد محمدتقی شریعتی و جایگاه وی در جریان روشن فکری دینی» را به قلم محسن بهشتی سرشت و پرستو کلاهدوزها در بر دارد. این مقاله ضمن پرداختن به موضوعاتی چون مفهوم روشنفکری دینی، چگونگی و روند تاسیس و استمرار فعالیتهای کانون نشر حقایق اسلامی در سالهای حساس پس از شهریور 1320، میکوشد به پرسشهایی نظیر جایگاه و نقش محمدتقی شریعتی در جریان روشنفکری دینی و همچنین حرکت وی در مسیر ملی شدن صنعت نفت و نیز نوع برخورد او با افکار و احزاب، پاسخ دهد.
ـ کتاب «ایران (تاریخ و میراث)» نوشته جان اِی. بویل با ترجمه جعفر محسنی از سوی انتشارات ققنوس منتشر شد. این کتاب با هشت مقاله از استادان، پژوهشگران و ایرانشناسان انگلیسی، جنبههای مختلفی از تاریخ، فرهنگ، میراث، هنر و معماری ایران را بررسی کرده است.
ـ علی رهنما، استاد ایرانی دانشگاه آمریکایی پاریس که کتاب «علی شریعتی: مسلمانی در جستوجوی ناکجاآباد» او به فارسی ترجمه شده، کتاب تازهای در دست انتشار دارد به نام «لاتها، فرصتطلبان، سربازها، جاسوسها: شرح سرنگونی مصدق در چهار روز» که به وقایع روزهای ۲۵ تا ۲۸ مرداد ماه ۱۳۳۲ میپردازد و روایتی پرجزئیات از روند رفتار طرفهای درگیر ماجرا در آن چهار روز به دست میدهد. آرشیو امنیت ملی ایالات متحده آمریکا، به مناسبت شصتمین سالروز کودتای 28 مرداد، چهار نقشه از این کتاب را برای نخستین بار منتشر کرده که مشخصا تحرکات روز ۲۸ مرداد ماه را پوشش و رویاروییهای این روز را نشان میدهد، تصاویری که میتوان آنها را نقشهنگاری کودتای سال ۱۳۳۲ خواند.
ـ در ناآرامیهای مصر، كتابخانه روزنامهنگار كهنهكار مصری، محمد حسنين هيكل، دستخوش آتشسوزی قرار گرفت. افزون بر دهها تن با هجوم به ويلای هيكل در روستای برقاش در استان جيزه مصر آنجا را به آتش كشيدند كه كتابخانه وی هم از اين حريق در امان نماند و در آتش سوخت. آمار منتشر شده حاكی از آن است كه كتابخانه اين روزنامهنگار مصری 15 هزار كتاب ارزشمند را علاوه بر نسخه كمياب كتاب «وصف مصر» كه قيمت آن به تنهايی يك ميليون دلار ارزيابی شده است در خود جای داده بود. علاوه بر آن نسخهای نفيس از قرآن كريم متعلق به قرن پانزدهم ميلادی هم در بين اين كتابها بود.
ـ تیموتی اسنایدر، مورخ آمریکایی به عنوان برنده جایزه هانا آرنت 2013 معرفی شد. بنیاد هاینریش بل در توضیح انتخاب برنده امسال این جایزه اعلام کرد: «اسنایدر با کتاب خود با نام «بلاد لندز. اروپا مابین هیتلر و استالین» نگاهی نو به جنگ دوم جهانی انداخته و بر جنایتهای صورت گرفته در اروپای شرقی تمرکز کرده است.» همچنین پتر رودل از اعضای هیات مدیره این بنیاد اظهار داشت: «اسنایدر مبتکر یک بحث بسیار ارزشمند در مورد خاطرات است.» جایزه هانا آرنت به مبلغ 7500 یورو از سال 1995 از سوی بنیاد هاینریش بل و شهرداری شهر برمن اهدا میشود.
ـ ماریا دلگاو و پل هریتاچ مجموعه مصاحبههایی با کارگردانهای معروف تئاتر دنیا را در کتابی با عنوان «کارگردانها از تئاتر میگویند» با عنوان فرعی «در ارتباط با خدایان» تدوین کردهاند که با ترجمهای از یدالله آقا عباسی در مجموعه تئاتر و قلم انتشارات قطره منتشر شده است. این کتاب شامل گفتوگوهایی است با 17 تن از مشهورترین کارگردانهای تئاتر که در سال 1994 در جشن سالگرد شورای هنرهای شهر نمایش در منچستر انگلستان صورت گرفته است.
ـ یک گروه از مسوولان محلی آموزش و پرورش ژاپن یک کتاب کمیک 40 ساله را که درباره بمباران اتمی هیروشیما نوشته شده بود، از کتابخانههای مدارس این کشور جمع کرد. مسوولان معتقدند این کتاب موجب ترس و وحشت از بمباران در میان بچهها میشد. کتاب «ژن پابرهنه» به نمایش ویرانیها و انهدام هیروشمیا در جریان بمباران میپردازد و داستان آن در کنار تصویر مردهها و تهاجم به شهر، نمایش دهنده تلاش برای بقا در خاکسترهای شهر است. آموزگاران با عصبانیت به ممنوع شدن این کتاب سنتی که بسیار خواننده داشت، واکنش نشان دادهاند. بسیاری گفتهاند این ممنوعیت غیرضروری بود و اهداف ارزشمندی برای آموزش ترس از جنگ به کودکان دارد. اولین بخش کتاب در سال 1973 منتشر شد و شامل تصویرهایی از وقایع پس از کاربرد اولین سلاح اتمی در ژاپن بود. این مجموعه تا سال 1985 منتشر شد؛ دو فیلم سینمایی با اقتباس از آن ساخته شد و یک نمایش تلویزیونی و یک فیلم انیمیشن نیز با اقتباس از همین کتاب شکل گرفت و به زبانهای مختلف ترجمه شد. کتاب «ژن پابرهنه» که یک مانگا (کارتون ژاپنی) است، نوشته کیجی ناگازاوا است که در زمان بمباران با وجود مرگ پدر و برادرش، در خانهشان زنده ماند. او در سال 2012 بر اثر سرطان درگذشت.
ـ آموزگاران مدرسه میشیگان پس از گذراندن تعطیلات تابستانی و با بازگشت به مدرسه با بستهای عجیب روبهرو شدند که یادآور خاطرات خوش آنها از دانش آموزانشان شد. این بسته پس از طی مسافت هفت هزار مایلی به این مدرسه در دیترویت رسیده بود و داخل آن نسخه ای از کتاب «تی.اس.الیوت» نوشته لئونارد آنگر بود. هنگامي كه یادداشت همراه آن خوانده شد روشن شد که این کتاب از کتابخانه مدرسه امانت گرفته شده بود و اکنون پس از 33 سال به کتابخانه باز گردانده میشود. نویسنده نامه نوشته بود که در سال 1980 از این مدرسه فارغ التحصیل شده و اکنون در دبی زندگی می کند.
ـ جی. دی. سلینجر نویسنده کتابهای «ناتور دشت» و «فرانی و زویی» موضوع فیلم مستندی با نام «سلینجر» و یک کتاب بیوگرافی با همین نام شده است. شان سالرنو، کارگردان و فیلمنامهنویس موفق شده است بعد از سالها تحقیقات و انجام صدها مصاحبه، واقعیتها و عکسهای جدیدی را از سلینجر بیابد. وی تاکید کرد که میزها و قفسههایی با عکسهای منتشر نشده، صدها نامه و حتی یک دست نوشته از خاطرات جنگ جهانی دوم سلینجر که در اختیار یکی از دوستان صمیمی او به نام پل فیتزجرالد بود، اکنون در دست است و برای تهیه کتاب و فیلم از آنها استفاده شده است. جی.دی سلینجر سال 2010 در سن 91 سالگی درگذشت. کتاب و فیلم مستند جدید، نشان میدهد این نویسنده حداقل پنج کتاب منتشر نشده دارد و قرار است به ترتیب از اوایل سال 2015 منتشر شوند. گفته میشود آثار جدید شامل رمانی که داستان آن در طی جنگ جهانی دوم میگذرد و یک رمان کوتاه شکل گرفته برمبنای تجربیات جنگی وی هم هست.
ـ فهرست نهایی نامزدهای جایزه مدال دوک وست مینیستر که به ادبیات نظامی بریتانیا تعلق می گیرد، منتشر شد. این جایزه از سال 1997 اهدا میشود و به کتاب نویسنده در قید حیاتی تعلق میگیرد که با مشارکت جدی و تعیین کننده در مطالعات بینالمللی، امنیت ملی و دفاع نوشته شده باشد. موسسه سلطنتی بریتانیا اعلام کرد 6 کتاب به فهرست نهایی جایزه بهترین کتاب نظامی سال بریتانیا راه یافته که عبارتند از : «1914 : خوب بجنگ: بریتانیا، ارتش و نخستين جنگ جهانی» نوشته آلن ملینسون، «لویاتان: ظهور بریتانیا به عنوان یک قدرت جهانی» نوشته دیوید اسکات، «حکمرانی بر جهان: تاریخ یک ایده» نوشته مارک مازوور، «جنگ از زمینهای بالایی: نبرد قرن بیست و یکم در قالب سیاست» نوشته امیلی سیمپسون، «پرده آهنین: نبرد اروپای شرقی 56-1944» نوشته آن اپلباوم و «جانی: افسانه و تراژدی ژنرال سر یان همیلتون» نوشته جان فیلیپ جونز. سال پیش سر مکس هستینگز برای کتابی با عنوان «جهان در جنگ 1945-1939» برنده این مدال شد.