ـ شماره تابستان 1392 نشریه الکترونیکی «صدا، جُنگ خبري تاريخ شفاهي» از سوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با عناوین: ديدار رهبر معظم انقلاب حضرت آيتالله خامنهاي با اصحاب تاريخ شفاهي حوزه هنري، نقد کارنامه تاریخنگاری کاوه بیات، هشتمين نشست تاريخ شفاهي ايران، انتشار كتاب خاطرات حاج هاشم اماني، ثبت مجموعه تاريخ شفاهي فرقه دموكرات آذربايجان، درگذشت پيشكسوت تاريخ شفاهي در ايالت مريلند، درگذشت احمد صدر حاج سيدجوادي، هجدهمين اجلاس بينالمللي تاريخ شفاهي، درگذشت دكتر باقر عاقلي، صد سالگي دكتر منوچهر ستوده، درگذشت سعدي افشاراستاد سياهبازي، تقويم انجمن بينالمللي تاريخ شفاهي، مصاحبههاي سازمان اسناد و كتابخانة ملي ايران در بهار 1392، راهاندازی آرشيو شنيداري موزه سلطنتي جنگ به صورت برخط (آنلاين)، معرفي جيمز بيلي فريزر، آيا براي انتخاب دستگاه ضبط صدا مشكل داريد؟، مجموعه مصاحبه با تعدادي از اعضاء تاريخ معاصر كردستان، قرار دعوا (خاطره آقاي اسدالله بادامچيان)، عشق سينما (خاطره آقاي داريوش فرهنگ)، استعداد بالقوه (خاطره آقاي دكتر ايرج فاضل)، حفرة نوراني(خاطره آقاي قطب الدين صادقي) منتشر شد. شماره خرداد 92 نشریه الکترونیکی «كاغذ اخبار» هم از سوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با عناوینی مانند سند درخواست صدور قرار بازداشت برای امامخمینی(ره)، معرفی کتاب زمانه و زندگی امام خمینی(ره) و گزيده مصاحبه با زندهياد نصرتالله خازني به مناسبت سالروز درگذشت محمد خزائلي در دسترس قرار گرفت.
ـ کتاب گفتوگو با شاعران معاصر ایران، اثر گیردهاری تیکو و علیرضا انوشیروانی را انتشارات آرشام در 166 صفحه منتشر کرده است. گیردهاری تیکو (1925-1996م) در سال 1954 بهعنوان کارمند وزارت امور خارجۀ هند به تهران رفت و در تابستان 1965 (1344) به اتفاق دوستانش امین بنانی و حسن کامشاد، دیداری با احمد شاملو، مهدی اخوان ثالث، فروغ فرخزاد، محمود مشرف آزاد تهرانی و سهراب سپهری داشت. این شاعران معاصر در حوزۀ خارج از تأییدات مقامات دولتی حکومت پهلوی فعالیت میکردند و شهرتی نداشتند و اشعارشان سانسور و ممیزی میشد و مطالبی که از آنان چاپ میشد، مورد اعتراض منتقدان قرار میگرفت و محکوم میشد و ادیبان خارجی که رسماً از ایران دیدن میکردند حق ملاقات با آنان را نداشتند. در گفتوگوهایی، تیکو، نظر این شاعران را پیرامون شعر خود و دیگران و همچنین سیاست حاکم فرهنگی جویا شد.
ـ عبدالرضا قیصری کتابی با موضوع «بررسی طنز و شوخطبعی در خاطرات دفاع مقدس» را در دست تالیف دارد. وی مضمونهای طنز و دستمایههای شوخطبعی را در دو بخش جبهه و اسارت، با آوردن نمونهها و تحلیل آثار مورد بررسی قرار میدهد و همچنین طنزها و شوخطبعیها را از نظر تکنیکی، موقعیت و عبارت، تجزیه و تحلیل میکند.
ـ حسین اردستانی، مدیر مرکز اسناد و تحقیقات دفاعمقدس در آستانه بیستو پنجمین سالگرد پذیرش قطعنامه 598 از در دست انتشار بودن کتابی با محوریت این قطعنامه خبر داد و گفت: تاکنون کتاب تحلیلی ویژهای درباره پذیرش قطعنامه 598 ندیدهام. بیشتر کتابها شامل گفتوگوها و مقالات مرتبط با آتشبس بین ایران و عراق است. اما کتاب جدید مرکز، آماده ارسال به چاپخانه است و فقط در انتظار برپایی جلسه نقد قبل از انتشار به سر میبرد. این کتاب، نگاهی به روند دیپلماسی و سیاست خارجی جنگ تحمیای عراق علیه ایران دارد و به صورت خاص، به موضوع قطعنامه 598 پرداخته است.
ـ فیلم مستند بلند «شاهد عینی» به کارگردانی پوریا منجزی، درباره پیتربرگ، عکاس و روزنامهنگار کانادایی است که در انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی عراق علیه ایران حضور داشته است. این فیلم مستند با انجام مراحل فنی آماده نمایش میشود. ساخت «شاهد عینی» از زمان پیش تولید تا تدوین نهایی دو سال به طول انجامید. این فیلم براساس مصاحبهها ساخته شده و یک تاریخ شفاهی است که بر مبنای عکس و فیلم و سند، ضبط شده است.
ـ دفتر مطالعات و ادبیات پایداری حوزه هنری استان مرکزی در سال جاری طرح تولید کتاب «تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی در شهر اراک» را به پایان میرساند. تحقیق و نگارش این اثر برعهده یوسف نیکفام است. حوزه هنری استان چهارمحال و بختیاری هم از تدوین تاریخ انقلاب اسلامی این استان از سوی واحد ادبیات مقاومت و پایداری حوزه هنری استان خبر داد. این کار را داراب ظفریان و علی فتاحی انجام میدهند.
ـ نمایشگاه «پنجره ای به آسمان» یکشنبه 23 تیرماه 92 با حضور رئیس آرشیو ملی افغانستان در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران افتتاح شد. در این نمایشگاه صفحات اول روزنامههای روزنامههای «وقایع اتفاقیه»، «حبل المتین» و «دولت علیه ایران» که به وقایعی چون «اوقات شرعی»، «تحویل سال مطابق با 20 رمضان 1278»، «تکلیف محصلین دارالفنون در ماه مبارک»، «تکلیف محصلین دارالفنون در ماه رمضان»، «شیوع وبا در رمضان 1269» و «زلزله در اصفهان» اشاره دارد، به نمایش گذاشته شده است. همچنین در این نمایشگاه، لوح فشرده محتوی 402 عنوان مقاله در قالب فهرست مقالات در موضوع رمضان عرضه شده است. روزنامه های مذکور مربوط به سال های 1267 تا 1324 هجری قمری میشود و موضوعاتی چون رمضان در تاریخ، ادبیات، مسائل اجتماعی، اعمال و ادعیه، بهداشت و سلامت، فلسفه روزه، فرهنگ عامه کشورهای اسلامی و روزه در ادیان توحیدی را در بر می گیرد. نمایشگاه «پنجره ای به آسمان» تا 30 تیرماه ساختمان کتابخانه ملی واقع در تهران، بزرگراه حقانی(غرب به شرق)، بلوار کتابخانه ملی برپاست.
ـ کتاب «من زندهام» که به تازگی از سوی انتشارات بروج منتشر شده ، 26 مردادماه 92 در باغموزه دفاع مقدس تهران رونمایی میشود. این کتاب نوشته معصومه آباد، از آزادگان دوران دفاع مقدس و در 536 صفحه و 7 فصل به خاطرات خودنوشت راوی دوران اسارت در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران میپردازد.
ـ مجموعه دو جلدی «انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک: روزشمار استان مرکزی» اسناد ثبت شده درباره جریان شکلگیری نهضت حضرت امام خمینی(ره) و مبارزات انقلاب بین سالهای 1341 تا بهمن 1357 در استان مرکزی را در بر دارد. این اثر از سوی مرکز بررسی اسناد تاریخی منتشر شد.
ـ انتشارات سوره مهر در بیست و یکمین نمایشگاه بینالمللی قرآن کتابهای پرمخاطب «نورالدین پسر ایران»، «دا» و «پایی که جا ماند» را عرضه کرد. این نمایشگاه تا 13 مرداد 1392 در مصلای بزرگ تهران برپاست.
ـ در سالروز حماسه پنجم رمضان 1357 در اصفهان، دومین گردهمایی پیشگامان انقلاب اسلامی یکشنبه شب (23 تیر 1392) به همت خانه انقلاب اسلامی و ولایت در منزل مرحوم آیتالله خادمی برگزار شد. در این مراسم مسئول خانه انقلاب اسلامی و ولایت اصفهان، امیرحسین بانکی، گزارش مختصری از فعالیتهای یکساله این مجموعه ارایه داد که برگزاری سلسله نشستهایی با عنوان فتا برای جوانان شهر اصفهان در طول یکسال گذشته یکی از آنهاست. وی گفت: فتا واژهای است که قرآن کریم برای جوانان به کار برده، اما برای ما مخفف «فرصتهای تاریخی انقلاب اسلامی» نیز هست.
در ادامه این گردهمایی احمد زمانی، ابراهیم اسفندیاری، مهدی طباطبایی و خانم فرشید مقدس، همسر شهید باطنی که در 5 رمضان سال 1357 شهید شده است و برخی دیگر از چهرههای انقلابی و پیشگام به بیان خاطرات خود از سالهای انقلاب اسلامی ایران پرداختند.
ـ دو کتاب خاطره دفاع مقدس با عنوانهای «توده ابریشمی خاک» و «شبهای بیآسمان» از سوی اداره کل حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس استان فارس منتشر خواهد شد. «توده ابریشمی خاک» خاطرات امیر سرتیپ مجید صارمی، موسس تیپ 37 زرهی شیراز را از سالهای نخستین جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در بر دارد و «شبهای بیآسمان» هم خاطرات خودنوشت رمضانعلی زارعی از رزمندگان دوران دفاع مقدس است که از سوی محمد محمودی نورآبادی مورد بازنویسی قرار گرفته است.
ـ کتابی از عبدالله شهبازی با عنوان «نظریه توطئه و فقر روششناسی در تاریخنگاری معاصر» به زودی از سوی انتشارات سوره مهر منتشر میشود. بخشی از کتاب مشتمل بر مصاحبههای نویسنده با حسینعلی نوذری، حسین آبادیان و سید مجید میرمنتهایی است.
ـ کتابی با موضوع «وضعیت بهداشت و درمان در دوران دفاع مقدس» از سوی مرتضی ایزدی مراحل نگارش و تحقیق را سپری میکند. این اثر از سوی دانشگاه بقیةالله(عج) منتشر خواهد شد. برای تالیف این کتاب مصاحبههایی با برخی پزشکان صورت گرفته است و هنوز باید با بسیاری از کادر درمانی دوران هشتساله دفاع مقدس گفتوگو شود. تجربههای درمانی در دفاع مقدس که از سوی تمامی نیروهای حاضر در جبههها صورت گرفته هم مورد توجه این پژوهش است.
ـ «همایش ملی دفاع مقدس و دانشگاه» برای نخستین بار و در سطح ملی برگزار خواهد شد. مهلت ارسال آثار به این همایش تا 20 مردادماه 1392 با مراجعه به پایگاه اینترنتی defa.iausr.ac.ir تعیین شده است.
ـ کتاب «تاریخ تشیع در ایران از زوال صفویه تا پایان زندیه» به قلم فاطمه پهلوانپور در چهار فصل با عناوین «وضعیت سیاسی ایران از زمان صفویه تا پایان زندیه»، «وضعیت و جایگاه تشیع و چگونگی برخورد حکومتها با شیعیان»، «وضعیت سیاسی تشیع در دوره افغانها، افشاریه و زندیه» و «وضعیت فرهنگی و اجتماعی تشیع در دوره افشاریه و زندیه» از سوی انتشارات شیعهشناسی روانه بازار کتاب شده است.
ـ انتشارات سوره مهر در نظر دارد تا تمامی آثار ترجمه شده این انتشارات را در شصت و پنجمین دوره نمایشگاه بینالمللی فرانفکورت عرضه کند. اولویت این آثار با کتابهایی است که در قالب خاطرات دفاع مقدس نوشته شدهاند. کاتالوگ کتابهایی مانند «خاطرات عزتشاهی»، «خاطرات مرضیه حدیدچی»، «دا»، «نورالدین پسر ایران» و «پایی که جاماند» هم از دیگر محصولات این انتشارات است که در این دوره نمایشگاه فرانکفورت عرضه میشود.
ـ یکصدوهشتاد و دومین شماره «کتابماه تاریخ و جغرافیا» ماهنامه تخصصی اطلاعرسانی و نقد و بررسی کتاب ویژه تیرماه 1392 با نگاه ویژه بر سنخشناسی تاریخنگاری دوره میانه ایران (مغول ـ تیموری) از سوی موسسه خانه کتاب راهی بازار نشر شد. «از کشتار تا نوشتار» بهقلم جمشید کیانفر، «تاریخنگاری ایران در دوره مغولان و ایلخانان» بهقلم محسن رحمتی، «نکاتی درباره تاریخنگاری ایران در دوره اسلامی» نوشته مجتبی خلیفه، «تاریخ و فرهنگ تیموریان» بهقلم عباس پناهی، «صفاریان در ترازوی تاریخ» نوشته وحیده بصیری، «فسانه شاهی؛ نگاهی بر تاریخ شاه عباس» بهکوشش سمیه انصاری، «حکومت پهلوی از منظر کمبریج» نوشته محمد حسننیا، «منبعی جدید درباره تاریخ سلاجقه آناتولی» اثر میکاییل بایرام با ترجمه زهرا علیمحمدی از مقالههای این بخش بهشمار میرود.
ـ کتاب «مناطق جدا شده از ایران در دوران معاصر (به همراه اشاراتی به تجزیههای دوران قاجار)» بهکوشش حمیدرضا مسیبیان و از سوی مولف منتشر شد. این کتاب به معرفی مرزهای ایران از دوران باستان تاکنون پرداخته و قراردادهای معاصری که باعث جدایی بخشهایی از ایران شده، تحلیل کرده است. فصلبندی کتاب با «ایران قدیم» آغاز میشود و سپس «چکیده تاریخ ایران از دوران قاجار تا آغاز دوران معاصر»، «مرز غربی ایران با ترکیه در دوران رضاشاه»، «مرز شرقی ایران با افغانستان در دوران رضاشاه»، «مرز غربی ایران با عراق در دوران رضاشاه»، «مرز شمالی ایران و شوروی در دوران محمدرضا پهلوی»، «جزیره بحرین در دوران محمدرضا پهلوی»، «جزیره ابوموسی در دوران محمدرضا پهلوی» و «نقشه کلی مناطق جدا شده از ایران در دوران معاصر» را بررسی میکند. نویسنده نقشههایی از دوران باستان را به مطالب کتاب افزوده و خطهای مرزی ایران را تا دوران پهلوی بررسی میکند. همچنین با استفاده از منابع، دلیل از دست رفتن مناطق را در جنگ یا قراردادها شرح داده است. مرزهایی مانند اروندرود، ابوموسی، بحرین، اترک و قراردادهایی چون ترکمانچای، گلستان، ارزروم، پیمان پاریس و الجزیره در این کتاب بررسی شده است.
ـ فیلیپ شنون، مفسر و گزارشگر سابق نیویورک تایمز و نویسنده کتابهای پرفروش سراغ موضوع ترور جان.اف.کندی رفته و مدعی است در کتاب خود به دخالت افراد قدرتمند در تحقیقات موضوع ترور رییس جمهوری آمریکا که 22 نوامبر 1963 در دالاس به وقوع پیوست، پرداخته است. این تحقیق برای آن انجام شد که مشخص شود آیا لی هاروی اسوالد، به تنهایی به رییس جمهوری آمریکا شلیک کرد یا همدستانی هم داشت و همه چیز با برنامهریزی قبلی بوده است. شنون به عنوان یک نویسنده منتقد شناخته شده است و با گزارشهای دولتی که پیش از این درباره این واقعه منتشر شده، کاملا مخالف است. کتاب پرفروش «مأموریت» او هم که سال 2008 منتشر شد، از عملکرد کسانی که مسوول تحقیقات درباره حادثه و حمله 11 سپتامبر سال 2001 بودند به شدت انتقاد میکرد.
ـ نسخه اصلی دست نوشتههای ارنستو چه گوارا، پزشک، چریک، سیاستمدار و انقلابی مارکسیست که در میان 54 اثر جدید معرفی شده به یونسکو برای ثبت در لیست آثار معنوی این سازمان جا داشت، با نظر تایید مسوولان این سازمان روبه رو شد. این دست نوشتهها از مجموعه مدارک و نوشتههای مربوط به زندگی چه گوارا استخراج شده و حاوی نوشتههایی از مجله کمپین بین المللی حقوق بشر در بولیوی است. هدف از ثبت آثار معنوی در یونسکو که برای نخستین بار در سال 1997 صورت گرفت، حفظ آثار مهم نوشتاری در زمینه سیاست، فلسفه، ادبیات و موسیقی است.
ـ هفتمین دوره انتخاب برندگان جوایز کتاب عربی- آمریکایی برگزار شد. «خانه سنگی: خاطراتی از خانه، خانواده و خاورمیانه از دست رفته» نوشته آنتونی شدید در بخش غیرداستانی این جایزه در سال 2013 به عنوان برنده انتخاب شد. این جایزه که از سوی موزه ملی عربهای آمریکا اهدا میشود تنها جایزه در نوع خود محسوب میشود که با هدف جلب توجه به کتابهای نوشته شده توسط عربهای آمریکا ایجاد شده است. جوایز برندگان در مراسمی که در تاریخ 2 نوامبر(11 آبان 1392) در موزه ملی اعراب آمریکا برگزار میشود، اهدا خواهد شد.