ـ چهارمین نشست مسوولان دفترهای مطالعات و فرهنگ پایداری حوزه هنری سی‌ویک استان کشور با موضوع تدوین خاطرات و تاریخ شفاهی از هشتم تا دهم تیر ماه 1392 در شهر زنجان برگزار می‌شود. محسن کاظمی، سعید علامیان و محمد قاسمی در این نشست سخنرانی می‌کنند. شانزدهمین کارگاه آموزشی ثبت تاریخ‌شفاهی دفاع‌مقدس هم از سوی دفتر مطالعات و ادبيات پايداری اداره كل امور استان‌هاي حوزه‌هنري و با همکاری بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع‌مقدس استان خوزستان و حوزه هنری استان، در شهر دزفول از سیزدهم تا پانزدهم تیرماه 1392 با حضور محمد قاسمی‌پور، حمید قزوینی وحسین نصرالله‌زنجانی به عنوان مدرس برپا خواهد شد.
ـ نخستین نشست کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی با همت حوزه هنری استان همدان، مدیریت اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور، اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان همدان و بنیاد شهید و امور ایثارگران استان همدان و با حضور نویسندگان و علاقه‌مندان به تاریخ شفاهی، اول تیر ماه 92 در سالن کنفرانس باغ موزه دفاع مقدس شهر همدان برگزار شد. مدرسان این کارگاه ابوالفتح مؤمن و سردار حمید حسام بودند.
ـ نسخه صوتی کتاب «شرح اسم» با همکاری رادیوهای «ایران‌صدا» و «دانش و تاریخ» تولید می‌شود. این کتاب شامل زندگینامه آیت‌الله سید علی حسینی خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی تا پیروزی انقلاب اسلامی است که به قلم هدایت‌الله بهبودی و با همت مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی منتشر شده است.
ـ ساسان ناطق، رییس حوزه هنری اردبیل در خصوص چاپ كتاب های جدید این مركز گفت: كتاب پژوهشی آیینی «روزی به طول تاریخ» نوشته اسماعیل خانی با محوریت عاشورا از جمله كتب در نظرگرفته شده برای چاپ است. این كتاب روایتی از صبح تا ظهر عاشورا در نزدیك به هزار صفحه است كه پیش بینی شده برای چاپ آن اعتباری بالغ بر 100 میلیون ریال مورد نیاز باشد.
وی افزود: در بخش خاطرات آزادگان نیز خاطرات ایرج دولت نژاد كوهساره به قلم خود آزاده، خاطرات بهرام زارعیان به قلم پری آخته و کتاب «سید آسایشگاه 15» خاطرات سید جمال ستاره دان به قلم بنده از دیگر آثار در نوبت نشر حوزه هنری استان است.
ـ مراسم اختتامیه سومین نهضت خاطره نویسی دفاع مقدس استان سمنان برگزار شد. 304 خاطره از 214 شركت كننده در دوره‌های سنی بزرگسال و دانش آموزی به دبیرخانه جشنواره ارسال شد كه پس از بررسی هیات داوران، در بخش بزرگسال سیده نسا جوادی آملی رتبه اول، فرزانه غلامی رتبه دوم، سید احمد كیا و بنفشه حیدری به طور مشترك رتبه سوم را از آن خود كردند. در بخش دانش آموزی نیز محمدرضا نقاش نفر اول، زهرا گرجی دوم، فاطمه محقق و حسین صداقتی به طور مشترك سوم شدند.
ـ کتاب زندگینامه کامل شهید دکتر مصطفی چمران که به قلم برادرش، مهدی چمران نوشته شده است، مراحل بازنگری را سپری می‌کند و از سوی بنیاد شهید چمران منتشر خواهد شد. دکتر مصطفی چمران سی‌ویکم خرداد سال 1360 در دهلاويه به شهادت رسید. مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران درباره چاپ و انتشار عکس‌ها و دست‌نوشته‌های شهید چمران هم گفت: عکس‌های شهید چمران در جبهه‌ها آماده و صفحه‌آرایی شده‌اند حتی ناشر این اثر را نیز انتخاب کرده‌ایم. مرکز انتشارات وزارت علوم که به انجام کارهای هنری نیز اهتمام دارد را برای چاپ و انتشار کتاب عکس‌های شهید چمران در جبهه‌ها را انتخاب کرده‌ایم و آنها نیز برای چاپ این کتاب اعلام آمادگی کرده‌اند. یکسری اسلاید هم از شهید چمران به یادگار مانده است که بایستی تبدیل به سی‌دی و فیلم شوند و در این زمینه یک مقدار کارهای تکنیکی باید صورت گیرد اما به دلیل اینکه ما وسیله این مهم را نداشتیم باید از جاهای دیگر برای تهیه این مهم کمک بگیریم. با حوزه هنری برای تبدیل این اسلایدها به سی‌دی و فیلم صحبت کردم که فکر می‌کنم آنها هم این امکانات خوب را ندارند و بایستی این اسلایدها را به جایی بسپاریم تا کیفیت اسلایدها پایین نیاید. چراکه اسلایدها قدیمی است و امکان اینکه شکسته شده و یا اینکه امکان اینکه بشکند، وجود دارد.
ـ سفرنامه آیت الله لطف‌الله صافی گلپایگانی به مشهد مقدس در تابستان سال 1391 تحت عنوان «ارمغان مشهد» منتشر و در دسترس قرار گرفت.
ـ علی محمد مختاری، مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهر تهران گفت: فاز اول باغ موزه مینیاتور با اجرای ماکت 12 اثر تاریخی در منطقه 8 تهران افتتاح شد و فاز دوم آن در آینده ماکت مینیاتوری 5 اثر دیگر را در خود جای خواهد داد. در توسعه باغ موزه مینیاتور، ماکت‌های مینیاتوری گنبد قابوس، مسجد جامع اصفهان، کاخ گلستان، روستای دستکند میمند کرمان و باغ‌های نه گانه ایرانی اجرا خواهد شد.
ـ کتاب «حماسه تپه برهانی» نوشته سید حمیدرضا طالقانی، یکی از آثار نوشتاری در حوزه خاطرات دفاع مقدس است که با فاصله اندکی از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران منتشر شد. متن این اثر در سال 1365 در نخستین مسابقه بزرگ فرهنگی هنری جبهه و جنگ که توسط قرارگاه خاتم الانبیاء (ص) برگزار شد، رتبه اول را در بخش خاطره نویسی کسب کرد و سوم خرداد سال 1373 نیز در نخستین دوره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس، رتبه اول خاطره را به خود اختصاص داد. همچنین در سال 1379 در جشنواره ادب پایداری که آثار بیست سال را بررسی کرد به عنوان برترین کتاب خاطره در سطح الف جشنواره معرفی شد. مؤسسه شهید کاظمی چاپ تازه‌ای از کتاب «حماسه تپه برهانی» را در 248 صفحه منتشر و روانه بازار نشر کرده است.
ـ محمدرضا سنگری، نویسنده و استاد برجسته زبان و ادبیات فارسی گفت: رزمندگان استان کهگیلویه و بویراحمد رشادت‌های زیادی در جنگ از خود به خرج دادند اما احساس می‌شود که خاطرات آنها به دلیل اهمال رو به زوال می‌رود.
وی افزود: ادبیات در کهگیلویه و بویراحمد عمدتاً شفاهی است و در ادبیات مکتوب کاری انجام نشده است. رزمندگان استان کمتر خاطرات خود را نگاشته‌اند و این‌ها اکنون مکتوم و مهجور و پنهان هستند. باید در استان کسانی تربیت شوند که این خاطرات را بنویسند.
ـ نسخه دیجیتال کتاب «کالک‌های خاکی» به لیست کتاب‌های موجود در کتابخانه الکترونیک ناش کتاب، انتشارات سوره مهر اضافه می‌شود. این کتاب خاطرات دفاع مقدس سرلشکر محمدعلی جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را با تدوین گلعلی بابایی و حسین بهزاد در بر دارد. قیمت نسخه دیجیتال این کتاب در کتابخانه دیجیتال سوره مهر، پنج هزار تومان است.
ـ شماره 181 «کتاب‌ماه تاریخ و جغرافیا» ماهنامه تخصصی اطلاع‌رسانی و نقد و بررسی کتاب با تاریخ انتشار خردادماه 1392 از سوی موسسه خانه کتاب منتشر شد. ویژه‌نامه نهضت 15 خرداد در این شماره کتاب‌ماه تاریخ و جغرافیا با 11 مطلب با عنوان‌های «قیام 15 خرداد، نقطه عطف تاریخ‌نگاری معاصر ایران» از قاسم تبریزی، «15 خرداد در عرصه تاریخ‌نگاری» به‌قلم رحیم نیکبخت، «سال 1391 و تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی» ، «زندگی و مبارزات شهید عراقی» از یعقوب توکلی، «پویایی در زلال جاری نهضت» به‌قلم اعظم فولادی‌پناه، «مبدا نهضت» به‌همت امین عزیزی، «نیمه خرداد» از امین عزیزی‌راد، «سربداران کوچه و بازار» نوشته احمد علمشاهی، «تکاپوهای آرمانگرایانه» به‌کوشش عاطفه‌السادات قریشی محمدی، «زندگی و زمانه امام خمینی(ره)» به‌قلم رحیم نیکبخت و «سال‌های بی‌قرار» از محمود فاضلی این حادثه تاریخی را روایت، نقد و تحلیل کرده است. مطلب محمود فاضلی شامل متن سخنرانی او در مراسم رونمایی کتاب «سال های بی قرار» است و در نشانی http://oral-history.ir/show.php?page=books&id=458 هم در دسترس قرار دارد.
ـ جانبازان هشت سال دفاع مقدس در شب‌های ماه رمضان در شبکه چهار سیما از زندگی خود می‌گویند. حبیب الله ذوالفقاری، تهیه‌کننده برنامه ویژه جانبازان درباره آن گفت: این برنامه در قالب مستند گزارشی در 30 قسمت 30 دقیقه‌ای ویژه شب‌های ماه مبارک رمضان تهیه و تولید می‌شود و در یک گفتگوی خودمانی با جانبازان زندگی آنها را به تصویر می‌کشد. این مستند با همراهی 6 کارگردان و در گفت‌وگو با جانبازان در محل زندگی یا فضای کارشان تولید می‌شود.
ـ وحید کارگر جهرمی کتاب «آیت‌الله کاشانی و ملی شدن صنعت نفت» را نوشته است. این اثر تمام مراحل ملی شدن صنعت نفت را به صورت جزء به جزء و سلسه‌وار مورد بررسی قرار داده و آسيب شناسي يك تجربه تاريخي را با مباحث مغفول درباره نقش آيت الله كاشاني مطرح می‌کند. این اثر از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر می‌شود.
ـ مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس از ترجمه «اطلس جنگ ايران و عراق: فشرده نبردهاي زميني» به زبان‌های انگلیسی، عربی، فرانسوی و روسی خبر داد و گفت: ترجمه و آماده سازی این کتاب مرجع، به اتمام رسیده و تا پایان شهریور امسال وارد بازار نشر خواهد شد.
ـ موسی غیور در کتابی به سرگذشت سرهنگ غلامعلی شیرازی می‌پردازد. این خلبان افتخار ساقط کردن نخستین جنگنده ارتش صدام در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران را از آن خود کرده است.
ـ مجلدات سیزدهم تا بیستم تقویم تاریخ دفاع مقدس نیروی دریایی ازتش جمهوری اسلامی ایران تا پایان شهریور‌ماه سال جاری منتشر و در هفته دفاع مقدس از تمامی مجلدات انتشار یافته این مجموعه رونمایی خواهد شد.
ـ کتاب «چه کسی قشقره‌ها را می‌کُشد» شامل خاطرات دفاع مقدس آزاده جانباز، سورن هاکوپیان که توسط حجت شاه‌محمدی گردآوری و از سوی انتشارات سوره مهر منتشر شد، به تازگی توسط آیلت آبراهامیان، همسر سورن هاکوپیان به زبان ارمنی ترجمه شده است. ابراز امیدواری شده که این کتاب که در آینده نه چندان دور به زبان انگلیسی هم ترجمه شود.
ـ فهرست کتاب‌های پرفروش شهر کتاب مرکزی تهران در نیمه دوم خرداد ماه 1392 منتشر شد. در حوزه کتاب‌های انقلاب و دفاع مقدس این عناوین بیشترین فروش را داشته‌اند: «پا به پای سرو»، «لشكر خوبان»، «همسفر آسمان»، «خاك‌های نرم كوشك» و «خانواده در قرن 21 و جنگ نرم».
ـ محسن رحماندوست، نماینده گروه فرهنگی «باقیات» که به انتشار آثار ایرانی به زبان‌های دیگر و در خارج از کشور می‌پردازد، با اشاره به اینکه همه انسان‌ها ارزش خوانده و شنیده شدن دارند و دارای تجربیاتی هستند که خواندنی و جذاب است، گفت: سال‌ها پیش، مادربزرگ یکی از دوستان من همه مال و دارایی خود را رها کرد و به یکی از روستاهای خراسان رفت. آنجا مدرسه ساخت تا دانش‌آموزان از دبستان تا دبیرستان در آن تحصیل کنند. بیمارستان ساخت و خدمات دیگری را در اختیار اهالی آن روستا گذاشت. این زن معمولی که نه هنرمند است و نه مشهور، اما تجربه‌ها و خاطره‌های شنیدنی بسیار دارد، مرا بر آن داشت تا به ثبت و انتشار خاطرات بزرگ‌ترهایی بپردازم که شناخته شده نیستند و شهرت چندانی ندارند.
وی به جنبه‌های مثبت خاطره‌نویسی اشاره کرد و افزود: خاطره‌نویسی به سلامت روان سالمندان کمک می‌کند و از میزان اضطراب و افسردگی آنان می‌کاهد. از سوی دیگر انسان‌ها با ثبت خاطرات خود، رویدادهای اجتماعی ـ سیاسی زمان خود و مهم‌ترین لحظات زندگی خود را ثبت می‌کنند و این مسئله به افزایش قدرت دیدن و شنیدن آنها کمک می‌کند. از سوی دیگر کسانی هستند که با زندگی این افراد و فراز و فرودهایی که طی کرده‌اند، آشنا می‌شوند. چرا که افراد، احساسات مشابه و حتی تجربه‌های مشترک دارند.
ـ جلد دوم از مجموعه ۲ جلدی خاطرات جلال طالبانی با عنوان «پس از ۶۰ سال» نوشته و تحقیق عرفان قانعی فرد، به زبان‌های کردی، عربی و فارسی منتشر می‌شود. قانعی‌فرد گفت: جلد دوم از مجموعه خاطرات جلال طالبانی دربرگیرنده 167 مصاحبه و بیش از ۲۳۰۰ سند است. در دومین مجلد با بیش از ۱۴۰ نفر از شخصیت‌های سیاسی دنیا که طالبانی به آنها اشاره کرده، گفت‌وگو شده است. در این جلد، بخش مهمی از حواث و تحولات خاورمیانه در خلال سال‌های ۱۹۶۷ تا ۲۰۰۵ روایت می‌شود. تحولات و حوادث مربوط به ظهور صدام حسین تا به قدرت رسیدن حزب بعث در عراق، اختلاف ارضی ایران و عراق بر سر اروندرود و مباحثی چون امضای قرارداد الجزایر بین صدام و محمدرضا پهلوی، تشکیل حزب اتحاد میهنی کردستان عراق به رهبری جلال طالبانی در عراق، ناآرامی کردستان ایران پس از انقلاب اسلامی و جنگ عراق و ایران، حمله شیمیایی به حلبچه، تشکیل اقلیم کردستان عراق، فروپاشی صدام حسین در ۲۰۰۳ و ریاست جمهوری جلال طالبانی در 2005 از مواردی است که در این کتاب به آنها اشاره شده است.
جلد دوم خاطرات جلال طالبانی با مقدمه جاناتان رندل و پرفسور نادر انتصار به همت نشر علم در ایران و همزمان با ترجمه کردی و عربی آن منتشر می‌شود. جلد نخست از مجموعه «پس از 60 سال» در سال 1388 منتشر و 3 بار تجدید چاپ شد.
ـ با انتشار نخستین پوستر از فیلم «ماندلا: راه طولانی به سوی آزادی» به کارگردانی جاستین چادویک که با اقتباس از کتابی به همین نام به قلم نلسون ماندلا ساخته شده، اعلام شد این فیلم به زودی راهی پرده‌های نقره‌ای می‌شود. زندگینامه خودنوشت نلسون ماندلا، رهبر مبارزات مردمی در آفریقای جنوبی در سال 1994 منتشر شد. فیلمنامه اقتباسی از این کتاب غیرداستانی توسط ویلیام نلسون که فیلمنامه‌های «گلادیاتور» و «بینوایان» را نوشته، به نگارش درآمده است.
ـ کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی که به تازگی خواندن نسخه‌ای از زندگینامه خودنوشت هیتلر یعنی «نبرد من» را به پایان برده، می‌گوید که از این کتب الگوبرداری می‌کند. کیم جونگ اون که در ماه ژانویه این کتاب را به عنوان هدیه تولد دریافت کرد، پس از مطالعه کتاب، آن را تحسین کرد. به گفته او باید به این کتاب به عنوان تحقیقی در زمینه اصلاحات اقتصادی هیتلر نگاه کرد و او آن را الزاما به معنی تاییدیه‌ای بر نازیسم نمی‌داند. در حالی که انتشار این کتاب در آلمان ممنوع است، این کتاب سال پیش در هند نیز با توجه روبه‌رو شد و حتی در فهرست پرفروش‌ها جای گرفت. نسخه هدیه شده از کتاب «نبرد من» به رهبر جوان کره، یکی از 100 نسخه از این کتاب بود که به صورت غیرقانونی به زبان کره‌ای ترجمه و در این کشور تنها در دسترس چهره‌های سیاسی قرار گرفته است. کیم جونگ در یک سخنرانی که برای مقامات حزب کمونیست ایراد کرده از نتایجی که از این کتاب گرفته سخن گفته است.
ـ رمان «شمال» اثر لویی فردینان سلین با ترجمه محمود سلطانیه از سوی نشر جامی منتشر شد. این داستان بر اساس ماجرای فرار سلین از کشور فرانسه به دانمارک در زمان جنگ جهانی دوم نوشته شده است. استفاده از نام واقعی اشخاص در نسخه اولیه این رمان دردسرهای زیادی را برای این نویسنده فرانسوی به همراه داشت. سلین این رمان را در سال 1960 میلادی و بر اساس بخشی از زندگی خود نوشته است. رمان «شمال» وقایع‌نامه جنگ است و نویسنده‌اش با تجربه‌ای که از روزهای جنگ به دست آورده حوادث تلخ آن روزها را روایت کرده است.
ـ محققان انجمن کانادایی علوم اعصاب گفتند: رشد نورون‌ها باعث می‌شود که خاطرات دوران کودکی در حافظه ما نمانند و آنها را از یاد ببریم. این دلیلی است که ما تلاش می‌کنیم تا خاطرات دوران کودکی را با تولید سطوح کم به بالای نورون‌ها در طول سال‌های اول زندگی به یاد بیاوریم. تشکیل سلول‌های جدید مغزی ظرفیت یادگیری را افزایش می‌دهد اما ذهن را از خاطرات قدیمی نیز پاکسازی می‌کند. نوروژنز، یا تشکیل نورونهای جدید در هیپوکامپ – منطقه شناخته شده از مغز که برای یادگیری و به خاطر سپردن حائز اهمیت و ناحیه‌ای در مغز است که در آن، خاطرات کوتاه‌مدت به خاطرات بلندمدت تبدیل می‌شوند ـ قبل و بعد از تولد به اوج خود می‌رسد. سپس به طور پیوسته در دوران کودکی و بزرگسالی کاهش می‌یابد.
دانشمندان علوم اعصاب دانشگاه کالیفرنیای جنوبی امریکا هم مدعی‌اند که قادرند میکروتراشه‌ای را در درون مغز بکارند که خاطرات افراد را بازیابی می‌کند. این تیم شیوه خود که عمدتاً بر روی هیپوکامپ متمرکز شده است را بر روی موش‌ها و میمون‌ها آزمایش کرده‌اند. این دانشمندان معتقدند می‌توانند طی دو سال آینده، نخستین ایمپلنت‌های از این دست را بر روی مغز قربانیان سکته مغزی یا مبتلا به آسیب‌های مغزی موضعی عملی کنند. گفته می‌شود در 10 سال آینده دسترس‌پذیری به این شیوه در سطح وسیع‌تری ممکن خواهد شد.
ـ دولت آمریکا اقدام به بازیابی 400 صفحه مربوط به دفترچه خاطرات یکی از مقامات نزدیک به آدولف هیلتر کرده که در جنگ جهانی دوم و کشتن یهودیان نقش مهمی داشته است. در ارزیابی اولیه دولت آمریکا بر این اسناد عنوان شده این دفترچه خاطرات می‌تواند زوایای جدیدی از نشست‌هایی که آلفرد روزنبرگ، یکی از نزدیکان و رازداران آدولف هیتلر با وی و دیگر رهبران نازی همچون هاینریش هیملر و هرمانن گورینگ داشته روشن کند. این ارزیابی تاکید می‌کند تحلیل سطحی و قانع کننده نشان می‌دهد که این اوراق زاویه‌های جدیدی را در خصوص برخی مسائل مهم مربوط به سیاست رایش سوم روشن می‌سازند. این دفترچه خاطرات یک منبع مهم اطلاعاتی برای تاریخدانان است که برخی اسناد شناخته شده را نقض و محتوای برخی از آنها را نیز تایید می‌کند. انتظار می‌رود خبر کشف این اسناد در یک کنفرانس خبری مشترک از سوی مقامات موزه هولوکاست، وزارت دادگستری و مقامات امور مهاجرت و گمرک آمریکا اعلام شود. این دفترچه خاطرات شامل مجموعه‌ای از خاطرات پراکنده روزنبرگ از بهار سال 1936 تا زمستان سال 1944 است. خاطرات با دست خط شکسته روزنبرگ روی کاغذهای پاره شده از یک کتاب و دیگر کاغذهای رسمی آلمان نازی نوشته شده‌اند. روزنبرگ یکی از نخستین ایدئولوگ‌های قدرتمند آلمان نازی به ویژه در زمینه مسائل نژادی بود. وی رئیس بخش امور خارجه حزب نازی و سردبیر روزنامه نازی‌ها بود. برخی از یادداشت‌های وی خطاب به هیتلر در دادگاه نورنبرگ به عنوان مدارک علیه روزنبرگ استفاده شد.
