ـ مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری با زیر مجموعههای دفتر ادبیات و هنر مقاومت و دفتر ادبیات انقلاب اسلامی و به عنوان مجری طرحهای تاریخ شفاهی ایران، انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در ایران، در نشریه تاریخ شفاهی انگلستان، وابسته به انجمن تاریخ شفاهی انگلستان معرفی شد. این مرکز به عنوان یک مجموعه فعال در زمینه تاریخ شفاهی در خاورمیانه مورد توجه قرار گرفته و معرفی آن به نقل از نوشته محمد کریمی، سردبیر هفتهنامه تاریخ شفاهی در این هفتهنامه آورده شده است. طرح جلد چهلویکمین کتاب خاطرات تولید شده در دفتر ادبیات انقلاب اسلامی با عنوان «سالهای بیقرار: خاطرات جواد منصوری» با تحقیق و تدوین محسن کاظمی هم به عنوان تصویر مرتبط با متن معرفی مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری استفاده شده است.
ـ موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) در قم، هزار ساعت نوار مصاحبه و لوحهای صوتی و تصویری از شخصیتهای مختلف و جمعی از شاگردان امام(ره) را در واحد خاطرات نگهداری میکند. بخشی از اطلاعات به کتاب تیدیل شده و بخش دیگر در مرحله تدوین است.
ـ کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی چهرههای مهم و تاثیرگذار مردمی در قیام 15 خرداد را شناسایی و خاطرات آنها را در قالب تاریخشفاهی گرد میآورد. خاطرات بازماندگان قیام پانزده خرداد سال 1342 شهرستان ورامین هم توسط موسسه فرهنگی رسول آفتاب گردآوری میشود. محققان این موسسه کار خود را از دو سال پیش آغاز کردهاند.
ـ شماره نخست نشریه الکترونیکی تاریخ سیاسی معاصر ایران با موضوع قیام 15 خرداد همزمان با پنجاهمین سالگرد این قیام از سوی موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی منتشر شد. این نشریه با عنوان «گذرستان» گزیده مقالات منتشر شده در تارنماهای مختلف را برای سهولت کار محققان و پژوهشگران ارایه میدهد. شماره بعدی نشریه دوم تیرماه با موضوع تاریخی به توپ بستن مجلس شورای ملی ارایه خواهد شد. روز دوم تير 1287 شمسی ساختمان مجلس شوراي ملي توسط قزاقان مسلح روس با توپخانه هدف حمله قرار گرفت و آسيب ديد. اين حادثه در دومين سال سلطنت محمدعلي شاه قاجار و در شرايطي كه مجلس شوراي ملي اولين دوره تجربه قانونگذاري را پشت سر ميگذاشت، اتفاق افتاد. شماره نخست «گذرستان» در نشانی http://www.ir-psri.com در دسترس قرار دارد.
ـ کتاب «روزشمار جنگ ایران و عراق، کتاب بیست و یکم: عملیات مسلمبنعقیل: آزادی ارتفاعات سومار و تهدید مندلی، صدور قطعنامه ۵۲۲ شورای امنیت» نوشته علیرضا لطفاللهزادگان به عنوان اثر شایسته تقدیر در بیست و چهارمین دوره جایزه کتاب فصل در شاخه علوم نظامی شناخته شد. این کتاب در هزار و 87 صفحه از سوی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشر شده است.
ـ کتاب «اسنادی از حزب مردم» دربردارنده اسنادی درباره تشکیل و افتتاح حزب مردم، مسایل و فعالیتهای انتخاباتی دوره بیستم مجلس شورای ملی در حکومت پهلوی دوم از سوی موسسه خانه کتاب منتشر شد. کتاب دو جلدی «اسنادی از سیاستهای فرهنگی و اجتماعی در دوره پهلوی دوم : صورت جلسات کمیسیون بررسی مسایل روز» هم به سفارش معاونت ارتباطات و اطلاعرسانی دفتر رئیس جمهور و مرکز پژوهش و اسناد آن و به کوشش بهنام صدری، علیرضا اسماعیلی و زیر نظر شهریار مرادیدهقی و محمد شیخان، به تازگی از سوی خانه کتاب منتشر شده است. این کتاب دوجلدی شامل 643 سند در 1256صفحه، دربرگیرنده صورتجلسات کمیسیون بررسی مسائل روز در بیش از یک دهه فعالیت (15 خرداد 1346 تا 2 خرداد 1356) است.
ـ نطقهای آتشین دکتر محمد مصدق و آیتالله ابوالقاسم کاشانی در دوره هفدهم مجلس شورای ملی و درباره صنعت نفت را در نشانیهای http://webzine.mehrnews.com/FullStory/Video/?NewsId=3253 و http://webzine.mehrnews.com/FullStory/Video/?NewsId=3254 بشنوید.
ـ غلامرضا عزیزی، معاون اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: از ابتدای سال 1370 تا کنون 70 عنوان کتاب سندی تولید شد. این کتابها ابتدا به صورت جزوه و سپس کتابهای سندی آرشیوی تهیه شدند. سازمان اسناد نخست به صورت داخل سازمانی و جزوه با شمارگان محدود شروع به انتشار اسناد کرد و سپس از سال 1364 کتابهای اسنادی به صورت آرشیوی تولید شدند. کتاب شش جلدی «اسناد مشاهیر معاصر ایران» و چاپ کتابهایی درباره روابط ایران با ترکیه و فرانسه، گزیده نمایش در ایران، اسناد احزاب سیاسی و اسناد مطبوعات از نمونههای شاخص در حوزههای کتابهای اسنادی هستند.
ـ نگارش فیلمنامه فیلم سینمایی «مهمان صخرهها» به قلم محمدرضا گوهری به پایان رسید. این فیلمنامه یك اقتباس آزاد از اثر اصلی است، اما روح كلی موضوع و مضمون كتاب در فیلمنامه جاری است. کتاب «مهمان صخرهها» نوشته راحله صبوری است و خاطرات خلبان محمد غلام حسینی در عملیات والفجر ۲ را روایت می كند. این كتاب را انتشارات سوره مهر منتشر كرده است.
ـ «یادداشتهای روزانه؛ 30 روز با نجف دریابندری» اثر مهدی مظفریساوجی در آستانه انتشار است. مظفریساوجی گفت: این کتاب، یادداشتهای شخصی من را در دورهای که برای گفتوگو با نجف دریابندری، نزد ایشان میرفتم در بر دارد. ابتدا تصمیم نداشتم این یادداشتها را منتشر کنم، اما با مرور دوباره آنها دریافتم که حاوی نکات قابل توجهی هستند و انتشار آنها میتواند برای شاعران، نویسندگان و مترجمان جالب باشد.
وی درمورد کتاب دیگرش توضیح داد: یکی دیگر از کتابهایی که کارش به پایان رسیده، گفتوگو با ضیاء موحد است. کتاب دیگری دارم که 35 گفتوگو در مورد اخوان ثالث را شامل میشود.
مظفریساوجی در پاسخ به این سوال که انگیزه اصلیاش از کارکردن روی تاریخ شفاهی و گفتوگو با چهرههای ادبی و هنری چیست؟ گفت: در کشورهای توسعهیافته غربی به دیالوگها و فرهنگ شفاهی بسیار اهمیت میدهند و همواره به عنوان رفرنس از آنها استفاده میکنند. اما در کشور ما جای دیالوگ در حوزههای اجتماعی، فرهنگی؛ سیاسی و... خالی است. از دل این فرهنگهای شفاهی است که زایشهای خلاقانهای در حوزههای مختلف به وجود میآید.
ـ رضا برجی که چند روزی را به همراه گروهی 100 نفره از هنرمندان ایرانی در لبنان به سر برد از مواجهه همسفرانش با مردم آن کشور و مساله مقاومت عکاسی کرده است. وی گفت: در این سفر تا مرز میان زمینهای رژیم صهیونیستی و لبنان رفتیم و نکته جالب این بود که در چهارصد متری مانده به مرز یک پارک بنا کرده بودند به نام پارک ایران که شنبه و یکشنبه بسیار شلوغ میشد و کودکان لبنانی در این پارک به راحتی و در کمال آرامش بازی میکردند. این فضا برای کسانی که لبنان را از نزدیک میدیدند بسیار جالب بود. در این سفر 6 روزه از شهرهای سیدون، صور، منطقه جبل العامل و بیروت دیدن کردیم و آنچه برایم خیلی جالب بود اینکه تمام سنگرهایی که به شکل زیرزمینی برای مقابله با رژیم اشغالگر قدس ایجاد شده بود اکنون به موزه تبدیل شده است.
ـ ششمین چاپ کتاب «دختر شینا» شامل خاطرات قدم خیر محمدی کنعان به قلم بهناز ضرابیزاده توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده است. قدم خیر محمدی کنعان، همسر سردار شهید ستار ابراهیمی است. شانزدهمین چاپ کتاب خاطرات سیدابوالفضل كاظمي از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران با عنوان «كوچه نقاشها» هم از سوی سوره مهر منتشر شد. خاطرات کاظمی توسط راحله صبوری تدوین و تنظیم شده است. کتاب «بچههاي كُفيشه» شامل خاطرات شفاهي مكي يازع به قلم سيدقاسم ياحسيني هم از توسط این انتشارات به چاپ دوم رسیده است.
ـ «مسمی به مختصر مفید در احوال بلاد ولایت ایران» نوشته مستوفی یزدی را سیفالدین نجمآبادی تصحیح کرده است. نجم آبادی در سال 1364 تصمیم به چاپ کتاب به استناد نسخهای که در دانشگاه توبینگن آلمان بود، میگیرد. به دلیل در اختیار نداشتن ماشین تایپ فارسی یا کامپیوتر در آن زمان، با خط خود کتاب را بازنویسی، تصحیح و حاشیه نویسی میکنند. کتاب همان گونه با خط او و با مقدمه آلمانی در سال 1989 با اعتبار دانگشاه توبینگن آلمان و در ویسبادن چاپ شد. هماکنون «مسمی به مختصر مفید در احوال بلاد ولایت ایران» را انتشارات پاپلی در مشهد در 500 نسخه منتشر کرده است. دیباچه کتاب وضعیت ملوک طوایفی کشور را در سال 906 هجری نشان میدهد و محمد مفید مستوفی 22 ناحیه یا ایالت را که قبل از ظهور شاه اسماعیل به صورت ملوک الطوایفی اداره میشده، معرفی میکند.
ـ کتاب «همسفر آسمان : شرح زندگی و آثار شهید سید مرتضی آوینی» نوشته فاطمه ابراهیمی توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده است. همچنین کتاب «شهید فرهنگ: شهید سیدمرتضی آوینی در آینه خاطرات» به کوشش یاسر عسگری از سوی دفتر نشر معارف و دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی منتشر شد. این کتاب 151 خاطره از دورههای مختلف زندگی این نویسنده و مستندساز را به نقل از بستگان، دوستان، همکاران، همراهان و همفکران در بر دارد.
ـ محمدرضا سنگری کتابی با عنوان «ساحتهای مطالعاتی انقلاب اسلامی» را از سوی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس در دست انتشار دارد.وی گفت: در این پژوهش، خاطره، ادبیات داستانی، گزارش، یادداشت روزانه، تاریخ شفاهی، زندگینامه داستانی و... را بررسی کرده و پیشنهادهایی برای پژوهش در این حوزه ارائه کردهام که برای پژوهشهای دانشگاهی حتی تا مقطع دکترا بسیار مفید خواهد بود.
ـ دو نشریه «آرشیو ملی ایران (آما)» و «تاریخ شفاهی» نشریاتی هستند که به زودی به جمع نشریات علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی افزوده می شوند. سازمان اسناد و کتابخانه ملی تاکنون سه فصلنامه «مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات» و «گنجینه اسناد» به صورت علمی- پژوهشی و «نامه ایران و اسلام» را منتشر کرده و با افزوده شدن دو فصلنامه مذکور تعداد نشریات علمی این سازمان به عدد پنج میرسد.
ـ هشتمین جلد از مجموعه «نمایشهای ایرانی» که صادقعاشورپور گردآوری کرده به زودی توسط انتشارات سوره مهر منتشر خواهد شد. جلد هشتم دربارة نمایشهای ایرانی از دوره احمدشاه تا انقراض سلسله قاجار است.
ـ شورای ترجمه حوزه هنری با مدیریت حمیدرضا شاهآبادی آثار منتشر شده توسط انتشارات سوره مهر را با كمك مترجمان متخصص و استادان دانشگاه به زبانهای مختلف ترجمه می كند. كتاب «پایی كه جا ماند» شامل خاطرات سید ناصر حسینیپور از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران توسط مریم اورنرو سوله در حال ترجمه به زبان اسپانیولی است. این كتاب به زودی و پس از انتخاب مترجم به زبان انگلیسی ترجمه میشود. «مهمان صخرهها» شامل خاطرات خلبان محمد غلامحسینی دیگر كتاب انتشارات سوره مهر است كه ترجمه آن به زبان انگلیسی و توسط محسن كریمی به اتمام رسیده و در مرحله ویراستاری است.
ـ كتاب «فانوسها همه خاموش» شامل خاطرات مجید بزرگیراد از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، با مصاحبه سید مجتبی نعیمی و تدوین محمد حسین باقری در 410 صفحه به همت واحد ادبیات پایداری حوزه هنری گیلان منتشر و رونمایی شد. در مراسم رونمایی فیلم مستند «هوران» به كارگردانی جواد میرزایی كه بر اساس كتاب «فانوسها همه خاموش» توسط واحد هنرهای تصویری حوزه هنری گیلان تولید شده بود، برای حاضران پخش شد.
ـ موزههای صلح تهران و یادبود حلبچه از کردستان عراق با امضا توافقنامهای در تهران خواهر خوانده شدند. این دو موزه به صورت اختصاصی به موضوع حملههای شیمیایی و پیامدهای آن پرداختهاند و راهنمایان آنها از بازماندگان حمله های شیمیایی هستند. بر اساس توافقنامه همکاری، دو موزه از این پس در زمینه تبادل تجربیات، اجرای پروژههای فرهنگی - هنری و پژوهشی مشترک، رفت و آمد کارشناسان و نیز ثبت تاریخ شفاهی بازماندگان حملههای شیمیایی با یکدیگر همکاری دوجانبه خواهند داشت. موزه صلح تهران، عضو شبکه بینالمللی موزههای صلح است. هدف اصلی این موزهها ترویج فرهنگ صلح از طریق نشان دادن پیامدهای ناگوار جنگ و خشونت و آثار زیانبار آن بر انسانها و محیط زیست است. موزههای صلح بیشتر از آنکه مکانی برای تماشای اشیاء تاریخی باشند، محلی برای گفتوگو، برنامههای آموزشی و پژوهشی و فرهنگسازی هستند. موزه صلح تهران در پارک شهر در مرکز شهر تهران قرار دارد و بنیانگذاران آن اعضای انجمن حمایت از قربانیان سلاحهای شیمیایی هستند.
ـ جعفر منتظری، مديركل بنياد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس استان ايلام از انتشار چهار جلد كتاب با موضوع دفاع مقدس در استان خبر داد. اين كتابها با رويكرد تاريخ شفاهی ايلام در جنگ تحميلی عراق علیه ایران و «شور شبهای قلاويزان» شامل تاريخ شفاهی دفاع مقدس به روايت خدارحم سحری و تدوين سالم پوراحمد، «ملكوت كلمات» با مجموعه خاطرات منتخب دومين جشنواره خاطرهنويسی دفاع مقدس استان، «سيمای سردار شهيد روحالله شنبهای» با تدوين معصومه حيدری و «كولهپشتی» شامل خاطرات شهيد حيات سروری است.
ـ محمد سریر، موسیقیدان و رییس هیات مدیره خانه موسیقی از تدوین خاطرات خود برای انتشار در قالب کتاب خبر داد. وی با اشاره به کتاب خاطرات فرهاد فخرالدینی، موسس ارکستر ملی ایران گفت: کتاب خاطرات استاد فخرالدینی آماده انتشار شده است. بازخورد این کتاب در جامعه فرهنگی و هنری کشور بر روند نگارش و همچنین ساختار کتاب خاطرات من، تاثیر خواهد داشت.
ـ کامران فانی از انتشار اثر تازه خود برای نوجوانان با عنوان «تاریخ جنگ جهانی اول و دوم» از سوی نشر قطره خبر داد و گفت: این کتاب در کنار بیان ریشه وقوع این دو جنگ، به حضور ایران در این دو نبرد به صورت مستقل توجه نشان داده است. کشور ما در هر دو جنگ جهانی اعلام بیطرفی کرد ولی در هر دو جنگ هم اشغال شد. این مسئله به ویژه در جنگ جهانی اول که بخشی از نبردهایش در ایران نیز رخ داد، بیشتر قابل توجه است و به همین خاطر ایران در این دو جنگ در قالب فصلهایی مستقل مورد بررسی قرار گرفت.
فانی درباره منابع مورد استفاده خود برای تالیف این اثر نیز گفت: در مورد این دو رویداد آثار زیادی نوشته شده است اما آثار شایسته به زبان فارسی کمتر منتشر شده است. منابع تالیف این کتاب بیش از هر چیز کتابهای فراوانی بودند که من به دلیل علاقه شخصیام به این دو رویداد جهانی در طول سالهای قبل خوانده بودم اما به طور مشخص خاطرات مورخ الدوله سپهر از جنگ جهانی اول که در قالب کتابی با عنوان «ایران در جنگ بینالملل» منتشر شده و نیز خاطرات وینستون چرچیل و ژنرال دوگل و کتابی مانند تاریخ مفصل جنگ نوشته لیدربرد از اهمیت بیشتری برخوردار بود.
ـ کتاب «اسناد بینالملل اول» نوشته کارل مارکس با ترجمه مراد فرهادپور و صالح نجفی از سوی نشر هرمس منتشر شد. این کتاب در برگیرنده متن سخنرانیها، بیانیهها و گزارشهای کارل مارکس در خلال سالهای 1864 تا 1872 است که در آن وی درباره ایجاد انجمن بینالمللی کارگران و یا به نمایندگی از آن به اظهار نظر پرداخته است.
ـ ترجمه کتاب «جنگهایی که دنیا را تغییر دادند» توسط منوچهر پزشک به پایان رسید. عنوان اصلی این کتاب The wars that changed the world است. این کتاب نوشته یک افسر بازنشسته ارتش انگلستان است که حدود 25 جنگ بزرگ دنیا را در این کتاب گردآوری کرده و ترجمه فارسی آن را انتشارات ققنوس منتشر خواهد کرد.
ـ مطالبی از یک روزنامهنگار درباره جنگ داخلی اسپانیا پس از 70 سال منتشر شد. این کتاب نوشته هنری باکلی و عنوان آن «زندگی و مرگ جمهوری اسپانیا» است. کتاب برمبنای گزارشهایی که در طول جنگ داخلی اسپانیا تهیه میشد، تنظیم شده است. «زندگی و مرگ جمهوری اسپانیا» یک بار در انتشارات همیش همیلتون در جریان جنگ جهانی دوم منتشر شد، اما با بمباران ساختمان چاپخانه در لندن همه نسخههایش از بین رفت. اکنون انتشارات توریس که این کتاب را دوباره منتشر کرده آن را جواهری می داند که پس از 70 سال دوباره کشف شده است.
ـ هاشم رجبزاده، استاد دانشگاه ریوکوکوی توکیو در دو دهه 1370 و 1380، هشت سفرنامه از آثار ژاپنیهایی را که در دورههای قاجار یا پهلوی به ایران سفر کردهاند یا حتی مدتی در کشورمان اقامت داشتهاند به فارسی برگردانده است. 7 عنوان این سفرنامهها به این شرح است: سفرنامه ماساهارو یوشیدا، نخستین فرستاده دولت ژاپن به ایران/ سفرنامه و خاطرات اوچی یاما ایواتارو، نخستین فرستاده مقیم ژاپن در ایران/ سفرنامه و خاطرات اکیئو کازاما، نخستین وزیر مختار ژاپن در ایران/ سفرنامه و خاطرات ایران و یادنامه، آشی کاگاآتسوجی/ ایران و من، خاطرات و یادداشتهای اییجی اینووه/ سفرنامه فورو کاوا/ سفرنامه ایران، ماساجی اینووه. سفرنامه فوکوشیما، هشتمین سفرنامه از این مجموعه محسوب میشود. «سفرنامه ایران و قفقاز و ترکستان» نوشته یاسو ماسا فوکوشیما را هاشم رجبزاده و کینجی ئهاورا ترجمه کردهاند و انتشارات دفتر پژوهشهای فرهنگی در تهران آن را در 261 صفحه منتشر کرده است.
ـ فیلم مستندی از زندگی آندری تارکوفسکی (1986-1932) کارگردان معروف، ساخته میشود. این کارگردان و فیلمنامهنویس خاطراتی از خودش به جا گذاشته که درباره زندگی، عشق، هنر و همه تلاشهای او در طول کار در سیستم سیاسی دوره شوروی سابق است. در عین حال این فیلم با مصاحبههایی با خانواده و نزدیکان وی، دوستانش و تصاویر و فیلمهای کوتاه اندکی که از او باقی مانده است، کامل می شود. اولگ ویدوف از بازیگران امروز روسیه نیز در ارایه شخصیت تارکوفسکی در این فیلم نقش مهمی برعهده دارد. برای شناخت تارکوفسکی، یادداشتهایی که از او باقی مانده منبع درجه اولی محسوب می شود. این فیلم با عنوان «زمان در حصار زمان» توسط پی جی لتوفسکی کارگردانی میشود.
ـ وب سایتی با عنوان «آنچه جین دید» شروع به کار کرده که به عموم امکان میدهد تا تجربیات نمایشگاه نقاشی سال 1813 جاشوا رینولدز را از زاویه دید جین آستن ببینند. این وب سایت که توسط جانین بارخاس، متخصص آثار جین آستن در دانشگاه تگزاس طراحی شده، اجازه میدهد تا هر بازدیدکنندهای از دید خودش به این نمایشگاه برود. جزئیاتی از راهنمای بازدیدکنندگان، اطلاعاتی که در روزنامهها منعکس شده بود و سنجشها و اندازههای معمارانه اتاقهای موسسه بریتیش که ساختمانش در دهه 60 قرن نوزدهم تخریب شد، در این وب سایت در معرض دید عموم قرار گرفته است. این سایت به نشانی http://www.whatjanesaw.org در دسترس است. جین آستن زاده ۱۶دسامبر ۱۷۷۵ و درگذشته در ۱۸ ژوئیه ۱۸۱۷، نویسنده انگلیسی بود که آثارش، ادبیات غربی را بسیار مورد تأثیر قرار داده است. شناخت او از زندگی زنان و مهارتش در گوشه و کنایهها، او را به یکی از مشهورترین رماننویسان عصر خودش تبدیل کرده است.