|
پیش خوان شماره 106
|
 |
 |
ـ مراسم رونمایی از کتاب «روزها» اثر دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن 10 اسفند در یزد برگزار می‌شود. مجموعه چهار جلدی کتاب«روزها» یکی از اتوبیوگرافی‌های به زبان فارسی است و بسیاری از حوادث و وقایع تاریخ معاصر ایران را هم در بر دارد. پس از چاپ و انتشار آخرین مجلد کتاب «روزها» کتابخانه وزیری یزد با همکاری بنیاد میبدی درصدد برگزاری آیین رونمایی از این مجموعه برآمد. مقالات و نقد و نظرات متعددی درباره این کتاب انتشار یافته و مجموعه آنها با عنوان «در آئینه روزها» در مراسم رونمایی توزیع می‌شود.
ـ کتاب دو جلدی «انقلاب اسلامی در شهر ری» 23 بهمن 91 به همت مؤسسه فرهنگی ـ هنری و انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی رونمایی شد و حسین کاووشی، محقق کتاب، توضیحاتی درباره روند تدوین این اثر ارائه کرد. وی گفت: پژوهش برای تدوین این کتاب زمستان 1386 شروع و در زمستان 1389 به پایان رسید. این پژوهش در سه بخش کتابخانه‌ای، اسنادی و تاریخ شفاهی انجام شد و مطالعات کتابخانه‌ای کمک چندانی به ما نکرد. مهم‌ترین اسناد کتاب مربوط به منابع مرکز اسناد انقلاب اسلامی و مجموعه‌های اسناد ملی، مجلس شورای اسلامی، موسسه مطالعه تاریخ ایران و ریاست جمهوری است و در حوزه تاریخ شفاهی هم با 40 نفر مصاحبه و بالغ بر 100 ساعت شد.
ـ اولین کتاب عکس «انقلاب ۵۷ در بیرجند» به همت حوزه هنری استان خراسان جنوبی رونمایی و از عکاسان برجسته دوران انقلاب در استان از جمله محمود آرزومندان، رضا نصرآبادی، سیدعلی اکبرسوفاری، علیرضا قاسمی و سیدعلی اکبرذوالفقاری تجلیل و قدردانی شد. عکس پژوهشی و تاریخ‌نگاری تصاویر این کتاب بیش از یک سال نیم طول کشیده و به همت حوزه هنری استان تدوین شده است. مهدی حبیبی، رئیس حوزه هنری خراسان جنوبی در مراسم رونمایی از اولین کتاب عکس «انقلاب ۵۷ در بیرجند» خاطرنشان کرد: در تلاش هستیم نگارش کتاب روز شمار چهار سال انقلاب اسلامی در بیرجند را نیز به زودی آغاز کنیم. همچنین خاطرات فعالان در انقلاب اسلامی از سراسر استان در حال حاضر در مرحله جمع‌آوری است و پیش‌بینی می‌شود این خاطرات در قالب 10 جلد کتاب منتشر شود.
ـ مصاحبه با 58 تن از رجال رژیم پهلوی طی 38 ماه تصویربرداری منجر به ضبط 524 ساعت گفت‌وگوی تصویری و تدوین و ویرایش 46 عنوان کتاب برای آماده‌سازی پروژه تاریخ شفاهی و تصویری ایران شده و علاوه بر آن از 1528 ساعت آرشیو صوتی، 11 هزار و 974 ساعت آرشیو تلویزیون ملی ایران، 20 هزار برگ سند رسمی یا شخصی برای تکمیل این پروژه بهره برده شده است. حسن بهشتی‌پور که از طرف سیمای جمهوری اسلامی ایران به عنوان ناظر کیفی این پروژه انتخاب شده است، گفت: لازم است پخش این برنامه با کار کارشناسی همراه باشد. من به عنوان ناظر کیفی این برنامه معتقدم که می‌توان بدون شک همه بخش‌ها را بدون سانسور پخش کرد. البته شاید شنیدن جزئیات زندگی هر کدام از این شخصیت‌ها برای بیننده جذاب نباشد و بهتر باشد که مسائل مهم هر مقطع، پخش شود؛ بنابراین اگر همه دقایق ضبط شده پخش نشود به معنای سانسور آنها نیست. این برنامه چیز قابل سانسوری از نظر محتوایی ندارد مگر مواردی که شخصیت‌ها به فرد دیگری اتهام زده یا فحش داده‌اند. این موارد قابل پخش نیست. نسخه کامل و بدون سانسور این گفت‌وگوها به سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تحویل داده شده و در صورتی که مدیریت آن سازمان صلاح بداند، قابل ارائه به پژوهشگران است و آنان می‌توانند هم به صورت تصویری و هم مکتوب از آن استفاده کنند. متن مصاحبه‌ها هم پیاده شده و در مرحله ویراستاری است؛ البته پس از ویراستاری دوباره متون بررسی می‌شود تا خطاهای احتمالی اصلاح و برای چاپ آماده شود.
ـ مجموعه‌ای کمیاب از انتشارات خاکستری موجود در کشور در دوره پهلوی دوم و سال های آغازین انقلاب اسلامی در اختیار واحد گزارش‌های دولتی مرکز اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی قرار گرفته که با انجام مراحل سازماندهی و ورود اطلاعات، برای علاقه‌مندان و پژوهشگران دسترس پذیر گردیده است. این گزارش‌ها که از سوی نهادهایی نظیر وزارت کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، وزارت علوم و آموزش، موسسه اصلاح و تهیه بذر و نهال، موسسه خاکشناسی، شرکت دخانیات ایران، وزارت صنایع و معادن، موسسه اعتباری دانشگاه، سازمان برنامه، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن و...و در موضوعاتی متنوع انتشار یافته است، عمدتا مرتبط با فعالیت‌ها و عملکرد این سازمان‌ها در طی دهه‌های 1340 تا 1360 خورشیدی است. انتشارات خاكستری به موادی اطلاق می‌شود كه با شیوه‌های متداول توزیع در اختیار علاقه‌مندان قرار نمی‌گیرد. گزارش‌ها، رساله‌های دكتری و مجموعه سخنرانی‌های همایش‌ها نمونه‌هایی از این‌گونه انتشارات هستند.
ـ رحیم نیک‌بخت، پژوهشگر حوزه تاریخ، نگارش کتابی درباره قیام 29 بهمن سال 1356 مردم تبریز را به پایان رسانده تا منتشر شود. وی در این کتاب هفت مقاله را گنجانده است. این پژوهشگر تاریخ درباره منابعی که برای نوشتن مقالات خود از آنها بهره برده است، گفت: مصاحبه با خانواده شهدا و خاطرات، اسناد و گزارش‌های ساواک و نیز تصاویر شهدا و شخصیت‌های تاثیر‌گذار و تصاویری که از قیام باقی مانده است منابع اصلی کتاب است.
ـ لوح ثبت ملی 117 مکان رخداد انقلاب اسلامی، 29 بهمن 91 به صورت نمادین رونمایی شد. 350 پرونده شامل آثار تاریخی غیرمنقول و مکان رویدادهای انقلاب اسلامی در هشتمین همایش سیاست‌گذاری ثبت آثار تاریخی ارایه شده بود. از این تعداد، 200 اثر تاریخی بررسی و 170 اثر با تأیید اعضای شورای ثبت در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. همچنین 150 پرونده شامل مکان - رویدادهای انقلاب اسلامی بررسی شد که 117 پرونده مورد تأیید اعضای شورای ثبت بودند. در این مکان‌ها لوح‌هایی حاوی اطلاعات محل نصب خواهد شد. مکان سخنرانی حضرت امام خمینی (ره ) در بهشت زهرا تهران در 12 بهمن 1357، مدرسه رفاه، سردر دانشگاه تهران، موزه عبرت و ... از جمله 117 مکان رخداد انقلاب اسلامی و ثبت ملی شده است.
ـ «دو برار» تاریخ شفاهی زندگی دو برادر شهید، حسن و عباس آندی است. این اثر به قلم محمدعلی آقامیرزایی نوشته شده و توسط نشر فاتحان منتشر می‌شود. راویان كتاب «دو برار» علاوه بر اعضای خانواده، چهارده همرزم شهیدان هستند.
ـ مصاحبه‌های استاندارد شده تاریخ شفاهی که با همکاری مشترک کتابخانه ملی ایران و پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس تهیه می‌شود، مراحل پیاده‌سازی را سپری می‌کند و قرار است از سوی این دو نهاد در قالب کتاب منتشر شود. تاکنون 14 جلسه آموزشی در تهران و شهرستان‌ها در زمینه استاندارد‌سازی این مصاحبه‌ها برگزار شده است.
ـ مدیر انتشارات سوره سبز امیدوار است کتاب «هستم تا بگویم» شامل خاطرات و شرح حال جانباز رمضان روحی از 25 سال تحمل عوارض ناشی از مجروحیت در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران تا پیش از چهلمین روز شهادت این جانباز منتشر شود. محسن صادقی نیا گفت: بیش از 50 ساعت جلسه مصاحبه با رمضان روحی برگزار شد.
رمضان روحی هفتم مهرماه سال 1366 در منطقه فکه از ناحیه گردن دچار مجروحیت شد و 25 سال به صورت خوابیده زندگی را سپری می‌کرد. كتاب «هستم تا بگویم» شرح حال او در این سال‌هاست. وی سه‌شنبه 24 بهمن‌ماه 91 بر اثر عوارض ناشی از مجروحیت در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران به شهادت رسید.
ـ كتاب «دا» دربردارنده خاطرات سیده زهرا حسینی از دفاع مقدس تا بهمن ماه سال جاری به چاپ یكصد و چهل و هشتم رسیده است. انتشارات سوره مهر در نظر دارد در اسفندماه سال جاری چاپ 149 و 150 و 151 این اثر را روانه بازار كتاب كند. كتاب «نورالدین پسر ایران» شامل خاطرات نورالدین عافی از رزمندگان دفاع مقدس در اسفند 91 به چاپ پنجاه و پنجم می‌رسد. «پایی كه جا ماند» نوشته سیدناصر حسینی‌پور هم در آستانه چاپ چهلم قرار دارد.
ـ اسحاق صلاحی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران درباره نحوه فعالیت آرشیو ملی ایران گفت: بر اساس قانون هر سندی که زیر 40 سال عمر داشته باشد، امکان ارائه داوطلبانه آن به آرشیو ملی ایران وجود دارد، اما در مورد اسنادی که بالاتر از 40 سال عمر دارند صاحب آنها ملزم به تحویل آن به این آرشیو است.
به گفته صلاحی، تعیین تکلیف در مورد اسناد موجود در کشور توسط شورای عالی اسناد متشکل از وزیر امور خارجه، وزیر علوم، دادستان کل کشور و دادستان دیوان عالی و دو تن از اساتید دانشگاه انجام می‌شود.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تاکید کرد: بر اساس قانون هیچ کس حق ندارد اسناد ملی را معدوم کند. انهدام یک سند ملی، بدون مجوز شورای عالی اسناد 3 ماه تا 2سال حبس دارد.
صلاحی همچنین به نگهداری از بیش از 700 میلیون برگ سند در آرشیو ملی ایران اشاره کرد و گفت: تا این لحظه سه میلیون برگ سند در سایت آرشیو ملی ایران اطلاع‌رسانی شده است. ما در کنار کار سند سرگرم ثبت تاریخ شفاهی ایران هستیم و تاکنون بیش از 120 هزار دقیقه از این تاریخ ثبت و ضبط شده است. این اقدام برای جلوگیری از انحراف تاریخ معاصر صورت می‌گیرد.
ـ عبدالله رئیسی، نویسنده و منتقد بوشهری در نشست نقد کتاب «سربازی برای همیشه» دربردارنده خاطرات دفاع مقدس سردار حسین کارگر، با طرح پرسشی درباره تفاوت تاریخ شفاهی و خاطره‌نگاری گفت: این کتاب در نگاه اول، محصول پرسشهای سیدقاسم یاحسینی به عنوان مصاحبه کننده و پاسخهای حسین کارگر به عنوان مصاحبه شونده به نظر می‌رسد، از این رو ممکن است مخاطب تصور کند که با یک اثر در قالب تاریخ شفاهی روبه‌روست، اما این طور نیست، چرا که این اثر دارای یک تدوینگر بنام محمد مندنی‌پور است و با توجه به این که وظیفه اصلی تدوینگر، بازنویسی و بعضاً ساماندهی ساختار روایت است، از همین رو باید محتوای این کتاب را نوشته‌ای بین تاریخ شفاهی و خاطره‌نگاری محسوب کرد.
ـ کتاب «انسان، سینما و شهر» شامل مجموعه گفت‌وگوهای علیرضا قاسم‌خان با مازیار اسلامی، محمد بهشتی، محمد تهامی‌نژاد، سیاوش جمادی، شادمهر راستین، ابوالقاسم ریاضی، فرهاد ساسانی، فرزان سجودی، ناصر فکوهی و امیرعلی نجومیان از سوی انتشارات موسسه تصویر شهر منتشر شد. علیرضا قاسم‌خان گفت: این کتاب نگاهی مبنایی به سینمای شهری دارد و با رویکردهای متفاوتی مانند نشانه‌شناسی، جامعه شناسی، معماری، مردم شناسی و ... گفت‌وگوهایی با اساتید گرفته شد. انسان، سینما و شهر اضلاع مثلثی هستند که ارتباط میان اینها و پیوندهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی مدنظر قرار گرفته است.
ـ «زندان‌نامه‌های فارسی از قرن پنجم تا پانزدهم» به کوشش محمدرضا یوسفی و طاهره سیدرضایی منتشر شد. در این اثر غیر از مسعود سعد، مشهورترین حبسیه‌سرای ادب فارسی، زندان‌نامه‌هایی از 51 شاعر حبسیه‌سرا گردآوری شده است. کتاب «زندان‌نامه‌های فارسی» در سه فصل تنظیم شده است. فصل نخست 32 حبسیه از مسعود سعد را شامل می‌شود. فصل دوم زندان‌نامه‌های دیگر شاعران ایرانی و61 حبسیه از 41 شاعر زندان‌رفته را در بردارد. در این بخش از شاعران مشهوری چون خاقانی، مجد همگر، کلیم کاشانی، قائم‌مقام، یغما، بهار، اخوان، شاملو و شاعران کمتر شناخته شده‌ای در زمینه حبسیه‌سرایی، مانند خسرو گلسرخی، مرضیه اسکویی، مرتضی مطهری، علی شریعتی، خسرو فرشیدورد، رضا براهنی، علی موسوی گرمارودی و جواد محدثی، به ترتیب تاریخی نام برده شده است. فصل سوم کتاب به زندان‌نامه‌های شاعران غیر ایرانی اختصاص دارد و چهارده حبسیه از 9 شاعر از افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان را در برمی‌گیرد. کتاب «زندان‌نامه‌های فارسی از قرن پنجم تا پانزدهم» در 328 صفحه از سوی انتشارات دانشگاه قم منتشر شده است.
| 
