گسترش كمي و كيفي ثبت و ضبط خاطرات تاريخ شفاهي در مديريت اسناد آستان قدس رضوي
|
تاريخ شفاهي به روشي نوين جهت جمع آوري، حفظ و نگهداري اطلاعات متنوع از خاطرات گفته مي شود كه از طريق مصاحبه با افراد صاحب نظر در زمينه هاي مختلف سياسي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي فراهم آمده و به صورت نوار ضبط صوت يا نوار ويدئو در آرشيو نگهداري مي شود. اين اطلاعات پس از پياده سازي ، تايپ و ويرايش به صورت يكي از منابع مهم در كنار اسناد مكتوب قرار مي گيرد . امروزه تاريخ شفاهي به علت گسترش دامنه كاري با گروه هاي مختلف نظير تاريخ دانان، جامعه شناسان، روزنامه نگاران و... در ارتباط بوده و به صورت مستقيم يا غير مستقيم نقش بارزي در حفظ هويت يك ملت و انتقال آن به آيندگان بر عهده دارد . با توجه به اين مهم ، آرشيو تاريخ شفاهي مديريت اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوي در سال 1376 در چهار چوب الويت هاي تعيين شده و در راستاي ثبت و ضبط خاطرات تاريخ شفاهي خراسان ، مشهد و آستان قدس رضوي به وجود آمده است. اين آرشيو از بدو تاسيس تاكنون در زمينه ثبت و ضبط خاطرات تاريخ شفاهي رشد فزاينده اي داشته است؛ به گونه اي كه با گسترش حوزه كاري، تعريف موضوعات و پروژه هاي جديد، بهره گيري از كارشناسان رسمي و جذب نيروهاي مقطعي علاقه مند، به نتايج و دستاوردهاي ارزشمندي به خصوص گسترش كمي و كيفي مصاحبه ها دست يافته است. اين آرشيو در سال 1388 با 315 نفر در 704 جلسه به مدت939 ساعت مصاحبه تصويري و صوتي داشته است . با بررسي آمار يازده ساله اخير مشخص مي شود كه بيش از يك چهارم مصاحبه ها در اين سال انجام شده است . اين امر به ويژه در بخش مصاحبه با، بانوان كه كمتر در آرشيوها به آن توجه شده است ، بيشتر جلوه گر است به گونه اي كه در طي يازده سال ، 145 مصاحبه با بانوان پيشكسوت و برجسته شهر مشهد توسط آرشيو شفاهي آستان قدس انجام شده كه نيمي از اين مصاحبه ها در سال 88 صورت پذيرفته است. پروژه هاي مختلفي در بخش تاريخ شفاهي از بدو تاسيس تا كنون انجام شده است كه در سال 1388 سه پروژه با عناوين انجمن هاي ادبي مشهد، تشكيلات اداري آستان قدس رضوي، بانوان پيشكسوت و برجسته مشهد به اتمام رسيده است . هم اكنون پروژه اماكن متبركه ، مستند سازي محلات و مصاحبه ميداني، اتوبوس راني مشهد، انقلاب اسلامي و موسسات قديمي خيريه مشهد در حال انجام است. به دليل گسترش حوزه كاري تاريخ شفاهي و آشنايي اساتيد و پژوهشگران با فعاليت هاي اين بخش، روند بهره گيري از اين منابع نيز افزايش چشم گيري داشته است . اين آرشيو سعي مي نمايد تا با استفاده از روش هاي جديد كاري و امكانات پيشرفته ضمن سرعت بخشيدن در آماده سازي مواد و منابع تاريخ شفاهي، خدمات مطلوبي را به محققان و دانشجويان ارائه نمايد. آرشيو تاريخ شفاهي مديريت اسناد آستان قدس رضوي به منظور نيل به اهداف خود آماده هر گونه همكاري با افرادي كه درموضوعات ياد شده اطلاعاتي دارند، است.
نویسنده: ابوالفضل حسن آبادی
|