|
نشریه الکترونیکی تاریخ شفاهی از دیدگاه رسانه ها
 |
نشست خبری رونمایی از نخستین شماره نشریه الکترونیکی تاریخ شفاهی که یکشنبه 16آبان 1388 در حوزه هنری برگزار شد، با حضور مرتضی سرهنگی مدیر مرکز مطالعات فرهنگ و ادبیات پایداری، حجت‌الاسلام سعید فخرزاده مسئول دفتر تاریخ شفاهی و محسن کاظمی دبیر سایت تاریخ شفاهی حوزه هنری برگزار شد، بازتاب هایی را در رسانه ها ایجاد کرد بخشی از این بازتاب ها را مرور می کنیم:
خبرگزاری کتاب:
مرتضی سرهنگی: انتشار هفته‌نامه الكترونيكي تاريخ شفاهي به زبان‌هاي انگليسي و عربي، فرصتي براي برقراري ارتباط گسترده با دنياي بيرون را فراهم آورده است و اميدواريم اين مجله چراغ كوچكي باشد براي كساني كه قصد دارند در اين مسير قرار گيرند.
محسن كاظمي: تاريخ شفاهي، تاريخ نزديك است و اين برهه زماني را در كشور ما انقلاب و دفاع مقدس شامل مي‌شوند. اصلي‌ترين فعاليت اين مجله توجه به اين 2 پديده خواهد بود.
پایگاه خبری حوزه هنری:
حجت‌الاسلام فخرزاده: وقتی به تاریخ نگاه می‌کنیم آنچه به ذهن ما متبادر می‌شود نشان می‌دهد حتی در مجامع علمی نیز منابع مکتوب را سند و شالوده محسوب می‌کنند اما امروزه در سطح جهان توجه به تاریخ شفاهی زیاد شده و جوامعه پیشرفته اهمیت بسیار زیادی را برای تاریخ شفاهی قائل هستند.
باشگاه خبرنگاران:
مدیر مركز مطالعات تحقيقات پايداري: مجله الكترونيكي تاريخ شفاهي نسخه انگليسي را نيز در خود دارد تا علاوه بر داخل كشور با افراد خارج از كشور نيز ارتباط برقرار كنند.
حجت الاسلام فخر زاده: حدود 800 مصاحبه را در 6 هزار ساعت انجام داديم و تاكنون بيش از چهل كتاب تدوين و منتشر شده است و حدود 15 كتاب نيز مراحل فني خود را پشت سر مي گذارد.
خبرگزاري فارس:
سرهنگي: خاطرات انقلاب اسلامي و دفاع مقدس را نمي‌توان به حال خود رها كرد
مدير مركز تحقيقات و مطالعات فرهنگ و ادب پايداري: حافظه انسان همانند يك جاده لغزنده براي خاطرات است، نمي‌توان خاطرات را در اين مسير به حال خود رها كرد، به خصوص خاطراتي كه مربوط به 2 تحول بزرگ با نام انقلاب اسلامي و دفاع مقدس است.
كاظمي: تاريخ شفاهي، تاريخ طبقات ساكت جامعه است. با افتتاح سايت دسترسي علمي و آسان را براي تمامي مخاطبان فراهم مي‌كنيم، هدف غايي اين سايت آن است كه تاريخ شفاهي همگاني شود، چرا كه اين تاريخ، تاريخ طبقات ساكت جامعه است و اين سايت اسباب و لوازمي است تا بتوان اين جريان همگاني شدن را پيش بريم.
روزنامه جهان اقتصاد:
به گفته مدير مركز مطالعات و تحقيقات فرهنگ و ادبيات پايداري حوزه هنري، خاطرات را نمي‌توان به حال خود رها كرد، خصوصا خاطراتي كه به جنگ و انقلاب مرتبط مي‌شود.
مرتضي سرهنگي روز گذشته در مراسم رونمايي از نخستين شماره مجله الكترونيكي تاريخ شفاهي ايران، با بيان اين مطلب افزود: نگارش تاريخ شفاهي در همه‌ي كشورهايي كه جنگ يا انقلاب را تجربه كرده‌اند، ديده مي‌شود. به عنوان مثال كشور بوسني سه سال جنگ كرد و اكنون انجمن حفظ دستاوردهاي جنگ بوسني را دارد. همچنين بعد از جنگ جهاني دوم، ثبت تاريخ شفاهي از آمريكا شروع شد و آثار زيادي در اين زمينه نوشتند.
به اعتقاد وي، اين خاطرات مانند استخوان‌بندي بدن انسان است، اگر از شاهدان عيني، شرح وقايع و حوادث را نداشته باشيم، درواقع آن استخوان‌بندي را نخواهيم داشت و در اين صورت اين وقايع مانند خميري فرو مي‌ريزند.
سرهنگي: هفته‌نامه‌ي الكترونيك تاريخ شفاهي براي ما يك انتخاب است و انتخاب دو زبان عربي و انگليسي انتخاب ديگري است كه ارتباط ما را با دنياي بيرون گسترده‌تر مي‌كند تا اين هفته‌نامه در برابر تصوير سياهي كه از ايران در دنيا ساخته شده است، براي كساني كه مي‌خواهند جلو پاي‌شان را بهتر ببينند، چراغ كوچكي باشد.
او اظهار كرد: مهم نيست ما چه چيزي ياد گرفتيم؛ مهم اين است كه چه چيزي ياد مي‌گيريم؛ مجله الكترونيكي يكي از روزنامه‌هايي است كه ما مي‌توانيم آنچه را ياد گرفته‌ايم، از طريق آن به ديگران انتقال دهيم.
حجت‌الاسلام سعيد فخرزاده، مسؤول دفتر تاريخ شفاهي : در حال حاضر وقتي ما به تاريخ نگاه مي‌كنيم، آنچه به ذهن مي‌آيد، اسناد و منابع مكتوب است كه البته به عنوان منابع اصلي تكوين تاريخ قلمداد مي‌شود.
او خاطرنشان كرد: در ابتدا تاريخ شفاهي به حوزه‌ي دفاع مقدس مي‌پرداخت؛ اما كم كم ضرورت پرداختن به موضوع انقلاب نيز احساس شد؛ چرا كه اين دو مانند تنه و شاخ و برگ يك درخت تناور رابطه‌ي تنگاتنگي با هم دارند.
محسن كاظمي، دبير سايت تاريخ شفاهي: بنا داريم از دي‌ماه يا بهمن سال جاري زبان عربي سايت را نيز فعال كنيم، اكنون در حال تأمين برنامه هستيم و وقتي به حد نصاب متعارفي برسيم، زبان عربي هم در سايت و هم در هفته‌نامه راه‌اندازي خواهد شد. كاظمي اظهار كرد: تاريخ شفاهي، عليه فراموشي؛ چراكه ما از ذهن آدم‌ها و خاطرات آنها استفاده مي‌كنيم.
خبرگزاری مهر:
تصویر سیاه دنیای غرب را به انقلاب و جنگ تغییر می‌دهیم
مدیر مرکز مطالعات و تحقیقات ادبیات پایدار حوزه هنری: باید با استفاده از ابزارهای مختلف از جمله ادبیات، تصویر سیاه دنیای غرب را به انقلاب و جنگ تغییر دهیم.
هم اکنون خاطرات مربوط به دو تحول بزرگ ایران که انقلاب و جنگ است با تکیه به دو دهه تجربه در حال جمع‌آوری است.
وی اظهار کرد: نگارش تاریخ شفاهی یا خاطرات در همه کشورهایی که انقلاب و جنگ داشتند، مرسوم بوده و در کشور ما هم باید اجرایی شود.
فخرزاده: تسخیر لانه جاسوسی با روایت شاهدان عینی کتاب می شود
فخرزاده با تاکید بر این که تاکنون مطالب فرد محور بود، افزود: هم اکنون در حال جمع آوری منابع بیشتر هستیم تا کتابها را از فرد محور بودن و ذکر خاطرات به تحلیل عینی نزدیک کنیم.
وی با اشاره به کتاب "جنبش دانشجویی دانشگاه تبریز" تصریح کرد: تمام اطلاعات این واقعه در یک کتاب طراحی و نگارش شد.
مسئول دفتر تاریخ شفاهی از نگارش چندین جلد کتاب تحت عنوان "نوفل لوشاتو" خبر داد: با سه سال تحقیق در این مورد منابع خوبی جمع آوری شده و تحقیقات در این زمینه ادامه دارد.
وی، زندان پهلوی را یکی دیگر از موضوعات مورد تحقیق این دفتر عنوان کرد و گفت: جلد اول این خاطرات با عنوان "خاطرات زندان" به چاپ رسیده است و ادامه آن هم در حال بررسی است.
فخرزاده تاکید کرد:کتاب فرهنگنامه ای از زندان های پهلوی هم در حال شکل گیری است و جلد اول آن تا پایان سال جاری به اتمام می رسد.
به گفته وی، کتاب هایی نیز در باره دهه اول انقلاب و ترور شاه در حال شکل گیری است و امید می‌رود که به سرانجام های خوبی هم برسد.
کاظمی: کرسی ایران را از گروه های مخالف در انجمن تاریخ شفاهی پی می گیریم
دبیر سایت تاریخ شفاهی: کرسی ایران را از گروه های مخالف که تاکنون توانسته بودند در انجمن بین المللی تاریخ شفاهی رخنه کنند، بازپس می گیریم.
محسن کاظمی با اشاره به این که انجمن بین المللی تاریخ شفاهی از سال 1972 شکل گرفته، افزود: به دلیل عدم ارتباط ایران با این انجمن، گروه های مخالف توانستند جایگاه ایران را اشغال و از این بستر به نحو مناسبی استفاده کنند.
وی اظهار کرد: با حضور مرتضی سرهنگی در این حوزه توانستیم ارتباط عمیقی برقرار کنیم و به زودی نماینده رسمی ایران در این بخش معرفی می شود.
خبرگزاری ایسکانیوز:
انقلاب اسلامی جریانی خودجوش بوده است
«حجت‌الاسلام سعید فخرزاده»: انقلاب اسلامی جریانی خودجوش بوده و باید آنچه مبارزین در خاطر دارند را حفظ کنیم تا بتوانیم انعکاسی از این پدیده در تاریخ شفاهی داشته باشیم.
تاریخ شفاهی ما در طلایی‌ترین دوران خود به‌سر می‌برد
مدیر مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری: در حال حاضر در طلایی‌ترین دوران تاریخ شفاهی خود به سر می‌بریم چرا که هم فعالان عرصه انقلاب اسلامی و هم فعالان عرصه جنگ تحمیلی حضور دارند و می‌توانیم تاریخ شفاهی آن دوران را جمع‌آوری و حفظ کنیم.
خبرگزاری شبستان:
مجله الکترونیکی تاریخ شفاهی حوزه هنري صبح امروز رونمایی شد
محسن کاظمی: برخلاف گذشته که می‌گویند تاریخ را پادشاهان می‌نوشتند تاریخ شفاهی را طبقه ساکت جامعه می‌نویسند.
کاظمی افزود: عصر حاضر به عقیده بسیاری، عصر اطلاعات است اما می‌خواهم بگویم عصر حاضر عصر انفجار اطلاعات است و آن‌قدر ذهن‌های ما را معطوف این اطلاعات قرار می‌دهند که از جهات اصلی خود خارج می‌شود و به جهات فرعی هدایت شود.
دبیر مجله الکترونیکی تاریخ شفاهی تصریح کرد: در حوزه تاریخ شفاهی انقلاب و دفاع مقدس تاکنون کتاب‌های ارزشمندی منتشر شده است اما چون ویترین مناسبی برای ارایه این آثار به مخاطبان نداشتیم اما این مجله الکترونیکی می‌تواند به عنوان یک ویترین خوب برای معرفی آنها به مخاطبان محسوب شود.
روزنامه رسالت:
با حضور خبرنگاران، نخستين شماره مجله الكترونيكی تاريخ شفاهي رونمايي شد.
مدير مركز مطالعات و تحقيقات فرهنگ ادبيات پايداري حوزه هنري با بيان اينكه امروز در طلايي‌ترين دوران تاريخ شفاهي انقلاب قرار داريم، گفت: چنانچه قبلا نيز گفته بودم، شايد در خوشبينانه‌ترين شرايط، ما براي جمع‌آوري خاطرات شفاهي جنگ و انقلاب
10 سال فرصت داشته باشيم كه اين زمان در تاريخ‌نگاري يعني دو هفته كه بسيار كم است. محسن كاظمي - دبير سايت تاريخ شفاهي نيز گفت: تاريخ شفاهي بر بستر خاطره شكل گرفته است.وي با ارائه توضيحاتي درباره سايت و هفته‌نامه تاريخ شفاهي گفت: سايت تاريخ شفاهي ايران از بهمن 1386 و در آستانه برگزاري چهارمين نشست تخصصي تاريخ شفاهي به شكل آزمايشي و سپس از بهمن 1387 به طور رسمي كار خود را آغاز كرد.
پایگاه خبری هنر:
سرهنگی: تنها دو دهه برای ثبت تاریخ شفاهی انقلاب و جنگ فرصت داریم
مرکز مطالعات فرهنگ و ادب پایداری با توجه به خاصیت حافظه بشری در نگهداری وقایع، به منظور حفظ تاریخ شفاهی مجله الکترونیکی تاریخ شفاهی را راه‌اندازی کرد.
خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا):
تاريخ شفاهي روايت طبقات ساكت جامعه است
دبير سايت تاريخ شفاهی: اهميت تاريخ شفاهي در اين است كه از ديدگاه طبقات خاموش و ساكت جامعه براي ثبت در تاريخ نوشته مي شود.
توجه دنيا به تاريخ شفاهي از باب تاريخ معاصر است كه براي بيان آن از حافظه افراد استفاده مي شود.
به گفته اين مقام مسئول، در بخش تاريخ شفاهي مربوط به هنر مقاومت(جنگ تحميلي) در قياس با دوران انقلاب اسلامي موفق تر عمل شده و علت آن، نزديكي دوران جنگ به دوران معاصر و پررنگ بودن خاطرات آن روزهاست.
پایگاه فرهنگ و ادب فارسی لوح:
معرفی جدیدترین فعالیت‌های دفتر تاریخ شفاهی
مدیر مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری: مجله الکترونیک تاریخ شفاهی زبان‌های انگلیسی و فارسی را نیز در خود دارد تا بتواند علاوه بر ارتباطات داخلی با دنیای بیرون از کشور نیز ارتباط گرفته وجهه سیاسی ایران را که بسیاری سعی در کدر نشان دادن آن دارند را روشن کند، امیدوارم این سایت و مجله تاریخ شفاهی بتواند چراغی را روشن کند برای کسانی دوست دارند جلوی پای خود بهتر ببینند و حقایق را درک کنند.
حجت‌الاسلام فخرزاده: منابع شفاهی می‌توانند سیر تحولات یک جامعه را نسان دهند و به همین علت اصولا در کشورهای پیشرفته اهمیت فراوانی به این موضوع داده‌شد و حتی در سطح دانشگاهی نیز به آن پرداخته می‌شود.
کاظمی نیز به بررسی روند تاریخ شفاهی و رشد آن پس از پیروزی انقلاب اسلامی پرداخت و ضمن بیان اهمیت این موضوع گفت: تاریخ شفاهی بر بستر خاطره شکل گرفته و دنیا قابلیت این را دارد که از تمامی موضوعات کوچک نیز فرهنگ سازی کند.
وی اظهار کرد: تاریخ شفاهی به میان مردم عادی نیز می‌آید و تنها از سرا رده بالا کنکاش و پرسشگری نمی‌کند، به همین علت آنرا تاریخ طبقات ساکت جامعه جامعه نامیدم، قشری در این تاریخ سخن می‌گویند که همیشه در سکوت بوده‌اند و دیده‌هایشان جایی نقل نشده‌است.
در ایران موضوع تاریخ شفاهی تنها از سوی موسسات پژوهشی پیگیری می‌شود و جامعه دانشگاهی روی خوشی به آن نشان نمی‌دهد، در حالی که در سطح جهان مراکز آکادمیک اهمیت و توجه خاصی را برای این موضوع قائل هستند.
روزنامه اطلاعات:
مرتضي سرهنگي مدير مركز مطالعات و تحقيقات فرهنگ و ادبيات پايداري گفت: با رويكرد دو دهه تجربه فعاليت اين مركز در زمينه فرهنگ و ادبيات پايداري، مجله الكترونيكي «تاريخ شفاهي» براي همين منظور راه‌اندازي شده است.
وي با بيان اينكه هفته‌نامه الكترونيكي تاريخ شفاهي براي گردآوري خاطرات فعالان دوره انقلاب و دفاع مقدس است، تصريح كرد: انتخاب دو زبان انگليسي و عربي براي اين مجله علاوه بر زبان فارسي، انتخابي است كه ارتباط ما را با دنياي خارج از كشور گسترده‌تر مي‌كند. اين مجله الكترونيكي، يكي از روزنه‌هايي است كه آنچه را طي دو دهه فعاليت ياد گرفته‌ايم به ديگران انتقال دهيم.
حجت‌الاسلام سعيد فخرزاده، مسئول دفتر تاريخ شفاهي نيز در اين نشست گفت: منابع مكتوب و اسناد و مدارك منابع اصلي براي تاريخ‌نگاري محسوب مي‌شوند و منابع شفاهي هميشه دستمايه‌هاي حاشيه‌اي براي تدوين تاريخ تلقي مي‌شدند اما در انقلاب اسلامي ايران كه در اثر حركتي مردمي به وجود آمد هيچ سازمان و نهادي در كنار انقلاب وجود نداشت تا وقايع آن را ثبت كند، پس تنها منبعي كه براي ثبت انقلاب باقي مانده است همان منابع شفاهي است كه از طريق راه‌اندازي مجله الكترونيكي تاريخ شفاهي گردآوري و عرضه شد.
پارس توریسم:
حجت الاسلام سعید فخرزاده: نخستین مجله الکترونیکی تاریخ شفاهی مر جع بسیار خوبی برای سینما گران است. بسیاری از سینماگران وفیلمسازان ومستند سازان برای آثار خود به ما مراجعه کرده اند و براساس نیازهای آنان اطلاعات ومنابع در اختیار آنها قرار داده ایم .
جوان آنلاین:
مرتضی سرهنگی مدیر مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادبیات پایداری در خصوص راه‌اندازی این مجله گفت: حافظه انسان یک جاده لغزنده برای خاطرات است و نمی‌شود این جاده را به حال خود رها کرد، به‌خصوص خاطراتی که به دو تحول بزرگ جنگ و انقلاب مربوط است.
سوره مهر:
سرهنگي: نگارش تاريخ شفاهي در همه‌ي كشورهايي كه جنگ يا انقلاب را تجربه كرده‌اند، ديده مي‌شود. به عنوان مثال كشور بوسني سه سال جنگ كرد و اكنون انجمن حفظ دستاوردهاي جنگ بوسني را دارد. همچنين بعد از جنگ جهاني دوم، ثبت تاريخ شفاهي از آمريكا شروع شد و آثار زيادي در اين زمينه نوشتند.
کاظمی: تاريخ شفاهي بر بستر خاطره شكل گرفته است. در شرايط كنوني، مراكز جهاني قدرت آگاهانه به بمباران اطلاعاتي افكار و اذهان عمومي مي‌پردازند تا به وسيله‌ي آن به مقاصد و نيات خود برسند. در اين ميان داده‌هاي درست و غلط آوارشده در ديد عموم، ممكن است كانون توجهات را از جهات اصلي وقايع دور و به سويه‌هاي فرعي معطوف كند؛ بنابراين ما در صدديم كه در اين ميان فقط تماشاچي نباشيم و تخريب‌هاي اطلاعاتي و فريب اذهان عمومي را به حداقل برسانيم.
مشرق:
هفته‌نامه الکترونيکي «تاريخ شفاهي»که به گفته محسن کاظمي، سردبير اين نشريه قرار بود از هفته اول آبان‌ماه در سايت تاريخ شفاهي ايران منتشر شود، با يک هفته تاخير و از هفته جاري انتشار مي‌يابد.
خبرآنلاین:
سرهنگی: هفته‌نامه الکترونیک تاریخ شفاهی برای ما یک انتخاب است و انتخاب دو زبان عربی و انگلیسی انتخاب دیگری است که ارتباط ما را با دنیای بیرون گسترده‌تر می‌کند تا این هفته‌نامه در برابر تصویر سیاهی که از ایران در دنیا ساخته شده است، برای کسانی که می‌خواهند جلو پای‌شان را بهتر ببینند، چراغ کوچکی باشد.او اظهار کرد: مهم نیست ما چه چیزی یاد گرفتیم؛ مهم این است که چه چیزی یاد می‌گیریم؛ مجله الکترونیکی یکی از روزنامه‌هایی است که ما می‌توانیم آنچه را یاد گرفته‌ایم، از طریق آن به دیگران انتقال دهیم.
حجت‌الاسلام سعید فخر زاده: در بررسی تاریخ، منابع اصلی، منابع مکتوب هستند اما منابع شفاهی نیز به عنوان تکمیل‌کننده بسیار مهم هستند. امروزه در جوامع پیشرفته تاریخ شفاهی مورد توجه زیادی قرار گرفته است و به آن اهتمام ویژه‌ای می‌شود. انقلاب اسلامی یک اتفاق مردمی و خود جوش بود و نهاد خاصی برای ثبت وقایع آن حضور نداشت که این موضوع اهمیت منابع شفاهی را افزایش می‌دهد. بخش تاریخ شفاهی انقلاب در حوزه هنری از سال ۷۲آغاز به کار کرد. تا به حال این نهاد ۸۰۰مصاحبه یعنی حدود شش هزار ساعت گفت و گو را انجام داده است. حجت‌الاسلام فخرزاده، هدف از راه اندازی سایت ادبیات شفاهی را بسترسازی برای شناخت عمومی درباره تاریخ معاصر عنوان کرد.
خبرگزاري موج:
مدير مركز تحقيقات و مطالعات فرهنگ و ادب پايداري گفت: خاطرات انقلاب را نمي توان به حال خود رها کرد. بنابراين در ايران اين اتفاق هم رخ داده است، گرچه كار فوق‌العاده‌اي انجام نشده، اما تجربيات ارزشمندي حاصل و آثار فاخري هم منتشر شده است. امروز در طلايي‌ترين دوران تاريخ شفاهي قرار داريم، چرا كه هم سربازان جنگ و هم فعالان انقلاب زنده هستند و وقايع‌نگاران هم در حال نگارش‌اند.
روزنامه وطن امروز:
سرهنگی: حافظه انسان جاده‌ای لغزنده برای حفظ خاطرات است و نمی‌توان این خاطرات را به حال خود رها کرد، حال وقتی این خاطرات مربوط به جنگ تحمیلی و دفاع مقدس باشد نیز اهمیتی دو چندان خواهد داشت. وی افزود: به همین علت حفظ تاریخ شفاهی دارای اهمیت فراوانی است و دقت فراوانی را می‌طلبد، البته حفظ تاریخ شفاهی محدود به کشور ما نیست و در همه جهان دارای اهمیت فوق‌العاده‌ای است.
حجت‌الاسلام فخرزاده: منابع شفاهی می‌توانند سیر تحولات یک جامعه را نشان دهند و به همین علت اصولا در کشورهای پیشرفته اهمیت فراوانی به این موضوع داده‌شد و حتی در سطح دانشگاهی نیز به آن پرداخته می‌شود.
محسن کاظمی: تاریخ شفاهی بر بستر خاطره شکل گرفته است. وي با ارائه توضیحاتی درباره سایت و هفته‌نامه تاریخ شفاهی گفت: سایت تاریخ شفاهی ایران از بهمن 1386 و در آستانه برگزاری چهارمین نشست تخصصی تاریخ شفاهی به شکل آزمایشی و سپس از بهمن 1387 به طور رسمی کار خود را آغاز کرد.
گفتنی است، این نشست خبری بازتاب هایی نیز در صدا و سیما داشت.
|
