تاریخ سیاسی ایران معاصر بسترهای تاسیس سلطنت پهلوی (1304-1299)، به قلم حسین آبادیان، از سوی موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی در 64صفحه، قطع وزیری به قیمت 9500 تومان در  شمارگان 3000 نسخه منتشر شده است.

کتاب حاضر در یازده فصل تدوین یافته است، کابینه سیاه یا دولت مستعجل سید ضیاء؛جایگاه رضاخان در کودتا؛ دولت قوام السلطنه؛ انگلیس، رضا خان و دولت مشیر الدوله؛ انگلیس و دولت دوم قوام، صعود رضا خان؛ تحرکات روحانیان ایران؛ انگلستان و سیاست تثبیت رضا خان؛ بریتانیا و نفت و سیاست؛ رضا خان و بلوای جمهوری؛ سیمای سیاسی مدرس؛ آمریکا، نفت و سیاست در ایران؛ انگلیس و پایان کار خزعل؛ تغییر سلطنت تشکیل مجلس موسسان از عمده ترین مباحث این کتاب است.

کتاب حاضر دربرگیرنده حوادث و رخدادهای کودتای سوم اسفند انگلیسی تا سلطنت رضا خان را در بر می گیرد؛ نویسنده بر اساس اسناد (قشون عرب) و (دربار) و منابع دیگر به تدوین و تحلیل کتاب پرداخته است، به ویژه در اسناد به کشف های جدید تری که مستند هم می باشد رسیده است.

در مقدمه با اشاره به سیاست انگلیس در روی کار آوردن رضا خان می نویسد: «اسناد نکاتی بدیع درباره مناسبات دست‌های پشت پرده حامی رضا خان»، و نیز روابط مقامات اطلاعاتی رضا خان با ( گاد فری هاوارد)، سرپرسی لورین، سر آرنولد ویلسون، رئیس شرکت نفت انگلیس و ایران، ارائه می دهند و از این بالاتر حلقه ای متشکل  و سازمان یافته را معرفی می کند که تحلیل رابطه یا نیروهای دیگر سیاسی حاضر در صحنه می تواند پرده هائی از تاریخ معاصر کشور را به معرض دید در آورد.
سپس به اسناد موجود در موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی اشاره نموده و می نویسد: اسناد موسسه، پشت پرده سیاست را نشان می دهد .

در مورد ارتباط رضا خان، حمایت انگلیس پس از کودتا نویسنده با توجه به منابع مستند یاد آور می شود: رضا خان در بوشهر با گادفری ها وارد دبیر امور سفارت انگلیس ملاقات کرد، هاوارد به دستور لورین به بوشهر رفته بود و بر اهمیت موضوع همین بس که هاوارد مدافع پا برجای رضا خان در تحرکاتش برای دست یابی به خودکامگی3 بود.

نکته مهم این که در بهار سال 1301 اسمارت عنوان دبیر امور شرفی را عهده دار بود. اما عملا این هاروارد بود که امور مربوطه را رتق و فتق می کرد. هاروارد در کنار جورج چرچیل و اسمارت تمام عمرش را صرف مطالعه مسائل ایران کرده بود در این جایگاه بود که آن ها می‌توانستند به نحو احسن به دولت بریتانیا خدمت کنند.

هاروارد در غائله جمهوری و برکشیدن رضا خان به قدرت خودکامه هم نقش بسیار موثر داشت. سندی گویا از تشکیلات اطلاعاتی و جاسوسی که رضا خان درست کرده بود، به خودی خود گویای این مدعاست.

نویسنده به نقش شهید آیت الله سید حسن مدرس، و علمای اسلام در جریان غائله جمهوریت اشارتی مستند دارند.

منبع: مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی


نام پست الكترونيك نظر شما کد امنیتی