|
صادق آئینه‌وند استاد برجسته تاریخ اسلام درگذشت
 |
دکتر صادق آیینه‌وند در سال 1330 در یکی از روستاهای شهرستان تویسرکان بدنیا آمد. تحصیلات و ابتدایی را در زادگاه و دوران دبیرستان را در اسدآباد همدان به پایان رسانید و درهمین دوران بود که به فعالیت‌های فرهنگی و سیاسی پرداخت و با کانون فعالیت‌های جوانان ولی‌عصر همدان ارتباط یافت. وی در دانشگاه تهران به تحصیل در رشته زبان و ادبیات عرب پرداخت و فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی خود را نیز ادامه داد. تأسیس تشکلی اسلامی با عنوان کتابخانه دانشجویی «ن والقلم و ما یسطرون» از جمله فعالیت‌های او در دوران دانشجویی پیش از انقلاب است.
وی درهمان دانشگاه به ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عرب پرداخت و همراه با آن، بخشی از دروس حوزوی را نیز خواند. در 1361 به عضویت هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس درآمد و در گروه تاریخ آن دانشگاه، مشغول به کار گردید. یک سال بعد، با سمت رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، عازم سوریه شد و همزمان، در 1363 به تحصیل در مقطع دکتری ادبیات عرب در دانشگاه قدیس یوسف لبنان پرداخت و پس از اتمام تحصیل و بازگشت به ایران در دانشگاه‌های تربیت مدرس، دانشگاه الزهراء و قم، دروس تاریخ اسلام و سیره نبوی و تاریخ‌نگاری در اسلام و ادبیات عرب تدریس کرد. تا سال 1372 مسئولیت‌های فرهنگی متعددی از جمله مدیریت کل پژوهش‌ها و برنامه‌ریزی فرهنگی، ریاست مرکز سیاست علمی و پژوهشی وزارت آموزش عالی و ریاست دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس را برعهده داشت.
در سال 1373 به عنوان استاد نمونه کشور به دریافت لوح تقدیر از ریاست جمهوری وقت نایل آمد. تاکنون مقالات گوناگونی از او در نشریات معتبر داخلی و خارجی منتشر شده است. آئینه‌وند در چندین کنگره بین‌المللی به عنوان داور و عضو هیئت علمی حضور داشت که می‌توان از «تاریخ پزشکی در اسلام، سیدجمال الدین اسدآبادی، خوارزمی، امام خمینی و فرهنگ عاشورا» نام برد. او از کنگره تاریخ پزشکی و نیز از ریاست دانشگاه باقرالعلوم، لوح تقدیر دریافت کرده است.
آئینه‌وند افتخاراتی همچون پیش کسوت علوم انسانی ایران جشنواره فارابی در سال 1390، استاد برجسته بنیاد ملی نخبگان کشور 1390، دبير سمينار بين‌المللی تشيع و خاورشناسان سال 1387 قم، 100 سخنرانی در دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی و علمی و دارای 120 مصاحبه را در کارنامه فعالیت‌های خود دارد. آیینه‌وند در تاریخ 16 دی 1392، به عنوان رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منصوب شد و تا پایان عمر این سمت را بر عهده داشت. وی استاد مدعو دانشگاه‌های تهران، بهشتی و خوارزمی تهران بود و در اداره دانشکده، با روش خاص خود، علوم انسانی را از بی‌مهری و جفاها محفوظ نگه می‌داشت.
وی دارای 33 جلد کتاب و ترجمه و دارای 96 مقاله بود. وی همچنین راهنمای 25 پایان‌نامه دکتری و 75 پایان‌نامه کارشناسی ارشد را به عهده داشت. وی عضو هیئت تحریریه مجله مدرس، مجله مقالات و بررسی‌ها، و 7 مجله دیگر، مدیر مسؤول مجلة العلوم الإنسانیه به دو زبان عربی و انگلیسی و سر دبیر مجله آفاق الحضارة الإسلامیة (عربی) بود.
ریاست «انجمن ایرانی تاریخ» و عضویت در هیئت مدیره «انجمن ایرانی تاریخِ اسلام» و «انجمن ایرانی مطالعات زنان» از دیگر مسئولیت‌های علمی او بوده است. وی در سال های 73-1372 هیئت علمی نمونه کشوری وزارت علوم در سال 1384 چهره فرهیخته استان همدان و در 1385 چهره ماندگار بوده است.(1) مرحوم آیینه‌وند، از زمان استخدام تا پایان عمر بخش عمده‌ای از کار دانشگاهی‌اش را به تقویت تاریخ اسلام اختصاص داد. نخستین دانشجویان تربیت مدرس که قرار بود بعدها استاد تاریخ اسلام شوند در دوره او فعال شدند.(2)
محمدتقی احمدی سرپرست دانشگاه تربیت مدرس شخصیت آئینه‌وند را چنین توصیف می‌کند: «نمی‌توانیم درک کنیم که چه گوهری را از دست داده‌ایم. آئینه‌وند فردی با تقوا، با رحمانیت با آزادگی، شجاع و روشنگر در دین بود که به مقتضیات زمان توجه می‌کرد و دنبال روشنگری در دین بود. دور از تعصب و خرافه فعالیت می‌کرد. دایره تحقیق برای علوم انسانی را بیشتر از این می‌دید که برای آن خط و نشان بکشند. دکتر صادق آئینه‌وند به شخصیت زنان توجه جدی داشت و با استناد به روایات ائمه، زنان را سازندگان آینده کشور می‌دانست به همین دلیل تأسیس رشته مطالعات زنان در کشور مدیون اوست».(3)
وی در 19 اردیبهشت 1394 در سن 64 سالگی به دلیل ابتلا به بیماری نارسایی خونی در تهران درگذشت. پیکر آئینه‌وند در 20 اردیبهشت در پژوهشگاه علوم انسانی و سپس در دانشگاه تربیت مدرس تشییع گردید و در قطعه نامآوران بهشتزهرا آرام گرفت.
هفته نامه تاریخ شفاهی درگذشت این چهره علمی و وارسته را به خانواده ایشان، دانشگاهیان و پژوهشگران صمیمانه تسلیت می‌گوید.
1- صفحه شخصی صادق آئینه‌وند، سایت دانشگاه تربیت مدرس.
2- «آیینه‌وند و تقویت تاریخ اسلام، حجت الاسلام دکتر رسول جعفریان»، جام جم آنلاین، 19/2/1394.
3- «رشته مطالعات زنان مدیون زحمات استاد آئینه‌وند است»، خبرگزاری تسنیم، 20 اردیبهشت 1394.
محمود فاضلی
|
