مراسم رونمایی از انقلاب و دیپلماسی، خاطرات سيد محمد صدر به همت انتشارات سوره مهر، در تاریخ 31/1/1394 در تماشاخانه مهر حوزه هنری برگزار شد. مراسم در ساعت 16:15 با تلاوت آیاتی از کلام الله مجید و پخش سرود ملی ایران آغاز شد. سپس مجری برنامه آقای حسن سلطانی، از گویندگان قدیمی و با سابقه تلویزیون، ضمن سلام و خوش آمدگویی، پاره ای از خاطرات سیدمحمد صدر را بازگو کرد.
سپس از آقای هدایت الله بهبودی رییس دفتر ادبیات انقلاب اسلامی تقاضا کرد که پشت تریبون قرار بگیرند. آقای بهبودی در چند جمله بسیار کوتاه، مقدم مهمانان و جمعیت حاضر در مراسم رونمایی را گرامی داشت و خرسندی خود را از برپایی مراسم رونمایی در حضور اصحاب سیاست اعلام کرد.
بعد از صحبتهای ایشان، مجددا آقای سلطانی به روخوانی بخشهایی از کتاب خاطرات صدر پرداخت و خاطره ای از همکاری سیدمحمد صدر با شهید رجایی در نخست وزیری بازگو کرد.
در ادامه دکتر مرتضی سرمدی قائم مقام وزیر امورخارجه پشت تریبون قرار گرفت و ضمن تشکر از دفتر ادبیات انقلاب برای مراسم رونمایی و آفرینش کتابی چنین ارزشمند، مراتب عذرخواهی دکتر ظریف، وزیر امورخارجه را برای حضور نیافتن در مراسم رونمایی اعلام کرد. سپس از رفاقت دیرینه خود با آقای صدر و ویژگیهای اخلاقی ایشان به ویژه شهامت و صراحت وی صحبت کرد و ادامه داد دکتر صدر در بیان دیدگاههایشان بسیار شجاع و صریح الهجه هستند و در این کتاب سعی نکردند تا با نگاهی امروزی، به توجیه عملکردهایشان در آن زمان بپردازند و عملکرد خود را بی نقص نشان دهند. نگاه دکتر صدر در آن مقطع زمانی به هیچ وجه تصنعی نبود. بلکه نگاهی کاملاً برخاسته از باورهای قلبی و به دور از شائبه منافع فردی بود. از این رو وقتی کتاب خاطرات ایشان را مطالعه می کنید، احساس بیگانگی با کتاب به شما دست نمی دهد. چراکه عملکرد ایشان متناسب با باورهایشان بود.
پس از صحبتهای دکتر سرمدی، فیلم مستند کوتاهی از دکترصدر به نام «شرح صدر» برای حضار پخش شد که در آن دکتر صدر به بیان مطالبی درباره خود، پدرش – آیتالله سیدرضا صدر- همکاریاش با شهید رجایی و سمتهایش در وزارت امورخارجه، پرداخت. این فیلم پانزده دقیقهای کاری بود از روابط عمومی انتشارات سوره مهر حوزه هنری که به صورت ویدئو پروجکشن پخش شد.
در ادامه مراسم آقایهادی سلیمان پور، رئيس مرکز آموزش و پژوهشهای بین المللی وابسته به وزارت امور خارجه، روی صحنه آمد و به معرفی کتاب و روش تحقیق آن پرداخت. وی اضافه کرد تحقیق آقای قبادی، تدوین گر خاطرات دکتر صدر، بسیار عالمانه و دقیق صورت گرفته. قبادی، دکتر صدر را دیپلماتی واقع گرا و نقادی منصف، دقیق، صمیمی، ساده گو و ساده زی یافته است و این صفات همان صفاتی است که ما طی سالیان دراز در وزارت امورخارجه از ایشان دریافتیم. تکنیک جمع آوری خاطره و شکل گیری کتاب، به همراه تکمیل متن با پاورقی، ساختار جذابی به کتاب بخشیده. وی حرفهای خود را با قدردانی از دفتر ادبیات و سوره مهر و مژده چاپ جلد دوم خاطرات دکتر صدر که مختص بخشی از خاطرات ایشان در زمان تصدی معاونت عربی آفریقایی وزارت امورخارجه است، ادامه داد. در پایان دکتر سلیمان پور با ذکر دو خاطره از دکتر صدر به سخنانش پایان داد. در خاطره اول به سخنی از دکتر صدر با این مضمون اشاره کرد که رفتارهای سیاسی، برخلاف اخلاق، در طول زمان تغییر می کند. از این رو نباید رفتارهای سیاسی را مبنای قضاوت فرد قلمداد کرد و در خاطره دوم به دیدار مقام معظم رهبری با اعضای شورای معاونین وزارت امورخارجه اشاره کرد که در آن دیدار، مقام معظم از بازگشت دکتر صدر به وزارت امورخارجه ابراز خرسندی فرمودند.
در ادامه مراسم مجری برنامه روی صحنه آمد و ضمن خوش آمد گویی به سید یاسر خمینی، نوه بنیانگذار جمهوری اسلامی، به قرائت بخش دیگری از خاطرات دکتر صدر با شهید رجایی پرداخت. سپس از دکتر صدر درخواست کرد که پشت تریبون قرار بگیرند. دکتر صدر در واکنش به تعریف و تمجید دوستان و همکاران خود خاطرهای از امام خمینی نقل کرد و گفت: «روزی فخرالدین حجازی که سخنران قهاری بود، در حضور امام به شکل مبالغه آمیزی به تعریف و تمجید از ایشان پرداخت.» امام در پاسخ به سخنان حجازی گفت: «خداکند که این حرفها باورم نشود.» سپس دکتر صدر از دوستانش تشکر کرد و گفت انشاءالله خداوند در روز قیامت همان گونه به من نگاه کند که دوستان نگاه کردند. در ادامه حلول ماه رجب و میلاد امام محمدباقر(ع) را تبریک گفت و از این که در چنین روزی مراسم رونمایی از کتاب صورت گرفته، ابراز خشنودی کرد. سپس ضمن تشکر از آقایان محسن مومنی شریف رییس حوزه هنری، سعید فخرزاده مسئول تاریخ شفاهی دفتر ادبیات، بهبودی و قزوینی، به طور ویژه از محمد قبادی تشکر کرد و اذعان داشت که اگر جذابیتی در کتاب وجود دارد، نتیجه زحمات ایشان است که کتاب را به شکل پرسش و پاسخ تدوین کرده. سپس در مقام فروتنی برآمد و اعتراف کرد: «من کسی نیستم که چنین مراسمی به خاطرش برگزار شود بلکه اهمیت و حساسیت مسئولیتهای من سبب برپایی چنین مراسمی شده.» دکتر صدر مطالعه کتاب خاطراتش را به کسانی که علاقه مند به آگاهی از سیاستهای خارجی و داخلی در سالهای ابتدایی جنگ هستند یا می خواهند در این زمینه فعالیت کنند، مفید دانست و توصیه کرد که برای افزایش دستاوردهای سیاسی می توان از تجربیات کسانی که در این زمینه سالهای فعالیت کردند، بهرههای فراوان برد. سپس به خاطره ای از نحوه برخورد شهید رجایی با سفیر ترکیه در ماجرای تظاهرات ارامنه در اعتراض به کشتار دولت عثمانی در بیست و چهار آوریل 1915 اشاره کرد که طی آن، عده ای از ارامنه تهران اقدام به گروگانگیری اعضای سفارت ترکیه کرده بودند. شیوه برخورد شهید رجایی به گونه ای بود که ضمن حفظ عزت و آبروی ایران، از به وجود آمدن یک بحران جلوگیری کرد. دکتر صدر در پایان سخنانش از حضار و دامادش (سیدیاسر خمینی) تشکر کرد.
سلطانی بار دیگر روی صحنه آمد و از محمد قبادی درخواست کرد که به عنوان آخرین سخنران مراسم رونمایی پشت تریبون قرار بگیرد. قبادی نیز ضمن خیر مقدم به مهمانان و تبریک حلول ماه رجب و میلاد امام محمد باقر(ع)،از این که نامش با نام انسانی شریف (دکتر صدر) همنشین شده، ابراز خرسندی کرد. در ادامه قبادی گزارشی فهرست وار از روند تولید و تدوین کتاب خاطرات صدر ارائه داد و عنوان کرد که در طی دو سال و نیمی که سرگرم تحقیق و مصاحبه بوده، از دکتر صدر بسیار آموخته است. قبادی در انتها، حرفهایش را با قدردانی از همکارانش در دفتر ادبیات انقلاب، کتابخانه تخصصی انقلاب، کتابخانه جنگ و انتشارات سوره مهر حوزه هنری به پایان برد.
در خاتمه مراسم، سلطانی برای آخرین بار پشت تریبون قرار گرفت و از آقایان دکتر سرمدی، سلیمان پور، بهبودی، سرهنگی، سید یاسر خمینی، مؤمنی، دکتر سجادپور، قبادی و سیدمحمد صدر درخواست کرد که به روی صحنه بیایند تا از کتاب «انقلاب و دیپلماسی در خاطرات سیدمحمد صدر» رونمایی کنند. همچنین از طرف مدیریت انتشارات سوره آقای حمزه زاده لوحی به رسم یادبود تقدیم دکتر صدر شد. همچنین لوح تقدیری از طرف آقای مؤمنی به محمد قبادی تقدیم شد.
گزارش تصویری مراسم را می توانید در این لینکها ببینید:
خبرگزاری مهر
ایسنا
برنا
ناصر زاغری تفرشی
