روح شهر کوچک

به طور کلی تاریخ‏دانان با پررنگ کردن نقش شهرهای بزرگ در تاریخ به آنها اهمیت می‏بخشند در حالی که شهر‏های کوچک با وجود اهمیتی که در پیشرفت فرهنگی و اجتماعی دارند، در جامعه نادیده گرفته می‏شوند. اما هر شهر کوچکی تاریخ، فرهنگ، ویژگی، سنت‏هاو نهادهای منحصر به فرد خود را دارد.
در محیط فرهنگی یک شهر، سکنه آن نوع خاصی از رفتار، دیدگاه و رویکرد نسبت به زندگی روزمره دارند. تاثیر فرهنگ چنان آشکار است که می‏توان افراد را بر اساس پیوندشان با زادگاه اصلی خود، شناخت. اغلب نویسندگان و دانشمندان خود را با افزودن نام شهرشان به نام خانوادگی خود معرفی می‏کنند، به طور مثال شکارپوری، ثتاوی یا حیدرآبادی. ‏این بیانگر این است افتخاری است که آنها از تعلق به شهر خود، دارند.
جالب اینجاست که هر کدام از این شهرها به حرفه‏های خاصی نظیر موسیقی،کُشتی، پژوهش، سیاست و تجارت و یا به خاطر یک محصول خاص مانند شیرینی‏ها‏، میوه‏ها و صنایع دستی باشد. در این میان ممکن است اصطلاحات و گویش‏های مخصوص به یک شهرنیز وجود داشته باشد. شهرهای بزرگ مجاور، به متخصصان این شهرها نیاز دارند. در آنجا آنها می‏توانند در فعالیت‏های اجتماعی ،سیاسی و حرفه ای سهیم باشند.
این شهرهای کوچک یک فرهنگ کاسبتی (شهرنشینی) با ماهیت خاص به وجود می‏آورند که الهام‏بخش مردم در خلق آثار در عرصه شعر، هنر و معماری می‏شود.
با بزرگنمایی سرگذشت ‏شهرهای بزرگ در تاریخ، تاریخ ‏شهرهای کوچک نادیده گرفته می‏شود.
برای آشکار کردن تاریخ فرهنگی ‏شهرهای کوچک در سند نظیر شکارپور، لارکانا، سوکور، خیرپور، میرپور، دادو، میتی و غیره .... تاریخ شفاهی باید به عنوان یک وسیله استفاده شود. تاریخدانان برای جمع آوری اسناد شفاهی مربوط به یک شهر به خوبی آموزش دیده اند و می‏توانند تاریخ صد ساله یک شهر را به وسیله مصاحبه ‏با معلمان، فروشندگان، هنرمندان، موسیقی دانان، فیزیک دانان، سیاستمداران، کارگران و افراد با سواد ضبط و ثبت نمایند. شاید مهمترین سؤال، مربوط به شرایط شهر قبل از تقسیم شدن به ناحیه‏های مختلف باشد زمانی که هندوها، سیک‏ها و پارسی‏ها در ساکن بودند و این که چگونه زندگی در شهر سال‏ها بعد از رفتن غیرمسلمان‏ها عوض شد. باید از افرادی که در این شهرها زندگی می‏کنند از تجارب ‏دوران کودکی، جوانی و میانسالی‏شان پرسید.
این روایت‏ها می‏تواند بیانگر حوادث و اتفاقاتی باشد که در طول سال‏ها در آن شهر رخ داده است. در این میان می‏توان متوجه شد که این تغییرات برای شهر مفید بوده یا ‏باعث تخریب ارزش‏ها و سنت‏های آن شده است.
اهمیت فرهنگی یک شهر با توجه به نهادهای فرهنگی و اتفاقات آن سنجیده می‏شود. جلسات ادبی در مکان‏هایی برگزار می‏شوند که نویسندگان داستان‏های کوتاه و مقالات خود را ارائه می‏دهند. کنسرت‏ها و تئاترها زمانی برای سرگرمی مردم برگزار می‏شوند. در جلسات رسمی که در هتل‏ها یا مکان‏های باشکوه برگزار می‏شوند، افراد در بحث‏های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی شرکت می‏کنند. این جلسات و اجتماعات جمع شدن افراد به دور هم و تبادل نظر میان آنها را آسان می‏کند.
از آنجا که در گذشته مرسوم بوده که در هر محله گروهی خاص یا طبقه (کاست) شغلی خاصی زندگی کنند، باید به تاریخ محله‏های مختلف اهمیت داده شود. این باعث می‏شود که جزئیات جالبی در مورد مشخصه‏های فرهنگی هر یک از محله‏ها و سهم آنها در جامعه آشکار شود.
یکی دیگر از مهمترین مؤسسات بازار اصلی است، که در سند با نام «بازار شاهی» شناخته می‏شود. این بازار دارای مغازه‏های متنوعی است که انواع اجناس گوناگون را به مردم محلی خود و روستاییانی که در نزدیکی آن زندگی می‏کنند و برای خرید و فروش به شهر می‏آیند، عرضه می‏دارند.
به همین نحو ممکن است تاریخ فرهنگی شهرهایی مانند پنجاب، خیبر پختونخوا و بلوچستان ثبت وضبط شود. اهمیت این گونه تاریخ‏نگاری در جوانبی است که در روایت‏های بزرگ ملی (تاریخ رسمی) نامی از آنها برده نشده است. زمانی که سهم شهرهای کوچک به رسمیت شناخته می‏شود، دیگر به آنها با نگاهی تحقیرکننده نگریسته نخواهد شد، بلکه آنها به خاطر سهمشان در شکل گیری فرهنگ ملی است مورد ستایش ‏قرار می‏گیرند.
افراد با استعدادی در این شهر‏های کوچک وجود دارند که به دلیل عدم دسترسی به رسانه‏های ‏ملی ‏خلاقیت‏های آنها شناخته نمی‏شود. در نتیجه سهم آنها ناشناخته و بدون قدردانی باقی می‏ماند. بنابراین وظیفه تاریخ‏دانان در سانه‏ها این است که این گونه استعدادها را پیدا کرده و کار آنها را به توده‏های مردم معرفی کنند.

مبارک علی
ترجمه: مریم شالی

منبع: روزنامه دان (Dawn) پاکستان


نام پست الكترونيك نظر شما کد امنیتی