اشاره: تاریخ شفاهی، در بیشتر مدارس آمریکایی در قالب بخشی از درس تاریخ وجود دارد. آنچه در ادامه آمده است نمونهای از این دست است که مرکز طرح حفظ تاریخ آرکانزاس در آمریکا برای استفاده در دبیرستان ها ارایه کرده است. ارایه جزئیات فعالیت ها، شرح منابع، محتوی هرجلسه، وظایف دانش آموزان و آموزگاران، معرفی فرم ها و ... همه نکاتی هستند که در این نمونه به خوبی قابل رؤیت است. امید داریم این نمونه بتواند پس از بومیسازی کمکی باشد برای تنظیم سرفصلهای واحد درسی تاریخ شفاهی در مدارس داخلی.
حفظ گذشته با تاریخ شفاهی
برنامههای درسی برای دانشآموزان آرکانزاس
یادگیری از مکانهای تاریخی محلی و در سطح ایالت
دانشآموز سال هشتم در حال اجرای مصاحبة تاریخ شفاهی
آموزش درس «تاریخ شفاهی»
تعداد سالهای آموزش: ۵ تا ۱۲
اهداف:
-
جذب دانشآموزان برای یادگیریِ تاریخی پویا با اجرای مصاحبه و ضبط تاریخ شفاهی.
-
ایجاد اسناد تاریخ شفاهیای که برای خانوادهها و جامعه ارزشمند خواهند بود.
-
به دانشآموزان آموزش دهیم که تاریخ موضوعی دور و انتزاعی نیست. تاریخ بهراحتی از طریق اعضای خانواده و جامعه در دسترس ماست.
-
به دانشآموزان آموزش دهیم که داستانهای خانواده و اعضای جامعة ما مهماند و باید حفظ شوند.
ارتباطات برنامة آموزشی آرکانزاس
مطالعات اجتماعی، سالهای ۵ تا ۸
TCC.2.4: دانشآموز پیوسته مطالعه خواهد کرد و با فکرکردن و گوشدادن و نوشتن، در زندگی مصاحبهشوندگان تغییر ایجاد خواهد کرد.
PPE.1.1: پروژههای تاریخ شفاهی اثرات تعامل انسان با محیط و فناوری را بررسی خواهند کرد.
PPE.1.4: دانشآموز منابع اولیه (مصاحبهشوندگان) را بررسی خواهد کرد تا چشماندازهای تاریخی و فرهنگی را درک کند.
PDC.1.2, 1.3: بعضی از موضوعات مصاحبه (مانند کشاورزی) به دانشآموز خواهد آموخت که چگونه تغییرات در فناوری و حملونقل و ارتباطات بر فعالیتهای اقتصادی اثر میگذارند. دانشآموز همچنین یاد خواهد گرفت که چگونه مصاحبهشوندگان با کمبودها دستوپنجه نرم کردند.
PAG1.3: از مصاحبهشوندگان بهعنوان منبع اولیه برای درک مسائل مربوط به عدالت، از قبیل نژاد، جنسیت، سن، مذهب و وضعیت اقتصادی استفاده خواهد شد.
SSPS1.1: دانشآموز از طریق پروژة تاریخ شفاهی، مفاهیم علوم اجتماعی را تحلیل خواهد کرد.
SSPS.2.1: از مصاحبهشوندگان بهعنوان منابع اولیه استفاده خواهد شد.
مطالعات اجتماعی، سالهای ۹ تا ۱۲
PPE.1.1: پروژههای تاریخ شفاهی به بررسی ارتباطات بین افراد (مصاحبهشوندگان) و گروههای مختلف و آرکانزاس و ایالات متحده خواهند پرداخت.
PPE.1.2: پروژههای تاریخ شفاهی اثرات علم و فناوری را بر افراد بررسی خواهند کرد.
PPE.1.5: پروژههای تاریخ شفاهی بررسی خواهند کرد که چگونه رشد و پرورش «خویشتن» متأثر از خانواده، مذهب، جنسیت، قومیت، ملیت، تابعیت و وضعیت اقتصادی است.
PPE.2.1: پروژههای تاریخ شفاهی ارتباط بین افراد با محیط فیزیکی را کاوش خواهند کرد.
SSPS.1.1: پروژههای تاریخ شفاهی مهارتهای نوشتن و گوشدادن و صحبتکردن را ادغام خواهند کرد.
SSPS.1.2: پروژههای تاریخ شفاهی برای پرورش مهارتهای مشاهده و پرسش و تفسیر به دانشآموزان کمک خواهند کرد.
SSPS.2.32: ثبت تاریخ شفاهی.
تاریخ آرکانزاس، سالهای ۴ تا ۶
1.1.5: پروژههای تاریخ شفاهی کاوش خواهند کرد که چگونه رویدادهای ایالات متحده بر رویدادهای آرکانزاس تأثیر خواهند گذاشت.
1.1.6: پروژههای تاریخ شفاهی وابستگی متقابل حال و گذشته را در جوامع آرکانزاس بررسی خواهند کرد.
2.1.5: پروژههای تاریخ شفاهی تغییرات فنی در حوزههایی چون کشاورزی و حملونقل و ارتباطات را در آرکانزاس بررسی خواهند کرد.
3.1.4: پروژههای تاریخ شفاهی مسیرهایی را کاوش خواهند کرد که در آنها افراد نیازهای انسانی را تأمین کرده و با نگرانیها مواجه شدهاند.
3.1.6: دانشآموزان تأثیر افراد بر جامعة محلی و ایالتی را خواهند آموخت.
تاریخ آرکانزاس، سالهای ۷ تا ۱۲
1.1.11: پروژههای تاریخ شفاهی بررسی خواهند کرد که چگونه رویدادهای دیگر نقاط دنیا بر رویدادهای آرکانزاس اثر خواهند گذاشت.
2.1.8: پروژههای تاریخ شفاهی به بررسی تغییرات در فناوری و حملونقل و کشاورزی خواهند پرداخت.
3.1.11: پروژههای تاریخ شفاهی به بررسی مسائل خانواده، مذهب، جنسیت، قومیت و موقعیت اجتماعی و اقتصادی خواهند پرداخت که به دانشآموزان کمک میکند قدردان میراث آرکانزاس باشند.
5.1.11: پروژههای تاریخ شفاهی نمونههایی از تبعیض را بر اساس نژاد و جنسیت و وضعیت اجتماعی و اقتصادی نشان خواهند داد.
وسایل مورد نیاز
پروژههای تاریخ شفاهی را میتوان با قلم و کاغذ انجام داد و تکمیل کرد. با این حال، میتوانید از تجهیزات صوتی یا تصویری، از قبیل ضبطصوت و دوربین فیلمبرداری نیز برای ثبت تاریخ شفاهی استفاده کنید.
روش کار
۱. از فهرست «ایدههای پروژة تاریخ شفاهی»، پروژهای را انتخاب کنید یا برای خودتان پروژة تاریخ شفاهی ابداع کنید.
۲. فهرستی از پرسشها و موضوعهایی را تهیه کنید که دانشآموزان دربارة آنها با مصاحبهشوندگان گفتوگو خواهند کرد.
۳. تعیین کنید که دانشآموزان تاریخ شفاهی را روی کاغذ یا با تجهیزات صوتی/تصویری ثبت کنند.
۴. تعیین کنید که آیا هنگام مصاحبه با مصاحبهشوندگان، استفاده از فرم انتشار قانونی برای پروژهتان مناسب است یا خیر (بخش مربوط به فرم انتشار قانونی را ببینید).
۵. پس از اینکه دانشآموزان مصاحبههای خود را تکمیل کردند، برای پیگیری، در کلاس دربارة آنها بحث کنید. بعضی از پروژهها با محصولی نهایی، مانند کتاب خاطرات یا کتاب آشپزی خانواده به اوج خود خواهند رسید.
۶. اگر از نوارهای صوتی استفاده میکنید، فهرستی از آنها تهیه و در مکانی امن از آنها محافظت کنید.
منابع:
وبسایتها
انجمن تاریخ شفاهی، دانشکدة دیکینسون، صندوقپستی ۱۷۷۳؛ نشانی: Carlisle, PA 17013
www.dickinson.edu.oha
انجمن آمریکایی برای تاریخ ایالتی و محلی؛ نشانی: 1717 Church Street, Nashville, TN 37203-2991
www.aaslh.org
مرکز فرهنگ عامة آمریکا، کتابخانة کنگره؛ نشانی: Washington, DC 2054 101 Independence Ave., SE,
lcweb.loc.gov/folklife/
انجمن فرهنگ عامه آمریکایی؛ نشانی: N. Fairfax Drive, Suite 640 Arlington, VA 222034350
www.afsnet.org
کتابها :
هزاران کتاب تاریخ شفاهی دربارة موضوعاتی از قبیل جنگ، زندگی زنان، ورزش، مهاجرت و الیسآیلند، تبعیض نژادی و رویدادهایی مانند ووداستاک(1) و غیره گردآوری شدهاند. اگر میخواهید دربارة موضوع تاریخ شفاهی خاصی بررسی کنید، حتماً سری به کتابخانة محلی خود بزنید. بیشتر کتابخانههای آرکانزاس این امکان را دارند که از طریق سیستم مرکزی کتابخانههای آرکانزاس، امانتهای بینکتابخانهای انجام دهند. شما میتوانید از طریق وبگاه www.cals.lib.ar.us ، فهرست کتابها را نگاه کنید. کلیدواژة «تاریخ شفاهی» بیش از ۱۰۰ عنوان کتاب را به شما معرفی خواهد کرد.
راهنماییهایی برای گردآوری تاریخ شفاهی:
تاریخ شفاهی: راهنمایی برای معلمان (و دیگران)؛ تاد سیتون (Thad Sitton)، جُرج مِهافی (George Mehaffy) و اُ.اِل دیویس (O.L. Davis) (آستین، تگزاس: انتشارات دانشگاه تگزاس، ۱۹۸۳)
تاریخ شفاهی: مقدمهای برای دانشآموزان؛ جیمز هوپس(James Hoopes) (چپلهیل، NC: انتشارات چپلهیل دانشگاه کارولینای شمالی، ۱۹۷۹)
تاریخ شفاهی بردگانِ پیشین:
دوران شلاق چرمی: بردگان به یاد میآورند: تاریخ شفاهی؛ جیمز ملون (James Mellon) (نیویورک: نشر اَوُنبوک، ۱۹۹۰)
این کتاب را در کتابخانة محلی خود خواهید یافت. این کتاب شامل بیستونه تاریخ شفاهی از ۲۰۰۰ مصاحبه با بردگان پیشین است که در دهة ۱۹۳۰ برای پروژة نویسندگان فدرالِ ادارة پیشرفت آثار ( Works Progress Administration:WPA) انجام شد.
www.newdeal.feri.org:
به بخش (Been Here so Long: Selections from the WPA American Slave Narratives) ـ مدتهای مدیدی در اینجا بودهایم: منتخبی از روایتهای بردگان امریکایی ـ رفته و مصاحبههای جذاب با سه نفر از اهالی آرکانزاس را بخوانید که برده بودند: ماتیلدا هتچِت (Matilda Hatchett) و هنری ترنر (Henry Turner) و اسکات باند (Scott Bond).
http://xroads.virginia.edu/~hyper/wpa/wpahome.html :
روایتهای بردگان امریکایی: گلچین آنلاین. این وبسایت حاوی متن مصاحبههای دهة۱۹۳۰ ادارة پیشرفت آثار (WPA) با سیزده بردة پیشین است.
تاریخ شفاهی جنگ جهانی دوم:
www.tankbooks.com
«جاییکه بزرگترین نسل با آخرین نسل روبهرو میشود.» این وبسایت گسترده شامل مصاحبههای تاریخ شفاهی و عکس و داستانهای جنگ جهانی دوم است.
http://history.rutgers.edu/
ابتدا روی بخش Affiliated Centers (مراکز وابسته) و سپس Oral History Archives (بایگانیهای تاریخ شفاهی) کلیک کنید. این وبسایت، مصاحبه با ۲۱۸ سرباز جنگ جهانی دوم را فهرستبندی کرده است.
تاریخ شفاهی رکود بزرگ(2):
دوران سخت: تاریخ شفاهی رکود بزرگ؛ استادز تِرکل (Studs Terkel) (نیویورک: نشر پانتئون بوک، ۱۹۸۶)
این کتاب را میتوانید در کتابخانة محلی خود بیابید. نمونهای عالی از تاریخ شفاهی که اولینبار در سال۱۹۷۰ منتشر شد و صدای مردان و زنانی را مجسم میکند که در دهة ۱۹۳۰، در دوران رکود بزرگ میزیستند.
برای معلمان: تاریخ شفاهی چیست و چرا مهم است؟(3)
ما همه داستانهایی برای گفتن داریم. داستانهایی دربارة رویدادهای هیجانبرانگیز و غمانگیز و هیجانی که با آنها زیستهایم. تاریخ شفاهی به این داستانها گوش میسپارد. تاریخ شفاهی مجموعهای منظم از گواهی افراد زنده دربارة زندگی شخصیشان است. سرانجام مورخان متوجه شدند که خاطرات روزمرة مردم معمولی، نه فقط افراد ثروتمند و مشهور، دارای اهمیت تاریخی گسترده است. تاریخ شفاهی سرشار از پیروزیها و مصیبتهای شخصی، تاریخ مردم عادی است.
دستاوردهای تاریخیِ تاریخ شفاهی قدرتمند هستند و نگاه ما به گذشتة آمریکا را تغییر میدهند. در سال ۱۹۶۹، مورخ تئودور رُزنگارتن (Theodore Rosengarten) سازمانی به نام «اتحادیة کشاورزان مضارعهکار آلاباما (Alabama Sharecropper’s Union)» را دقیقاً بررسی کرد. او داستانهای نِیْت شاو (Nate Shaw)، کشاورز آفریقاییآمریکایی بیسواد را ثبت کرد. در سال ۱۹۳۲، شاو فعال اصلی درگیری بین اعضای اتحادیه و کلانتر بود که همین مسئله سبب شد ۱۲سال زندانی شود. اگر چه شاو سواد خواند و نوشتن نداشت، ثابت کرد که دربارة پیشینة اتحادیة آلاباما، منبع تاریخی فوقالعادهای است. داستان شاو تحت عنوان کتاب، همة مخاطرات خدا: زندگی نِیْت شاو (All God’s Dangers: The Life of Nate Shaw) منتشر شد. در نقد و بررسی این کتاب آمده است:
«نِیْت شاو با گامهای بلند مستقیماً از درون صفحات کتاب بیرون میآید و وارد هشیاری ما میشود؛ با حضور زندة خود، گویا، فریادزنان، غمگین، خندان، شادمان، با زبان شعر و با زبان تاریخ. از ذهن ما میگذرد که نِیْت شاو را کشاورز، شکارچی، هیزمشکن، رانندة کامیون حمل الوار، خشککنندة زمینهای باتلاقی، معمار، تربیتکنندة قاطر، زنبوردار، پرورشدهندة خوک، آهنگر، سازندة دستة تبر و بافندة سبد بشناسیم. نِیْت شاو ، منبع اصلی است.... هومری سیاهپوست که با اودیسة سیاه خود یکباره شکوفا میشود.»
داستان نِیْت شاو تفسیر علمی رایج از کشاورز اجارهکارِ ستمدیده را نقض میکند. به همین ترتیب، بازنگری دقیق پروژة نویسندگان فدرال، روایتهای بردگان (منابع را ببینید) که در دهة ۱۹۳۰ ثبت شدهاند، در حال تغییر دیدگاه ما دربارة نهاد بردهداری است.
کلاس درس تاریخ شفاهی بر فاصلة بین برنامة آموزشی و جامعه پل میزند و با مرتبطساختن کتابهای درسی با جامعه و خانوادة دانشآموز، تاریخ را به «خانه» میآورد.
متأسفانه، بسیاری از دانشجویان معتقدند که تاریخ کسلکننده است، رویدادی است که در سالهای دور، خیلی وقت پیش برای مردمانی ناآشنا رخ داده است. دانشآموزان باید بیاموزند که تاریخ در پیرامون ماست. همین عموی (دایی) جان (John) که در ویتنام جنگید و در رویداد تاریخی مهمی شرکت کرد. داستانهای مادربزرگِ تاشا (Tasha) که باغچهای پربار داشت و طی جنگ جهانی دوم غذا را جیرهبندی میکرد، به ما میآموزد که شهروندبودن در پشت جبهه، طی آن جنگ بزرگ چگونه بوده است. پدر سارا (Sara) بین دهههای ۱۹۶۰ تا ۱۹۹۰به چشم خود دیده است که چگونه مرکز شهرش مخروبه شد. داستانهای او نه فقط رشد و تغییر جامعه را به ما میآموزد، بلکه همچنین دربارة مسائل بزرگتر شهرنشینی و توسعة روستایی درسهایی به ما میدهد.
کلاس درس تاریخ شفاهی دانشآموزان را درگیر پژوهش دربارة خانواده و جامعهشان کرده و به آنها کمک میکند میراث خود را بشناسند.
گاهی درس تاریخ در کلاسهای درس، حس آگاهی به هویت خود را در دانشآموزان ایجاد نمیکند. با این حال، پروژههای تاریخ شفاهی این فرصت را در اختیار دانشآموان میگذارد تا گذشتة نزدیک و شخصی خود را کاوش کنند. همچنین به آنها این فرصت را میدهد تا برای پرسشهایی چون «من که هستم؟» و «از کجا آمدهام؟» پاسخی بیابند. بررسیهای تاریخی خانواده و میراث قومی اغلب حس خود ارزشی به ارمغان میآورند. دانشآموزان با آگاهی از چگونگی فائقآمدن نیاکانشان بر مشکلات، از اینکه بخشی از آن میراث هستند، احساس غرور و افتخار خواهند کرد.
پروژههای کلاس درس تاریخ شفاهی چیزی با ارزش واقعی برای خانواده و مدرسه و جامعه ایجاد میکند.
در کتابِ تاریخ شفاهی، راهنمایی برای معلمان (و دیگران)، نویسندگان نوشتهاند(4):
... سالها پیش، برادر کوچکتر یکی از نویسندگان با پدربزرگ مادری خود مصاحبهای دوساعته را ضبط کرد. پروژة کلاسی برای سال هفتم تاریخ ایالت بود ... پدربزرگ دربارة بزرگشدن خود در فقر مطلق، در جنگل دستنخوردة شرق تگزاس گفته بود ... از تحصیل در دانشکدة داروسازی، در جزیرة گالوستون، از شروع داروسازی در شهر کوچک خودش و از نیستونابودشدنش در دروان رکود بزرگ. در جایجای داستان زندگی او، فرهنگ عامه پراکنده بود ـ لطیفهها، اندرزهای روستایی ... و بالارد محلی دربارة مرگ غمانگیز خوانندة پاپ، جسی جیمز (Jessie James) (که او آن را میخواند).
هنگام اجرای این مصاحبه، هیچیک از اعضای خانواده توجه زیادی به آن نشان ندادند، اما در سالهای اخیر، پس از فوت پدربزرگ، آنها خانة آبا و اجدادی خود را برای یافتن آن نوارهای صوتی زیر و رو کردند. اعضای خانواده وقت بسیار زیادی را صرف جستوجو کردند. برادر و پدربزرگش منبع اولیة بینظیری از بخشی از تاریخ خانواده ایجاد کرده بودند که فقط در حافظة زندة پدربزرگ وجود داشت. اکنون، آن نوارصوتی و آن حافظهای که این نوار را پُر کرده بود، هر دو رفته بودند، کاملاً رفته بودند.
ایدههای پروژة تاریخ شفاهی(5)
در زیر به بعضی از نمونههای پروژههای تاریخ شفاهی اشاره کردهایم که میتوانید در کلاس درس انجام دهید. خلاق باشید! میتوانید این ایدهها را در نظر بگیرید و برای کلاس خود آنها را تغییر بدهید یا از آنها بهعنوان سکوی پرش برای ایجاد پروژة تاریخ شفاهی خود استفاده کنید.
کتاب خاطره: پروژة کتاب خاطره برای دانشآموزان جوانتر آسان و مناسب است. در کلاس، فهرستی از پرسشهایی را تهیه کنید که دانشآموزان از یک یا هر دو پدربزرگ و مادربزرگ خود خواهند پرسید. معلم میتواند جزوهای از پرسشها با فضای کافی برای نوشتن پاسخ دانشآموزان مهیا کند. سپس، دانشآموزان با پدربزرگ(ها) و مادربزرگ(های) خود مصاحبه کنند و پاسخ پرسشها را بنویسند. دانشآموزان میتوانند کتاب خاطرة خود را با عکس و سایر یادگاریها تزئین کنند.
تاریخ خانواده: دانشآموزان از داستانهای والدین، پدربزرگ و مادربزرگ ، اجداد، عمهها و خالههای بزرگ خود تاریخ شفاهی گردآوری کنند. دانشآموزان میتوانند از وسایل صوتی یا تصویری استفاده و سپس پاسخها را با پیادهسازی نوارها بازنویسی کنند یا خیلی ساده پاسخ پرسشها را بنویسند. آنها میتوانند پرسشهای خود را با پستالکترونیکی برای اعضای خانوادهشان که دور از آنها زندگی میکنند، بفرستند. پس از گردآوری تاریخ شفاهی، دانشآموزان میتوانند عکسهایی را جمعآوری کرده و کتابی دربارة تاریخ خانواده خود درست کنند. حتی کلاسدرس را میتوانید بهصورت خانهای که درش به روی همه باز است، درآورید و میزبانی شوید برای اعضای خانوادهها تا آنها بیایند و این کتابها را مشاهده کنند. این کتابهای تاریخ خانوادگی مطمئناً تبدیل به دارایی ارزشمندی خواهند شد.
تاریخ اجتماعی: دانشآموزان با سالخوردگان دربارة موضوعهای تاریخ اجتماعی، مانند زندگی مذهبی، زندگی خانوادگی، اوقات فراغت، خانهها و محلهها، مدرسهها، رویدادهای ملی و محلی، و رهبران جامعه مصاحبه میکنند. چند تن از سالخوردگان را میتوانید به مدرسه دعوت کنید تا گروههای کوچکی از دانشآموزان با آنها مصاحبه کنند. هر گروه از دانشآموزان میتوان مسئول گردآوری اطلاعات دربارة یک موضوع باشند، مانند مدارس تاریخی شهرستان پاینبلاف (Pine Bluff’s Historic Schools). سرانجام، دانشآموزان میتوانند یافتههای خود را با هم یکی کرده و کتابچهای دربارة تاریخ جامعة خود تهیه کنند. این کتابچه را میتوانید به کتابخانة محلی یا جامعة تاریخی اهدا کنید.
تاریخ زنده: مصاحبه در کلاس درس: دانشآموزان، شهروندان را با تجربیات زندگی منحصربهفرد، مهارتهای خاص یا دیگر اطلاعات با ارزش دربارة جامعه مییابند. بهطور مثال، تمام دانشآموزان کلاس ممکن است مایل باشند با یکی از مضارعهکاران قدیمی یا یکی از کشاورزان، با کسیکه در رویدادهای تاریخی جامعه حضور داشته است، با شهردار سابق، یا پزشکی که پنجاهسال است به جامعه خدمت کرده است، مصاحبه کنند. اجازه بدهید سخنران مدتی دربارة خود صحبت کند، سپس دانشآموزان پرسشهای خود را از وی بپرسند. این روش خوبی برای گردآوری اطلاعات دست اول دربارة موضوع تاریخی خاص است.
تاریخچة مدرسه/کلیسا: اگر در مدرسهای تاریخی تدریس میکنید، دانشآموزان میتوانند دربارة پیشینة مدرسهشان بنویسند. آنها میتوانند روزنامههای قدیمی مدرسه را بخوانند و با دانشآموزان پیشین، معلمان، مدیران، دبیران و سرایداران مدرسه مصاحبه کنند. میتوانید تاریخ تکمیلشده را به شکلهای مختلف درآورید: گزارشی از تحولات بزرگ مدرسه به ترتیب تاریخ زمانی (بهاضافة تاریخچة ساختمان، موفقیتهای ورزشی)، تاریخ اجتماعی مدرسه (راه و روش مدرسه، گرایشهای عمومی و سرگرمیهای دانشآموزان، انجمنها)، یا مجموعهای از تاریخ شفاهی. به همین روش میتوانید پیشینة کلیساهای تاریخی را دنبال کنید.
تاریخچة ابنیه محلی: مکان تاریخی محلی جالبتوجهی، مانند خانههای قدیمی، ساختمانهای دولتی یا تجاری را انتخاب کنید. دانشآموزان برای پاسخ به مجموعهای از پرسشها دربارة آن مکان، با صاحبان یا ساکنان پیشین آنجا مصاحبه کنند. بهطور مثال، چه زمانی ساخته شد؟ چه کسانی در آنجا زندگی/ کار کردند؟ چه تغییراتی انجام شدند؟ آیا آن مکان دارای هرگونه فرهنگ عامهای (مانند داستان ارواح) هست؟ آیندة آن بنا چه خواهد بود؟ آیا در معرض خطر متروکه یا ویرانشدن است؟ دانشآموزان همچنین میتواننداز طریق پیشینة جامعه، دربارة تاریخ ساختمان پژوهش کنند (طرح درسی AHPP، کارآگاه ساختمان باشید (Be a Building Detective)، را برای منابع پژوهشی ببینید). دانشآموزان میتوانند بهصورت فردی یا در گروههای کوچک، روی تاریخچة ابنیه کار کنند.
کتاب آشپزی خانواده و تاریخ اجتماعی: دستورالعملهای آشپزی سنتی ممکن است منبع چشمگیر داستانها و تاریخ خانواده باشد. طرزتهیة غذاهای خانوادگی، همراه با داستانهایی دربارة آنها و منشاءشان، داستانهایی دربارة اعضایی از خانواده که با این دستور غذا مرتبطاند، و موقعیتها/ جشنها /تعطیلاتی که در آنها این غذاها تهیه میشدند، از نسلی به نسل دیگر منتقل شدهاند. دانشآموزان میتوانند دستور این غذاهای خانوادگی را همراه با تاریخ اجتماعیای که آنها را برای خانواده معنادار میساخته است، گردآوری کنند.
بهطور مثال، یکی از کیکهای خانوادة لِین (Lane)، کیک پوند(6) است. جدة بزرگ خانوادة لِین، در مراسم عروسی خود در سال ۱۸۹۹، این کیک را سِرو کرد. کیک را در بیرون منزل، در فر پختند. در گذشته، زمانیکه مردم با آتش آشپزی میکردند، آشپزخانهها اغلب از بقیة خانه جدا بودند تا از خطر آتشسوزی در امان باشند. یکی از نوشیدنیهای سنتی جنوب با نام موسِ شراب (syllabub) نیز در مراسم عروسی وی سِرو شد. فرزندان جدة خانوادة لِین هنوز هم از دستورپخت او، برای پختن کیک پوند در جشنهای خانوادگی استفاده میکنند.
کشف ریشههای خانواده: دانشآموزان میتوانند با اعضای سالخوردة خانواده مصاحبه کنند و تا آنجا که میتوانند دربارة ریشههای خانواده از نسلهای پیشین اطلاعات گردآوری کنند. پدرومادربزرگها میتوانند داستانهایی دربارة خانواده به یاد بیاورند که اجدادشان برای آنها تعریف کرده بودند. ایده این است که تا حد ممکن، تاریخ شفاهی خانواده کاوش شود.
تاریخچة خیابان اصلی: در این پروژه، دانشآموزان با پیشکسوتان مشاغل مرکز شهر دربارة تغییراتی که در طی سالها در آن منطقه شاهد آن بودهاند، مصاحبه میکنند. موضوعهای مورد بحث عبارتاند از: رونق/کسادی اقتصاد مرکز شهر، تغییرات قومی، تغییر در وضعیت اجتماعی و اقتصادی مشتریان و تلاشهایی که برای حفظ تاریخ و تجدید حیات مرکز شهر انجام شدهاند. هدف این است که دربارة مرکز شهر اطلاعات کسب کنید: چگونه پدید آمد، درحال حاضر چگونه است و آیندة آن چه خواهد بود.
تاریخچة خانوادههای مهاجر: داستانهای جالبی را میتوان از زندگی افرادی که به این کشور آمدهاند یا از نسلدوم مهاجران هستند، گردآوری کرد. موضوعهای مورد بحث عبارتاند از: مهاجران دربارة وطن خود چه خاطرههایی دارند؟ چرا تصمیم گرفتند که به آمریکا و آرکانزاس بیایند؟ روند مهاجرت چگونه بوده است؟ دشوارترین بخش انتقال زندگی به امریکا یا آرکانزاس چه بوده است؟ رابطة فعلی آنها با زبان و فرهنگ موطنشان تا چه اندازه قدرتمند است؟
حفظ صنایع دستی سنتی: آیا افرادی در جامعة شما هستند که در کارهای صنایع دستی سنتی که تقریباً فراموش شدهاند، فعالیت داشته باشند، صنایعی مانند ساخت جارو دستی، صابون قلیایی و آلات موسیقی یا کارهایی چون، تهیة کنسرو میوه، شناسایی غذاهای گیاهی وحشی، کرهگرفتن از شیر، آهنگری، ساخت کلبههای چوبی یا لحافدوزی؟ جستوجو کنید مردم جامعهتان چه نوع صنایع دستی سنتی را به یاد میآورند. میتوانید یکی از افرادی را که در صنایع دستی سنتی فعالیت دارد، به کلاس دعوت کنید تا دربارة حرفة خود صحبت کند و بخشی از مراحل آن را به نمایش بگذارد، یا گروهی از دانشآموزان را به خانه یا کارگاه او بفرستید. از مراحل کار وی عکس بگیرید و دربارة روند کار سؤال کنید. محصول نهایی باید همچون سندی باشد برای افراد دیگر تا بتوانند با موفقیت آن را همچون انواع سنتی قدیمیاش بهکار ببرند. کتابِ فاکسفایر (Foxfire) نمونهای عالی از این نوع پروژة تاریخ شفاهی است.
جامعه به هنگام جنگ: جنگها اثرات عمیقی بر زندگی ما دارند. در ۱۰۰سال گذشته، آمریکاییها در جنگ جهانی اول، جنگ جهانی دوم، جنگ کره، جنگ خلیجفارس، جنگ ویتنام، جنگ بوسنی و جنگ افغانستان جنگیدهاند. در این پروژه، دانشآموزان با کهنهسربازان و شهروندانی که در طول جنگ پشتجبهه حضور داشتند، مصاحبه میکنند. میتوانید از این موضوعها برای بحث استفاده کنید: چگونه جنگ نقشهای خانوادگی را تغییر داد، تفاوت نبرد بین جنگهای متعدد، تجربههای رزمی کهنهسربازان و نیز تغییر در نگرش نسبت به کهنهسربازان.
اجرای مصاحبه تاریخ شفاهی
• فهرستی از پرسشها و موضوعهای عمومی دربارة آنچه میخواهید از مصاحبهشونده بپرسید، تهیه کنید. بهطور مثال، مصاحبه با کشاورز محلی ممکن است با بعضی از پرسشهای اساسی دربارة زندگی وی آغاز شود، مانند «کجا به دنیا آمدید؟» و «شکلگرفتن جامعهتان به چه صورتی بود؟» و موضوعهای عمومی ممکن است شامل، تغییرات در کشاورزی طی ۵۰سال گذشته یا اثرات رکود بزرگ و جنگ جهانی دوم بر مزارع محلی باشد.
• در کلاس درس با یکدیگر تمرینِ مصاحبه انجام بدهید.
• با شخصی که میخواهید با وی مصاحبه کنید، تماس بگیرد و تاریخ و زمان مصاحبه را تعیین کنید.
• روز پیش از مصاحبه، برای قرار ملاقات خود تأیید بگیرید.
• مصاحبه و/یا ضبط مصاحبه را در محلی ساکت و آرام انجام بدهید.
• مطمئن شوید که مصاحبهشونده هدف از مصاحبه را درک کرده و از نیت شما برای استفاده از آن آگاه است. اینکه این مصاحبه گفتوگویی خصوصی نیست و اطلاعات حاصل از مصاحبه را با همکلاسیها و معلمهایتان و حتی شاید جامعهتان در میان خواهید گذاشت.
• میتوانید انتخاب کنید که مصاحبهشوندهها فرم انتشار قانونی مصاحبهشان را امضا کنند (بخش مربوط به فرم انتشار قانونی را ببینید).
• هر مصاحبه را با بیان اینکه با چه کسی، دربارة چه موضوعی، در چه زمانی و در چه مکانی مصاحبه میکنید، آغاز کنید.
• بعد از پرسیدن پرسشهای آغازین خود، به فهرست موضوعهای خود بپردازید و اجازه بدهید بحث، شما را به سوی پاسخ پرسشهایتان هدایت کند.
• انعطافپذیر باشید! هر پرسشی را که به نظرتان جالب و مرتبط میرسد، بپرسید، حتی اگر در فهرست شما نبودند.
• با جدیت و دقت گوش بدهید. از زبان بدن مثبت، مانند لبخندزدن و تکاندادن سر به نشانة تأیید استفاده کنید. از جملات ترغیبکننده، مانند «چه جالب» یا «اینها اطلاعات خوب و باارزشی هستند.» استفاده کنید. با این حال، کلام مصاحبهشونده را قطع نکنید.
• هر بار، یک پرسش بپرسید.
• اجازة سکوت بدهید. به مصاحبهشونده زمان بدهید تا فکر کند.
• بیشتر پرسشها باید به قدر کافی عمومی باشند که بیش از «بله یا خیر» پاسخ بگیرید.
از پرسشهای مانند: آیا از کشاورز بودن لذت میبرید؟ اجتناب کنید و درعوض، بپرسید: از چهچیز کشاورزی لذت میبرید؟ از چهچیز کشاورزی خوشتان نمیآید؟
• اگر واژهای را درک نکردید، درخواست کنید معنای آن را توضیح بدهند.
• اگر بار اول دربارة پرسش خود اطلاعات کافی بهدست نیاورید، پرسشتان را دوباره بپرسید یا آن را به گونة دیگری بیان کنید.
• بسته به میزان شکیبایی و تحمل مصاحبه شونده، زمان مصاحبه را به ۱ تا ۲ ساعت محدود کنید.
• پس از مصاحبه، یادداشتهای زمینهای دربارة مصاحبه بردارید. یادداشتها میتوانند موضوعهایی برای پژوهش بیشتر و پرسشهایی برای مصاحبة بعدی باشند و پرسشهایی که مایلاید از معلم خود بپرسید.
• مصاحبه را تحلیل کنید. آیا اطلاعات مورد نیاز خود را دریافت کردید؟ اگر نه، چگونه میتوانید آنها را بهدست آورید؟ چگونه میتوانید روشهای مصاحبة خود را بهبود ببخشید؟
• در صورت لزوم، برای اجرای مصاحبهای دیگر برنامهریزی کنید.
• یادداشت تشکری برای مصاحبهشونده بنویسید و بفرستید.
مسائل فنی و تخصصی
برای پروژههایی که از تجهیزات صوتی یا تصویری استفاده میکنند
• دربارة نوع ثبت اطلاعات فکر کنید، سپس، تجهیزات خود را انتخاب کنید. بهطور مثال، آیا لازم است این اطلاعات را برای مدتی طولانی نگهداری کنید؟ آیا لازم است کیفیت پخش داشته باشند؟ آیا میخواهید صوتی باشد یا تصویری؟
• برای کیفیت بهتر صدا هنگام ضبط صدا و تصویر، از میکروفون استفاده کنید.
• تجهیزات خود را از پیش آزمایش کنید و مطلع باشید که در موقعیتهای مختلف چگونه کار میکنند. دانشآموزان باید پیش از رفتن برای مصاحبه، کار با تجهیزات را در کلاس درس تمرین کنند.
• اگر از نوارهای صوتی استفاده میکنید، نوارهای شصتدقیقهای را بهکار ببرید و در حد توان مالی خود، بهترین نوع را تهیه کنید.
• در حد استطاعت خود از باکیفیتترین ضبطصوت استفاده کنید. دستگاهی ارزانقیمت ممکن است طی مکثهای مکرر برای پیادهسازی اطلاعات، تاب نیاورده و خراب شود.
• ضبطصوت با هر دو قابلیت کار با باتری و اتصال به برق با سیم، بهتر است. شاید لازم باشد بعضی از مصاحبهها را در فضایی انجام بدهید که پریز برق موجود نباشد یا دور از دسترس باشد.
• پیش از مصاحبه باتریها را بیازمایید.
• روی هر نوار صوتی یا تصویری، برچسب نام و شماره بچسبانید.
• برای پیادهسازی اطلاعات، از روی نوار مصاحبه نوار دیگری ضبط کرده و نوار اصلی را در مکانی امن نگهداری کنید.
• ذخیرهسازی و بازیابی نوارها را میتوانید بهراحتی با سیستم دستیابی سازماندهی کنید. هنگامیکه نوارها بهدستتان رسیدند، روی هریک برچسب شمارة دسترسی بچسبانید و شمارة دسترسی و دیگر اطلاعات مربوط به مصاحبه را در فهرست اصلی وارد کنید.
فرم انتشار قانونی
فرم انتشار قانونی شرایطی را که تحت آن مصاحبة تاریخ شفاهی انجام میشود، مشخص میسازد. این فرم، یا دسترسی کامل به مصاحبه را امکانپذیر میسازد، یا شرایطی را که تحت آن مصاحبه منتشر خواهد شد، تصریح میکند. بهطور نمونه، خاطرات سیاستمداران و چهرههای عمومی گاهی تا سالهای معینی یا تا زمان مرگشان مهر و موم میشوند. معلم میتواند تعیین کند که آیا این فرم قانونی نیاز هست یا خیر. اگر قرار است تاریخهای شفاهی منتشر شوند یا به مردم اهدا شوند، استفاده از این فرمها توصیه میشوند.
طرح پژوهشی تاریخ شفاهی: فرم انتشار قانونی
تاریخ:
بدین وسیله با (نام یا مدرسه)..............، برای هر هدف علمی و آموزشی تعیینشده، ضبط نوار، رونویسی گفتهها و محتویات مصاحبه تاریخ شفاهی همکاری میکنم.
نام و امضای مصاحبهکننده نام و امضای مصاحبهشوند
محدودیتهای ویژه:
پیادهکردن مصاحبه
پیادهکردن مصاحبه، نوشتن گفتههای مصاحبهشونده با حفظ معنای اصلی آنهاست. پیادهکردن نوارها فرایندی پُرزحمت و طاقت فرساست. فقط زمانی نیاز است که دانشآموزان نوار مصاحبه را بهطور کامل پیاده کنند که دسترسی افراد دیگر به آنها ضروری باشد. بهطور مثال، اگر دانشآموزان تصمیم بگیرند تاریخ شفاهی خود را به کتابخانة محلی یا انجمن تاریخ اهدا کنند، این رونوشتها برای مورخان آینده بسیار مفید خواهند بود.
قاعدة اصلی به هنگام پیادهسازی نوارها، صداقت است. مورخان شفاهی متعهد هستند تا حد امکان، اطلاعات را دقیق ثبت کنند، با حفظ واژههای مصاحبه و حال و هوای آن. در پیادهساختن نوارها نباید واژه ابداع کرد، اشتباههای دستوری را اصلاح کرد یا معنای جملهها را تغییر داد. |