به مناسبت فرارسیدن روزهای هفته دفاع مقدس، بیشتر رسانه های مجازی و غیر مجازی با اهالی عرصه فرهنگ و ادبیات جبهه و جنگ دیداری تازه کردند. پیشکسوتان عرصه خاطره نویسی نیز بخشی از کارشناسان محل مراجعه اصحاب رسانه بوده اند که به بیان دیدگاه ها و تحلیل های خود در این باره پرداخته اند. تعدادی از مطالب شایسته توجه در این حوزه را برگزیدیم که در ادامه می خوانید. تکرار مشکلات همواره شنیده شده و طرح برخی نگاه های تازه از نکات جالب توجه در این مطالب هستند.
تلکس خبری دیگران:
مرتضی سرهنگی، رئیس دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات، نزدیك‌ترین روایت به جنگ است
یك نظریه‌پرداز اهل چین می‌گوید: وقتی خودتان را شناختید، وقتی دشمن خود را شناختید، از هزاران جنگ هم نترسید. ما یك ملت دفاعی هستیم. بقای ملت ایران در این قرن‌های طولانی به همین خاطر است. خواندن خاطرات جنگ در گونه‌های مختلف آن، هم به شناخت خودمان كمك می‌كند و هم به شناخت دشمنان ما. زبان نوشته در خاطرات، گفتاری است و به همین خاطر، روح و تحرك بیشتری دارد. این شناخت به ما كمك می‌كند از جنگ‌ها نهراسیم.
هدایت‌الله بهبودی، مدیر دفتر ادبیات انقلاب اسلامی: سبقت گرفتن خاطرات انقلاب و دفاع از ادبیات ترجمه‌ای
رخدادها و حوادث بزرگی همچون انقلاب و جنگ تكرارپذیر نیست. پس از جهت كم‌نظیری و جذابیت، توجه عموم افراد جامعه را جلب می‌كند. جذابیت این خاطرات توانسته است تا حد زیادی ادبیات ایران پس از انقلاب را تحت تأثیر قرار دهد و گاهی شانه‌به‌شانه‌ی ادبیات ترجمه‌ای و در دهه‌ی اخیر حتی پیشرو و جلوتر از ادبیات ترجمه‌ای حركت كند.
حجت‌الاسلام والمسلمین سعید فخرزاده، مسئول واحد «تاریخ شفاهی حوزه‌ی هنری»: دشمن از این خلأ سوء استفاده می‌كند
یك كار دیگر در بخش تبلیغات سپاه انجام گرفت كه نوع رویكرد آن فرهنگی بود. آنها به نوع روابط بین رزمندگان در جبهه‌ها دقت كردند و این روابط را بسیار شبیه روابط مؤمنان در جامعه‌ی نمونه‌ی اسلامی یافتند. نیروهای تبلیغات فكر می‌كردند كه باید این صحنه‌ها را كه بُعد غیرنظامی جنگ را دربرمی‌گرفت ثبت و ضبط كنند. آنها به دنبال ثبت سبك زندگی رزمندگان در جبهه‌ها بودند.
محسن كاظمی، نویسنده، پژوهشگر و خاطره‌نگار دفاع مقدس: تاریخ شفاهی، تاریخ طبقات ساكت جامعه است
ما در تاریخ شفاهی رتبه‌ی دوم آسیا را داریم و قبل از ما كشور ژاپن قرار دارد. من همین موضوع را در گزارشم خدمت رهبر انقلاب عنوان كردم. ایشان نیز با تأكید و تأنی گفتند كه شما باید رتبه‌ی اول را در دنیا به دست بیاورید. یعنی جایگاه شما باید این باشد.
سعید عاكف، نویسنده‌ی كتاب پرتیراژ «خاك‌های نرم كوشك»: اثرات شگرف انتشار خاطرات دفاع مقدس
جمع‌آوری خاطرات شخصی افراد و علی‌الخصوص رزمندگان دفاع مقدس، مثل خونی است كه می‌شود به رگ‌های یك جامعه تزریق كرد. یعنی به یك جامعه حیات می‌دهد؛ حیات به معنی حقیقی‌اش. در دوران جنگ، تمام همّ و غم دنیای استكبار ازبین‌بردن تاریخ ما بود. در دهه‌های اخیر تلاش دشمن این بوده كه تا می‌تواند دو عنصر «معنویت» و «ارزش» را از بین ببرد. این نه‌تنها شامل جنگ و فضای انقلاب ما، بلكه از قبل آن بوده است.
خبرگزاری مهر:
صدام قبل از جنگ موزه جنگ ساخته بود/ ماجرای عکاسی که آنقدر آرپی‌جی زد تا شهید شد
جاسم غضبان‌پور عکاس جنگ از خاطراتش از آن روزها می‌گوید و اینکه شهید بهروز مرادی عکاس، خطاط و نقاش از بهترین آرپی‌جی زن‌های جنگ بود. او قبل از شهادتش آنقدر آرپی‌جی زد که از گوش‌هایشان خون جاری شد تا شهید شد.
فرهنگخانه:
گزارشي از روند توليد و مخاطبان كتاب‌هاي خاطرات جنگ در گفت‌وگو با نويسندگان
خاطرات جنگ در غربت
در حوزه خاطره‌نويسي و تاريخ شفاهي نويسندگان حرفه‌اي كمتر فعاليت مي‌كنند و بيشتر نويسندگان متوسط‌نويس هستند. نكته ديگر در كتاب‌هاي خاطرات جنگ اين است كه متاسفانه آنچه نوشته مي‌شود، بخش قدسي جنگ است. همه چيز را سفيد مي‌نويسيم گويي كه هيچ اشتباه، خطر و ترسي نبوده و هيچ سياهی‌ای را در جنگ نديده‌ايم. همين وجه قدسي جنگ و پررنگ كردن آن در كتاب‌ها باعث مي‌شود كه مخاطب اقبالش به كتاب خاطرات جنگ كمرنگ شود.
مي‌گويند بهترين كتاب‌هاي خاطرات جنگ به جنگ‌هاي جهاني اول و دوم باز مي‌گردد. كتاب‌هايي كه جهاني و ماندگار شدند. اما در هر كشور كوچك و بزرگ وقايع زيادي رخ مي‌دهد كه يكي از آنها جنگ است؛ به ايران خود نگاه كنيم، ايراني سرشار از اتفاق و جريان‌هاي متعدد. ايراني سرشار از تاريخ كه مي‌توان از يك دهه آن صد‌ها كتاب ماندگار نوشت. جنگ تحميلي هشت ساله نيز يكي از همين‌هاست.
خبرگزاری تسنیم:
جواد کامور بخشایش در گفت وگوی تفصیلی با تسنیم:
رزمنده، کارش ناتمام است اگر خاطراتش را نگوید/جهانی‌شدن، ایده‌آل خاطره‌نویسی جنگ
جواد کامور بخشایش خاطره نویس ضمن اشاره به ضرورت ها و اهمیت خاطره نویسی دفاع مقدس می گوید: زمان دزد خاطرات دفاع مقدس است و تا دیر نشده و هنوز کسانی که در جبهه نفس کشیده اند زنده هستند باید به ثبت و ضیط خاطرات دفاع مقدس پرداخت.
خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا):
پیشکسوتان دفاع مقدس ارتش: ارتش ایران استراتژی‌های صدام را شکست داد
فرماندهان و نظامیان حاضر در یازدهمین نشست هم‌اندیشی پیشکسوتان دفاع مقدس ارتش جمهوری اسلامی ایران بر غافلگیر نشدن ارتش جمهوری اسلامی ایران در آغاز جنگ تحمیلی و ضرورت راه‌اندازی گروه مطالعاتی برای شناختن دلیل ناکام ماندن استراتژی‌های عراق در جنگ تحمیلی تاکید کردند.
روزنامه اطلاعات:
مصاحبه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی درباره ۸ سال دفاع مقدس: پذیرش پایان جنگ توسط امام بسیار هوشمندانه بود
آیت‌الله هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفتگویی به مناسبت هفته دفاع مقدس، سیر اتفاقات تا شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران را برشمرد و در آن ناگفته‌هایی از این رویداد بزرگ که کشور را به مدت ۸ سال آن هم در ابتدای سالهای پیروزی انقلاب به شدت درگیر خود کرد، بیان داشت.
ویژه‌نامه روزنامه اعتماد: (مصاحبه هایی درباره دفاع مقدس)
الياس حضرتی: آموزش وفای به عهد
جنگ عراق عليه ايران نتيجه انطباق و اتصال سياست‌هاي ابرقدرت شرق و غرب با روحيه توسعه‌طلبانه صدام بود و هدفش صرفا بحث شط‌العرب يا ارتفاعات گيلانغرب و حتي استان خوزستان نبود، بلكه صرفا صدام آرزوهاي توسعه‌طلبانه خود را و حسادت‌ها و كينه‌هاي مرتجعين عرب را و استراتژي براندازانه ابرقدرت‌هاي شرق و غرب را به جهت ساقط كردن انقلاب اسلامي نمايندگي مي‌كرد.
