محمد حمزهزاده گفت: اینکه میگویند پس از انقلاب، رمان قابل توجه در موضوع انقلاب یا دفاع مقدس که قابلیت جهانی شدن را داشته باشد، خلق نشده، یک اتهام است.
مدیر انتشارات سورهی مهر که از مهمترین ناشران حمایتکننده از خلق آثار داستانی در حوزهی انقلاب و دفاع مقدس است، در پاسخ به سؤال خبرنگار ادبیات و نشر خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، مبنی بر اینکه برخی معتقدند با همهی حمایتهای نهادهای دولتی و شبهه دولتی چرا رمانی که بتواند به نوعی معرف رمان انقلاب در ایران و خارج کشور باشد، خلق نشده است، گفت: خلق داستان تنها مربوط به یک دوره تاریخی خاص مثلا چند ماه قبل و بعد از انقلاب نیست؛ بلکه تمام آثاری را شامل میشود که از سال 1357 تا به حال از سوی نویسندگان مختلف در بخشهای گوناگون نوشته شده است. همچنین نویسندگانی که بعد از انقلاب متولد شدهاند و کارهایشان منتشر شده است، همگی شاعران و نویسندگان انقلاب اسلامی هستند.
او در ادامه عنوان کرد: بنابراین هر فکری که در حوزه آرمانها و اعتقادات مردم بوده است و هر رمانی که یک دوره تاریخی بعد از انقلاب مثل جنگ را بررسی میکند، جزو محصولات انقلاب اسلامی است. حالا ممکن است برخی از آنها جنبه نقد، برخی جنبه ترویج و برخی نیز جنبه تأیید داشته باشند، اما چه در نوع و چه در تعداد نویسنده، سطح و آثار ادبی که پس از انقلاب خلق شده و حتا از کشور خارج شده، با قبل از انقلاب قابل مقایسه نیست و اگر کسی بگوید بعد از انقلاب رمان خوب خلق نشده، بیانصافی کرده است.
حمزهزاده با بیان اینکه تعداد نویسندگان و اقبال مخاطبان به آثار نشانگر خلق رمانهای خوب پس از انقلاب است، اظهار کرد: با این حال باید توجه داشت که نباید این آثار را با آثاری که مثلا 50 یا 60 سال فرصت پیدا کردن مخاطب و اثرگذاری در جامعه را داشتهاند، مقایسه کرد، چون این رمانها با اثری که تنها پنج سال از تولد آن گذشته، فرق دارد و به همین خاطر باید به این رمانها فرصت بدهیم. مثلا رمانی به اسم «جاده جنگ» داریم که آقای منصور انوری هنوز نگارش آن را به پایان نرسانده است. این رمان یک دوره تاریخی را به این خوبی شرح میدهد و در داخل خود قرار میدهد و در عین حال ادبیات هم دارد و من فکر نمیکنم حتا قبل از انقلاب نیز رمانی با این حجم توانسته باشد یک دوره تاریخی را با این وجوه شرح دهد.
قائممقام حوزه هنری سپس گفت: به نظرم اینکه میگویند پس از انقلاب رمان قابل توجه در موضوع انقلاب یا دفاع مقدس که قابلیت جهانی شدن را داشته باشد، خلق نشده، یک اتهام است. ضمن اینکه نباید از این موضع، آثار داستانی انقلاب را بررسی کنیم، چون میبینیم که نویسندههای ما با این سن و سال چنین آثاری را خلق کردهاند و به مرور نیز پختهتر خواهند شد.
حمزهزاده اعتقاد دارد: برای خلق اثر داستانی که مشخصات اثری برآمده از انقلاب اسلامی ایران را دارا باشد، ما خیلی داخل دوره هستیم و هنوز خیلی زود است که آثار داستانی ما بخوهند موقعیت فعلی را شرح بدهند یا با اتمسفر فعلی که در آن زندگی میکنیم، نسبت پیدا کنند، در صورتی که رمانهای معروف دنیا پس از 100 یا 50 سال از زمان نگارششان معروف شدهاند، بنابراین ما نیز باید اجازه بدهیم 50 سال از دوره ما بگذرد و در اینباره چارهای جز منتظر ماندن نداریم، چون ادبیات با زمان کار دارد. همچنین نمیتوان حوزه سینما، هنرهای تجسمی، موسیقی و عکس را با ادبیات مقایسه کرد؛ ادبیات یک روند خیلی کند ولی عمق دارد و ماجرای آن با بقیهی هنرها که به مراتب زودبازده هستند، فرق میکند؛ برای همین ادبیات را باید با ادبیات دنیا مقایسه کرد و اثرش را باید اینجوری ببینیم.
او اضافه کرد: دورهای که ادبیات نیاز دارد تا خودش را از اتمسفر زمان خودش جدا و اشراف پیدا کند، طولانی است و این در حالی است که هنوز از جنگ ما 25 سال و از انقلاب 35 سال میگذرد و این زمان برای خلق رمان با وجوه جهانی و بینالمللی که به خوبی معرف انقلاب و دفاع مقدس ما باشند، کافی نیست. اما همین آثاری هم که تا به حال تولید شدهاند، بارقهها و نشانههای ادبیات خواندنی، عمیق و مؤثر را در خود دارند.
مدیر انتشارات سورهی مهر در پایان، رمانهای «من او» (رضا امیرخانی)، «سفر به گرای 270 درجه» (احمد دهقان)، «اسماعیل» (امیرحسین فردی)، «جاده جنگ» (منصور انوری)، کارهای پیشین علی مؤذنی و همچنین کارهای سیدمهدی شجاعی را از آثار شاخص انقلاب و دفاع مقدس عنوان کرد.
منبع: ایسنا: سرویس : فرهنگي و هنري - ادبيات و نشر