هفته نامه تاريخ شفاهي
 



 
          شماره 128    |    30 مرداد 1392

   


 

جامعه روحانیت مبارز


در جستجوی مفاخر پزشکی نوین در مشهد


نخست وزیرِ پیژامه پوش -1


اینجا اصفهان، ۲۸ مرداد ۱۳۳۲


درباره سفر مرتضی سرهنگی و هدایت الله بهبودی به هیروشیما


طعم شیرین نوشتن زیر حس تلخ اسارت


تاسیس دفتر اسرای جنگی ایران و عراق در آینده نزدیک


تاریخ نویسی جز با تکیه بر آگاهی ملی امکان پذیر نیست-5


طرح بررسی تاريخ شفاهی حقوق مدنی


یکی از اهالی آلبرتا ثبت و ضبط سرگذشت کهنه‏سربازان را رسالت خود می‏داند


برنامه هیئت تاریخ تگزاس برای برپایی دوره تاریخ شفاهی درباره جنگ سرد


 



درباره سفر مرتضی سرهنگی و هدایت الله بهبودی به هیروشیما

صفحه نخست شماره 128

مرتضی سرهنگی:
ژاپن واقعه هیروشیما را به نفع صلح جهانی مطرح كرد / موزه صلح جهانی می شود، نه موزه جنگ

مرتضی سرهنگی درباره سفر خود به هیروشیما در سالروز انفجار بمب اتمی گفت: فاجعه ایی مثل انفجار بمب اتمی، به عنوان یك فرصت استفاده و آن را به نفع صلح جهانی مطرح كردند.

جمعی از اعضای انجمن حمایت از قربانیان سلاحهای شیمیایی و موزه صلح تهران در مراسم بزرگداشت قربانیان بمباران اتمی هیروشیما حضور پیدا كردند.
این هیئت كه مركب از مصدومان شیمیایی و جمعی از هنرمندان نام آشنا بود در مدت حضور خود در ژاپن علاوه بر حضور در این مراسم، در ملاقاتها و جلسات مختلفی از جمله ملاقات با بازماندگان حمله اتمی، رئیس موزه صلح هیروشیما، اعضای سازمانهای مردم نهاد صلح، و نیز روزنامه نگاران حضور یافتند و پیام صلح و دوستی ملت ایران را ابلاغ كردند.
از جمله اعضای هیئت اعزامی به هیروشیما می توان به مرتضی سرهنگی و هدایت الله بهبودی (نویسنده و پژوهشگر)، پرویز پرستویی (بازیگر)، حبیب احمد زاده (نویسنده ومستند ساز)، علی دهباشی (ایران شناس و نویسنده) اشاره كرد.
مرتضی سرهنگی مدیر مركز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری حوزه هنری در این باره به خبرنگاره پایگاه خبری حوزه هنری گفت: سفر به هیروشیما از سوی موزه صلح تهران برنامه ریزی شده بود، این دهمین سال است كه این موزه به همراه تعدادی از جانبازان شیمیایی و برخی از دست اندركاران موزه به هیروشیما سفر می كند. امسال به همراه هدایت الله بهبودی و حبیب احمدزاده كه خود در دوران دفاع مقدس در منطقه حلبچه حضور داشته اند و آقای تقی‌پور رئیس موزه صلح و دكتر شهریار خاطری از مسوولان موزه به این سفر رفتیم.
وی ادامه داد: این سفر حدود 10 روز طول كشید، از موزه بمباران توكیو بازدید كردیم، از دو جزیره بازدید داشتیم، از موزه های جنگ بازدید داشتیم و 6 آگوست در مراسم بزرگداشت قربانیان حضور داشتیم، مراسم ساده اما عمیقی بود، بعد از مراسم در پارك صلح یعنی جایی كه بمب اتم به آن اصابت كرد رفتیم و موزه ایی در آنجا هست كه از آن بازدید كردیم و با 3 نفر از بازمانده های حادثه ملاقات داشتیم.
این نویسنده و پژوهشگر گفت: وقتی ژاپنی ها متوجه می شدند ما از خبرنگاران جنگ بودیم برایشان جالب بود و آنها از اطلاعاتی كه از جنگ تحمیلی می دادیم تقریبا بی خبر بودند و حتی تا چند سال قبل نمی دانستند ما هم جانبازان شیمیایی داریم و عراق در جنگ از سلاح های شیمیایی استفاده كرده است.
مدیر مركز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری حوزه هنری با بیان این كه بسیاری از جنگ ها به دلیل مرزها اتفاق می افتد، تاكید كرد: ادبیات و هنر جنگ بی مرز است زیرا انسانی است، مشتركات زیادی در آثار هنری دو كشور وجود دارد، ژاپنی ها كارهای خوبی برای جنگ جهانی دوم و بمباران اتمی هیروشیما كرده اند، اما ما هم در زمینه ادبیات جنگ و چاپ كتاب كارهای درخشانی منتشر كرده ایم. نكته دیگر این است كه آنها از فاجعه ایی مثل انفجار بمب اتمی، به عنوان یك فرصت استفاده كردند و آن را به نفع صلح جهانی مطرح كردند.
سرهنگی تصریح كرد: می خواهیم موزه جنگی بسازیم كه جهانی باشد، در صورتی كه موزه جنگ جهانی نمی شود، موزه صلح جهانی می شود. این تفاوت ها در نگرش وجود دارد، آنها این كار را كرده اند، یك شعار مرگ بر آمریكا در آنجا نمی شنویم در حالی كه در و دیوار هیروشیما مرگ بر آمریكا است. از ملیت های مختلف در سالروز هیروشیما به ژاپن می آیند و همدردی می كنند و همه می آیند تا زیبایی صلح را بتوانند برای جهان بازگو كنند و دور صلح جمع می شوند.
او افزود: ما در كشورمان هفته جنگ داریم اما در ابتدایی ترین شكل خود كه تبلیغی است برگزار می شود در حالی كه دنیا علیه صدام شورید، همان دنیایی كه صدام را علیه ما ترغیب و حمایت كرده بود علیه او شورید و می توان از این دریچه وارد شد و در سالروز شروع جنگ برنامه های برای صلح جهانی در كشورمان داشته باشیم چرا كه در جنگ هشت ساله مردم ایران در برابر جنگ ایستادند. ملتی كه از خود دفاع می كند صلح طلب ترین ملت جهان است.

***

هدایت الله بهبودی:

هنوز نتوانسته ایم جنگ تحمیلی را به شكل جهانی معرفی كنیم

هیات اعزامی به «هیروشیما» كه برای حضور در سالگرد حمله اتمی آمریكا به ژاپن سفر كردند، در نشستی دستاوردهای این سفر را تشریح كردند.

به نقل از ایسنا، در ابتدای این جلسه دكتر خاطری از مسوولان «موزه صلح » به اقدامات انجام شده در خصوص حمایت از قربانیان سلاح‌های شیمیایی پرداخت و یادآور شد: سال 2004 گروهی با عنوان ماموریت صلح هیروشیما به ایران سفر كردند و با سفری كه به سردشت داشتند، متوجه حمله شیمیایی به ایران شدند و خواستند كمك كنند صدای بیماران شیمیایی ایران به جهان برسد.
وی افزود: به تبع آن هیاتی هم در مراسم هیروشیما شركت كرد كه این حضور انعكاس خیلی خوبی داشت و بسیاری فهمیدند در ایران نیز بمباران شیمیایی شده است.
خاطری سفر اخیر به هیروشیما را شركت در شصت و هشتمین سالگرد حمله شیمیایی آمریكا به هیروشیما عنوان كرد و گفت: این دهمین حضور ما در این مراسم بود. مراسمی كه بسیار منحصر به فرد است و از همه جای دنیا در آن شركت می‌كنند وملاقات و گفت‌وگوهایی با بازماندگان این نوع بیماران داشتیم.

پرستویی: باعث تاسف است كه خیلی‌ها «موزه‌ صلح» را نمی‌شناسند
پرویز پرستویی كه در این سفر برای اولین‌بار، گروه اعزامی را همراهی كرده است با بیان اینكه درس‌های زیادی از حضور در هیروشیما گرفته است، گفت: ما «موزه صلح‌»ی در پارك شهر داریم و باعث تاسف من است كه تنها چهار ماه است كه آنجا را شناخته‌ام و باعث تاسفم است كه خیلی‌ها اینجا را نمی‌شناسند. اما بسیاری از جاهای دیگر مانند فلان پیتزافروشی و یا فلان مغازه را به خوبی می‌شناسند.
وی كه 26 مرداد ماه در موزه صلح سخن می‌گفت، افزود: امسال، دهمین سالی بود كه موزه صلح این سفر را تدارك دید و افتخار داشتیم در كنارشان باشیم و امیدوارم این آخرین سفر ما نباشد، چرا كه تازه یاد گرفتیم چگونه باید ارزش‌ها را پاس بداریم.
بازیگر «آژانس شیشه‌ای» با بیان اینكه شصت و هشت سال از سالگرد اتفاق هیروشیما می‌گذرد، ادامه داد: خوب است با فیلم‌هایی كه گرفته شده است‌ این مراسم به رویت مردم ایران برسد كه از اقصی نقاط دنیا بدون هیچ شعاری در آنجا جمع می‌شوند و اتفاقات خوبی می‌افتد كه باید برای ملت ایران بازگو شود. ما هشت سال به كشورمان حمله شد و با ایثار دفاع كردیم اما چرا هنوز خیلی‌ها جنگ و مقاومت ما را نمی‌شناسند؟
پرستویی با بیان اینكه سالگرد جنگ ما در حد یك شو تلویزیونی شده است‌، ادامه داد: جانبازانی داریم كه هنوز در حال بال بال زدن هستند كه نمونه‌هایی از آنها را در این سفر كنارمان داشتیم. اینها افراد عاشقی هستند كه تنها عشق به وطن و اعتقادات آنها را نگاه داشته است، دست مریزاد كه دكتر خاطری و سروش كه چنین فضایی را به وجود آوردند و امیدوارم تداوم داشته باشد.
وی به جشنواره دانش آموزی كه در كنار حبیب احمد‌زاده آن را برگزار می‌كند اشاره كرد و گفت: ما 9 سال است كه چنین برنامه‌ای داریم و به جاهایی می‌رویم و فیلم نشان می‌دهیم كه بسیاری از آنها پرده سینما را با صفحه تلویزیون اشتباه می‌گیرند. برنامه‌ای هم با عنوان «كشتی صلح» با حضور كودكان ایرانی و عراقی در «اروند» برگزار كردیم كه امیدوارم در سال آینده دوباره این كشتی صلح را داشته باشیم و از كشورهای مختلف و بازماندگان هشت سال دفاع مقدس دعوت كنیم تا در این مراسم حضور داشته باشند.
وی تاكید كرد: خوب است هفته دفاع مقدس را در یك روز به صورت جهانی برگزار كنیم.

احمدزاده: بسیار زشت است كه مردم هیروشیما را بشناسند اما سردشت را نه
حبیب احمد‌زاده نویسنده نیز كه در سفر اخیر هیروشیما حضور داشته است بر لزوم برپایی برنامه‌ای در این خصوص تاكید كرد و گفت: بسیاری از جمله خود من نسبت به مردم كشورمان غافل هستیم. ما باید دنیا را آگاه كنیم و بگوییم كه در هشت سال دفاع مقدس چه برسر ما آمده است. اگر حرف حق باشد‌ كسی نمی‌تواند جلوی آن بایستد و باید این مظلومیت را با اقتدار نشان دهیم.
وی افزود: بسیار زشت است كه مردم ما «هیروشیما» را بشناسند اما ندانند «سردشت» خودمان كجاست و در آنجا چه گذشته است.
مرتضی سرهنگی از نویسندگان دفاع مقدس هم با بیان اینكه ما تا حدود زیادی درباره جنگ ظاهرگرایی كرده‌ایم، خاطر نشان كرد: فكر می‌كنیم جنگ در تیر 68 و پس از امضای قطعنامه تمام شده است اما باید بدانیم كه باطن جنگ ادامه دارد.
وی افزود: سفر به هیروشیما جزو سفرهای استثنایی بود كه در عمرمان داشتیم و معتقدم موزه صلح برای هفتادمین سال این حادثه برنامه‌های خاصی را تدارك ببیند.
این نویسنده گفت: ملت ایران همیشه دفاع كرده است و هیچ وقت جنگ طلب نبوده است و امیدوارم ما هم با دوستان هنرمند بتوانیم برنامه‌هایی داشته باشیم.

بهبودی از دیگر حاضران هم جنگ به وجود آمده در ژاپن و كشور ما را از لحاظ ماهوی متفاوت دانست و در عین حال گفت: اما می‌توان شاهد اشتراكات زیادی باشیم. ما امسال در سفرمان هویت فرهنگی را هم با خود بردیم، چرا كه مبنای سفرهای گذشته‌مان بیشتر پزشكی بود.
وی ادامه داد: در این سفر با رئیس موزه صلح ژاپن و با بسیاری از بازماندگان حادثه هیروشیما صحبت كردیم. معتقدم آنها خیلی كمتر از ما در زمینه ثبت جنگشان كار كردند و حتی گشتیم كتاب و خاطرات زیادی پیدا نكردیم اما آنها جنگشان را به شكلی جهانی معرفی كردند كه ما هنوز نتوانسته‌ایم این كار را انجام دهیم و پا را فراتر از مرزها بگذاریم تا مظلومیتمان را معرفی كنیم.
مصطفی رزاق كریمی كارگردانی كه سال‌ها پیش مستندی از جنگ تحمیلی كشورمان با عنوان «خاطراتی برای تمام فصول» ساخته است‌، در ادامه این نشست اظهار كرد: این فیلم شامل خاطراتم از زمان جنگ كشورمان است كه در وین حضور داشتم و جای شرمندگی دارد كه موضوع جانبازان شیمیایی كشورمان را غربی‌ها نشان داده‌اند اما ما در سینما كار زیادی نكردیم و لابی‌گر خوبی هم نبودیم كه فیلم‌هایی كه در این حوزه مانند «از كرخه تا راین » و «آژانس شیشه‌ای » ساخته شده است را در خارج نشان دهیم.
وی ادامه داد: آن زمان یك فیلمساز اتریشی به من گفت كه جنگ شما مثل زمین لرزه است. پس برو در كشورت درباره جنگ كار كن و من این فیلم مستند را كار كردم و هرچه تلاش كردم یك فیلم سینمایی در این خصوص بسازم به من گفتند اولویتمان نیست.
این كارگردان با بیان اینكه سینمای جنگ بعد از شهیدآوینی سیر صعودی نداشته است‌، ادامه داد: قهرمانان واقعی ما این جانبازان هستند كه انتظار داشتم بعد از مستندی كه ساختم یكی از مدیران علاقه‌ای نشان دهد. باز هم امیدوارم قدم‌های بیشتری برای ساخت چنین آثاری برداشته شود.
در نقش‌های دفاع مقدس كلیشه شده‌ام اما اگر بتوانم ....
پرویز پرستویی در بخش دیگری از این نشست با اشاره به شروع فعالیت هنری‌اش در سال 48 یادآور شد: من آن زمان كه با تئاتر كارم را شروع كردم، تصورم این نبود بازیگر شوم و در آثار دفاع مقدس بازی كنم و نیتم این نبود. اما الان می‌گویم در این نقش‌ها كلیشه شده‌ام ومعتقدم اگر بتوانم لحظه‌ای فریاد مقاومت جانبازان را نشان بدهم اگر این كلیشه است، بگذارید باشد و به قول فیلم «مارمولك» راه‌های مختلفی برای رسیدن به خدا وجود دارد.
وی افزود: دو سال حالم از سینما بد بود و دركوه‌های توچال بالا و پایین می‌رفتم. همان موقع برای پر كردن صفحاتشان نوشتند، پرستویی از بازیگری خداحافظی كرده و كشاورزی می‌كند. من دو سال پایم را در جشنواره فیلم فجر نگذاشتم، برای اینكه معتقدم معنا گم شده و حالم بد می‌شود.
این بازیگر با بیان اینكه سینمای دفاع مقدس نخ نما شده است‌، خاطر نشان كرد: فیلمی را می‌خواهیم اكران كنیم اما می‌گویند نمی‌فروشد و متاسفانه مسئولین فرهنگی ما هم به دنبال فروش آثار دفاع مقدس هستند. مگر فیلم دفاع مقدس باید بفروشد؟
در ادامه این نشست تقی‌پور رئیس موزه صلح هم به دعوت پرستویی به پشت میكروفن آمد و اظهار كرد: خوشحالم در دهمین سفر موزه صلح تركیبی از جانبازان و دوستانی حضور داشتند كه در نشان دادن موضوع جنگ نقش ویژه‌ای دارند و امیدوارم موضوع صلح بهتر شناخته شود.
دكتر سروش رئیس انجمن حمایت از قربانیان سلاح‌های شیمیایی هم با بیان اینكه ما در این موزه قرائت دیگری از جنگ داریم اظهار كرد: به جنگ نه به عنوان ابزار خشونت بلكه به عنوان جنگی كه آدم‌هایی شركت كردند و عاشق بودند نگاه می‌كنیم و در اینجا به دنبال نشان دادن این عشق هستیم.
دكتر معصومی از دیگر حاضران در این سفر هم با بیان اینكه مراسم‌های ما سیاسی یا احساسی گفت: مراسمی هم كه برای دفاع مقدس‌مان برگزار می‌شود این دو مشكل را دارد. ما باید یك برخورد علمی و بین‌المللی با واقعه‌ای كه برایمان رخ داده داشته باشیم.
بنك‌دار مترجم گروه اعزامی هم با بیان اینكه ده سال است در این سفر رفت و آمد دارد و گروه‌های مختلفی را همراهی كرده‌است، ادامه داد: سفر امسال تفاوت‌های خاص خودش را داشت و معتقدم با اضافه شدن گروه هنرمندان تاثیر این كار بیشتر خواهد شد.
فضلی از جانبازان همراه گروه اعزامی نیز با بیان اینكه تجربه این سفر برایش به اندازه یك ترم دانشگاهی آموزنده بوده است‌، اظهار كرد: ما هیچ چیزی از مسوولین نمی‌خواهیم فقط دوست داریم‌ مردم‌مان را شاد ببینیم و اگر هشت سال رفتیم و بخشی از بدنمان را دادیم. باز هم اگر اتفاقی بیفتد وظیفه داریم خدمت كنیم. تا فرهنگ صلح در ما نهادینه نشود قطعا شاهد توسعه اقتصادی نخواهیم بود.
صالحی جانباز 70 درصد دیگری كه در این سفر حضور داشته‌، با بیان اینكه در كشور ما همه نگاه‌ها مادی شده است ‌، اظهار كرد: هنرپیشه سریال «جمونگ» به ایران می‌آید و هشت نفر در فرودگاه به خاطر اینكه تلاش می‌كردند با او عكس بگیرند مجروح می‌شوند اما می‌بینیم ما برای بچه‌های خودمان بهترین‌ها بودند و رفتند كاری نكردیم و كسی آنها را نمی‌شناسد.
وی افزود:به عنوان قربانی سلاح شیمیایی معتقدم كار خوبی آغاز شده است و با این كار می‌توانیم با دنیا حرف بزنیم. متاسفانه در كشور ما خیلی‌ها نمی‌دانند در جنگ چه گذشته است و شما سینماگران باید جنگ ما را به دنیا نشان دهید.
این جانباز با اشاره به پرویز پرستویی گفت: پیش ازاین سفر ایشان در ذهن من یك آدم بسیار مثبت بوده است و آرزویم این بود فرصتی فراهم شود تا ببینم كجای كار هستیم و خوشحالم كه بعد از همسفر شدن با پرویز پرستویی ذهنیت مثبتم به اوبسیار پررنگ‌تر شد.
بابایی دیگر مترجم گروه كه به عنوان یك ژاپنی از 45 سال گذشته در ایران سكونت دارد‌ و مادر شهید محسوب می‌شود نیز اظهار امیدواری كرد: نتیجه این سفر در آینده نزدیك مشاهده شود و به نفع جانبازان شیمیایی منعكس شود.
در پایان این نشست كه بیش از دو ساعت ادامه داشت كتابی با عنوان «سفر به روایت سرفه‌ها» كه سفرنامه هیروشیمای حمید حسام است و فیلم‌های مستند «پژواك یك سكوت»، «هفت نابخشوده» و «خاطراتی برای تمام فصول» در خصوص جنگ تحمیلی به حاضران اهدا شد.

******


هدایت الله بهبودی:
ژاپنی ها می بخشند اما فراموش نمی كنند / برای بیان آرمان تنها یك راه وجود ندارد

مدیر دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری با اشاره به سفر اخیر خود به ژاپن و بازدید از هیروشیما گفت: برنامه‌هایی داشته باشیم تا مظلومیت رزمندگانمان و قربانیان سلاح‌های شیمیایی در سطح جهانی دیده شود.

هدایت‌الله بهبودی در گفت و گو با خبرنگار پایگاه خبری حوزه هنری با اشاره به سفر خود به هیروشیما در سالروز انفجار بمب اتمی گفت: ماهیت جنگی كه ژاپن با آن درگیر شد با ماهیت جنگی كه به ما تحمیل شد متفاوت است. ژاپن در جنگ جهانی دوم مدافع نبود اما ما در جنگ 8 ساله مدافع بودیم. جنگی كه به ما تحمیل شد و در برابر آن از عقیده و خاكمان دفاع كردیم، اینك جزو حیثیت ملی ما ایرانیان است.

بوی پشیمانی از جنگ در موزه های زاپن به مشام می رسد

وی خاطرنشان كرد: در نگهداشت یادمان‌ها و خاطرات و آن چیزی كه از این حادثه تلخ بر دو كشور ژاپن و ایران گذشته است می‌توان مشتركاتی را بین دو كشور پیدا كرد. وقتی از برخی موزه‌های ژاپن دیدار می‌كنید می‌بینید كه بوی پشیمانی از جنگ در این موزه‌ها به مشام می‌رسد. وقتی ما از موزه گازهای جنگی در جزیره اكونوجیما دیدن كردیم متوجه شدیم كه این موزه در واقع نوعی بیان پشیمانی ژاپنی ها از عملكرد شان در جنگ جهانی دوم است.
مدیر دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری كه یكی از اعضای هیأت اعزامی موزه صلح تهران بود، گفت: این پشیمانی چیز پنهانی نبود؛ مشهود بود. در این موزه لوازمی كه با آن بمب‌های شیمیایی را می‌ساختند و بر سر طرف مقابل می‌ریختند به نمایش درآمده بود. كاركنانی كه در این جزیره بر اثر كار كردن در این كارخانه و بر اثر گاز خردل دست و پایشان تاول زده و یا از بین رفته بودند به نمایش درآمده بودند و با زبان بی‌زبانی می‌گفتند كه ما اشتباه كردیم و این هم سند اشتباه ما است.
وی افزود: البته موزه نظامی توكیو (یوشوكان) بوی پشیمانی نمی‌داد، بلكه به نوعی دفاع از عملكرد ژاپن در جنگ جهانی دوم بود. این موزه ماهیت سیاسی پیدا كرده و هر وقت یكی از مقامات بلند پایه ژاپن از این موزه دیدن می‌كند سریع سر و صداها بلند می‌شود و می‌گویند كه ژاپن دوباره به همان تمایلات نظامی‌گری گذشته خود برگشته است.

زاپنی ها نمی خواهند از واقعه هیروشیما انتقام بگیرند

بهبودی با بیان این كه ژاپنی‌ها بعد از جنگ جهانی دوم و به ویژه بعد از انفجار بمب اتمی روی هیروشیما به نتایجی رسیده‌اند، عنوان كرد: شنیده‌ام كه از قول ژاپنی‌ها می‌گویند«ما می‌بخشیم اما فراموش نمی‌كنیم.» گویی آنها نمی‌خواهند از اتفاقی كه در هیروشیما و ناكازاكی افتاده است انتقام بگیرند اما دلشان هم نمی‌خواهد آن را فراموش كنند؛ نه تنها خودشان، بلكه جهان.
وی گفت: موزه‌هایی كه در هیروشیما دیدیم به زیبایی تمام طراحی شده است و یادمان‌ها همان حادثه تلخ را بازگو می كنند. این موزه‌ها از عناصر مختلف هنری استفاده می‌كنند و عكس یكی از آنهاست. كارهای تجسمی هم انجام می‌شود. به طور مثال برای نشان دادن فاجعه سوختن انسان‌ها بر اثر حرارت بمب اتم این موضوع را تبدیل به مجسمه كرده بودند و یا از عنصر آب استفاده خوبی كردند چرا كه پس از انفجار بمب تشنگی آسیب زیادی به ساكنان منطقه زده است و بسیاری بر اثر كمبود آب جان داده‌اند.از نظر ما كه از راه دور آنها را نگاه می‌كنیم به نوعی ژاپنی‌ها در چگونگی بیان یادمان‌های جنگ‌شان به عقلانیت رسیده‌اند.
این محقق و پژوهشگر،انفجار بمب اتمی هیروشیما را حادثه بزرگی دانست و تأكید كرد: در این حادثه در یك لحظه حدود هفتاد هزار نفر از بین رفته‌اند و بیشتر از این تعداد در روزها و ماه‌های آینده كشته شدند و چنین حادثه‌ای در حال حاضر با شعاری به نام صلح تبلیغ و به سراسر جهان منتقل می‌شود.
او تصریح كرد: ژاپنی‌ها از صلح می‌گویند و به نام صلح از این فاجعه یاد می‌كنند،به این معنا كه هم پیامی انسان دوستانه به تمام دنیا می‌دهند و هم یاد آن حادثه بزرگ را هر سال تكرار می‌كنند. این یكی از نكاتی بود كه برایم جالب بود. الزاماً برای بیان نگاه و آرمان یك راه وجود ندارد؛ راه‌های مختلفی هست كه می‌توان به نسبت زمان و افرادی كه مخاطب هستنند از آن استفاده كرد.

هیچ كشوری به اندازه ایران مجروحان شیمیایی نداشته است

بهبودی با بیان اینكه بیشترین قربانیان سلاح‌های شیمیایی را كشور ایران در طول جنگ تحمیلی 8 ساله خودداشته است، اظهار كرد: هیچ كشور دیگری در این موضوع با ما برابری نمی‌كند. بمب‌ها و سلاح‌های شیمیایی جزء سلاح‌های ممنوعه است و بمب اتم كه در هیروشیما استفاده شد نیز سلاح ممنوعه است. چطور آنها می‌توانند حادثه خود را جهانی كنند و صدایشان را نه تنها از مرزها و قاره خود بلكه به ملت‌های دیگر و نسل‌های دیگر هم برسانند اما ما نتوانستیم جنایت بزرگی كه در جنگ تحمیلی صورت گرفت به بیرون از مرزهای كشور انتقال دهیم و اگر خبری هم بیرون رفته به دلیل انتقال مجروحان شیمیایی بوده كه رفته‌اند خارج از كشور تا مداوا شوند.
وی ادامه داد: درست است كه از طرف غرب برای نشنیدن و سرپوش گذاشتن روی این جنایات مقاومتی وجود دارد، اما ما باید كارهایی بكنیم و برنامه‌هایی داشته باشیم تا مظلومیت رزمندگانمان و قربانیان سلاح‌های شیمیایی در سطح جهانی دیده شود.

رسانه های غربی بر روی بدیهیات علامت سوال  می گذارند

این نویسنده انقلاب و روزنامه‌نگار جنگ تحمیلی گفت: نسل اول انقلاب در مورد مقدمات مسلّمی توافقاتی دارندو خیلی درباره آن صحبت نمی‌كنند. به طور مثال وقتی معتقدیم كه محمدرضا شاه پهلوی وابسته به غرب بودهیچ وقت در این مورد صحبت نمی‌كنیم و به عنوان یك امر بدیهی برای ما تلقی می‌شود، و یا زمانی كه می‌دانیم صدام جنگ 8 ساله را بر ما تحمیل كرده و كشورهای بزرگ پشت سر او بوده‌اند با هم خیلی در این مورد صحبت نمی‌كنیم. ولی رسانه‌های غربی بر روی نكات بدیهی و مشتركاتمان كه نتوانسته‌ایم به نسل بعدی اطلاع دهیم علامت سؤال بزرگی می‌گذارند و با شیوه‌ای حرفه‌ای در بدیهیات تاریخ اخیر كشورمان ابهام ایجاد می‌كنند و در بخشی از اذهان و دل‌های جامعه تأثیر می‌گذارند. بنابراین می‌بینید كه كارمان دوچندان مشكل است. هم باید حقایق را با زبان و نگاه درست به نسل پسین برسانیم، و هم این حقایق را به مردم جهان.

مسائل فرهنگی و ادبی كشور با سیاست گره خورده است

بهبودی با تأكید بر اینكه می‌توان از تجربه ژاپن در جهانی كردن حادثه هیروشما استفاده زیادی كرد، گفت: مسائل فرهنگی و ادبی كشورمان مانند بسیاری از مسائل دیگر با امور سیاسی گره خورده و تا زمانی كه هر كدام از اینها حوزه مستقلی پیدا نكند و قابل تفكیك نشود، كار مؤثری انجام نمی‌گردد. منظور از پیدا كردن حوزه مستقل این نیست كه نگاه‌مان در فرهنگ و ادبیات به دور از منافع ملی باشد، بلكه تصمیم‌گیری در هر یك از حوزه‌های سیاست، فرهنگ و ادبیات ملاحظات خاص خود را دارد. ما این ملاحظات را معمولاً با هم همسان و یكسو می‌پنداریم و فكر می‌كنیم اگر شیوه نگاه و روش كارمان را در حوزه ادبیات و فرهنگ تغییربدهیم بلافاصله به خطوط قرمز و باورهای سیاسی‌مان لطمه وارد می‌شود. باید بپذیریم كه كوشش‌های فرهنگی و ادبی نه روی پوست، بلكه در لایه‌های زیرین جامعه باید شكل گیرد.
وی افزود: تا وقتی این حوزه‌ها از هم تفكیك نشود امكان استفاده از این تجربیات كم است.ژاپنی‌ها روش‌های غیرمستقیمی را پیش گرفته و موفق هم بوده‌اند. از یكی از دوستان شنیدم كه می‌گفت ژاپنی‌ها ترجیح دادند به جای اینكه رو در روی غول بایستند سوار غول شوند!ما در حال حاضر رو در روی غول هستیم و هزینه‌هایش را هم پرداخت می‌كنیم. می‌شود آموخت و تجربه‌های دیگران را به كار گرفت. البته من سیاستمدار نیستم و نمی‌توانم اظهار عقیده سیاسی كنم ولی حفظ مصالح ملی به گمانم راه‌هایی دارد، نه یك راه.

نیازی به جهانی كردن مفاهیمی همچون شهید، جانباز و ... نیست

مدیر دفتر ادبیات انقلاب اسلامی درباره چگونگی جهانی كردن مفاهیمی همچون شهید، جانباز و دفاع مقدس، گفت: شاید ضرورتی نداشته باشد كه به همه دنیا بگوییم كه چون ما اعتقاد داریم وقتی كسی شهید می‌شود زنده است و نزد خداوند از روزی بهره‌مند است و ما او را مقدس می‌پنداریم و این نوع آدم‌ها در جنگ تحمیلی ما بوده‌اند؛ بنابراین جنگ ما مقدس است. ضرورتی ندارد این را بگوییم، آنها هم مجبور نیستند باور كنند. اما چیزی كه بین همه انسان‌ها مشترك است، دفاع است، هر كسی كه در برابر هر تجاوزی از خاك و عقیده‌اش دفاع كند مقدس است و این موضوع مشترك بین همه آدم‌ها است و اگر روی این موضوع بایستیم و با بیان درست بگوییم و بنویسیم كفایت می‌كند. مسئله شهادت و امور مذهبی كه بار اصلی جنگ ما را به دوش می‌كشید و باعث می‌شد كه دفاع ما یك دفاع جانانه و همه گیر و داوطلبانه شود می‌تواند برای خودمان عزیز باشد؛ استفاده و لذتش را هم می‌بریم. بلكه برای هم‌مسلكان ما در منطقه یك تجربه است، اما برای بسیاری از مردم جهان شاید كاربری نداشته باشد.

در تولید آثار مكتوب جنگ از ژاپن جلوتر هستیم

بهبودی همچنین با اشاره به این كه از كشور ژاپن در تولید آثار مكتوب درباره جنگ جلوتر هستیم، گفت: این نظر ممكن است اشتباه باشد، اما شواهد اولیه و پرسش و پاسخی كه با برخی از مسئولان آنجا داشتیم نشان می‌دهد آن اهتمامی كه ایرانی‌ها برای نگهداشت یاد و خاطره جنگ تحمیلی در شكل مكتوب انجام داده‌اند در نزد آنها وجود ندارد. ما در این مورد خیلی پیشرفته هستیم و در این زمینه حرف اول را در كشورمان با خاطرات می‌زنیم، آن هم در رشته‌های مختلف، خاطرات رزمندگان، آزادگان و اسرای عراقی و بعد هم در حیطه ادبیات، چه در داستان و چه در شعر. من در آنجا چنین چیزی ندیدم. آنها نگرانی‌شان بیشتر بر روی عدم امكان انتقال سینه به سینه یادهای آن زمان است.
وی گفت: تاریخ و ادبیات برای نگهداشت یادمان جنگ در بیان ژاپنی‌ها و مسئولان فرهنگی‌شان مفقود بود و خیلی تعجب می‌كردم كه چرا از این عناصر فرهنگی دستیاب و همه‌گیر انسانی و جهانی برای پاسداشت رخدادهای جنگ‌شان استفاده نمی‌كنند. به نظر می‌رسید در شبكه‌های مجازی برای پاسداشت و نگهداشت یادمان‌هایشان خیلی بیشتر از عرصه مكتوب تلاش كرده‌اند. با وجود این توانسته‌اند خاطره فاجعه هیروشیما را به شكلی جهانی حفظ كنند.

منبع: پایگاه خبری تحلیلی حوزه هنری


 
  
نام

پست الكترونيك
نظر شما
کد امنیتی

 

 

       تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.