كارشناس مباحث تاريخ سياسي، منتقد و پژوهشگر حوزه اسناد با اشاره به اين كه در تاريخ‌نگاري درباره شخصيت‌ها، تك‌نگاري امكان دارد، اما به معناي اتمام گفت‌وگو درباره آنها نيست، اظهار كرد: با گذشت زمان و تكميل حلقه‌هاي مفقود تاريخ نيازمند بازگشت به گذشته و تكميل گفته‌هاي تاريخي هستيم.
قاسم تبريزي، رييس كتابخانه تخصصي انقلاب اسلامي كتابخانه مجلس شوراي اسلامي، در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)عنوان كرد: اكنون به عنوان مورخ درباره شخصيت‌هايي كه فوت كرده‌اند، شهيد شده‌اند يا هر يك از رجال سياسي كه به تعبيري پرونده آنان بسته شده ، مي‌توانيم در آن مقطع زماني كه زندگي كرده‌اند، اظهارنظر كنيم، اما درباره جريان‌هايي كه هنوز هم ادامه دارند؛ نظير نهضت آزادي نمي‌توانيم بحث كنيم.
وي افزود: بر اين اساس، در تاريخ‌نگاري درباره شخصيت‌ها، تك‌نگاري امكان دارد، اما به معناي تمام شدن آن مطلب يا موضوع گفت‌وگو درباره وي نيست. ممكن است اكنون درباره عبدالكريم سنجابي، رهبر جبهه ملي، نظري بدهيم، اما با انتشار مجموعه آثار و اطلاعات ديگر يا تكميلي درباره او، امكان دارد نياز به تكميل بحث قبلي‌مان وجود داشته باشد و اگر تك نگاري‌هايي نوشته شده باشند، نياز به ويرايش‌هاي محتوايي پيدا كنند.
كارشناس مباحث تاريخ نگاري و منتقد آثار گفت: موضوع ديگري كه در تاريخ‌نگاري‌ها و تك‌نگاري‌هاي سياسي تاثير دارد، جريانات سياسي روز است. تغيير و تحولي كه برخي رجال سياسي در مواضع خود دارند، موجب بازگشت به گذشته و تكميل مطالب قبلي مي‌شود. در آرا، تصميمات و رفتار برخي از شخصيت‌ها تغييراتي در طول زمان مشاهده مي‌شود.
تبريزي ادامه داد: به عنوان نمونه، جلال آل احمد سال 1320 طلبه است و سال 1323 توده‌اي مي‌شود. او از حزب توده در 1326 بيرون مي‌آيد. 1334 سوسياليست، از احزاب در جريانات چپ منفك مي‌شود(1336) و سال 1343 به مكه مي‌رود، 1348 هم از دنيا مي‌رود. تفكر اين طلبه اينجا در زمان توده‌اي شدن و باز به اسلام بازگشتن يك تغيير است. خود او نيز در نوشته‌هايش خود را نقد مي‌كند و مي‌گويد «اشتباه كردم، فكر كردم حزب توده مستقل است. فكر مي‌كرديم براي استقلال مبارزه مي‌كنيم. بعد ديديم كه تانك‌هاي روس از ما دفاع مي‌كنند.» اين مطالب تغيير ايدئولوژي را نشان مي‌دهد.
پژوهشگر مسايل سياسي و تاريخ معاصر با تاكيد بر اين كه «آنچه در رجال‌نويسي از يك مورخ مسلمان انتظار مي‌رود، داشتن تقوا در بيان و نوشتن است» اظهار كرد: با دروغ گفتن نه اسلام را مي‌توان تبليغ كرد و نه به اسلام و مسلمين خدمت كرد و نه چيزي روشن مي‌شود. آنچه كه اسلام را گسترش مي‌دهد، تقوا و پاكي در گفتار، نوشتار، قضاوت، در اظهارنظر و صادق بودن است. اين مطلب به اين معنا نيست كه تنها درباره اشخاص دروغ نگوييم، تحريف ننويسيم و وارونه نشان ندهيم، بلكه اگر دشمن را ترسيم مي‌كنيم نيز آن‌گونه كه هست و آن‌گونه كه مدرك و سند داريم، بايد از او بنويسيم، اگر درباره دشمن اين‌گونه باشيم، در برابر دوست ديگر موضع‌مان مشخص است.
رييس كتابخانه تخصصي انقلاب اسلامي كتابخانه مجلس شوراي اسلامي با تاكيد بر اين كه در تاريخ‌نويسي نبايد اغراق كنيم يا كار ديگران را به خود نسبت دهيم، يادآور شد: در ايران تنها مقام رهبريت را مي‌توان مجزا كرد كه نقش مديريت اين جمع را برعهده دارد و راه را نشان مي‌دهد، رسالت و هدف برايشان تعيين مي‌كند. درباره ساير افراد اين امكان وجود دارد كه با گذشت زمان آرا و مشي آنها تغيير كند و نياز به بازنويسي آرا و احوال آنها داشته باشيم.
نویسنده: سميرا سرخان زاده
منبع: منبع: خبرگزاری کتاب ايران (IBNA)
