|
شماره 151 «كتاب ماه تاريخ و جغرافيا»
 |
سردبير این ماهنامه تخصصي، اطلاع رساني، نقد و بررسي كتاب، حبيب‌اله اسماعيلي، معاون سردبیر و ویراستار، منیر قادری و دبیر اجرایی آن علی ططری است. این ماهنامه با صاحب امتيازي موسسه خانه كتاب و مانند شماره های پیشین به همراه لوح فشرده، در دسترس علاقه‌مندان مباحث تاريخي و جغرافيايي قرار گرفته است.
موضوع کلی این شماره از کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، تاريخ آل بويه و مسايل اجتماعي، سياسي و فرهنگي آن دوره و مطالبی در حوزه تاريخ است؛ سرسخن، کتاب شناسی آل بویه، شهرری در دوزه آل بویه، دیلمان در تاریخ، فرا آمدن و فرو آمدن، نقد کتاب دیلمیان و امیران فولادوند، نقد كتاب «خاطرات پير روشن ضمير (فارس از مشروطه تا پهلوي)»، مورخان فراموش شده و معرفی کتاب ها و چند مجله تخصصي در حوزه تاريخ و جغرافيا، در شماره 151 «كتاب ماه تاريخ و جغرافيا» فراهم آمده است.
سرسخن این شماره را دكتر حسين مفتخري، دانشيار دانشگاه تربيت معلم با عنوان «باز هم آل بويه» نوشته است. قسمت هایی از در یادداشت او در ادامه می آید:
دولت آل بویه از نظر قدرت و وسع قلمرو و بالاخص شکوفایی فرهنگی و تأثیر آن بر فرهنگ ایرانی- اسلامی در ادوار بعدی، از مهم ترین حکومت های ایران بعد از اسلام است. آل بویه اگرنه به اندازه صفویان ولی مقدم بر آنان در شکل گیری هویت ایرانی بعد از اسلام سهیم بوده و در پیوند دادن اندیشه های ملک داری ایرانی– اسلامی و بردباری مذهبی و ترویج خردگرایی (شیعی- معتزله) ایفای نقش کرده اند.
بدون شک یکی از سه دوره ی «فرصت» تاریخی برای شیعه همین دوره است. در همین عصر است که به لحاظ وجود فضای نسبتاً باز فرهنگی، تضارب افکار و آرا موجب رشد و باروری فقه و کلام شیعی شد.
دکتر مفتخری در جای دیگر نوشته است:
در دوره نخست آل بویه برای اولین بار در تاریخ اسلام سلسله شیعی بر پایگاه اهل تسنن و دارالخلافه تسلط یافت و خلیفه به فرمانی قناعت کرد و خلفا را جز لوا و منشور فرستادن و خلعت دادن و پاسخ پادشاهان اطراف کاری نماند.
جریان های عقل گرا با ظهور آل بویه حیاتی دوباره یافتند و نفوذ فکری و سیاسی خود را در دربار آل بویه گسترش دادند تا آنجا که قرن چهارم هجری را می توان عصر احیای خرد گرایی معتزلی- شیعی در مقابل جریان شریعت گرای حنابله و اهل حدیث نامید.
او به طورکلی در یادداشت خود ، تاكيد مي‌كند كه آل بويه هنوز هم مساله ماست نه فقط از ديد تاريخي، «بلكه از جهت مسايلي كه هنوز هم با آن سروكار داريم و گذشته‌اي كه تا به امروز استمرار و تجديد حيات يافته است». اين مسايل با هويت تاريخي امروز ما ايرانيان پيوند دارد.
| 
