سازمان آمریکایی غیرانتفاعی Small Beans (لوبیاهای کوچک) طرحی را با نام شهروند بایگان برای گردآوری تاریخ شفاهی در کشورهای آفریقایی کنیا و تانزانیا در دست اجرا دارد و با کمک دیگر سازمان ها و مراکز دانشگاهی برای اجرای این طرح از یک فناوری خاص بهره می گیرد.
فصلنامه تاریخ شفاهی در شماره بهار سال 2012 خود به نقل از «شان هونز» (Sean Hewens) در مورد این طرح و فناوری به کار رفته در آن می نویسد، «گرچه فناوری باید موجب سهولت کارها شود، اما ابزارهایی که یک شهروند بایگان برای گردآوری تاریخ شفاهی در روستاهای فاقد برق بدان ها نیاز دارد، گران قیمت و پیچیده اند و نمی توان به ادامه کارایی آن ها امید بست.»
هونزمی گوید: «با این حال، یکی از داوطلبان سازمان Small Beans به نام ویلیام جانسون، طرحی ارائه کرد تا یک برنامه کاربردی برای تلفن های همراه هوشمند ساخته شود و تمام ابزارهایی که یک شهروند بایگان برای گردآوری تاریخ شفاهی به آن ها نیاز دارد، از جمله دوربین عکاسی، وسیله ضبط صوت، دوربین فیلمبرداری باتری و نیز ابزار لازم برای شارژ باطری ها را در اختیار او قرار دهد. این چنین شد که برنامه کاربردی اندرویدی Small beans ساخته شد.»
بنیانگذار Small beans در ادامه می گوید: «کار طراحی و رمزگذاری این برنامه ماه ها به طول انجامید اما بالاخره کار ساخت نخستین نسخه برنامه کاربردی اندرویدی Small beans در ماه آوریل سال 2011 میلادی به پایان رسید.»
هونز می گوید: «این برنامه شگفت انگیز بود هرچند چندان ثباتی نداشت. این بود که ما، پس از یک وقفه کوتاه، تیم اندروید خود را دوباره تشکیل داده ایم و سرگرم کار هستیم تا برای بهار سال 2012 یک نسخه کارآمد از این اپ (application; app) یا برنامه کاربردی تهیه کنیم.»
او در مورد این برنامه کاربردی می گوید: «کاربر با استفاده از این اپ می تواند گفتگوهای مربوط به تاریخ شفاهی را ضبط کند، عکس و فیلم بگیرد و پس از آن همه اطلاعات را روی رایانه بریزد و برای هرکدام از گفتگوها و موضوعات مناسبتی فولدر جداگانه ای ایجاد کند. این برنامه طوری طراحی شده است که می توان آن را روی هر تلفن همراه هوشمند اندرویدی که روز به روز شمار آن ها در کشورهای در حال توسعه زیادتر می شود، نصب کرد. هدف ما این است تا دامنه دسترسی به این اپ را هرچه امکان دارد گسترده تر کنیم.»
بنا به گفته هونز، سازمان غیر انتفاعی Small Beans با کمک گروه ها و مراکز مختلف، از جمله گروه مشارکتی نیوتن – تانزانیا، موزه طراحی بوستون، شرکت های سامسونیت و ام اس آی، دانشگاه دارالسلام و دانشجویان موسسه فناوری ماساچوست (ام آی تی) سرگرم ساخت و تجهیز یک لابراتوار رایانه ای جدید در شهر کوآلای تانزانیا است.
او می گوید، فکر ایجاد چنین لابراتواری که به اختصار ESCARGO نام گرفته از این جا ناشی شده که هیچ لابراتوار رایانه ای نمی تواند بدون بهره مندی از شیوه هایی برای تولید درآمد و به مصرف رساندن این درآمد برای پرداخت دستمزد معلم های رایانه، هزینه اینترنت و تعمیر رایانه ها به پایداری واقعی دست یابد.
ESCARGO به اختصار به معنای تولید درآمد از راه افزایش ظرفیت استفاده از نور خورشید به عنوان یک منبع انرژی است.
در طرح ESCARGO مشکل تامین درآمد و هزینه ها از طریق کنار هم قراردادن یک لابراتوار رایانه ای و یک مرکز اجاره باتری حل می شود؛ به این صورت که با استفاده از صفحه های سلول های خورشیدی بیشتر که آن ها را روی سقف خانه ها نصب کرده اند، باتری ها شارژ می شوند و این باتری ها به نوبه خود در ازای مبلغ اندکی در اختیار مردم و اعضای گروه قرار می گیرند.
این باتری ها هم انرژی تجدید پذیر پاکی را در اختیار روستا قرار می دهند و هم پول حاصل از اجاره آن ها را می توان صرف هزینه های مربوط به اداره و گرداندن لابراتوار رایانه کرد.
هونز در مورد سامانه ESCARGO می گوید: «طراحان شرکت سامسونیت و موزه طراحی بوستون تقریبا کار ساخت نمونه ای از این سامانه را به پایان رسانده اند. علاوه بر این، شرکت رایانه ای ام اس آی هم با سخاوتمندی لپ تاپ های کم مصرف و دانش فنی لازم برای برپا کردن لابراتوار ESCARGO را در اختیار ما قرار داده است.»
برای بهره مندی از اطلاعات بیشتر در زمینه طرح شهروند بایگان Small Beans به این نشانی اینترنتی سر بزنید:
http://smallbean.org/cap
ترجمه: رضا بهار
منبع: نشریه تاریخ شفاهی Oral History، انجمن تاریخ شفاهی انگلستانOHA، صفحه 26
