شماره 33 (تابستان 1390) ویژه‌نامه بحرین است و انتشار این مجموعه مقالات احتمالا بدون در نظر گرفتن اوضاع سیاسی امروز بحرین نبوده است. در این شماره، 13 مقاله همراه با مقدمه و سندهای بدون شرح، گرد آمده‌اند. در این شماره می‌خوانیم:

• خیزش مردم بحرین در سال 1302 خورشیدی/ محمدعلی بهمنی قاجار
• گزارش اجمالی روند جدایی بحرین از ایران در مطبوعات/ نیلوفر كسری
• نقش استعمار انگلیس در جدایی بحرین از ایران/ دكتر قربانعلی كناررودی
• بررسی تاریخی كهنترین پیوندهای ایران و بحرین/ دكتر محمدجعفر چمنكار
• بحرین در مطبوعات مشروطه ( 1325 - 1322 ق)/ آزیتا لقائی
• بررسی سوابق تاریخی و ریشه های قیام های مردمی در بحرین/ محمد فاتحی
• بررسی عملكرد مدرسه اتحاد ملی ایرانیان در بحرین درفاصله سال های 1347 - 1335 ه ش بر پایه اسناد ساواك/ نوشین صباغیان
• چالش ایران و انگلستان بر سر حاكمیت بر بحرین/ سمانه بایرامی
• استعمار انگلیس و جدایی بحرین از ایران/ ابوذر خسروی - علی اكبر علیمردانی
• انگلستان و جدایی بحرین از ایران/ شهره و شیوا جلا لپور
• تحلیل دیپلماسی استعماری انگلیس در جدایی پیوندهای بحرین و ایران / محسن مؤمنی- سارا زمان نژاد
• جدایی بحرین از ایران؛ نفع ایران یا انگلیس؟/ گلنار كرنوكر

شماره 34 (پاییز 1390) نیز با 6 مقاله، مقدمه و سندهای بدون شرح به موضوع‌های زیر پرداخته است:

• مبادلات و مناسبات اقتصادی ایران و اسرائیل/ محمدتقی تقی‌پور
• واقعه الجهاد/ قیام عشایر عرب خوزستان علیه انگلیس در جنگ جهانی اول/ محمد(عبدلله) طرفاوی
• سیری در انتخابات مجلس پنجم شورای ملی/ نیلگون دریایی
• سفرنامه محمد ثابت مصری به ایران
• علل شکست قیام ضد استعماری شیخ محمد خیابانی/ دکتر مرتضی دهقان‌نژاد – غفار
• عبداللهی
• توطئه‌های سفارت انگلیس و مسئله قطع رابطه در دولت دکتر مصدق/ محمد چگینی

شماره 35 (زمستان 1390)، 10 مقاله  و اسناد بدون شرح دارد. در مقدمه این شماره آمده است:

«اگر تاریخ را یکی از نامهربان‌ترین رشته‌های علوم انسانی بدانیم، گمان درستی برده‌ایم، چرا که همه فرآیندهای نهفته در علم تاریخ، رسیدن به حقیقت است؛ و از آنجا که حقیقت همواره شیرین کام نیست، دستآوردهای این علم را نمی‌توان رئوف و مهربان دانست. اصطلاح «حقیقت، تلخ است» کهدر محاورات کاربرد دارد، از ویژگی‌های بارز تاریخ به شمار می رود. تاریخ نه خوش‌آمد محض است و نه بدآمد صرف؛ ...»

مقالات این شماره عبارتند از:

• ماجرای شیخ‌خزعل/ محمدعلی بهمنی قاجار
• حیات سیاسی و نظامی و مناسبات جعفرسلطان با انگلیس / سعید حصاری
• سازمان‌های یهودی در بریتانیا و نقش آنها در حمایت از رژیم صهیونیستی / مهسا ماه‌پیشانیان
• بررسی روایت فریدون آدمیت از نقش روحانیت در جنبش تحریم تنباكو / مرتضی مصاحب‌نیا
• مطالعه نقش سیاسی كوچك‌خان در فرآیند نهضت جنگل/ دكتر زاهد غفاری هشجین - عباس نعیمی
• روابط انگلو پارسی و تأثیر آن بر زرتشتیان ایران / جواد علیپور سیلاب - مسعود طرزمنی
• نقش رادیو فارسی زبان بی.بی.سی در شهریور 1320ش و كودتای 28 مرداد 1332ش /اعظم كاظمی – دكتر فریدون اللهیاری
• چنین كنند بزرگان / علی شمس
• ایران و انگلیس؛ از آغاز جنگ جهانی دوم تا اشغال ایران / محمد قبادی
• كشف توطئه كودتای افسران نیروی هوایی در پایگاه شهید نوژه / سمانه بایرامی

و شماره 36 (بهار 1391)، که در حال حاضر تازه‌ترین شماره این فصلنامه به شمار می‌رود، دارای اسناد و مقدمه و 8 مقاله است:

• مأموریت ناتمام هایزر / کامران غضنفری
• رئیس المجاهدین شادگان علیه‌ انگلیس و خزعل/ محمد (عبدالله) طرفاوی
• هدف ادوارد براون از سفر به ایران / عباس نصر
• نگاهی به جاسوسی انگلستان درعراق 150 سال پیش / مترجم: علی شمس
• بررسی منشأ سیاست حقوق بشر کارتر و آثار آن در ایران/ فریبا اسدی
• نگاهی به آمار، علل و زمینه‌های مهاجرت نیروی کارایرانی به قفقاز(در آستانه مشروطیت) / محرم قلی‌زاده- مقصود شهبازی
• شهید مهدی عراقی از نگاهی دیگر/ محمدحسن پورقنبر- ابراهیم سیفی
• جنگ آذربایجان در 1324 / روبرت روسو

قسمتی از سند بدون شرح که در انتهای این شماره فصلنامه مطالعات تاریخی آمده، چنین است:

«سند مورد نظر واقعه تجاوز نیروهای نظامی روسیه شوروی را به نقاط مرزی ایران گزارش می‌كند. بر اساس این سند دولت روسیه علت تجاوز خود را بازگرداندن مهاجرینی روسی عنوان كرده كه به ایران پناهنده شده بودند. اما آنگونه كه گزارشگر این گزارش مفصل آورده چنین چیزی جز بهانه نبوده است چرا كه تمام اقدامات دولت ایران بر له شوروی بوده. این فرض زمانی تقویت می‌شود كه ما بدانیم دو هزار و ششصد نفر نیروی نظامی شوروی در تاریخ 13 خرداد 1309 به روستاهای قره‌قوچ، عاشقلو، اوزان، خمارلو و برخی دیگر از روستاهای مرزی ایران تجاوز نمودند و در مسیر خود برخی اموال عمومی و روستاها را به آتش كشیده و اموال و اغنام و احشام را به غارت بردند. این نیروها همچنین تعدادی از مردم روستاهای مرزی را ربودند و به خاك شوروی منتقل كردند. كشتن و مجروح نمودن تعدادی از روستائیان و همچنین ارعاب و تهدید مردم و مسئولین محلی بخشی دیگر از اقدامات تجاوزكارانه نیروهای شوروی به هنگام ورود به خاك ایران بوده است.»

ملیحه کمال‏الدین



نام پست الكترونيك نظر شما کد امنیتی