به زودی کتابی با عنوان «پنج گفتار درباره تاریخ فرهنگی و تاریخ فرهنگی جنگ عراق و ایران» منتشر خواهد شد. این کتاب به منظور بازشناسی و معرفی دقیق رویکرد تاریخ فرهنگی، به ویژه قابلیت‌های روشی و نظری آن برای مطالعه جنگ عراق و ایران، به اهتمام فرانک جمشیدی و دکتر علی رجب‌لو تهیه و تدوین شده است.
چهار گفتار نخست این کتاب، به شیوه مصاحبه حضوری و پرسش و پاسخ مکتوب فراهم آمده است. سه گفتار آغازین (به ترتیب) می پردازند به: بررسی فرایند پیدایی و رشد رویکرد فرهنگی و دلایل اهمیت یافتن این نوع رویکرد؛ تأثیر رویکردهای انسان‌شناسانه در قوت و غنا بخشیدن به رویکرد فرهنگی به تاریخ؛ تأثیر جنبش‌های جدید اجتماعی بر تحول اندیشه اجتماعی و در نتیجه، پیدایی نظریه اجتماعی جدید.
این سه گفتار را می‌توان به مثابه مدخلی برای ورود به بحث تاریخ فرهنگی دانست. و اما گفتار چهارم کاملا معطوف به بازشناسی تاریخ فرهنگی و برشماری وجوه تفاوت آن با تاریخ فرهنگ است. مهم تر از این دو موضوع، گفتار چهارم بحث مبسوطی دارد، در خصوص این که ادراک صحیح رویکرد تاریخ فرهنگی، ابتدائاً مستلزم ایجاد چه نوع تغییرات معرفتی در منظر و رویکرد دست اندرکاران مطالعه و تحقیق جنگ است. در واقع، تأکید این گفتار بر این است که بازشناسی قابلیت‌های نظری و روش این رویکرد و کاربرد آن در مطالعه جنگ، منوط و مشروط به این است که مقدم بر هر چیز، در جهان ذهن پژوهشگران جنگ دگرگونی‌های معرفتی ژرفی رخ دهد که حاصل آن، ایجاد تغییرات اساسی در مسأله‌های پژوهشی جنگ، اهداف و ضرورت‌ها، پرسش‌ها و، احتمالاً، فرضیه‌هایی خواهد بود که پژوهش جنگ ناظر و معطوف به آنها است.
گفتار پنجم، مقاله‌ای به قلم یکی از مؤلفان کتاب- فرانک جمشیدی- است که در آن کوشیده است با بُرش دادن به تاریخ فرهنگی جنگ و تحدید دامنه گسترده آن، صرفاً به حافظه فرهنگی سوگ در جنگ عراق و ایران بپردازد. بنابراین مقاله یاد شده با ریکرد تاریخ فرهنگی صرفاً به موضوعی به نام سوگ، تمرکز یافته است.
این کتاب علاوه بر گفتارهای پنج‌گانه فوق، مشتمل بر یک پیشگفتار، مقدمه و مؤخره است که مطالعه آن را به همه علاقه‌مندان آشنایی با رویکردهای جدید مطالعاتی از جمله رویکرد تاریخ فرهنگی، توصیه و تأکید می‌شود. در پیشگفتار مفصل این کتاب، که عنوان آن «استقبال از رویکردهای جدید مطالعاتی به مثابه بخشی از برنامه تحقیقاتی جنگ» است، جمشیدی تلاش کرده است با استناد به سند نقشه جامع علمی کشور؛ اولاً، یک برنامه تحقیقاتی برای جنگ پیشنهاد کند؛ ثانیاً، نشان دهد چرا و چگونه اقبال و اعتنا به رویکردهای جدید مطالعاتی، بخشی اجتناب ناپذیر از برنامه تحقیقاتی جنگ تلقی می‌شود.
همچنین در مقدمه این کتاب، که عنوان آن «بازآفرینی و بازاندیشی؛ گرانیگاه پیدایی و رشد رویکردهای جدید مطالعاتی» نام دارد، جمشیدی طی هفت بند پیاپی به ترتیب به موضوعات زیرپرداخته است:
بررسی نقش حیاتی بازآفرینی و بازاندیشی در رشد و گسترش رویکردهای روشی و نظری جدید در جهان، چرایی و چگونگی اهمیت یافتن فرهنگ و رویکردهای فرهنگی در جهان؛ توسعه معنایی دو مفهوم «تاریخ» و «فرهنگ» در مسیر پیدایی و رشد رویکردهای فرهنگی؛ معرفی تاریخ فرهنگی به مثابه رویکردی ناظر بر تشخص یافتگی فرهنگ و گرایش مورخان به یافته‌ها و دستاوردهای رویکردهای فرهنگی؛ معرفی چشم‌اندازها و افق‌هایی که رویکرد تاریخ فرهنگی به جنگ فراروی مطالعات جنگ خواهد گشود؛ معرفی اجمالی گفتارهای پنج‌گانه و مؤخر بر کتاب؛ برشماری برخی از مهم‌ترین موضوعات فروگذاشته شده در کتاب حاضر و پیشنهاد پژوهش در خصوص آن مطالب به پژوهشگران آتی.
در مؤخره این کتاب، که به قلم دکتر علی رجب‌لو است، برای نخستین بار شیوه نظریه‌پردازی درباره مسائل و موضوعات جنگ با رویکرد تاریخ فرهنگی به اجمال بحث شده است. افزون بر این، مؤخره دربرگیرنده محورهای مهمی است که هر یک از آنها می‌تواند موضوع ده‌ها پایان‌نامه و رساله دانشگاهی با رویکرد یادشده باشد.
