هفته نامه تاريخ شفاهي
 



 
          شماره 83    |    25 مرداد 1391

   


 



راهنمای تاریخ شفاهی نیروی زمینی آمریکا(2)

صفحه نخست شماره 83

فصل دوم
آمادگی برای مصاحبه

مورخان نیروی زمینی چند نوع مصاحبه انجام می‌دهند که از روی نام هر یک می‌توان به موضوع و محتوای آنها پی برد: مانند مصاحبه زندگی‌نامه‌ای(1) (که گاهی اوقات مصاحبه دوران حرفه‌ای(2) نیز خوانده شده است)، مصاحبه موضوعی(3)، مصاحبه خروجی(4)، مصاحبه پایان خدمت و مصاحبه بعد از عملیات.(5) مصاحبه زندگی‌نامه‌ای حول محور زندگی یا دوران حرفه‌ای مصاحبه‌شونده تنظیم می‌شود. مورخان نیروی زمینی معمولاً پس از بازنشستگی فردی که مصدر خدمات دولتی قابل توجه و بلندمدتی بوده است با او چنین مصاحبه‌ای انجام می‌دهند. مصاحبه موضوعی به یک موضوع یا واقعه خاص می‌پردازد، مثلاً نقش ارتش در امدادرسانی به مصیبت‌زدگان بعد از یک طوفان ویرانگر یا تدوین و اتخاذ یک سیاست یا تصمیم خاص. مصاحبه خروجی یا پایان خدمت غالباً نزدیک به پایان مأموریت یک فرد انجام می‌شود و مسائل و تصمیمات مختص آن حرفه یا مأموریت را مورد پرسش قرار می‌دهد. مصاحبه‌های خروجی یا پایان خدمت برخلاف مصاحبه‌های موضوعی، به موضوعات و ابعاد متعددی می‌پردازند زیرا هدف‌شان ثبت گستره تجربه فرد مورد مصاحبه از منصب و جایگاه خود می‌باشد. مصاحبه‌های بعد از عملیات رزمی شباهت فراوانی به مصاحبه‌های موضوعی دارند با این تفاوت که تا اطلاعات و تصویر وقایع عملیات نظامی هنوز در ذهن و حافظه بازیگران چنین واقعه‌ای تازه و زنده است مصاحبه را انجام می‌دهند و اطلاعات دست اول را رصد و ثبت می‌نمایند.
کسانی که در صحنه نبرد حضور داشته یا کوشیده‌اند تا وقایع یک عملیات رزمی را بازآفرینی کنند به خوبی می‌دانند که سندهای رسمی قادر به روایت کل ماجرا و ارائه تصویری مبسوط از واقعه نمی‌باشند. درواقع، نظریه «داستان» واحد یکی از آن مفاهیم مسئله‌ساز است زیرا هر فردی، چه آن که در صحنه عملیات شرکت داشته یا کسی که از دور شاهد ماجرا بوده است، دیدگاه منحصربه‌فردی ارائه می‌دهد و تصویر ذهنی خاص خود را ترسیم می‌نماید. عبارت «فضای مه‌آلود جنگ»(6) یادآور دو چیز است: یکی تجارب شرکت‌کنندگان در چنین واقعه‌ای؛ و دیگری چالش‌هایی که مورخان بعد از واقعه و در جریان تدوین روایت واقعی اتفاقاتی که در صحنه افتاده است با آنها مواجه می‌شوند. به هر حال نفوذ به این فضای مه‌آلود برای گردآوری تاریخ نیروی زمینی آمریکا در خلال عملیات‌هایش و صیانت از این میراث نهایتاً وظیفه خطیر مورخ است. انجام مصاحبه با سربازان و بازیگران صحنه نبرد، عملیات‌ها و منازعات یکی از راه‌های تحقق این هدف است.
مورخان نیروی زمینی که سنگین‌ترین مسئولیت انجام مصاحبه درباره عملیات‌های نیروی زمینی را بر دوش دارند اعضای واحدهای تاریخ نظامی(7) هستند که معمولاً از سه نفر مشتمل بر یک افسر و دو درجه‌دار تشکیل شده‌اند و کارشان جستجو، تهیه و نگهداری آن دسته از مواد و مصالح تاریخی است که بتوان از آنها به عنوان زیربنای نگارش تواریخ رسمی استفاده کرد. روایت‌های دست اول از تجارب سربازان در خلال عملیات‌های نظامی در ردیف منابع تاریخی زایل‌شدنی قرار می‌گیرند و سعی واحدهای تاریخ نظامی بر این است که چنین منابعی را در اسرع وقت و پیش از محو شدن جزئیات آنها از حافظه سربازان، گردآوری کنند. مصاحبه‌های زمان جنگ با چنین کیفیتی در رده مصاحبه‌های غیر قابل جایگزین و منحصربه‌فرد جای می‌گیرند. مصاحبه‌هایی که چند ماه یا چند سال بعد از عملیات انجام می‌گیرند مانند مصاحبه‌هایی که تنها چند روز بعد از واقعه مورد نظر مورخ انجام شده‌اند قادر به بازسازی عینی احساسات و جزئیات واقعه نیستند.
نکته: مورخان صحنه رزم برای آشنایی با مباحث کامل‌تر و موضوعات مرتبط با این نوع مصاحبه‌ها و همچنین غنی شدن اطلاعاتی که در این راهنما بدست می‌آورند را به دستور رزمی 20-1 بخش عملیات‌های نظامی در صحنه نبرد ارجاع می‌دهیم.
صرفنظر از نوع مصاحبة مد نظر مورخ، باید توجه داشت که کلید انجام یک مصاحبه موفق تاریخ شفاهی در گرو آمادگی کامل است که شامل موارد زیر می‌باشد: تمرین و ممارست در مصاحبه(از جمله آشنایی با تجهیزات و دستگاه‌های مورد استفاده در این کار) و فراگیری شیوه‌های تاریخ شفاهی، گزینش افراد مناسب برای مصاحبه، آماده کردن صحنه برای مصاحبه، کسب دانش و اطلاعات لازم برای مصاحبه با یک فرد خاص، و ترسیم یک نقشه تاریخ شفاهی که مسیر حرکت و کارهای مورخ را نظم و نسق و جهت ببخشد.


انتخاب عنوان و مصاحبه‌شونده: نقشه چیست؟
همه مورخان نیروی زمینی می‌دانند و یا خیلی زود یاد می‌گیرند که همواره زمان، منابع و امکانات محدودی دارند. همه بازیگران، داستانی برای گفتن دارند، اما مورخ نمی‌تواند به سراغ تک‌تک آنها برود. در نهایت، مورخ پیش از اختصاص وقت و سرمایه به یک مصاحبه باید ببیند آیا مصاحبه‌های مد نظر او اصولاً استفاده و اهمیت قابل اعتنایی برای ارتش دارد و تناسب خوبی بین دیگر منابع و امکانات و توانایی خود او در انجام مصاحبه برقرار است یا خیر. ابزاری که به کمک آن می‌توان زمان و امکانات را با اقدام و عملِ به موقع متوازن کرد ترسیم یک نقشه جامع تاریخ شفاهی است که اولویت‌ها را مشخص نماید و حرکت مورخ را از ابتدا تا انتهای کار در مسیر و جهت مشخصی هدایت کند. همه مورخان موظف به ترسیم یک نقشه تاریخ شفاهی برای خود هستند که در آن اشخاص و موضوعات مورد علاقه، نسبت آنها با دیگر پروژه‌های تاریخی و همچنین اولویت‌های مصاحبه مشخص شده باشند. ترسیم نقشه حرکت و روشن بودن علت مصاحبه با افراد خاص به نوبه خود در افزایش آمادگی برای مصاحبه‌های مشخص تأثیر به‌سزایی دارد واز فواید بی‌نظیری در مواردی مثل پوشش عملیات‌های نظامی در صحنه نبرد که فرصت مصاحبه با بازیگران غالباً ناگهانی پیش می‌آید، برخوردار است. ترسیم نقشه تاریخ شفاهی موجب هماهنگی تحقیقات پیش‌زمینه‌ای می‌شود، خلأهای موجود در پوشش وقایع یا عملیات‌ها را مکشوف می‌سازد(که اهمیت خاصی برای مورخان صحنه نبرد دارد)، و علت انتخاب برخی افراد خاص برای مصاحبه را نیز به مورخ می‌فهماند.
نقشه تاریخ شفاهی برای اکثر مورخان، به ویژه مورخان واحدهای تاریخ نظامی، مساوی است با لزوم تهیه فهرستی از افراد مورد نظر برای مصاحبه و مشخص کردن عناوین بحث برای هر یک از مصاحبه‌شوندگان. با وجودی که این گونه فهرست‌ها معمولاً در طول زمان دچار تغییر می‌شوند، اما فرایند تهیه آنها به مورخ کمک می‌کند تا ببیند برای پروژه خود چه نوع تحقیقات پیش‌زمینه‌ای باید انجام دهد و همچنین مسیر کلی حرکت وی را سرراست و هماهنگ می‌سازد. در تحقیقات پیش‌زمینه‌ای اولیه باید چنین سؤالاتی پرسیده شود:«آیا با این فرد قبلاً مصاحبه شده است؟» و «از این فرد انتظار استخراج چه اطلاعاتی را دارم؟» بدین وسیله، وقت مورخ و تلاش‌هایش با تکرار اطلاعاتی که قبلاً درباره افراد و موضوعات مورد نظر به واسطه مصاحبه‌های دیگر تهیه شده است، تلف نمی‌شود. مورخ پس از این بررسی مقدماتی، می‌تواند برای خود مشخص کند که کدام مصاحبه‌شوندگان در ازای انرژی و وقتی که او روی پروژه مصرف می‌کند، بیشترین سود را به او خواهند رساند.
واحدهای تاریخ نظامی، طبق روال مرسوم، مأمور به خدمت در ستادهای اصلی و واحدهای بزرگ‌تر در منطقه عملیاتی می‌شوند. مطلوب‌ترین حالت این است که کامل‌ترین و جامع‌ترین گزارش‌های ممکن را از ستادها یا یگان‌ها در خلال عملیات کسب کنند، اما واقعیت این است که واحدهای تاریخ نظامی قادر نیستند به سراغ تک‌تک یگان‌ها و افراد بروند، لذا چاره‌ای ندارند جز اینکه رأساً موضوع مصاحبه و جزئیات تحقیق را تعیین کنند. این امر در مورد انتخاب افراد برای مصاحبه نیز صادق است زیرا به معنای واقعی کلمه می‌توان هزاران مصاحبه‌شوندة بالقوه را برای پروژه خود یافت. فرمانده واحد تاریخ نظامی برای انتخاب مصاحبه‌شوندگان مناسب می‌بایست به قدرت تشخیص و تجربه خود تکیه کند تا ببیند با توجه به توانایی‌های واحدش کدام وقایع و کدام افراد می‌توانند هدف پروژه او را محقق کنند. علاوه بر اینها هنگامی که قرار است کلیت تجارب یک واحد نظامی در قالب تاریخ شفاهی به ثبت برسد، حتی «گشت‌های موتوری عادی» نیز در جای خود به اندازه عملیات‌های ناگهانی و پیش‌بینی‌نشده‌ای مانند تبادل آتش طولانی‌مدت از اهمیت برخوردارند. به همان ترتیب، برای به دست آوردن تصویر کامل و ارزیابی دقیقی از رویدادها لازم است خاطرات و دیدگاه‌های طراحان عملیات‌ها و افسران ستادی کلیدی نیز ثبت شوند. بنابراین، برای اطمینان از تعیین اولویت‌ها، مشخص شدن امکانات و تهیه آنها، و پوشش کافی ریز و درشت وقایع نبرد باید به ترسیم نقشه تاریخ شفاهی نیز توجه داشته باشیم زیرا از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.

تماس با مصاحبه‌شوندگان
درخواست مصاحبه یکی از گام‌های مهم روند مصاحبه است. پس از انتخاب افراد مورد نظر برای مصاحبه با آنها تماس بگیرید و انگیزه و هدف مصاحبه را برای آنها تشریح نمایید. چنانچه امکان دارد با ارسال نامه، ایمیل یا یادداشتی به فرد مورد نظرتان از وی تقاضای مصاحبه کنید. در این نامه یا یادداشت می‌بایست مصاحبه‌کننده، سازمان یا واحد مصاحبه‌کننده، هدف از مصاحبه، محصول نهایی کار، و روند اجرای کار را معرفی و مشخص کنید. از این فرصت برای مطلع ساختن مصاحبه‌شونده‌تان از تعداد احتمالی جلسات مصاحبه و مدت‌زمان آنها، انتظارات شما از ویرایش متن پیاده‌شده و امضای یک موافقت‌نامه دسترسی استفاده کنید. ضمن اینکه زمان مناسبی برای درخواست کمک از یگان یا سازمان متبوع‌تان است تا در تهیه برنامه مصاحبه و آماده کردن شما (مورخ) وارد عمل شود. (نمونه‌ای از شیوه تماس مرکز تاریخ نظامی در ضمیمه ب ارائه شده است.)
در بسیاری موارد، به ویژه هنگامی که با مصاحبه‌شوندگان پرمشغله سر و کار داریم، پیگیری تماس‌ها برای تعیین قطعی زمان و تاریخ مصاحبه و کسب اجازه برای دسترسی به پرونده‌های دفاتر و انجام تحقیقات پیش‌زمینه‌ای ضرورت فراوانی دارد. مصرانه اما سنجیده عمل کنید و هیچ‌گاه خسته نشوید. تماس اولیه‌ای که با کم‌رغبتی پیگیری شود یا اصلاً پیگیری نشود به برگزاری جلسه مصاحبه منجر نخواهد شد. مورخ بر ارزش و اهمیت تاریخی مصاحبه خود واقف است لذا متقاعد ساختن مصاحبه‌شونده احتمالی نیز جزء وظایف اوست.
نکته: مورخان مرکز تاریخ نظامی و مورخان مستقر در واحدها در بیشتر موارد با مراجعه مستقیم و رودررو به مصاحبه‌شونده ضمن تماس با وی، زمان جلسه مصاحبه را نیز تعیین و هماهنگ می‌کنند. مورخان دائماً مجبورند خودشان را به افسران فرمانده، افسران ستادی و سربازان یگان یا ستادی که به آنجا مأمور شده‌اند، معرفی نمایند. واحد یا یگان مربوطه باید حتماً نسبت به هدف مورخ یا مرکز تاریخ نظامی توجیه شده باشد.

جلسه مصاحبه باید در زمانی برگزار شود که هیچیک از دو طرف کار به زحمت نیفتند و عوامل مخل یا مزاحم نیز در حین مصاحبه وجود نداشته باشد. قاعده عمومی این است که جلسه مصاحبه شما برای دو ساعت تنظیم شده باشد زیرا مصاحبه‌شونده یا مصاحبه‌گر پس از دو ساعت احساس خستگی نموده و کیفیت مصاحبه نیز بدین ترتیب لطمه می‌بیند. زندگی و مشغله‌های بعضی‌ها شاید برگزاری چنین جلسه‌ای را ناممکن سازد، به همین دلیل نیز لازم است تا طرفین مصاحبه چندین جلسه کوتاه‌تر را تنظیم کنند و یا به همان یک جلسه کوتاه رضایت بدهند. چنانچه مورد دوم اتفاق افتاد، از زمان جلسه منتهای استفاده را ببرید: مصاحبه حرفه‌ای غالباً مصاحبه‌شونده را به شوق می‌آورد تا به پیگیری مصاحبه در جلسات بعدی رضایت بدهد.
مورخ به محض اعلام موافقت مصاحبه‌شونده با مصاحبه باید بی‌درنگ پیش‌نویس فهرستی مشتمل بر عناوین و سؤالات مد نظر خود را تهیه کند. وی پس از نخستین تماس با مصاحبه‌شونده می‌تواند فهرست مذکور را برای وی ارسال نماید که بدین ترتیب چند هدف حاصل می‌شود: گفتگویی جدی را با مصاحبه‌شونده کلید می‌زند؛ به مصاحبه‌شونده امکان می‌دهد تا عناوین و سؤالات احتمالی را مورد بازبینی و تجزیه و تحلیل قرار دهد (و فرصتی است تا وی اصلاحات یا تغییرات پیشنهادی خود را نیز مطرح کند)؛ و به مورخ نیز بهانه معقولی می‌دهد تا بتواند تماس‌هایش را پیگیری کند. مورخ در صورت لزوم می‌تواند از این تماس‌های پیگیرانه برای تعیین روز و ساعت مصاحبه و همچنین درخواست اطلاعات و اسناد پیش‌زمینه‌ای که آمادگی وی را بیشتر می‌کند، استفاده نماید. گاهی وقت‌ها بعضی‌ها به دو دلیل پیشنهاد مصاحبه را رد می‌کنند. در یک مورد می‌گویند که تجربه‌ها و خاطرات آنها چیز ارزشمندی برای مصاحبه ندارد. مورخ در صورت مواجهه با چنین پاسخی باید انگیزه و هدف خود از مصاحبه را به مصاحبه‌شونده توضیح دهد و نوع اطلاعاتی را که امیدوار است از این مصاحبه به دست آورد و همچنین اهمیت آنها را برای او بیان کند تا وی به مصاحبه ترغیب شود. ترسیم نقشه تاریخ شفاهی پیش از آغاز برنامه به مورخ کمک می‌کند تا خود را برای مقابله با چنین واکنش‌هایی آماده سازد زیرا از قبل در مورد علت مصاحبه با چنین فردی به خوبی اندیشیده است. ارسال پیش‌نویس فهرست عناوین و سؤالات مورد نظر مورخ برای مصاحبه‌شونده می‌تواند اهمیت ضبط آراء و خاطرات او را برای ثبت در تاریخ به وی بفهماند. در صورتی که فرد مورد نظر همچنان از مصاحبه امتناع می‌ورزد، با ظرافت تمام کنار بکشید اما احتمال تلاش مجدد در زمانی دیگر را باقی بگذارید.
دومین دلیل امتناع فرد از مصاحبه این است که وی حدس می‌زند درباره وقایع و شخصیت‌های جنجالی که مایل نیست ازآنها سخن بگوید و صدایش ضبط شود، مورد سؤال قرار گیرد. تسلیم فهرست عناوین و سؤالات به مصاحبه‌شونده پیش از برگزاری مصاحبه به وی نشان می‌دهد که مورخ نقشه یا برنامه پنهانی در سر ندارد و بدین ترتیب خیالش راحت می‌شود. بد نیست به وی تأکید شود که هدف از مصاحبه چیزی نیست مگر ضبط و ثبت دیدگاه‌های خود او؛ یعنی مصاحبه نه یک جلسة بازجویی بلکه فرصتی برای اوست تا خاطرات و نظراتش را در تاریخ ثبت نماید.


تحقیقات پیش‌زمینه‌ای: تهیه فهرست عناوین و سؤالات
آمادگی کامل از عناصر اساسی و کلیدی در موفقیت مصاحبه‌ای است اطلاعات مفیدی را در اختیار مخاطب قرار می‌دهد، و لذا بهترین ابزار برای نیل به چنین هدفی تهیه فهرست عناوین و سؤالات است. مورخ برای تهیه فهرستی از سؤالات هدفمند می‌بایست تا جایی که میسر است تحقیقات چندجانبه و گسترده‌ای درباره موضوعات مشخص مصاحبه انجام دهد.
هر چه زمان و منابع زیربنایی بیشتری در اختیار مورخ قرار گیرد، کیفیت فهرست عناوین و سؤالات نیز افزایش می‌یابد. منابعی که به طور بالقوه می‌توان برای تحقیقات پیش‌زمینه‌ای به سراغ آنها رفت بی‌شمار بوده و غالباً به فرد مصاحبه‌شونده بستگی دارد. این بار نیز، ترسیم نقشه تاریخ شفاهی به مورخ کمک می‌کند تا به اقداماتش جهت و مقصد مشخصی بدهد-وی بدین ترتیب علت مصاحبه با فرد مورد نظر را می‌داند و خود را با شرایط او وفق خواهد داد. آیا فرد مورد نظر به تازگی بازنشسته شده یا مأموریت مهمی را به سرانجام رسانده است؟ آیا سرباز مذکور در واقعه مهمی حضور داشته است؟ اگر جواب مثبت است، در چه سطحی-رزمنده؟ طراح عملیات؟ ناظر؟ آیا این مصاحبه با یکی از کهنه‌سربازان جنگ جهانی دوم در خانه‌اش انجام خواهد شد یا با سربازی که در نبردی شرکت داشته و به تازگی از صحنه عملیات آمده است؟

نکته: اعضای مرکز تاریخ نظامی و مورخان مستقر در یگان‌ها لازم است به منظور درک وقایع و رویدادها و مشاهده نحوه تعامل شخصی نیروها با یکدیگر در جلسات ستادی حضور داشته باشند زیرا بدین ترتیب آمادگی بیشتری برای مصاحبه به دست می‌آورند و در شناخت و انتخاب افراد برای مصاحبه نیز خبره‌تر می‌شوند.

پاسخ به این سؤالات به مورخ کمک می‌کند تا منابع اطلاعاتی بالقوه‌ای را که می‌توان با زیر و رو کردن آنها فهرست عناوین و سؤالات را تهیه کرد، شناسایی نماید. چنین منابعی عبارتند از وب‌سایت‌ها، گزارش‌های منتشرشده، رسانه‌های خبری (مانند DOD Early Bird که بخش اخبار دفاعی در صفحه اصلی وب‌سایت نیروی زمینی است و ابزار مفیدی برای گردآوری اطلاعات از آخرین اتفاقات و رویدادها می‌باشد)، اسناد یگان‌ها یا دفاتر و بحث با دیگر افرادی که اطلاعات به‌دردبخوری درباره فرد مورد نظر برای مصاحبه یا تجاربش دارند و می‌توانند از سابقه او جویا شوند. تمام این منابع می‌توانند دست مورخ را در تحقیقات پیش‌زمینه‌ای پر کنند. مع‌ذلک، آنچه که نهایتاً هدف مصاحبه را تعیین خواهد کرد نقشه تاریخ شفاهی است؛ هدف مصاحبه نیز عناوین و سؤالات را مشخص می‌سازد و این دو عامل دست به دست هم می‌دهند و حرکت و اقدامات مورخ را در مسیر و جهت روشنی هدایت می‌کنند.

نکته: مورخ باید دفترچه یادداشتی با خود داشته باشد تا نام افرادی که باید با آنها تماس بگیرد، سؤالات یا عناوینی که قصد پرسیدن آنها را دارد، اطلاعاتی که باید بعدها به آنها رجوع کند، و منابع بالقوه اطلاعاتی را در آن بنویسد. جایی را برای یادداشت افکار و ایده‌های آنی بگذارید تا در مواردی که بدون هیچ آمادگی و برنامه‌ریزی قبلی شرایط و فرصت یک مصاحبه به‌طور ناگهانی فراهم می‌شود ذهنیت آماده‌ای برای چنین مصاحبه‌ای داشته باشید. علاوه بر اینها، اطلاعات گردآوری‌شده برای هر مصاحبه غالباً در آمادگی مورخ برای مصاحبه‌های بعدی نیز می‌توانند مفید واقع شوند.

با وجودی که سؤالات هر مصاحبه را هدف آن مصاحبه تعیین می‌کند، اما مورخ باید سؤالاتی را که اطلاعات مفیدی برای مورخان کنونی و آینده بر جای می‌گذارد، از قبل آماده کرده باشد. هنگام تهیه فهرست عناوین و سؤالات مراقب باشید تا گرفتار نگرش تک‌بعدی و محدود نشوید. مصاحبه‌گر ورزیده می‌تواند خلأها و تناقضات موجود در مصالح و منابع اولیه را پیدا نموده و سؤالاتش را به گونه‌ای طرح کند که تناقضات برایش روشن و خلأها نیز پر شوند. مصاحبه‌گر نباید در تهیه سؤال تردیدی به دل راه بدهد حتی اگر پاسخ آنها برایش از قبل روشن باشد؛ مادامی که از مصاحبه‌شونده سؤالی نپرسیده‌اید عملاً نمی‌دانید که وی چه پاسخی خواهد داد زیرا ممکن است پاسخ مصاحبه‌شونده ابعاد جدیدی از موضوع یا واقعه را روشن سازد؛ حتی اگر چنین هم نباشد، پاسخ‌های او به منزله خط‌کشی برای تشخیص صحت اطلاعات دیگری که ارائه داده است، می‌باشد.
هنگام تهیه فهرست عناوین و سؤالات لازم نیست هر سؤال ممکن و محتملی را یادداشت کنید. (اما لازم است تا در حین مصاحبه به گفته‌های مصاحبه‌شونده گوش دهید و در جایی که احساس می‌کنید مطلبی باید به طور مبسوط تشریح شود در قالب سؤالات تکمیلی از او بپرسید. یکی از بزرگ‌ترین و رایج‌ترین اشکالات مورخان شفاهی بی‌تجربه اتکاء محض به فهرست عناوین و سؤالات بدون توجه به پاسخ‌های راوی است؛ و در صحنه نبرد باعث انجام مصاحبه‌ای بی‌رمق و ضعیف خواهد شد.) مراقب باشید تا فهرست عناوین و سؤالات به مصاحبه‌شونده، تجربیات و خاطراتش بپردازد-یعنی مواردی که وی می‌تواند درباره آنها اطلاعات صحیح و دست اولی بدهد.
فهرست عناوین و سؤالات به منزله ابزاری است که مورخ با تهیه آن مجبور می‌شود خود را برای مصاحبه آماده سازد و وجودش به مصاحبه‌شونده می‌فهماند که مورخ از آمادگی خوبی برخوردار است. فهرست مذکور در خلال مصاحبه به مورخ کمک می‌کند تا سؤالات و عناوین مشخصی را به یاد بیاورد و در زمانی که بحث به بیراهه می‌رود و مورخ نمی‌داند که صحبتش را چگونه ادامه دهد برای او نوعی حاشیه امنیت نیز ایجاد می‌نماید.
با این وجود، در بعضی مصاحبه‌ها ممکن مورخ است احساس کند که آمادگی ندارد-شاید بدین دلیل که منابع اولیه به اندازه کافی در اختیارش نبوده یا بدون آنکه فرصت تحقیقات پیش‌زمینه‌ای داشته باشد به طور ناگهانی یک موقعیت مصاحبه برایش ایجاد شده است. (موقعیت دوم اصولاً در صحنه‌های عملیاتی و نبرد برای مورخ ساخته می‌شود.) او در چنین مواقعی، دست به شناسایی تاریخی در زیر آتش می‌زند و موقعیت را به تناسب امکانات موجود و توانایی‌هایش شکل می‌دهد-یعنی، سؤالاتی عمومی و آزاد می‌پرسد و به پاسخ‌های مصاحبه‌شونده گوش می‌دهد؛ سپس از دل پاسخ‌ها سؤالات جدیدی درمی‌آورد و در قالب سؤالات تکمیلی می‌پرسد و مصاحبه‌شونده را تخلیه اطلاعاتی می‌کند. در چنین شرایط و اوضاعی همین که مورخ بداند مصاحبه‌شونده‌اش کیست و چرا با او مصاحبه می‌کند برای شروع گفتگو کافی است. مورخ به محض آغاز مصاحبه باید روی اطلاعات و داستانی که مصاحبه‌شونده برای گفتن دارد تمزکر نموده و شم خود و آموزش‌هایی که قبلا‍ً دیده را نیز به میدان آورد تا سؤالاتی که کل قصه را از حافظه و ذهن مصاحبه‌شونده بیرون می‌کشد، از او بپرسد.



(1) -biographical interview
(2) -career interview
(3) -subject interview
(4) -exit interview
(5) -after-action interview
(6) -the fog of war
(7) -military history detachments (MHDs)

پایان فصل دوم
ادامه دارد...

تهیه‌کننده: استیفن جِی لافگرین
مترجم: علی فتحعلی آشتیانی



 
  
نام

پست الكترونيك
نظر شما
کد امنیتی

 

 

       تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.