هفته نامه تاريخ شفاهي
 



 
          شماره 76    |    7 تير 1391

   


 

هفتم تیر 1360؛ روزی که یک ملت شهید شد


کتاب «سهم من از چشمان او»؛ اثری از نویسنده ای که راوی کتابش شد


کتاب «شیخ المعاونین ما کجاست؟» تاریخ‏پژوهی است نه تاریخ شفاهی


کتاب «شیخ المعاونین ما کجاست؟» اثری کامل درباره تاریخ شفاهی محلی شمیرانات است


مجلد دیگری از «روزشمار 15 خرداد» به چاپ می‌رسد


مراحل خاطره نگاری شفاهی جنگ تحمیلی


جنبش دانشجویی در دو دهه‏ 1330 و 1320


جانز هاپکینز تاریخ شفاهی مطالعات سرطان را گردآوری می‏کند


طرح تاریخ شفاهی در هانوور اجرا می‏شود


طرح تاریخ شفاهی «مردم بزرگ، حکایت‏های بزرگ» جایزه گرفت


حفظ «سرگذشت‏های گوناگون» سربازان بازگشته از عراق و افغانستان


ثبت تاریخ امروز برای آینده


 



هفتم تیر 1360؛ روزی که یک ملت شهید شد

صفحه نخست شماره 76

تابستان سال1360 را می‌توان خونین‌ترین سال برای جمهوری اسلامی ایران از نظر شهادت مقامات عالی‌رتبه نظام دانست.
در این سال فقط در دو انفجار هفتم تیر و هشتم شهریور که توسط منافقین انجام شد، رئیس جمهور (محمدعلی رجایی)، نخست‏وزیر (محمدجواد باهنر)، رئیس دیوان عالی کشور (آیت‌الله بهشتی)، چهار وزیر و مشاور وزیر، 27 نماینده مجلس شورای اسلامی و... به شهادت رسیدند. یعنی منافقین تمامی قوای (مجریه، مقننه و قضاییه) را هدف قرار دادند.

در این بین گسترده‌ترین جنایت مربوط به شامگاه هفتم تیر1360 بود. یک روز پیش از این جنایت تروریستی در ششم تیرماه سال 1360 جواد قدیری یكی از عوامل سازمان منافقین (مجاهدین) در مسجد اباذر تهران با بمب‏گذاری در ضبط‏صوت مقابل حجت‌الاسلام سیدعلی خامنه‌ای به او سوء قصد نمود كه البته این ترور نافرجام ماند.

روز بعد یعنی در شب هفتم تیر در حالی که مردم تهران پس از یک روز فعالیت به خانه‌هایشان بازگشته بودند، با صدای انفجاری شدید به خیابان‏ها ریختند. این انفجار کار دشمن خارجی ایران (رژیم صدام) نبود، بلکه کار دشمن داخلی (منافقین) بود. منافقین هفت روز پس از اعلام استراتژی جنگ مسلحانه‌ علیه جمهوری اسلامی و شش روز پس از عزل ابوالحسن بنی‌صدر از ریاست جمهوری دست به این انفجار خونین زدند.

در ساعت 21 هفتم تیر1360 آیت‌الله بهشتی در اجلاس دفتر مرکزی جمهوری اسلامی همراه با جمعی از مقامات دولتی، معاونان وزارتخانه‌ها و نمایندگان مجلس شورای اسلامی در حال تبادل نظر با یکدیگر در زمینه مشکلات کشور بودند، دقایقی پس از شروع جلسه در اثر انفجار بمبی قوی، تمامی سقف ساختمان فروریخت. این بمب توسط عامل نفوذی منافقین (محمدرضا کلاهی) در حزب جمهوری اسلامی در سرچشمه تهران کار گذاشته شده بود.
در این انفجار شدید، که تهران را به لرزه درآورد، علاوه بر آیت‌اللّه‏ دكتر سیدمحمد حسینی بهشتی، 72 نفر از حاضران در جلسه شهید شدند؛

1ـ دکتر حسن عباسپور (وزیر نیرو)
2ـ دکتر محمدعلی فیاض ‌بخش (وزیر مشاور بهزیستی)
3ـ دکتر محمود قندی (وزیر پست و تلگراف و تلفن)
4ـ مهندس موسی کلانتری (وزیر راه و ترابری)
5ـ حجت‌الاسلام سیدمحمدتقی حسینی طباطبائی (نماینده مجلس شورای اسلامی از زابل)
6ـ رحمان استکی (نماینده مجلس شورای اسلامی ازشهر کرد)
7ـ دکتر سید رضا پاک‌نژاد (نماینده مجلس شورای اسلامی از یزد)
8 ـ علیرضا چراغ‌زاده دزفولی (نماینده مجلس شورای اسلامی از رامهرمز)
9ـ دکتر سیدمحمدباقر حسینی لواسانی (نماینده مجلس شورای اسلامی از تهران)
10ـ دکتر شمس‌الدین حسینی نائینی (نماینده مجلس شورای اسلامی از نائین)
11ـ حجت الاسلام غلامحسین حقانی (نماینده مجلس شورای اسلامی از بندرعباس)
12ـ حجت‌الاسلام محمدعلی حیدری (نماینده مجلس شورای اسلامی از نهاوند)
13ـ عباس حیدری (نماینده مجلس شورای اسلامی از بوشهر)
14ـ حجت‌الاسلام دکتر غلامرضا دانش آشتیانی (نماینده مجلس شورای اسلامی از تفرش و آشتیان)
15ـ حجت‌الاسلام سیدمحمد کاظم دانش (نماینده مجلس شورای اسلامی از شوش و اندیمشک)
16ـ علی اکبر دهقان (نماینده مجلس شورای اسلامی از تربت‌جام)
17ـ دکتر سید عبدالحمید دیالمه (نماینده مجلس شورای اسلامی از مشهد)
18ـ حجت‌الاسلام سید فخرالدین رحیمی (نماینده مجلس شورای اسلامی از ملاوی لرستان)
19ـ سیدمحمد جواد شرافت (نماینده مجلس شورای اسلامی از شوشتر)
20ـ میر بهزاد شهریاری (نماینده مجلس شورای اسلامی از رودباران)
21ـ حجت‌الاسلام محمدحسین صادقی (نماینده مجلس شورای اسلامی از درود و ازنا)
22ـ حجت‌الاسلام دکتر قاسم صادقی (نماینده مجلس شورای اسلامی از مشهد)
23ـ حجت‌الاسلام سیدنورالدین طباطبائی‌نژاد (نماینده مجلس شورای اسلامی از اردستان)
24ـ حجت‌الاسلام محمدحسن طبی (نماینده مجلس شورای اسلامی از اسفراین)
25ـ سیف‌الله عبدالکریمی کومله (نماینده مجلس شورای اسلامی از لنگرود)
26ـ حجت‌الاسلام عبدالوهاب قاسمی (نماینده مجلس شورای اسلامی از ساری)
27ـ حجت‌الاسلام عمادالدین کریمی بیژنی‌نژاد (نماینده مجلس شورای اسلامی از نوشهر)
28ـ حجت‌الاسلام محمدعلی منتظری (نماینده مجلس شورای اسلامی از نجف‌آباد)
29ـ عباسعلی ناطق نوری (نماینده مجلس شورای اسلامی از نور)
30ـ مهدی نصیری لاری (نماینده مجلس شورای اسلامی از لارستان)
31ـ حجت‌الاسلام علی هاشمی سنجانی (نماینده مجلس شورای اسلامی از اراک) [هفتاد ساله مسن‌ترین شهید]
32ـ دکتر جواد اسدالله‌زاده (معاون بازرگانی خارجی وزارت بازرگانی)
33ـ مهندس علی محمد مجیدی (مشاور عمران وزارت کشور)
34ـ مهندس محمود تفویضی زواره (معاون وزارت راه و ترابری)
35ـ غلامعلی معتمدی (معاون رفاه و تعاون وزارت کار)
36ـ محمدصادق اسلامی (معاون پارلمانی وزارت بازرگانی)
37ـ دکتر مهدی امین‌زاده (معاون بازرگانی داخلی وزارت بازرگانی)
38ـ حبیب‌الله مالکی (فرماندار ایرانشهر)
39ـ دکتر هاشم معیری (معاون امور درمانی وزارت اطلاعات)
40ـ ایرج شهسواری (معاون وزارت آموزش و پرورش)
41ـ عباس شاهوی (معاون وزارت بازرگانی)
42ـ حسن عضدی (معاون وزارت فرهنگ و آموزش عالی)
43ـ علی اکبر فلاح شورشانی (معاون اداری مالی وزارت آموزش و پرورش)
44ـ حبیب‌الله مهمانچی (معاون امور پارلمانی و هماهنگی وزارت کار)
45ـ سیدکاظم موسوی (معاون وزارت آموزش و پرورش)
46ـ محسن مولائی (مسئول دفتر منطقه 8 حزب جمهوری اسلامی)
47ـ محمد پورولی (مسئول بخش دانش‌آموزی حزب جمهوری اسلامی)
48ـ رضا ترابی (مسئول تبلیغات شاخه دانشجوئی حزب جمهوری اسلامی)
49ـ دکتر سید محمد پاک‌نژاد (عضو هیأت مدیره مرکز چوب و کاغذ و رابط وزارت بازرگانی)
50ـ حسن بخشایش (عضو حزب جمهوری اسلامی و مسئول دفتر جهاد سازندگی تبریز)
51ـ محمود بالاگر (مسئول واحد سمعی و بصری حزب جمهوری اسلامی)
52ـ حبیب‌الله مهدی‌زاده (عضو حزب جمهوری اسلامی)
53ـ مهندس محمد رواقی (مدیر عامل شرکت فرش)
54ـ حسن اجاره‌دار (عضو شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی و سردبیر عروه‌الوثقی)
55ـ عباس ابراهیمیان (عضو روابط عمومی و واحد شهرستانهای حزب جمهوری اسلامی)
56ـ محمد خوش‌زبان (مسئول انتظامات نماز جمعه تهران) [نوزده ساله جوان‌ترین شهید]
57ـ حجت‌الاسلام علی اکبر اژه‌ای (عضو دفتر سیاسی حزب جمهوری اسلامی)
58ـ مهندس حسین اکبری (مدیر عامل بانک کشاورزی)
59ـ علی درخشان (مسئول امور مالی حزب جمهوری اسلامی)
60ـ سیدمحمد موسوی‌فر (عضو حزب جمهوری اسلامی)
61ـ عباس ارشاد (معاون دفتر آموزش سازمان بهزیستی)
62ـ علی ‌اصغر آقا زمانی (عضو حزب جمهوری اسلامی)
63ـ مهندس مهدی حاجیان مقدم (مسئول آموزش واحد مهندسین حزب جمهوری اسلامی)
64ـ جواد سرافراز (عضو شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی)
65ـ حجت‌الاسلام حسین سعادتی (مسئول آموزش شهرستانهای حزب جمهوری اسلامی)
66ـ جواد مالکی (عضو شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی)
67ـ عبدالحسین اکبری مازندرانی (عضو هئیت پنج نفره کشاورزی منطقه مازندران)
68ـ مهندس هادی امینی (عضو واحد مهندسین حزب مهندسین اسلامی)
69ـ مهندس توحید رزمجومین (عضو هیأت مدیره گروه صنعتی ملی)
70ـ علی اکبر سلیمی جهرمی (دبیر کل سازمان امور اداری و استخدامی)
71ـ جواد سرحدی (مدیر عامل سازمان تعاون مصرف شهر و روستا)
72ـ حسن محمدعینی (عضو حزب جمهوری اسلامی)*

 دو روز بعد، در نهم تیر، در میان اندوه شدید مردم این شهیدان در تهران تشییع شده و در قطعه 72 بهشت زهرا به خاک سپرده شدند. اما نخستین جلسه ‏علنی مجلس شورای اسلامی، روزبعد، ‏دهم ‏تیرماه، برگزار شد. درآن روز، به یادبود 27 نماینده شهید، 27 دسته گل روی صندلی نمایندگان شهید مجلس شورای اسلامی قرار داده شد. بعدها در قطعه 72 بهشت زهرا یادمانی برای این شهدا ساخته شد و شهیدان رجایی و باهنر نیز در این مکان به خاک سپرده شدند. رهبر انقلاب اسلامی و سایر مقامات و مردم همه ساله در مناسبت‌های مختلف بر مزار این شهدا حاضر می‌شوند.

امام خمینی(ره) درپیامی درباره این جنایت نوشتند: «ملت ایران در این فاجعه بزرگ، 72 تن بی‏گناه، به عدد شهدای كربلا از دست داد ... بهشتی، مظلوم زیست و مظلوم مُرد و خار در چشم دشمنان اسلام بود.» از نظر امام خمینی(ره) «بهشتی، یك ملت بود.»

گروهی از پژوهشگران غربی پس از شهادت آیت‌الله بهشتی درباره او گفتند نبوغ مدیریتی دکتر بهشتی بزرگ‌ترین موهبتی بود که با مرگش، جمهوری اسلامی از آن محروم شد.
بعدها با توجه به شهادت آیت‌الله بهشتی (رئیس دیوان عالی کشور که همان ریاست قوه قضاییه شمرده می‌شد) در هفتم تیر، هفته اول تیرماه هفته قوه قضاییه نام گرفت.

میرزاباقر علیان‌نژاد

* زندگی‌نامه و تصاویر شهدای هفتم تیر در سایت http://haftetir.ir/ موجود است.



 
  
نام

پست الكترونيك
نظر شما
کد امنیتی

 

7 تير 1391
کبیری
سلام دیروز هم در سرچشمه یادمانی برای این شهدا افتتاح شد که تهیه گزارش از آن می‌تواند مفید باشد. با تشکر

8 تير 1391
اسماعیلی
یادشان به خیر عنوان جالب و پرمعنایی داشت

 

       تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.