شماره 89    |    19 مهر 1391

   


رونمایی از جلد نخست و انتشار جلد‌های دوم و سوم «روايت زندگي حسن باقري»

جلد سوم «روايت زندگي حسن باقري» به قلم سعيد علاميان مراحل پاياني نگارش را سپري‌ مي‌كند. جلد دوم اين اثر نيز در مرحله بازبيني نهايي قرار دارد. این دو مجلد به همت موسسه شهید حسن باقري تا پايان امسال منتشر مي‌شوند. آیین رونمایی جلد نخست کتاب «روايت زندگي حسن باقري» يكشنبه30 مهر ماه 91 از ساعت 15 و 30 دقيقه در تالار مهر حوزه هنري برگزار خواهد شد.


«سهم من از چشمان او» نقد و بررسی می‏شود

به گزارش سایت تاریخ شفاهی ایران؛ نشست نقد و بررسی ‏کتاب «سهم من از چشمان او» خاطرات سردار حمید حسام ‏از دوران دفاع مقدس، با حضور جمعی از نویسندگان و پژوهشگران و منتقدان حوزه ‏ادبیات دفاع مقدس، 23 مهر ماه سال جاری ساعت 10 تا 12 ظهر در سالن اوستا حوزه هنری برگزار می‏شود. این مراسم به همت دفتر مطالعات و ادبیات پایداری مراکز امور استان‏ها‏ی حوزه هنری به صورت میزگرد برگزار می‏شود.


مجالی کوتاه برای آشنایی با روش تدوین اثر در تاریخ شفاهی دفاع مقدس

تولید اثر در مقوله تاریخ شفاهی دفاع مقدس، ویژگی‏های خاص خود را دارد، انتخاب سوژه با توجه به اینکه فرد مورد نظر دارای خاطرات و گفته‏های بکر و نویی باشد، نحوه گردآوری مطالب، مصاحبه، تسلط بر موضوع مورد مصاحبه، جمع‏آوری اسناد و مدارک مستند و... همه از جمله مواردی است که در شروع کار تاریخ شفاهی باید مد نظر فرد مصاحبه‏کننده و یا تدوینگر باشد. اما امر تدوین تاریخ شفاهی بسیار حائز اهمیت است چرا که اطلاعات و داده‏های جمع‏آوری شده را باید طوری با نظم و ترتیب کنار یکدیگر قرار داد که برای خواننده جذاب و قابل توجه باشد.


در امر تاریخ شفاهی قائل به جریان‏سازی هستیم

به گزارش سایت تاریخ شفاهی ایران؛ کارگاه تکمیلی تدوین تاریخ شفاهی دفاع مقدس به منظور ارایه مباحث آموزشی و تخصصی در زمینه تدوین اثر با گرایش تاریخ شفاهی به علاقه‏مندان و اهالی قلم ارایه شد. این کارگاه با حضور کاظم فرامرزی، رئیس مرکز اسناد و کتابخانه پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس، محسن غنی‏یاری، پژوهشگر و مدرس دانشگاه و جمعی از نویسندگان حوزه خاطرات و تاریخ شفاهی از استان‏های مختلف کشور، یازدهم مهر ماه سال جاری در سالن اجتماعات پژوهشگاه در دو نوبت صبح و عصر برگزار شد.


خاطرات عبدالمجید مجیدی

عبدالمجید مجیدی یکی از وزیران برجسته دهه آخر سلطنت محمدرضا شاه است که بیش از بیست سال مداوم عهده‏دار مقام‏های بالای برنامه‏ریزی و اجرایی کشور بوده است. مجیدی در پنج سال آخر سلطنت محمدرضا شاه، در مقام رئیس سازمان برنامه و بودجه، نه تنها با نخست وزیر و کلیه وزیران تماس روزمره و مستمر داشت، بلکه به طور منظم برای دادن گزارش و دریافت دستور با شاه دیدار می‏کرد.


مجموعه «كتاب راوي، جبهه مياني» به چاپ دوم رسید

مجلدات مجموعه «كتاب راوي، جبهه مياني» به قلم جعفر شيرعلي‌نيا و محمد جواد اكبرپور، توسط نشر فاتحان به چاپ دوم رسیدند. براي نگارش اين كتاب‌ها علاوه بر استفاده از منابع منتشر شده درباره هر شهر يا منطقه و عمليات جنگي، با فرماندهان حاضر در دفاع مقدس مصاحبه شده است. اين آثار در بخش‌هاي ثابتي با عناوين «روزهاي دور»، «روزهاي جنگ»، «سرزمين بي‌غروب» و «نبرد برگزيده» تدوين شده‌اند.


شهدای دفاع مقدس درباره «قدرت نرم» نظریه دارند

محمد جانی‌پور، نویسنده کتاب «دفاع مقدس و قدرت نرم» گفت: در این کتاب مولفه‌های قدرت نرم را از وصایای شهدا استخراج کردیم که برگ برنده انقلاب اسلامی اند. با وجود این‌که قدرت نرم، نظریه جدیدی است ولی شهدای ما در دوره دفاع مقدس دراین باره نظریه دارند و مؤلفه‌های آن در وصایای‌شان وجود دارند. در نگارش کمتر کتابی در زمینه دفاع مقدس از روش تحقیق علمی برای مطالعه دوران دفاع مقدس و آثار مربوط به آن استفاده شده است.


نگاهی ديگر

كتاب «نگاهي ديگر» اثري است كه به كوشش آذر خزايي سرچشمه و ليلا جليني در زمينه ظرفيت‌هاي نمايشي خاطرات مكتوب دفاع مقدس منتشر شده است. اين نوشتار 26 خاطره مكتوب حوزه دفاع مقدس را مورد تحليل قرار داده است. به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، فرهاد مهندس‌پور در بخشي از مقدمه اين كتاب نوشته است: فراهم آوردن مواد نمايشي براي توليد نمايشنامه از خاطرات جنگ هشت‌ساله عراق عليه ايران، گامي هر چند آغازين و كوتاه، براي برآمدن از تاريخ به ادبيات و دست‌مايه‌اي است براي ديگراني كه مي‌توانند با آموختن از آن و نيز نقد آن، گام بعدي را بردارند.


انتشار خاطرات ایثارگران و آزادگان در «نامه مخصوص»

خاطرات 15 ایثارگر و آزاده از دوران اسارت، حوادث، امدادها و الطاف الهی در دفاع مقدس و ویژگی‌های اخلاقی و عبادی آنان به قلم سید فرید موسوی در کتابی با عنوان «نامه مخصوص» منتشر شده است. به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «نامه مخصوص» 32 خاطره از 15 ایثارگر، جانباز و آزاده دارد که بیش‌ترین آن‌ها توسط سید فرید موسوی، غلامرضا درفشان، محمد مراد حمزه‌ای و محمود ماپار بیان شده‌اند.


زندگی سیاسی و اجتماعی آیت‌الله خوانساری به چاپ رسيد

«زندگی سیاسی و اجتماعی آیت‌الله العظمی حاج سید محمدتقی خوانساری» نوشته شکرالله اسدی‌مبرهن منتشر شد. این کتاب براساس سیر تاریخی نوشته شده و به زندگی وی در دوران جنگ جهانی اول و دوم پرداخته است. نویسنده کتاب «زندگی سیاسی و اجتماعی آیت‌الله العظمی حاج سید محمدتقی خوانساری» در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، اظهار کرد: آیت‌الله خوانساری از چهره‌های برجسته حوزه بود که تاثیر زیادی بر مردم، حتی غیرمذهبی‌ها و خارجیان داشت.


شماره پاییر نشریه کارگاه تاریخ منتشر شد

شماره پاییر نشریه کارگاه تاریخ (History Workshop Journal) منتشر شد. نشریه کارگاه تاریخ در واقع نشریه جنبشی به نام «کارگاه تاریخ» است که توسط رافائل ساموئل Rafael Samuel (1996-1934)، تاریخ‏نگار مارکسیست بریتانیایی بنیان گذاشته شد. نقش اصلی این جنبش ترویج شیوه ای از تاریخ‏نگاری بود که با عنوان هایی چون «تاریخ از دید پایین‏دست»، «تاریخ اجتماعی»، «تاریخ روزمره» و یا «تاریخ مردم» خوانده می‏شود.


مروری بر آکنفیلد: خوش‌آوازه بعد از چهل سال (2)

بخش نخست این مقاله در شماره پیش ارایه شد و در این شماره بخش دوم و پایانی پیش روی شماست: با عنایت به اینکه آکنفیلد را یک اثر ادبی قلمداد می‌کردند و آن را فاقد صفات تاریخ شفاهی می‌شمردند اکنون می‌بینیم که چه انتقادات خشن و غیر منصفانه‌ای به سویش روانه کرده بودند.(55) بلایز مدتی پیش، انگیزه و شیوه یا رویکرد کارش را برملا کرد. وی نوشت:«اگر می‌بینید کتابم حال و هوایی ادیبانه دارد به این علت است که خودم یک مورخ شاعرپیشه هستم و «معنویتی» که از آن استشمام می‌کنید برخاسته از حشر و نشر طولانی من با کلیسای روستا و تأثیرپذیری از فضای روحانی آنجاست.»


وقتي براي ما مي‌نويسيد...
وقتي براي هفته‌نامه الکترونيکي تاريخ شفاهي مطلبي مي‌نويسيد، دوست داريم نکته‌هايي را در نظر بگيريد.
اين هفته‌نامه نوشته‌ها و دانسته‌هاي ما را درباره مباحث مهم؛ خاطره‌گويي، خاطره‌نگاري، يادداشت‌نويسي روزانه، سفرنامه‌نويسي، وقايع‌نگاري، روزشمار نويسي و... نشان مي‌دهد. حتي براي زيرشاخه‌هاي رشته تاريخ هم جا باز کرده‌ايم؛ و چشم به راه خبرها، گزارش‌ها، مصاحبه‌ها، مقاله‌ها، يادداشت‌ها و... شما هستيم.
خوب است نام و فاميل‌تان را کامل بنويسيد. سابقه علمي و نشاني الکترونيکي را هم حتماً بنويسيد، چکيده مقاله‌ها هم که جاي خود دارد!
به ما اجازه بدهيد دست‌مان براي ويرايش، اصلاح، چينش و ترجمه مطالب شما باز باشد. در اين‌باره با خودتان هم مشورت خواهيم کرد.
دل‌مان مي‌خواهد شأن علمي و ادبي تاريخ شفاهي و اين هفته‌نامه، با نوشته‌هاي متين و موقر شما حفظ شود. حيف است خداي نکرده قلم‌مان از دايره اخلاق بيرون برود.

 


 

عليرضا كمری از نگارش كتابي درباره‌ي «تاريخ فرهنگي جنگ» خبر داد كه به قلم فرانك جمشيدي و علي رجب‌لو منتشر مي‌شود.




 

خـاطـرات احمـد احمـد (۶)
به کوشش: محسن کاظمی
انتشارات سوره مهر
دفتر ادبيات انقلاب اسلامى


گريز از تحريم
هدف انجمن حجتيه، مبارزه با بهاييت بود و براى نيل به اين هدف از روشهاى خاص خود استفاده مى‏كرد. انجمن از سياسى شدن افراد عضو به شدت جلوگيرى مى‏كرد و سعى داشت كه موجبات ناراحتى حكومت را فراهم نسازد. گرچه در آن روزها كه فرقه ضاله بهاييت با سرعتى زياد به اشاعه افكار انحرافى خود مى‏پرداخت و مبارزه با آن يك ضرورت بود، ولى اين همه واقعيت نبود؛ چراكه سرمنشأ رشد و نمو اين فرقه، خود رژيم منحوس پهلوى بود و تا زمانى كه چتر حمايتى رژيم بر سر اين فرقه باز بود، نمى‏شد از رشد آن جلوگيرى كرد. كار انجمن حجتيه هم مبارزه با معلول بود، نه علت. به همين دليل موفقيت آن در رسيدن به هدفش محدود بود. انجمن مى‏پنداشت براى اينكه بتواند حيات يابد و به مبارزه خود ادامه دهد، بايد با رژيم شاه كنار آيد يا دست كم كارى به كار آن نداشته باشد و مى‏گفت پرداختن به امور سياسى، مانع تحقق اهداف انجمن است و آن را يك خط انحرافى مى‏دانست. از اين رو تصميم گرفت براى احتياط از اعضاى خود تعهد منع فعاليتهاى سياسى بگيرد. برخى نيز زيربار اين تعهد رفتند.  انجمن از آنها مى‏خواست كه تضمين دهند به عضويت هيچ گروه و تشكيلات سياسى در نيايند و هيچ نوع نشريه و كتاب سياسى با خود به انجمن نياورند. هركس اين تعهد و تضمين را نمى‏پذيرفت، بايد انجمن را ترك مى‏كرد. اگر كسى حضور و فعاليت سياسى خود را از انجمن مخفى نگه مى‏داشت، در صورت افشا و لو رفتن، ديگر او را به انجمن راه نمى‏دادند.
انجمنيها روزى براى اخذ تعهد و تضمين تحريم فعاليتهاى سياسى به سراغ من آمدند، ولى من از گردن نهادن به آن خوددارى كردم و گفتم كه تنها تعهد اخلاقى مى‏دهم كه هنگام حضور در جلسات انجمن فعاليت سياسى نكنم و با خود مجله و نشريه سياسى نياورم. آنها هم پذيرفتند. به اين ترتيب توانستم ضمن حضور در انجمن به فعاليتهاى سياسى هم بپردازم.
پس از مدتى، حضور در انجمن را بدون فعاليتهاى خاص سياسى بى ثمر ديدم و نتوانستم مشى انجمن، مبنى بر عدم دخالت در فعاليت سياسى را هضم كنم و آن را نوعى سازش با حكومت وقت دانستم. به همين دليل خيلى آرام خود را از جرگه انجمن بيرون كشيدم و با فراغ خاطر به فعاليتهاى سياسى و مذهبى خود پرداختم.
بعدها هنگامى كه به خاطر فعاليت در حزب ملل اسلامى دستگير و روانه زندان شدم، ديدم بيست نفر از اعضاى حزب ملل اسلامى عضو انجمن بودند كه من نيز آنها را از طريق انجمن مى‏شناختم. ساواك به انجمن مراجعه و توضيح خواسته بود. انجمن ضمن اداى توضيحات، تعهدنامه‏ها را به عنوان سندى مبنى بر پرهيز از فعاليتهاى سياسى ارائه و خود را از اين جريان دور كرده بود.

ادونتيستهاى روز هفتم

«ادونتيستهاى روز هفتم»  جريانى مسيحى بود كه به امر تبليغ آيين مسيحيت، با هدف مقابله با اسلام مبادرت مى‏كرد. اين جريان در كليسايى واقع در ابتداى خيابان رشت، تقاطع خيابان پهلوى (ولى‏عصر) تمركز يافته بود و به نام «كليساى ادونتيس» معروف بود. در اين مركز سرمايه‏گذاريهاى مادى فراوانى صورت گرفته بود و تبليغات گسترده‏اى در اشاعه مسيحيت مى‏كردند. ادونتيستهاى روز هفتم در سالهاى 1340 تا 1343 در راستاى هدف خود و با شيوه‏اى نوين شروع به نشر و توزيع جزوات تبليغى به نامهاى راه مريم و راه عيسى كردند. اين جزوات به آدرسهاى مختلف در اقصى نقاط كشور و براى افراد مختلف ازجمله مسئولين كشورى و لشكرى به‏صورت ماهيانه و رايگان ارسال مى‏شد.
پس از مدتى نيز براى همين آدرسها و افراد، كتابهاى مختلف و نفيس مسيحى ازجمله انجيل مى‏فرستادند تا به تبليغ خود عمق دهند.
من به همراه آقاى محمد ميرمحمد صادقى و آقاى حسين صادقى در كنار مبارزه و مقابله با جريان انحرافى بهاييت، پس از اطلاع از اين حركت مرموز تصميم به نفوذ به اين جريان و مركز گرفتيم تا شايد با كسب اطلاعات و آگاهى بيشتر، راهى براى مقابله با اين حركت مرموز بيابيم. از اين رو خود را به ادونتيستها معرفى كرده و تمايل ظاهرى نشان داديم كه مى‏خواهيم پس از كسب اطلاعات و آگاهى مسيحى شويم. سپس در جلسات تبليغى آنها شركت مى‏كرديم.
بعد از گذشت مدتى و حضور در جلسات متعدد ادونتيستها، وانمود كرديم كه كاملاً مايل به تغيير آيين هستيم و آنها هم از ما استقبال كرده و با دراختيار قرار دادن كتابها و جزوات رايگان، مى‏خواستند ميل ما را حتمى و قطعى كنند.
در كليساى ادونتيس با فرد ديگرى به نام مرجانى آشنا شديم. او نيز مى‏گفت كه قصد مبارزه با آنها را دارد و براى جلب اعتماد آنها تظاهر مى‏كند كه مسيحى شده است. مرجانى يك مرحله از ما پيش‏تر رفته بود، زيرا ما خود را علاقه‏مند و مايل به مسيحيت مى‏دانستيم، ولى او مى‏گفت كه مسيحى شده است.  او توانست به اين ترتيب تا حد زيادى به حوزه‏هاى ادونتيستهاى روز هفتم نفوذ كرده و اعتماد آنها را نسبت به خود جلب كند.




 
 

       تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.