شماره 180    |    30 مهر 1393

   


قول درج نام پدید‌آورنده «دا» در چاپ بعدی نسخه انگلیسی/ اسپراکمن: دسیسه‌ای در کار نیست!

سیده‌اعظم حسینی، پس از رونمایی کتاب از نبود نامش بر جلد اثر انتقاد کرد که ایبنا این موضوع را در گفت و گو با مسئولان حوزه هنری بررسی کرد. آیین رونمایی کتاب «دا» بیستم مهرماه 1393 بدون حضور سیده‌اعظم حسینی، نویسنده اثر، محسن مومنی ریاست حوزه هنری، محمد حمزه‌زاده مدیر عامل انتشارات سوره مهر و تنها همراه با دکتر پال اسپراکمن، همسرش، علیرضا قزوه، سید زهرا حسینی(راوی اثر) در سالن کوچک سلمان هراتی سوره مهر برگزار شد.


پاتریک مودیانو، صدو هفتمین برنده جایزه نوبل ادبیات

آکادمی سلطنتی علوم سوئد 17 مهرماه 1393 صد و هفتمین برنده جایزه نوبل ادبیات سال 2014 را به «پاتریک مودیانو» نویسنده سرشناس فرانسوی اهدا کرد. در متن بیانیه این آکادمی آمده است: «مودیانو بر هنر شرح خاطرات مسلط است و توانسته به‌ وسیله آن سرنوشت‌های مافوق تصور انسانی را زنده کند». برنده نوبل ادبیات، جایزه خود را که معادل یک میلیون و صد هزار دلار ارزش دارد روز دهم دسامبر آینده و در مراسم رسمی که هم‌زمان با سالروز درگذشت «آلفرد نوبل»، بنیان‌گذار شش جایزه بین‌المللی نوبل است، از پادشاه سوئد در شهر استکهلم دریافت خواهد کرد.


فریادی در برهوت (قسمت پایانی)

خاطرات دکتر مهدی فضلی‏نژاد علاوه بر مسائل انقلاب به تحلیل‏هایی در ارتباط با وضعیت پزشکی جامعه مشهد قبل از انقلاب و فعالیت‏هایی که اداره بهداشت انجام گرفته است اختصاص دارد. مهمترین عناوین مطرح شده در این مصاحبه‏ها عبارتند از: تولد و محله، شهریور 1320مشهد، مهاجرین لهستانی، تحصیلات و سربازی، کنکور، دانشگاه پزشکی مشهد، پروفسور بولون، ماموریت هلند، فعالیت‏های سیاسی، کانون نشر حقایق اسلامی، کودتای 28 مرداد مشهد، جنبش دانشجویی، اعتصاب پزشکان، واقعه ده دی مشهد، دیدار با امام، مدیر عامل بهداری، اولین استاندار، شهید ‏هاشمی‏نژاد، مسجد کرامت، کودتای نوژه، دفتر ریاست جمهوری (بنی صدر)، جنگ تحمیلی، خاطرات پزشکی، دادگاه‏های انقلاب و...


داستانی از جنگ به روایت یک استاد ایرانی در آمریکا

در ایران روایت‌های دولتی از جنگ آغشته است به اسطوره‌سازی از آنچه در آن سال‌ها گذشت، خارج از مرزها روایت‌ها آغشته است به گفتار ژئوپولتیک، نظامی و آکادمیک. هر دوی این‌ها واقعیت جنگ را چنان که سربازان و خانواده‌شان از سر گذراندند می‌بلعد. با آنکه ما مقدس بودن قهرمان را باور داریم، اما اسطوره‌سازی نوری درخشان می‌پراکند که چشم ما را در دیدن رنج، گسستن قلب‌ها، درد، سینه سوختن و حتی داستان‌های واقعی از قهرمانی و ایثار کور می‌کند.


مصاحبه‏های نهضت آزادی بیان دانشگاه برکلی کالیفرنیا منتشر شد

برکلی، کالیفرنیا- مراسم گرامیداشت نهضت آزادی بیان دانشگاه برکلی کالیفرنیا در بیشتر موارد به فعالان اصلی این درگیری‏های چند ماهه با مدیران آن مجموعه توجه دارد، اما یک طرح جدید به داستان از زاویه‏ای متفاوت می‏پردازد. این طرح از جمله در مورد زنان فعالی است که با تبعیض جنسیتی مواجه بوده‏اند و نیز دانشجویی که پس از سخنرانی ماریو ساویو(Mario Savio) به دلیل آن همه مباحثات آتشین، احساس کرد باید به استراحت بپردازد. داچ کی(Dutch Key) فارغ‏التحصیل دانشگاه برکلی کالیفرنیا به یک مورخ گفت: باید از آن فرار می‏کردم. آن مباحثات بسیار سنگین بود. به همین دلیل برای خرید به فروشگاه‏های زنجیره‏ای ماسیز(Macy's) رفتم.


آرشیو آنلاین موزه ملی جنگ اقیانوس اقیانوس آرام آغاز به کار کرد

موزه ملی جنگ اقیانوس آرام آرشیو دیجیتالی خود را برای عموم بارگذاری نموده است. این موزه به عنوان تنها موزه آمریکا که به بازگو کردن رویدادهای جبهه آسیا- اقیانوس آرام Asiatic-Pacific Theater جنگ جهانی دوم اختصاص داده شده، شناخته شده است. در حال حاضر چهار مجموعه در آرشیو دیجیتال وجود دارد: مجموعه تاریخ شفاهی کهنه سربازان جنگ جهانی دوم شامل بالغ بر 600 تاریخ شفاهی. این مجموعه شامل جستجو کلمه کلیدی در نوار مصاحبه پیاده سازی شده و فایل صوتی است. مجموعه دوم، مجموعه عکس جنگ جهانی دوم با بیش از 1900 عکس توسط عکاسان نورم هچ Norm Hatch، مرین کامبت Marine combat است.


تاریخ شفاهی بزرگراه 35-I

طرح تاریخ شفاهی 35-I داستان چگونه توسعه یافتن شهر دولوثی که سابق بر این‏ می‏شناختیم بیان‏ می‏کند. دولوث، مینه سوتا- هزاران نفر روزانه از بزرگراه 35-I درون ایالتی از هینکلیHinckley به دولوثDuluth رفت و آمد‏ می‏کنند. ساخت آزادراه یک چیز بود و رفت و آمد روزانه چیز دیگر. سرگذشت بزرگراه 35-I دولوث قدمتی 50 ساله دارد. مورخ تاریخ شفاهی، جینا تمپل رودز Gina Temple–Rhodes، آن قدرها هم زمانی که مسئولیت ثبت و ضبط تاریخ بزرگراه به او سپرده شد ذوق زده نشد.


تاریخ شفاهی روزنامه نگاران داکوتای شمالی

مرکزمیراث ایالت داکوتای شمالی مکانی را به تاریخ شفاهی نوین که در مورد روزنامه نگاران داکوتای شمالی است، اختصاص می‏دهد. انجمن روزنامه‏های ایالت داکوتای شمالی، روزدوشنبه در مرکز میراث این ایالت، انجام طرحی را در زمینه تاریخ شفاهی برای ثبت سرگذشت سه تن ازروزنامه نگاران روزنامه‏های این ایالت آغاز کرند. این کانون با انجمن تاریخی ایالت داکوتای شمالی برای بزرگداشت تاریخ مردمی که تاریخ ساز بوده‏اند همکاری کرد. «استیو اندریست Steve Andrist)) مدیر اجرایی کانون روزنامه‏های داکوتای شمالی می‏گوید: «ما همه روزه تاریخچه وسرگذشت ایالت و ملتمان را ضبط و ثبت می‏کنیم.» او می‏افزاید:‏ تنها چیزی را که ما به خوبی انجام نمی‏دهیم حفظ تاریخمان است.


تاریخ شفاهی اسکیموهای اینوت قوی است

لویی کاموکاک می‏گوید: فرانکلین شواهدی یافته است که اثبات میکند «تاریخ شفاهی اینوت قوی است» اینوت ها دو کشتی را در نزدیکی جزیره شاه ویلیام دیدند؛ یکی در یخ غرق شده بود، دیگری به سمت جنوب کشیده شده بود. برخی از نوناووتی ها، از کشف یکی از کشتی های جان فرانکلین در جزیره شاه ویلیام، و اظهارات معتبر ارائه شده اسکیموها، استقبال کردند و آن را ظرفیت تقویت‏کننده گردشگری آن منطقه دانستند. لویی کاموکاک Louie Kamookak، تاریخ دانی است که بیش از 30سال را صرف مصاحبه با ریش سفیدان منطقه گوجاهاون Gjoa Haven (جامعه‏ای نزدیک به محل اکتشاف) کرده است و در مورد تیم کاوش فرانکلین اطلاعات جمع آوری می‏کند.


وقتي براي ما مي‌نويسيد...
وقتي براي هفته‌نامه الکترونيکي تاريخ شفاهي مطلبي مي‌نويسيد، دوست داريم نکته‌هايي را در نظر بگيريد.
اين هفته‌نامه نوشته‌ها و دانسته‌هاي ما را درباره مباحث مهم؛ خاطره‌گويي، خاطره‌نگاري، يادداشت‌نويسي روزانه، سفرنامه‌نويسي، وقايع‌نگاري، روزشمار نويسي و... نشان مي‌دهد. حتي براي زيرشاخه‌هاي رشته تاريخ هم جا باز کرده‌ايم؛ و چشم به راه خبرها، گزارش‌ها، مصاحبه‌ها، مقاله‌ها، يادداشت‌ها و... شما هستيم.
خوب است نام و فاميل‌تان را کامل بنويسيد. سابقه علمي و نشاني الکترونيکي را هم حتماً بنويسيد، چکيده مقاله‌ها هم که جاي خود دارد!
به ما اجازه بدهيد دست‌مان براي ويرايش، اصلاح، چينش و ترجمه مطالب شما باز باشد. در اين‌باره با خودتان هم مشورت خواهيم کرد.
دل‌مان مي‌خواهد شأن علمي و ادبي تاريخ شفاهي و اين هفته‌نامه، با نوشته‌هاي متين و موقر شما حفظ شود. حيف است خداي نکرده قلم‌مان از دايره اخلاق بيرون برود.

 


 

● تدوین تاریخ شفاهی نهضت سوادآموزی

● آغاز سلسله نشست‌های تاریخ شفاهی مطبوعات ایران

● برگزاری دومین کارگاه آموزش تاریخ شفاهی در هرمزگان

● انتشار نسخه الكترونیكی خاطرات‌ حسن‌ روحانی

● «خبرنامه موزه عبرت ایران» منتشر شد

● ارایه پژوهش ویژگی‌های روحی و معنوی رزمندگان در دوران دفاع مقدس

● کتابی درباره ملاقات‌های محرمانه محمدرضا پهلوی و سرآنتونی پارسونز

● اثر برگزیده‌ جایزه بوکر، برگرفته از خاطرات اسارت نوشته شده است



نظریه تاریخ شفاهی-۱۷
نویسنده: لین آبرامز
Lynn Abrams
مترجم: علی فتحعلی آشتیانی


تغییرپذیری
آخرین خصوصیتی که تاریخ شفاهی را از سایر تواریخ و رشته‌ها متمایز می‌کند، تغییرپذیری‌اش است. این موجود در برابر ثبات و میخکوب شدن از خود مقاومت نشان می‌دهد و تا پیش از جلوس در قاب متن واج‌نگاشته دائماً به رنگی درمی‌آید و هر نوع تغییری را می‌پذیرد. اگر دربارة موضوعی مشخص با مصاحبه‌شونده‌ای مصاحبه کنید و همان را چندین بار تکرار نمایید، مصاحبة متفاوتی به دست می‌آید. کلمات، داستان‌ها، و ساختار روایت و کنش، به ویژه در صورت انجام مصاحبه توسط یک مصاحبه‌گر جدید، تغییر می‌کنند. همه پذیرفته‌اند که سن و سال و جنسیت مصاحبه‌گر تأثیر قابل توجهی بر اقاریر مصاحبه‌شونده می‌گذارند. این تحولات در بستر فرایند فراگیرتری به نام بیناذهنیت اتفاق می‌افتند که عبارت است از تعاملِ ذهنیت طرفینِ حاضر در مصاحبه. از آن گذشته، مصاحبه‌ای که تنها با یک نفر صورت بگیرد، به خصوص وقتی که ساختارمند نبوده و از رویدادی به رویداد دیگری بپرد، پایان طبیعی مطلوبی را نیز رقم نمی‌زند. پروژه‌ای که هدفش تحقیق و تفحص از رویداد یا تجربه‌ای قابل شناسایی باشد به تعداد مشخصی از مصاحبه‌شوندگان محدود نمی‌شود. به همین دلیل است که پورتلی تاریخ شفاهی را «مُنبعث از کیفیت سیال، نتراشیده و لاینتاهی یک فعالیت جاری» می‌داند.(1) تغییرپذیری تاریخ شفاهی تنها زمانی متوقف می‌شود که گفتار ضبط‌شدة مصاحبه سرانجام لباس کلمات بر تن نموده و بر صفحة کاغذ بنشیند. در این مقطع خواهیم دید که منبع تاریخ شفاهی بیش از هر زمان دیگری به سایر منابع اولیة متعارف شبیه می‌شود. مورخ شفاهی در این مرحله باید بداند که واج‌نگاشت قادر است تغییرپذیری طبیعی را از مصاحبه و تاریخ شفاهی سلب نموده و آن را به ثبوتی غیر طبیعی استحاله کند.


تشریک مساعی
عنصری که در بحث ما مورد کم‌لطفی قرار گرفته جایگاه مورخ است. کدام موقعیت یا بستر پژوهشی را می‌توان یافت که مورخ در آن مشتقانه و فعالانه در آفرینش منبع خود به میدان بیاید؟ کسی که مواجهه از جنس تاریخ شفاهی را آغاز، راویانش را شناسایی و برنامه اجراییِ تحقیق را تعیین می‌کند، سؤال می‌پرسد و مصاحبه را شکل می‌دهد، مورخ است. و هموست که نظارت خود را بر فراوردة نهایی اِعمال نموده، عموماً پیاده‌سازی متن شفاهی را برعهده دارد و مادة حاصله را به عنوان شاهد و مدرک به مخاطبانش عرضه می‌نماید. تاریخ شفاهی را باید تنها حوزه‌ای از پژوهش‌های تاریخی دانست که پژوهشگر با همکاری مصاحبه‌شوندگانش منبع مخصوص به خود را می‌آفریند. اشغال چنین جایگاه ممتازی موجب غرور است و انسان از اینکه در منبع خود حضور دارد و بر تولید محصول و توصیه در مورد نحوة استفاده از آن حق اِعمال اختیار دارد، باید به خود ببالد. و همین حسن است که مورخان شفاهی را وامی‌دارد تا در ارائة گزارش از پروژة تاریخ شفاهی‌شان حق خود را در آفرینش چنین محصولی یادآور شوند.
پس می‌بینیم که تاریخ شفاهی تنها با تلاش متقابل و تشریک مساعی پژوهشگر و راوی از قوه به فعل درمی‌آید.




 
 

       تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.