شماره 151    |    7 اسفند 1392

   


عکاسان جنگ

کتاب «مجموعه عکاسان جنگ (عراق علیه ایران)» ویژه آثار احمد علیزاده نوحی عکس‌های سال‌های 1359 تا 1367 علیزاده نوحی را در بر دارد و در 148 صفحه با 112 عکس سیاه و سفید با جلد سخت منتشر شده است. از ویژگی‏های این کتاب، کیفیت عکس‏ها و ترتیب آنها است؛ به طوری که با ورق زدن آن به تدریج داستانی برای مخاطب، توصیف می‌شود. داستانی که مخاطب می‏تواند افکار درون ذهن خود را همراه با راوی تاریخ، تلفیق کند. از احساسات درونی که با دیدن هر عکس رشد می‏کند تا سنجش شنیده‏ها و تطابق آن با عکس‏ها!


خاطرات تاج الملوک

انتشارات نیلوفر به تازگی متن مصاحبه شفاهی با تاج‏الملوک (همسر دوم رضاشاه و مادر محمدرضا پهلوی) که با بنیاد تاریخ شفاهی ایران در لندن انجام شده بوده، در قالب کتابی با عنوان «تاج‏الملوک» را منتشر کرده که شرحی خواندنی از زوایای زندگی شخصی و تحولات سیاسی ایران در زمان رضاشاه است. تاج‌الملوک در خانواده پهلوی هم زن بوده و هم همسر و هم مادر؛ و همین مساله خاطراتش را چندوجهی و بااهمیت می‌کند. این گفتگو پس از حدود سی سال در ایران منتشر شده است و با این که گوینده در سن بالای هشتاد بوده است اما خاطراتش یادآور نکاتی از دوران پنجاه و هفت ساله حاکمیت پهلوی است.


يادي از هوشنگ کاوه

داس بي‌رحم مرگ در سال 1392 هنرمندان زيادي را به ميهماني ناخواسته در ديار خاموشان فرستاد. در اين ميان، سينماي ايران نيز با فقدان تني چند از پيش‌كسوتان و فعالان رشته‌هاي مختلفش روبه‌رو شد. هوشنگ کاوه، تهيه‌كننده و سينمادار قديمي، يكي از آن‌ها بود كه در نيمه دوم سال در سانفرانسیسکو درگذشت. او سال‌هاي كهولت را در آمريكا به سر برد. كاوه متولد 1305 در بابل بود. از سن 16 سالگی وارد حيطه هنري كه دوست مي‌داشت شد و رشته‌های فرعي مختلفی را – مثلاً در زمینه امور فنی – در سینما آزمود. سال 1322 ساختن آپارات و انواع دستگاه‌های فنی فیلم و سینما را آزمود كه از جمله تهيه آپارات صددرصد ايراني و ساخت وطن، شايد نخستین‌بار بود كه در ايران رخ مي‌داد.


نیروهای مذهبی در دوران پهلوی دوم-۵

هنوز چند صباحی از چالش نیروهای مذهبی به خصوص برخی علمای سنتی با رادیو به ویژه مخالفت‏های مکرر با پخش موسیقی نگذشته بود، که از اواسط دهه سی خبر راه اندازی تلویزیون در ایران به گوش رسید. این رسانه که اینک علاوه بر صوت، تصاویر افراد را هم پخش می‏کرد، به سختی می‏توانست قابل تحمل باشد. نیروهای مذهبی به خصوص علما، علی رغم برخی فراز و نشیب‏هایی، بالاخره با رادیو کنار آمدند و بعضاً به تدریج به مزایا و فرصت‏های بی‏نظیر آن برای تبلیغ دین آگاهی یافتند، هر چند برای بسیاری این آگاهی به سختی صورت گرفت.


نگاهی به چگونگی برآمدن تاریخ‌نگاری آکادمیک-2

تاریخنگاری نسبت تاریخ‌‌پژوهی جدید و تاریخ‌‌نویسی سنتی را نمی‌‌توان بر حسب تحولات کرونولوژیک تبیین کرد. به لحاظ گفتاری نیز این بحث نتیجه‌‌ای جز این دربرندارد که تاریخ‌پژوهی یک قرن اخیر ایران نسبتی با نظام دانایی تاریخ‌‌نویسی سنتی ندارد. با توجه با آنچه گفته شد پارادایم تاریخ پژوهی دو افتراق اساسی با پارادایم تاریخ‌‌نویسی ایجاد کرد: نخست گزینش در ماهیت کارکرد روایت تاریخی بود؛ مهم‌‌ترين دغدغه پیروان پارادایم تاریخ‌‌نویسی اين بود كه تاريخ عصر خود را بنويسند و اگر به تاريخ گذشته مي‌‌پرداختند به منظور توجیه پیوستگی پادشاه قائم با گذشته بود که از جنبه‌‌ی تعلیمی به این شاهان نیز برخودار بود.


مناظره‌ای در باب «كاربست نظريه‌های رايج علوم انسانی در مطالعات تاريخی»/بخش دوم

منصوربخت-حضرتی حضرتی:کار مورخ توصیف گسترده و عمیق از رخدادهای تفریدی زمان‌مند و مکان‌مند است و کار جامعه‌شناسان تبیین و صدور گزاره‌های فرازمانی و فرامکانی و توليد نظريه است./منصوربخت: تفریدی خوانده شدن علم تاریخ حاصل میراث شومی است که ارسطو به جای گذاشت و ضربه‌ای بود که او بر پیکر علم تاریخ زد که متأسفانه همچنان باقی است/ تاریخ متفرد؛ تاریخی که بخواهد صرفاً فاکت ارائه کند قادر به حل مسائل ما نیست.


نمایشگاه جهانی 2020: پیشرفت‏های بهار عربی

نقش تاریخ شفاهی برای اطلاع‏رسانی و تأثیرگذاری بر حوزه‏های گوناگون پیوسته رو به گسترش است. در مقاله زیر نویسنده ضمن اشاره به انتشار کتابی که تاریخ شفاهی انقلاب‏های اخیر کشوهای عربی موسوم به «بهار عربی» هستند، آن را دست مایه‏ای قرار داده است برای تحولات اقتصادی در امارات متحده عربی و نقشی که مدرنیسم و نمادهای آن در بروز هر دو پدیده داشته اند؛ نقش شبکه های اجتماعی در بهار عربی و نقش توسعه تجارت در امارات متحده عربی.


همایش میان رشته‏ای در گدانسک: خاطره: فراموشی و خلق

دانشگاه گدانسک (لهستان) – واحد تحقیق و مطالعات رویا، خاطره و تخیل همایش خاطره: فراموشی و خلق را 11 و 12 سپتامبر 2014 در لهستان برگزار می کند. آخرین مهلت ارسال مقالات: 15 ژوئن 2014 است. تایید پذیرش تا 30 ژوئن 2014 ارسال خواهد شد. زبان همایش انگلیسی است. مجموعه ای از مقالات بعد از همایش در مجلدی منتشر خواهد شد. در جوامع ما که به صورت روزافزونی در حرکت است، اطلاعات در آن فراوان، و دریافت آن سطحی است، به نظر می‏رسد حافظه انسان پدیده‏ای در معرض خطر است. به این دلیل ما علاقمندیم به بررسی عمیق‏تر فرآیند پیچیده خاطره بپردازیم. این موارد شامل فراموشی، غفلت، نفی و جدایی، همراه با خلق، بازیافتن، به خاطر آوردن و بدست آوردن مجدد حافظه و بازسازی رابطه فرد با گذشته است.


وقتي براي ما مي‌نويسيد...
وقتي براي هفته‌نامه الکترونيکي تاريخ شفاهي مطلبي مي‌نويسيد، دوست داريم نکته‌هايي را در نظر بگيريد.
اين هفته‌نامه نوشته‌ها و دانسته‌هاي ما را درباره مباحث مهم؛ خاطره‌گويي، خاطره‌نگاري، يادداشت‌نويسي روزانه، سفرنامه‌نويسي، وقايع‌نگاري، روزشمار نويسي و... نشان مي‌دهد. حتي براي زيرشاخه‌هاي رشته تاريخ هم جا باز کرده‌ايم؛ و چشم به راه خبرها، گزارش‌ها، مصاحبه‌ها، مقاله‌ها، يادداشت‌ها و... شما هستيم.
خوب است نام و فاميل‌تان را کامل بنويسيد. سابقه علمي و نشاني الکترونيکي را هم حتماً بنويسيد، چکيده مقاله‌ها هم که جاي خود دارد!
به ما اجازه بدهيد دست‌مان براي ويرايش، اصلاح، چينش و ترجمه مطالب شما باز باشد. در اين‌باره با خودتان هم مشورت خواهيم کرد.
دل‌مان مي‌خواهد شأن علمي و ادبي تاريخ شفاهي و اين هفته‌نامه، با نوشته‌هاي متين و موقر شما حفظ شود. حيف است خداي نکرده قلم‌مان از دايره اخلاق بيرون برود.

 


 

● تدوین طرح ملي تاريخ شفاهي مهاجران جنگ

● تهیه طرح تاریخ شفاهی شورای عالی انقلاب فرهنگی

● نشست «تاریخ شفاهی انقلاب و دفاع مقدس» در دانشگاه تهران

● برگزاری جلسه کارشناسان خاطره‌نگاری و تاریخ شفاهی چند استان

● کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی در همدان و کرمان

● گردآوری خاطرات شفاهی توسط «مرکز راویان ایثار»

● سی‌وهفتمین نشست بانوان راوی و جشن سه سالگی

● خاطره «فرزند روح‌الله» و صفحه مقاومت

● عکس‌های انقلاب اسلامی همدان در آلبوم «زمستان گذشت»

● دیدار با جانباز در 100 ثانیه

● ثبت واقعه 12 دی 1357 گالیکش

● تصویب تدوین «تاریخ انقلاب اسلامی در چهارمحال و بختیاری»

● ناگفته‌هایی از زندگی و زمانه جلال و شمس آل‌احمد

● دانشنامه تهران بزرگ با «شمیرانات» آغاز شد

● انتشار تقویم تاریخ مرداد 1361

● تالیف تاریخ هنر ایران در 50 سال اخیر

● کتاب‌های پرفروش نیمۀ دوم بهمن

● تالیف کتابی درباره تاریخ ترانه در ایران

● یادگاری‌های ایرانی در شهر رم

● انتشار بخش دوم جلد دوازدهم «یادداشت‌های سیاسی ایران»

● ماجرایی از بهار 1332 در کتاب پرفروش سال ژاپن




 

خـاطـرات احمـد احمـد (۶۸)
به کوشش: محسن کاظمی
انتشارات سوره مهر
دفتر ادبيات انقلاب اسلامى



بيمارستان شهربانى

پس از ورود به بيمارستان، مرا روى برانكارد گذاشتند. مأمورين فرصت را از دست نمى‏دادند و مدام مى‏پرسيدند: «اسمت چيست؟» وقتى فشار سؤالات آنها زياد مى‏شد، من از حال مى‏رفتم. آنها با شيوه‏هاى مخصوص به خود، مثلاً با كشيدن چند مو يا زدن سيلى، به هوشم مى‏آوردند. پس از دقايقى برانكارد را به سوى اتاق عمل هل دادند. از اينكه عمل در چه شرايطى، با چه كادرى و به چه نحوى صورت گرفت، چيزى به خاطر ندارم. فقط وقتى چشم باز كردم، خودم را در داخل اتاق و روى تخت شماره 62 ديدم كه به رويم ملحفه سفيدى كشيده بودند.



 
 

       تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.