ثبت 2 هزار و 250 دقیقه تاریخ شفاهی در شش ماه
قاسم بلوری، مدیر اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور با بیان اینکه سازمان اسناد ملی ایران با هدف حفظ و نگهداری اسناد کشور تأسیس شد، اظهار کرد: «این سازمان تا سال 1371 تنها در تهران فعالیت داشت. در شهریور ماه 1371 نخستین سازمان اسناد ملی منطقه غرب کشور در همدان راه‌اندازی شد که پنج استان همدان، کردستان، ایلام، کرمانشاه، لرستان را زیر پوشش خود داشت. سازمان اسناد ملی ایران در حال حاضر 12 مدیریت در کشور دارد که نخستین آن در همدان و آخرین آن در مازندران است. سازمان اسناد ملی ایران در سال 1381 طبق مصوبه شورای عالی با کتابخانه ملی ادغام شده و به سازمان اسناد و کتابخانه ملی تغییر نام داد. یکی از فعالیت‌های اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور مکاتبه با ادارات و ارزیابی اسناد آنهاست تا با دریافت اسناد ارزشمند، آنها را بایگانی کند، مابقی نیز به کارخانه کاغذسازی منتقل و پول آن به خزانه دولت واریز می‌شود. جمع‌آوری اسناد در دست مردم از دیگر فعالیت‌های این سازمان است که عقدنامه‌ها، کتب قدیمی و غیره از مردم خریداری یا به امانت یا هدیه گرفته می‌شود. ثبت تاریخ شفاهی از دیگر فعالیت‌های این سازمان است و موضوعات ناب در سینه مردم مانده که با مصاحبه از این افراد خاطرات و زندگینامه‌ها مطرح، بررسی، تایپ و آرشیو می‌شود. در شش ماه نخست سال‌جاری در بحث تاریخ شفاهی با 20 نفر به مدت 2 هزار و 250 دقیقه در مورد موضوعات مختلف مصاحبه شده است.»
آغاز طرح گردآوری تاریخ شفاهی شهر اراک
محمدابراهیم عباسی، شهردار اراک از آغاز طرح پژوهشی ساماندهی و جمع‌آوری تاریخ شفاهی شهر اراک با همکاری گروهی پژوهشگر و کارشناس خبر داد. وی گفت: «در این طرح افراد بالای 60 سال و کارمندان اسبق شهرداری اراک مورد مصاحبه قرار خواهند گرفت و اطلاعات آنان ذخیره خواهد شد. با اجرای این طرح می‌توان کتاب تاریخ شفاهی شهر اراک را بر مبنای اظهارات شهروندان تدوین کرد.»
«شناسنامه» تاریخ شفاهی انقلاب محسوب می‌شود
محمدحسین رنجبران، مجری برنامه‌های «شناسنامه» و «دیروز امروز فردا» که از شبکه سه سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شوند، تلاش کرده در برنامه شناسنامه زمینه‌ای فراهم کند تا چهره‌های سیاسی کشور بتوانند در آن نقطه‌نظراتشان را بیان کنند. او در مصاحبه‌ای با روزنامه هفت صبح با توضیح اینکه برنامه شناسنامه در واقع تاریخ شفاهی انقلاب است، گفته است: «به نظر من (تا مدتی پیش) صداوسیما فکر منسجمی برای تاریخ شفاهی انقلاب و نظام نکرده بود، احساس می‌شد یک دوربین می‌گذارند و یک بزرگواری صحبت خواهد کرد که کاملا یک کار خسته‌کننده تاریخی خواهد شد، اما در شناسنامه ما نگاه دیگری داشتیم، سراغ سوابق خانوادگی و انقلابی افراد رفتیم و در مورد حوزه مسئولیتی که اکنون دارند پرسیدیم. برای مسئولان سابق هم در مورد مسائل روز که مرتبط با مسئولیت سابقشان بود، سوال کردیم و به همین دلیل فضای متفاوت از برنامه‌های معمول تاریخ شفاهی که مرکز اسناد انقلاب اسلامی خیلی خوب آن را انجام داد و الان در آرشیو‌ها هست، ایجاد شد. خودمان هم اول فکر نمی‌کردیم برنامه به اصطلاح بگیرد ولی خدا را شکر گرفت.» او همچنین در پاسخ به این سوال که چقدر افرادی که در مقابلت می‌نشینند در فن بیان و گفت‌وگو تیزهوشند، گفته است: «با این 70 نفری که گفت‌وگو کرده‌ام بالای 60 درصدشان تیزهوشند. آن تیزی و تیزهوشی که در عرصه سیاسی باید داشته باشند، دارند.»
بررسی بن مایه‌های داستانی در تاریخ شفاهی انقلاب
هشتمین نشست حلقه تبلیغی ادبیات داستانی خواهران در مشهد برگزار می‌شود. این نشست با موضوع «بن مایه‌های داستانی در تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی» با حضور مریم قربان زاده، داستان نویس و پژوهشگر تاریخ شفاهی از ساعت 11:30 روز پنجشنبه 24 مهرماه، در مركز آموزشي طوبي واقع در مشهد، خیابان شهید اندرزگو، اندرزگو12 برگزار می‌شود.
برگزاری کارگاه آموزشی فنون و مهارت‌های مصاحبه پژوهشی
اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران (ادکا) با همکاری دانشکده علوم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تهران کارگاه آموزشی فنون و مهارت‌های مصاحبه پژوهشی را برگزار می‌کند. مدرس این کارگاه مریم چهرقانی و زمان آن سه‌شنبه 6 آبان 1393 از ساعت 15 تا 18 در تهران، خیابان انقلاب، دانشگاه تهران، دانشکده علوم اطلاعات و دانش شناسی است. به شرکت کنندگان گواهی معتبر از طرف ادکا و دانشکده علوم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تهران اعطا خواهد شد و به علت ظرفیت محدود کارگاه اولویت با کسانی است که زودتر اقدام به ثبت نام کنند. هماهنگی‌های لازم برای ثبت‌نام از طریق تلفن 09331262521 امکان‌پذیر است.
نباید هرآنچه در اسناد ساواک آمده به عنوان سند قطعی حساب شود
آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی عصر 16 مهر 1393 در دیدار مدیران مرکز ملی اسناد انقلاب اسلامی تصریح کرد: «اسناد و مدارک انقلاب دارای یک سری خطوط قرمز است؛ یک سری مسائل خصوصی اشخاص بسیار مهم است و برخی اوقات نشر آن برای حفظ نظام است، ولی برخی اوقات نشر آنها ضرورتی ندارد و نشر مسائل خصوصی می‌شود که حرام است. مسائل دیگری مرتبط با طاغوتیان است که از جمله روابط جنسی کثیف آنها نقل می‌شود که بعضاً ضرورتی ندارد که این مسائل هم نشر داده شود. بسیاری از اسناد ساواک هم بی اعتبار است و نمی‌توان روی آنها هم اعتماد کرد؛ در حمله به مرکز ساواک شیراز سندی از من بود که دیدم برخی چیزهایی که نوشته بود علیه من ولو این که به نفع من بود، ولی کاملا دروغ بود. نباید هرآنچه در اسناد ساواک آمده به عنوان یک سند قطعی حساب شود. گاهی در برخی نوشته‌ها مطالبی را آورده‌اند در حالی که آنها تقوایی نداشتند و گاهی برای تبرئه خود این مسائل را می‌نوشتند. نکته دیگر آنکه تحلیلگرانی که این مسائل را تحلیل می‌کنند، باید در کارهای مهم و اسناد مهم با دوری از تک محوری به کارهای جمعی روی بیاورند؛ تحلیلگران باید تحلیلگران شورایی باشند تا تحلیل‌ها به واقعیت نزدیک‌تر باشد. مرحوم فلسفی پس از ماجرای انجمن‌های ایالتی و ولایتی به قم آمدند که نزدیک انتخابات مجلس چهاردهم بود. ایشان گفتند که با این مراجع تماسی بگیرید که آیا من درباره انتخابات سخن بگویم یا خیر و اگر بگویم در چه حوزه ای؛ و اگر صحبت کنم در چه حد صحبت کنم؛ به همین دلیل است که موضع‌گیری‌ها در خصوص موارد مختلف درجاتی دارد که باید این منابع وجود داشته باشد.»
مرتضی سرهنگی از دیپلماسی ادبی در حوزه ادبیات جنگ گفت
مرتضی سرهنگی، مدیر دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری، هر كتاب خاطره را مانند یك انسان دانست و گفت: «اگر بتوانیم ارتباط خوبی با این انسان برقرار كنیم، تجربه‌های زیادی به دست خواهیم آورد.» وی افزود: «ترجمه كتاب به زبان‌های دیگر به خصوص در حوزه ادبیات جنگ نوعی دیپلماسی ادبی است. خیلی از جنگ‌ها به خاطر مرزها اتفاق می‌افتد، اما ادبیات آن بی‌مرز است. چون انسانی است، ملت‌های دیگر می‌خواهند بدانند كسانی مثل خودشان در شرایط دشواری مثل جنگ چطور دوام آورده و زندگی كرده‌اند.» سرهنگی درباره ترجمه كتاب «دا» به زبان انگلیسی و انتشار آن در كشور آمریكا و سایت آمازون، گفت: «انتشار این اثر به صورت بین‌المللی جهان را با دختر 17 ساله‌ای آشنا می‌كند كه آتش جنگ دنیای قدرتمند بسیاری از دلبستگی‌هایش را خاكستر كرد، اما او ستون فقرات اراده‌اش برای دفاع از سرزمین پدری خود را سالم نگه داشت. دنیا در چهره این دختر 17 ساله، سیمای زنان ایرانی را می‌بیند كه روی پایشان زندگی می‌كنند، نه روی زانوهایشان.» انتشارات مزدا چندی پیش ترجمه انگلیسی «دا» را منتشر و ضمن قرار دادن بر روی سایت آمازون، در كتابفروشی‌های آمریكا نیز توزیع كرده است. مراسم رونمایی از ترجمه انگلیسی كتاب «دا»، علاوه بر نیویورک – که خبر آن را در شماره گذشته هفته‌نامه تاریخ شفاهی خواندید - 20 مهر 1393 در سالن سلمان هراتی حوزه هنری هم برگزار شد.
خاطره‌گویی جمعی از اسرای ایرانی در بند القاعده لیبی
جمعی از اسرای ایرانی در بند القاعده لیبی که ۲ ماه و ۱۰ روز (۹ مرداد تا ۱۵ مهر سال ۹۱) اسیر بودند، خاطرات خود را در «شب خاطره» با عنوان «از شلمچه تا بنغازی»، روز پنجشنبه اول آبان ماه 1393 در تالار اندیشه حوزه هنری روایت می‌كنند. این برنامه شب خاطره دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری با همكاری دفتر ادبیات بیداری برگزار خواهد شد. از اسرای در بند القاعده لیبی می‌توان به محمد عباسی، شهاب‌الدین محمدی عراقی، سید ابراهیم موسوی، عبدالرضا شاهرضایی، فردین بلوچی، سید منتظر شبرّ و امیر شریفی اشاره كرد كه در زمان اسارت به ترتیب مسئولیت‌های دبیركلی جمعیت هلال احمر كشور، معاونت امور بین‌الملل و فعالیت‌های بشردوستانه جمعیت هلال احمر، مدیركل حراست جمعیت هلال احمر كشور، معاون بهداشت و درمان توانبخشی جمعیت هلال احمر، قائم مقام مركز حراست وزارت بهداشت، مدیر عامل جمعیت هلال احمر استان تهران و عضو كمیته منطقه آسیا و شمال افریقا در معاونت بین الملل ریاست جمهوری را به عهده داشته‌اند. محمد عباسی در دوران دفاع مقدس هم به عنوان یكی از رزمندگان در جبهه شلمچه حضور داشته و ۲۶ در اسارت بعثی‌های عراق بوده است. «شب خاطره» ساعت ۱۵ اول آبان 1393 در تالار اندیشه حوزه هنری واقع در انتهای خیابان سمیه در تهران آغاز خواهد شد.
نگارش زندگینامه‌های «شخصیت‌های مانا» ادامه دارد
محمد قبادی، دبیر طرح پژوهشی شخصیت‌های مانا از آماده چاپ بودن ۱۰عنوان جدید از مجموعه 100 جلدی «شخصیت‌های مانا» در دفتر ادبیات انقلاب اسلامی خبر داد. نگارش ۱۵ عنوان از مجموعه ۱۰۰ عنوانی شخصیت‌های مانا به اتمام رسیده است و تا به حال ۵۰ شخصیت برای معرفی در مجموعه شخصیت‌های مانا انتخاب شده‌اند و سفارش نگارش آثار به نویسندگان داده شده است. بسته اول كتاب‌های شخصیت‌های مانا كه شامل ۵ عنوان كتاب است، سال گذشته به انتشارات سوره مهر تحویل داده شده است. این بسته به شخصیت‌هایی همچون مرحوم حجت‌الاسلام سید احمد خمینی، محمدعلی داعی‌الاسلام، غلامرضا سعیدی، جعفر شهیدی و طاهره صفار‌زاده اختصاص داشته است. بسته دوم این مجموعه كتاب‌ها نیز با محوریت شخصیت‌هایی همچون سلمان هراتی، مجید شریف واقفی، سید محمد فرزان، آیت‌الله حاج آقا حسین قمی و حجت‌الاسلام‌والمسلمین بهاءالدین محلاتی تحویل انتشارات سوره مهر شده و به زودی به چاپ می‌رسد. نگارش بسته سوم شخصیت‌های مانا نیز به پایان رسیده است و پس از ویراستاری نهایی به انتشارات سوره مهر سپرده می‌شود. در این مجموعه نیز به شخصیت‌هایی همچون قیصر امین‌پور، نصرت بیگم امینی (بانو مجتهده امینی)، زائر خضرخان، سید حسین فاطمی و سید علی اكبر فال اسیری پرداخته شده است. نقطه هدف مجموعه كتاب‌های شخصیت‌های مانا جوانان دانشگاهی هستند، به همین دلیل هم جنبه پژوهش این آثار پر رنگ است و تاكید شده كه آثار در ۱۰۰ صفحه نوشته شود تا جوانان بتوانند به راحتی با آنها ارتباط برقرار كنند. این شخصیت‌ها بر این اساس انتخاب شدند كه پیش از این اثری پژوهشی درباره آنها منتشر نشده است و یا نوع زندگی‌شان به گونه‌ای بوده كه قابلیت پژوهش گسترده را نداشته است.
انتشار نقد چند کتاب خاطرات سیاسی
مرکز اسناد انقلاب اسلامی، كتاب هشتم مجموعه «نقد تاریخ نگاری انقلاب اسلامی» را منتشر کرد. اولین مقاله این مجموعه، در نقد كتاب «تلقی فاشیستی از دین و حكومت» اثر اكبر گنجی، به قلم علی كردی نوشته شده است. دومین مقاله این مجموعه، در نقد كتاب «نیروهای مذهبی و سلسله پهلوی به روایت تاریخ کمبریج»، توسط علی‌اصغر چاهیان بروجنی نوشته شده است. مقاله سوم این اثر، در نقد كتاب «خاطرات یك شورشی ایرانی» نوشته مسعود بنی‌صدر به قلم مهدی حق‌بین نوشته شده است. در چهارمین مقاله این مجموعه «خاطرات دكتر مظفر بقایی‌كرمانی» با مقدمه و ویرایش محمود طلوعی، توسط حبیب‌الله مهرجو مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. پنجمین مقاله این مجموعه، نقد كتاب «خدمتگزار تخت طاووس: خاطرات پرویز راجی، آخرین سفیر محمدرضاشاه پهلوی در لندن» است كه به قلم مصطفی جوان نوشته شده‌است. مقاله ششم این مجموعه به قلم معصومه سماوی، در نقد كتاب «امیدها و ناامیدی‌ها: خاطرات سیاسی دكتر كریم سنجابی» نوشته شده‌است. این كتاب حاوی مصاحبه پرویز صدقی با كریم سنجابی در دانشگاه هاروارد است كه توسط احمد انوری گردآوری شده‌است. هفتمین و آخرین مقاله این مجموعه، نقد و بررسی كتاب «دانشگاه و انقلاب» اثر صادق زیباكلام است كه توسط مهدی زرین‌ایل مورد نقد قرار گرفته است. این كتاب در واقع مجموعه مقالاتی است كه نویسنده در موضوع انقلاب اسلامی و دانشگاه تألیف كرده است.
«دفترچه خاطراتی از افغانستان» پاورقی شد
در پاورقی جدید خبرگزاری تسنیم (http://www.tasnimnews.com/Home/Single/527022) متن ترجمه فارسی کتاب خاطرات سفیر هند در افغانستان منتشر می‌شود. ج.ان.دیکسیت (J.N.Dixit) ، وزیر خارجه سابق هند در این کتاب یکی از حیاتی‌ترین دوره‌های تاریخی افغانستان را روایت می‌کند. او از سال 1981 تا سال 1985 به عناون سفیر هند در افغانستان مشغول به فعالیت می‌شود. دوره‌ای که سلطه شوروی سابق بر این کشور در حال به پایان رسیدن است و مجاهدین در حال قدرت گرفتن. او در کتابی تحت عنوان «دفترچه خاطراتی از افغانستان» یادداشت‌های روزانه خود را از خضور در افغانستان در این دوره حیاتی و تاریخ‌ساز منتشر کرده است. سید عبدالحسین رئیس‌السادات، رایزن فرهنگی ایران در پاکستان و مسئول خانه فرهنگ ایران در پیشاور این کتاب را ترجمه کرده است و در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار داده است.
صدویازدهمین برنده نوبل ادبیات، ارتباط خاصی با خاطرات دارد
پتر انگلوند، دبیر آکادمی نوبل در سوئد، پاتریک مودیانو را به عنوان صدویازدهمین نویسنده برنده نوبل ادبیات معرفی کرد. آکادمی نوبل دلیل اهدای این جایزه به مودیانو را «هنر خاطره» در دست او ذکر و اعلام کرد: مودیانو به واسطه آن «دست‌نیافتنی‌ترین سرنوشت‌های بشر را زنده کرده و به تصویر کشیده است.» دبیر آکادمی همچنین گفته است: «بیشتر رمان‌های مودیانو کوتاه و چیزی حدود 130 تا 150 صفحه هستند که بیشتر به مسئله خاطرات و تاثیر آنها در زندگی انسان می‌پردازند. او ارتباط خاصی با خاطرات دارد و همیشه در آثارش در تاریخ به گذشته بازمی‌گردد و راه‌هایی جدید برای این کار پیدا می‌کند. او می‌گوید راه‌روهایی در زمان وجود دارند که شما می‌توانید از طریق آنها به گذشته بروید و خود را دوباره ببینید. وی در حال حاضر در فرانسه زندگی می‌کند، که پیش‌زمینه‌ای با اهمیت برای خلق کتاب‌هایش است. کلمات و زبانی که او استفاده می‌کند خیلی پیچیده نیستند اما ساختار کلی رمان‌های او بسیار حساب شده هستند. در کل خواندن کتاب‌های او خیلی سخت نیست و می‌توان یک کتاب او را سر شام یا یک بعد از ظهر به دست گرفت و خواند.» برنده نوبل ادبیات سال ۲۰۱۴ جایزه خود را که معادل یک میلیون و صد هزار دلار است، روز دهم دسامبر آینده از پادشاه سوئد در شهر استکهلم دریافت خواهد کرد.
فینالیست‌های جایزه 20 هزار پوندی کتاب‌های بیوگرافی و خاطرات
جایزه ساموئل جانسون که به بهترین کتاب‌های غیرداستانی سال تعلق می‌گیرد از میان 15 کتاب موجود در فهرست اولیه‌اش که یک ماه پیش اعلام شده بود، 6 عنوان را به عنوان راه یافتگان به مرحله نهایی خود معرفی کرد. این جایزه در شانزدهمین سال برگزاری‌اش، فینالیست‌های دریافت این جایزه 20 هزار پوندی را چنین معرفی کرده است: «امپراتوری ضرورت» (وان‌وورلد) نوشته گرگ گرندین که در آن نویسنده به بررسی مستنداتی درباره بردگان اسپانیایی پرداخته است. «دهکده رازها: به مبارزه طلبیدن نازی‌ها در ویشی فرانسه» (شاتو اند ویندوس) نوشته کارولاین مورهد که در آن نویسنده به مصاحب با بازمادگان یک دهکده از تهاجم نازی‌ها پرداخته است. «ع مثل عقاب» (جاناتان کیپ) نوشته هلن مک‌دانلد یک کتاب خاطرات درباره آموزش به عقاب آن هم در دوران سوگواری برای مرگ پدر است. «کوه یخ: یک کتاب خاطرات» (آتلانتیک) نوشته ماریون کوتس کتاب خاطرات نویسنده درباره درگذشت همسرش از سرطان مغز. «روی جنکینز» (جاناتان کیپ) نوشته جان کمپبل که یک بیوگرافی از زندگی روی جنکینز سیاستمدار مشهور است. «مردم عادی» (فیگ تری) نوشته الیسون لایت درباره کشف او از زندگی خانواده اش در طول دو قرن است. در فهرست جایزه ساموئل جانسون معمولا کتاب‌های غیرداستانی با موضوع‌های امور روز، تاریخی، علمی، سیاسی، ورزشی، سفری، بیوگرافی، اتوبیوگرافی و هنری جای می گیرند. سال پیش کتاب «قله» نوشته لوسی هیوز- هلت که بیوگرافی گابریله دانونزیو، نویسنده بحث‌برانگیز ایتالیایی را زیر ذره‌بین برده بود، به عنوان برنده انتخاب شد. برنده نهایی این رقابت روز چهارم نوامبر معرفی خواهد شد.
نشانی:
گونه‌شناسی واکنش‌های ادبی به مساله جنگ/ دفاع مقدس (گفتاری از علیرضا کمری)
http://yon.ir/zPJE
چاپ خاطرات تاریخ شفاهی به زبان بومی ضروری است
http://ibna.ir/vdceeo8wwjh877i.b9bj.html
گزارش آیین رونمایی نسخه انگلیسی «دا»
http://www.ibna.ir/vdcevo8wfjh87zi.b9bj.html
«شاهد یاران» ویژه سرلشکر شهید ولی‌الله فلاحی
http://www.magiran.com/magtoc.asp?mgID=5237&Number=108&Appendix=0
مشاهیر تاریخی را درگیر حب و بغض‌‌ها نکنید
http://www.ibna.ir/vdchi6nik23nvkd.tft2.html
در تاکسی می‌توان نبض جامعه را گرفت
http://mehrnews.com/detail/News/2385753
خاطرات دیدار با چند سینماگر در کتاب «دیگر از کنار هیچ درختی نخواهیم گذشت»
http://ibna.ir/vdcbgwb5wrhbg0p.uiur.html
