|
انتشار خاطرات شفاهي قدم‌خير در كتاب «دختر شينا»
 |
«بهناز ضرابي‌زاده»، يكي از نويسندگان جوان و فعال استان همدان، چند سالي است كه در حوزه داستان‌نويسي با موضوع دفاع مقدس فعاليت دارد. اين بانوي نويسنده براي نخستين‌بار به صورت حرفه اي در حوزه خاطره‌نگاري آن هم با محوريت تاريخ شفاهي، به نگارش خاطرات «قدم خير محمدي كنعان» همسر سردار شهيد «حاج ستار ابراهيمي» پرداخته است. كتاب «دختر شينا» توسط دفتر ادبيات و هنر مقاومت، انتشارات سوره مهر منتشر مي‌شود.
ضرابي‌زاده درباره انتخاب خاطرات «قدم‌خير محمدي كنعان» به خبرنگار «سايت تاريخ شفاهي ايران» گفت: «سردار شهيد حاج ستار ابراهيمي، همسر قدم‌خير يكي از شهداي برجسته استان همدان است كه در عمليات والفجر 8 به شهادت رسيد. درباره زندگي اين شهيد فعاليت‌هاي فرهنگي مختلفي صورت گرفته بود. با توجه به آثار به عمل آمده متوجه شدم، قدم خير (همسر شهيد ستار ابراهيمي) در سن 22 سالگي همسرش به شهادت رسيده و با وجود 5 فرزند، ازدواج نكرده است و به تنهايي فرزندانش را بزرگ كرد. اين موضوع براي من بسيار تامل برانگيز بود، زني كه در روستا زندگي مي كرد به فضاي شهر آمده و به تنهايي در اوج جواني، تمام هم و غمش بزرگ كردن فرزندانش شده بود. بنابراين تصميم گرفتم درباره فراز و نشيب هاي زندگي اين زن با او مصاحبه كنم. بدون اينكه جايي به من سفارش كند، به خواست خودم و بنا به كنجكاوي به سراغ قدم خير رفتم.»
وي ادامه مي دهد: «چيزي به عيد نوروز 88 نمانده بود، با پسر قدم خير تماس گرفتم تا با مادرش براي مصاحبه صحبت كند، به من گفت مادرم قبول نمي‌كند. تصميم گرفتم خودم با قدم‌خير تلفني صحبت كنم، وقتي با منزلشان تماس گرفتم، فكر كردم دختر خانواده است، خود قدم خير گوشي را برداشته بود، صداي بسيار جواني داشت. به هر ترتيب راضي شد كه خاطرات سال هاي بعد از شهادت همسرش را برايم تعريف كند. ارديبهشت همان سال مصاحبه ما آغاز شد و شهريور ماه به پايان رسيد. چون كار سفارشي نبود، به زمان و ساعت‌هاي مصاحبه توجهي نداشتم.»
ضرابي زاده درباره اطلاعات و آگاهي خود از نحوه مصاحبه گرفتن در تاريخ شفاهي اظهار داشت: «آن زمان اطلاع چنداني از مقوله تاريخ شفاهي نداشتم، اما همان زمان كه مشغول مصاحبه با قدم‌خير بودم، كتابي با عنوان «خاك و خاطره» نوشته احمد دهقان كه به موضوع خاطره‌نويسي مي‌پرداخت به دستم رسيد و مطالعه كردم. پيش از اين نيز خاطرات خودم را نيز به صورت يادداشت هاي روزانه نوشته بودم. كتاب «آن روز سه‌شنبه» خاطرات شهيد حسن تُرك، نيز كه اثري تلفيقي بود، تا حدودي مقوله تاريخ شفاهي در آن اعمال شده بود. اما نخستين كار حرفه اي من در حوزه تاريخ شفاهي خاطرات قدم‌خير بود.»
وي درباره ويژگي هاي برجسته خاطرات قدم خير خاطر نشان كرد: «قدم خير با اينكه در روستا بزرگ شده بود، اما ناز پرورده خانواده اش بود و پدر و مادرش بسيار به او علاقه داشتند، در سن 14_ 15 سالگي به عقد ستار ابراهيمي در‌مي‌آيد، خودش از اول راضي به اين ازدواج نبود، اما بعد‌ها عاشق همسرش مي‌شود. 8 سال بيشتر با شهيد ستار ابراهيمي زندگي مشترك نداشته، بعد از شهادت همسرش با 5 فرزند به شهر همدان مي‌آيد و با همان حقوق شهيد فرزندانش را بزرگ مي‌كند. با اينكه خودش سواد نداشت، اما با مهرباني و پشتيباني‌هايش فرزندانش را به درجه‌هاي بالاي علمي در مقاطع كارشناسي و كارشناسي ارشد رساند.»
نويسنده كتاب «آدم برفي» نگارش خاطرات قدم خير را يكي از نشانه هاي الهي در زندگيش مي داند و افزود: «دي ماه سال 88 ، قدم‌خير به خاطر داشتن بيماري پنهان كه خودش هم از آن بي خبر بود، فوت كرد. بعد از مرگ او فرزندان اين زن مرا رها نكردند و مشتاقانه براي به پايان رسيدن خاطرات مادرشان مرا همراهي كردند. معصومه ابراهيمي، يكي از دختران قدم‌خير كار تايپ كتاب را برعهده گرفت و در حين تايپ كتاب لغزش‌هايم را گوش‌زد و در بازخواني اين متن 280 صفحه اي مرا همراهي كرد. بنابراين كتاب به لحاظ اسنادي هيچ مشكلي نداشت.»
ضرابي زاده درباره عنوان كتاب «دختر شينا» (خاطرات قدم‌خير محمدي كنعان) اظهار داشت: «همه درباره اين عنوان از من سوال مي‌كنند، كه شينا به چه معناست، يك اتفاق خاص باعث انتخاب اين عنوان براي كتاب شده كه راز آن با خواندن كتاب براي مخاطب آشكار مي شود. چرا كه هر زن و مرد جواني بايد اين خاطرات جذاب را بخواند.»
|
