كارگاه آموزشيِ تدوين تاريخ شفاهي لشكرهاي 14 امام حسين (ع) و 8 نجف اشرف كه در سه مرحله با موضوعات جمع‌آوري، پياده‌سازي، تدوين، ويرايش و انتشار خاطرات آغاز شده، مرداد ماه امسال به پايان مي‌رسد. حاصل اين كارگاه، سال آينده در قالب كتاب منتشر مي‌شود.
مرتضي نورايي، عضو هيات علمي گروه تاريخ دانشگاه اصفهان اظهار داشت: تاريخ دو لشكر 14 امام حسين (ع) و 8 نجف اشرف در دوران دفاع‌مقدس داراي كارنامه غني از رشادت‌ها و تجربيات است كه تاكنون به طور جامع و كامل به آن‌ها پرداخته نشده است.
وي با اشاره به گستردگي حضور اين دو لشكر در عرصه‌هاي مختلف جنگ تحميلي عراق عليه ايران به ايجاد كارگاه آموزش تاريخ شفاهي اشاره كرد و گفت: اين كارگاه طي 6 جلسه با حضور 50 نفر شركت كننده برگزار شد. جلسه تكميلي اين كارگاه در اوايل مرداد ماه امسال داير مي‌شود.
نورايي افزود: هدف اين كارگاه حفظ آثار و خاطرات و گفت‌وگوي فعال با دست اندركاران هشت سال دفاع مقدس در چارچوبي علمي و تخصصي و آشنايي شركت كنندگان با دانش تاريخ شفاهي است.
مدير اجرايي و استاد كارگاه تاريخ شفاهي لشكرهاي 14 امام حسين (ع) و 8 نجف اشرف تصريح كرد: در اين كارگاه كلياتي از تاريخ شفاهي و راه‌هاي انجام مصاحبه، روش‌هاي سازماندهي منابع، نقد، ويراستاري و روش تحقيق به مخاطبان ارايه و بررسي موضوع يابي در تاريخ شفاهي مورد كنكاش قرار گرفت.
وي جست‌وجوي وقايع را امري مهم در ثبت تاريخ شفاهي دانست و گفت: براي يافتن موضوعات تاريخ شفاهي بايد منابع را در كنار وقايع جست‌وجو كرد، نه اصل حادثه را. زيرا اصل حادثه توسط اسناد مكتوب ثبت و ضبط شده‌اند.
نورايي با اشاره به لزوم نقد مكتوبات تاريخ شفاهي خاطرنشان كرد: نقد، معياري براي شناخت صحت يا نادرستي واقعيات است و تاريخ شفاهي بي‌نياز از نقد نيست.
وي با اشاره به آشنايي افراد شركت كننده در كارگاه آموزشيِ تدوين تاريخ شفاهي لشكرهاي 14 امام حسين (ع) و 8 نجف اشرف با مباحث نقد آثار يادآور شد: در اين كارگاه بررسي چارچوب‌ها و اصول نقد نيز براي شناخت نقد علمي و مستند مورد بحث قرار گرفت تا مشخص شود كه چگونه اين امر بر ارتقاي كيفيت محصولات تاريخ شفاهي موثر و بازدارنده تكرار خطاهاست.
اين استاد دانشگاه تصريح كرد: همچنين آنچه در تاريخ شفاهي به نام ويراستاري مرسوم است حوزه‌اي فراتر از ويراستاري معمول و رايج در متون ادبي است. اين نوع ويراستاري از همان آغاز كار يعني انتخاب حيطه، موضوع، پرسش ها و متن آغاز شده و سرانجام به ويراستاري ادبي متن توليد شده منتهي خواهد شد.
استاد تاريخ دانشگاه اصفهان گفت: موضوع پياده سازي مطالب به اندازه خود مصاحبه‌ها اهميت دارد. از سوي ديگر كسي كه مصاحبه را انجام داده شايسته‌ترين فرد براي پياده‌سازي است. زيرا در فرايند آماده‌سازي بايد دستورالعمل مربوط به طور كامل رعايت شود.
نورايي افزود: چكيده اين دستورالعمل آن است كه هر آنچه در مصاحبه گفته شده است، همراه زبان غير كلامي مصاحبه شونده، به نوعي بر روي كاغذ درج شود. در اين مرحله بايد از ويرايش متن و حدس زدن در مورد كلمات نامفهوم به كلي اجتناب شود تا به نتيجه نهايي و درستي برسد.
وي در پايان يادآور شد: "علي اكبر كجباف"، "مهدي ابوالحسني"، "ابوالفضل حسن آبادي" و "محمدرضا فيروزكوهي" به عنوان استادان كارگاه آموزشيِ تدوين تاريخ شفاهي لشكرهاي 14 امام حسين (ع) و 8 نجف اشرف همكاري داشته‌اند. حاصل اين كارگاه، سال 91 در قالب كتاب منتشر مي‌شود.
خبرنگار : هدی شيرازی
منبع: خبرگزاری کتاب ايران (IBNA)
