پس از پیروزی‌ انقلاب‌ اسلامی‌ ایران‌ و سقوط‌ حکومت‌ پهلوی‌ در بهمن‌ 1357 و متعاقب‌ آن‌ وقوع‌ تغییرات‌ اساسی‌ در موقعیت‌ امریکا در منطقه‌، مناسبات‌ ایران‌ و عراق‌ نیز ــ که‌ در سالهای‌ پایانی‌ حکومت‌ پهلوی‌، با میانجیگری‌ الجزایر، در قالب‌ سازوکار معروف‌ به‌ قرارداد الجزایر (1354 ش‌/1975) به‌ صورت‌ همزیستی‌ مسالمت‌آمیز همراه‌ با رقابت‌ نیمه‌پنهان‌ در عرصه‌های‌ سیاسی‌ و نظامی‌ و تسلیحاتی‌ درآمده‌ بود ــ دستخوش‌ دگرگونی‌ و تیرگی‌ شد. رژیم عراق‌ در 26 شهریور 1359 با تسلیم‌ یادداشتی‌ رسمی‌ به‌ سفارت‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌ در بغداد، اعلام‌ کرد که‌ اعلامیه‌ الجزایر و عهدنامه‌های‌ مربوط‌ به‌ مرز مشترک‌ و حسن‌ همجواری‌ و 3 پروتکل‌ و پیوست‌های‌ آن‌ و دیگر موافقت‌نامه‌ها و یادداشت‌های‌ انضمامی‌ به‌ این‌ عهدنامه‌ را یکجا و یک‌ جانبه‌ فسخ‌ کرده‌ است‌.در همین راستا و با حمایت و هدایت آمریکا، رژیم بعثی عراق با زیر پا گذاشتن قرارداد الجزایر تجاوز خود را به مناطق مرزی ایران آغاز نمود. این حرکت با حمله به پاسگاه‌ها مرزی ایران در منطقه‌ی غرب آغاز و در 31 شهریور 1359 حمله‌ سراسری‌ و رسمی‌ عراق‌، با به‌ کارگیری‌ حداکثر توان‌ نظامی‌ و با عبور از مرزهای‌ بین‌المللی‌ و تجاوز به‌ خاک‌ ایران‌، شروع‌ شدو این آغازی ظلمی بود بر ملتی که در راستای تعالیم اسلام دست به انقلابی زده بودند تا ازیوغ استعمار وسلطه استبداد به در آیند.
 ثبت وضبط حوادث ورویدادهای جنگ تحمیلی در  جهت زنده نگاهداشتن مجاهدتهای سربازان این مرز وبوم در طول 8 سال دفاع مقدس را می توان از جمله وظایفی دانست که مرکز پژوهشهای دفاع مقدس،وابسته  به ارتش جمهوری اسلامی در قالب کتابهایی با عنوان" تقویم تاریخ دفاع مقدس"  بدان همت گمارده است. مجموعه کتابهای تقویم تاریخ دفاع مقدس،مجموعه ای است در بیش از یکصد جلدکه هر جلد آن با عنوان جداگانه برآن است تا رویدادهای روزهای جنگ تحمیلی را از آغاز تا پایان به صورت روز شمار عرضه کند.این اثر به کوشش مرکز پژوهشهای دفاع مقدس،وابسته به ارتش جمهوری اسلامی ایران تدوین شده است.لازم به ذکر است که تاکنون پانزده مجلد از این مجموعه یکصد جلدی از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است وبقیه مجلدات آن نیز در حال انتشار می باشد. در این مقاله سعی بر آن است تا با نگاهی هرچند گذرا به معرفی مجلدات15-1 این مجموعه ارزشمندپرداخته شود.

مقدمه:

پس ازپیروزی‌ انقلاب‌ اسلامی‌ ایران‌ و سقوط‌ حکومت‌ پهلوی‌ در بهمن‌ 1357 و متعاقب‌ آن‌ وقوع‌ تغییرات‌ اساسی‌ در موقعیت‌ امریکا در منطقه‌، مناسبات‌ ایران‌ و عراق‌ نیز ــ که‌ در سالهای‌ پایانی‌ حکومت‌ پهلوی‌، با میانجیگری‌ الجزایر، در قالب‌ سازوکار معروف‌ به‌ قرارداد الجزایر (1354 ش‌/1975) به‌ صورت‌ همزیستی‌ مسالمت‌آمیز همراه‌ با رقابت‌ نیمه‌پنهان‌ در عرصه‌های‌ سیاسی‌ و نظامی‌ و تسلیحاتی‌ درآمده‌ بود ــ دستخوش‌ دگرگونی‌ و تیرگی‌ شد. دولت‌ عراق‌ در 26 شهریور 1359 با تسلیم‌ یادداشتی‌ رسمی‌ به‌ سفارت‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌ در بغداد، اعلام‌ کرد که‌ اعلامیه‌ الجزایر و عهدنامه‌های‌ مربوط‌ به‌ مرز مشترک‌ و حسن‌ همجواری‌ و 3 پروتکل‌ و پیوست‌های‌ آن‌ و دیگر موافقت‌نامه‌ها و یادداشت‌های‌ انضمامی‌ به‌ این‌ عهدنامه‌ را یکجا و یک‌ جانبه‌ فسخ‌ کرده‌ است‌.در همین راستا و با حمایت و هدایت آمریکا، رژیم بعث عراق با زیر پا گذاشتن قرارداد الجزایر تجاوز خود را به مناطق مرزی ایران آغاز نمود. این حرکت با حمله به پاسگاه‌ها مرزی ایران در منطقه‌ی غرب آغاز و در 31 شهریور 1359 حمله‌ سراسری‌ و رسمی‌ عراق‌، با به‌ کارگیری‌ حداکثر توان‌ نظامی‌ و با عبور از مرزهای‌ بین‌المللی‌ و تجاوز به‌ خاک‌ ایران‌، شروع‌ شدو این آغازی ظلمی بود بر ملتی که در راستای تعالیم اسلام دست به انقلابی زده بودند تا ازیوغ استعمار وسلطه استبداد به در آیند. با برسی تاریخ جنگ تحمیلی بدین نتیجه می توان رسید که هجوم ارتش عراق در سایه‌ی حمایت‌های سیاسی، نظامی آشکار و پنهان بیش از سی کشورجهان با اهداف زیر به ایران آغاز گردیده بود:

1. تضعیف نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران؛
2. جدا کردن بخشی از خاک ایران؛
3. منحرف کردن انقلاب اسلامی از اهداف خود؛
4. براندازی جمهوری اسلامی ایران.
 امادر روزهای آغازین جنگ تحمیلی ، ارتش جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از سازمان‌های متشکل و منسجم علی‌رغم همه کاستی‌ها و نابسامانی‌های  موجود در کشور ، در محورهای آبادان، خرمشهر، سوسنگرد، اهواز، فکه، دهلران، مهران، میمک، سومار و قصر شیرین و... با همکاری نیروهای مردمی توانست با زمین‌گیر کردن دشمن در مواضع نامناسب پدافندی بزرگ‌ترین شکست را در عدم دستیابی عراق به اهداف تعیین شده تحمیل سازد به گونه‌ای که در همان روزهای اول جنگ اولین ندای مذاکرات صلح و آتش‌بس از طرف عراق شنیده شد. ازاینرو با بررسی تحولات و نبردهای مهم در طول ۸سال دفاع مقدس به این نتیجه می رسیم که نبرد ما با متجاوزین بعثی سه مرحله داشت:
۱-تهاجم دشمن به مناطق مرزی.
۲-پدافند نیروی خودی  وسعی در تثبیت دشمن.
۳-حمله ی متقابل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران برای راندن دشمن از خاک ایران.

در دو سال اول جنگ نیروهای مسلح ایران، عراق را از خاک خود بیرون راندند و در سال‌های بعد مواضع مهمی را در خاک عراق تصرف کردند. در سال پایانی جنگ عراق با ایران درگیری هاشدت یافت و با توطئه‌های بین‌المللی از جمله حمله آمریکا به سکوهای نفتی و هواپیماهای مسافربری، در نهایت جنگ از 29/5/1367 با پذیرفتن قطع‌نامه 598 پایان یافت و آتش‌بس رسمی بین دو کشور برقرار شد.

بررسی تاریخچه  تدوین مجموعه کتابهای تقویم تاریخ دفاع مقدس

تلاش برای تدوین تاریخ نبرد هشت ساله که از طرف ایران دفاع مقدس نام گرفته است، از همان روزهای اول جنگ آغاز گردید و به شکل‌های مختلف ادامه یافت و پس از آن نگارش تاریخ جنگ در دهه‌ی هفتاد شمسی اوج گرفت.
در ابتدا بیان خاطرات تلخ و شیرین با هدف زنده نگه داشتن فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه و انتقال آن به نسل جوان، در تاریخ مکتوب دفاع مقدس بیشتر مورد توجه بود. و در اواخر دهه‌ی هفتاد و اوایل دهه‌ی هشتاد شمسی مطالب نویسندگان به ارائه‌ی ریشه‌یابی و تجزیه و تحلیل جنگ متمایل شد و در این میان نقش ارتش جمهوری اسلامی ایران به عنوان بزرگ‌ترین سازمان نظامی که از نظر زمانی و مکانی بیشترین حضور را در صحنه‌های مختلف دفاع مقدس ایفا کرده بود و به علت عدم دسترسی نویسندگان به اسناد و مدارک نظامی در ارتش، در تاریخ و در سطح جامعه چندان جلوه‌ای نداشت.
در این میان نقش نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز سخت مورد بی‌توجهی قرار گرفت، نیرویی که همواره سپر دفاعی محکم و استوار مرزهای میهن اسلامی است و در هشت سال دفاع مقدس در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل در نوک پیکان حمله به دشمن قرار داشته و بر پایه‌ی اصالت‌های مکتب مبین اسلام، در دفاع از میهن و اهداف مقدس جمهوری اسلامی ایران با تقدیم هزاران شهید و جانباز در نبرد با ضد انقلاب داخلی و متجاوزان خارجی علی‌رغم همه‌ی کاستی‌ها و نابرابری‌ها با پشتیبانی همه‌جانبه‌ی نیروی هوایی و دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران و نیروهای مردمی حماسه‌های جاوید و به یاد ماندنی در سرتاسر مناطق درگیری از جمله آربابای بانه، ارتفاعات میمک، الله‌اکبر، اهواز، سوسنگرد، خرمشهر، آبادان و... آفریده و سرزمین داغ خوزستان و قله‌های برافراشته کردستان سال‌های متمادی شاهد فداکاری، ایثار، مقاومت و از خودگذشتگی پرسنل فدایی و سرافراز این نیرو می‌باشد.
در سال 1379 امیر سرتیپ دکتر ناصر محمدی‌فر از طرف رهبر انقلاب اسلامی ایران و فرماندهی معظم کل قوا حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، به فرماندهی نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران منصوب گردید. ایشان با احساس خلأ در تاریخ تدوین‌شده‌ی دفاع مقدس، با فراخوان نویسندگان و فرماندهان که خود در تمامی صحنه‌های نبرد حاضر بودند، مرکز پژوهش‌های دفاع مقدس را نزاجا تشکیل داد تا بتوانند با جمع‌آوری و تدوین اسناد نسبت به پر نمودن این خلأ اقدام نماید. پس از فراهم آمدن مقدمات مورد نیاز و انجام فعالیت‌های راهیان نور، در سال 1382 از کارشناسان و فرماندهان جنگ دعوت به عمل آمد و گروه محققین و نویسندگان دفاع مقدس به شرح زیر تشکیل گردید:
1. سرتیپ 2 بازنشسته ستاد سعید پورداراب
2. سرتیپ 2 بازنشسته ستاد فرهاد بهروزی
3. سرتیپ 2 بازنشسته ستاد نبی کریمی
4. سرهنگ بازنشسته مجتبی جعفری
5. سرهنگ ستاد احمد حیدری
6. سرهنگ شعاع‌الدین فلاحدوست
 
بدین ترتیب فعالیت‌های مرکز مذکور به شرح زیر انجام گردید:
1) شناسایی منابع و مدارک
2) جمع‌آوری اسناد و مکتوبات جنگ شامل:
- گزارشات نوبه‌ای ستاد مشترک ارتش
- اطلاعیه‌های ارتش و سپاه
- بیانیه‌های عراق
- اخبار و تحلیل رادیوهای بیگانه و رسانه‌های جهانی
- روزنامه‌ها و جراید
- پرونده‌ها، نقشه‌ها و اسناد اطاق جنگ
3) جمع‌آوری عکس، فیلم و نوارهای صوتی باقی‌مانده از زمان جنگ پس از جمع‌آوری مدارک، محققین، و فرماندهان زمان جنگ با استفاده از تجربیات موجود به تدوین مجموعه کتب روزشمار دفاع مقدس پرداختند. برای انجام این مهم ترتیب توالی زیر انتخاب گردید:
الف) تهیه فیش نمونه برای جمع‌آوری اطلاعات
ب) جمع‌آوری اطلاعات از منابع به روش‌های زیر:
- انتقال مکتوب بر روی فیش توسط پژوهشگران
- روگرفت از اسناد
- اسکن عکس‌ها
- بازبینی اسناد، فیلم‌ها و نوارها
ج) جمع‌آوری کلیه‌ی مطالب یک روز در یک پرونده؛
د) بازخوانی، تدوین طبق فرم، تایپ، مستندسازی و در نهایت آماده نمودن نسخه نهایی کتاب.
در این مقاله به معرفی این مجلدات پرداخته می شود اما پیش از انکه به معرفی مجموعه کتابهای مذکور بپردازیم  لازم است  توضیحی کوتاه در خصوص پراکندگی جغرافیایی جبهه های حق علیه باطل داده شود.

بررسی جبهه های نبرد هشت ساله ایران وعراق

در طول 8 سال دفاع مقدس به دلیل گستردگی مناطق در سرتاسر مرزهای غربی میهن اسلامی، مناطق عملیاتی توسط قوای  نظامی جمهوری اسلامی به سه منطقه جنوب، غرب، شمال‌غرب کشور، به شرح ذیل تقسیم گردید و برای هدایت یگان‌ها و اداره و مدیریت صحنه‌های نبرد، در هر منطقه یک فرماندهی اختصاص یافت.
الف- منطقه‌ی عملیاتی جنوب
منطقه‌ی جنوب شامل استان خوزستان و بخشی از استان ایلام و از دهانه فاو و در منتهی‌الیه شرق جزیره آبادان شروع می‌شود و در مسیر اروندرود تا شلمچه و سپس به کوشک و طلائیه و بستان و فکه تا موسیان و دهلران و رودخانه‌ی چنگوله در غرب دهلران ادامه می‌یابد.
ب- منطقه‌ی عملیاتی غرب
شامل استان ایلام و استان کرمانشاهان و از غرب دهلران (رودخانه‌ی چنگوله) شروع می‌شود و در مسیر مناطق مرزی تا مهران، سومار، نفت‌شهر، قصرشیرین، باباهادی، برار عزیر و نودشه ادامه می‌یابد.
ج- منطقه‌ی عملیات شمال‌غرب
منطقه‌ی عملیات شمال‌غرب شامل استان کردستان و آذربایجان غربی است که از منطقه‌ی نودشه شروع و تا شمالی‌ترین نقطه‌ی مرزی ایران در غرب کشور در همسایگی ترکیه ادامه می‌یابد. درگیری و مقابله نیروهای مسلح جمهوری اسلامی با عوامل ضد انقلاب و گروهک‌های فریب‌خورده در این منطقه بیشتر به صورت عملیات نامنظم و در کل منطقه ادامه داشته است.

روش تدوین  مجموعه کتاب های تقویم تاریخ دفاع مقدس

روش تدوین حوادث ورویدادها در این مجموعه بدین شکل است که ابتدا حوادث ورویدادهای هر ماه از جنگ تحمیلی بصورت یک مجلد از این مجموعه در نظر گرفته وسپس هر روز از حوادث جنگ  به مثابه یک گفتاردر این کتاب پیش بینی شده است. در ابتدای  هر گفتار تدوینگر به بازگویی اخبارهر روز  از تحرکات نیروی های  نظامی  (نیروهای زمینی ،دریایی وهوایی )دو کشور ایران وعراق  در جبهه های مختلف می پردازد.سپس درباره مسائلی همچون  انتشار مسائل اطلاعاتی وامنیتی ارتش عراق وبیان اطلاعیه های ستاد مشترک ارتش ایران  می پردازد. در پایان هرگفتار نیز نویسنده به بیان وبررسی اخبار جنگ تحمیلی از زبان خبرگزاری ها،روزنامه ها ورادیو های بیگانه می پردازد.در این قسمت به معرفی و بررسی پانزده جلد (۱-۱۵)از مجموعه کتابهای تقویم تاریخ دفاع مقدس پرداخته می شود.
- تقویم تاریخ دفاع مقدس (آخرین روزهای صلح)، جلد اول، تهیه و تدوین: مرکز پژوهش‌های دفاع مقدس نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی، زیر نظر فرهاد بهروزی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1384.
این کتاب از دو بخش تشکیل گردیده که در بخش اول در خصوص موضوعاتی همچون ریشه های اختلاف ایران وعراق ، صدام حسین از کودکی تا رهبری ،عراق از دوره سلطنت پادشاهی تا جمهوری ووضعیت مرز های ایران وعراق توضیحاتی به خواننده می دهد.
بخش  دوم این کتاب به صورت روز شمار به حوادث ورویدادهای اول تا سی ام شهریور ماه ۱۳۵۹ می پردازد وشرح نفوذ نیروهای نظامی عراق را در خاک ایران بصورت دقیق و با  ذکرساعت واقعه پرداخته شده است.

- تقویم تاریخ دفاع مقدس (غرش توپ‌ها)، جلد دوم، تهیه و تدوین: مرکز اسناد پژوهش‌های دفاع مقدس نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی، زیر نظر فرهاد بهروزی؛ تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1384.
 کتاب غرش توپ‌ها دومین جلد از مجموعه «تقویم تاریخ دفاع مقدس» می‌باشد و شامل حوادثی است که از شروع جنگ تحمیلی تا پایان مهر ماه سال 1359 در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل و مقابله با ضد انقلاب و عوامل مزدور بیگانه در مناطق شمال‌غرب کشور به وقوع پیوسته است. برای تهیه این اثر به یاد ماندنی تلاش بسیار شده و گزارشات نوبه‌ای و عملیاتی و اطلاعاتی و اسناد و مدارک و مطالب مندرج در رسانه‌ها ملاک بررسی و تحقیق قرار گرفته و سعی گردیده مجموعه‌ای تهیه شود که مستند و منطبق با واقعیات‌ها و بر اساس مدارک باشد. در این جلد به موضوعاتی همچون:
１- حملات گسترده هوایی ارتش عراق به فرودگاه تهران وتبریز
２- بررسی بازتاب پیام حضرت امام خمینی (ره) راجع به ماهیت تجاوز عراق به ایران در رسانه های خارجی
３- حملات هوایی عراق به پالایشگاه  کرمانشاه وپایگاه  هوایی نوژه همدان
４- بررسی تحرکات ودورخیز نیروی زمینی عراق ه منظور اشغال خرمشهر
５- حملات هوایی ارتش عراق به تاسیسات پتروشیمی بندر امام خمینی (ره)

- تقویم تاریخ دفاع مقدس (پل‌های تسخیرناپذیر)، جلد سوم، تهیه و تدوین: مرکز پژوهش‌های دفاع مقدس نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی، زیر نظر سعید پورداراب، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1385.
 این کتاب که به حوادث آبان ماه 1359 (دومین ماه جنگ تحمیلی) پرداخته است سومین کتاب از مجموعه‌ی «تقویم تاریخ دفاع مقدس» است که به تفصیل به حوادث و رویدادهای جنگ تحمیلی پرداخته است. در این کتاب به موضوعاتی از قبیل قطعی شدن اشغال خرمشهر وتلاش نیروهای هوایی ارتش جمهوری اسلامی در جهت جلوگیری از سقوط این شهر، انعکاس اخبار تهاجم  نیروهای عراقی در مطبوعات ورسانه های خارجی و انفجار اسکله های نفتی عراق (البکر و الامیه) توسط نیروهای دریایی ارتش جمهوری اسلامی می پردازد.
بهره‌گیری تدوین‌گران  کتاب مذکور از انبوه منابع اسنادی و سایر نشریات و خبرگزاری‌ها تصویری بسیار روشن از روند جنگ، چگونگی تهاجم دشمن و پاسداری ارتش جمهوری اسلامی ایران از وطن، به دست می‌دهد که نظیر آنها را در کمتر منبعی می‌توان یافت.

- تقویم تاریخ دفاع مقدس (تثبیت متجاوز)، جلد چهارم، تهیه و تدوین: مرکز پژوهش‌های دفاع مقدس نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران؛ زیر نظر فرهاد بهروزی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1385.
 این‌کتاب به گونه‌ای مستند و بسامان مسیر حوادث جنگ تحمیلی و رویدادهای آن را در ماه آذر توضیح می‌دهدو به موضوعات ذیل اشاره دارد:
１- زیر آتش گرفتن شدید گرفتن شهر آبادان توسط نیروی های بعثی
２- غرق نمودن یازده  ناوچه نیروی دریایی عراق نوسط ارتش جمهوری اسلامی
３- غرق شدن ناوچه پیکان در خلیج فارس

- تقویم تاریخ دفاع مقدس (گام‌های نخستین)، جلد پنجم، تهیه و تدوین: مرکز پژوهش‌های دفاع مقدس نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی، به کوشش: فرهاد بهروزی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1384.
 پیروزی انقلاب اسلامی ایران که باعث به خطر افتادن منافع استکبار جهانی در منطقه شده بود، سبب گشت تا رژیم دست‌ نشانده‌ی عراق با دستور و حمایت آمریکا به وطن اسلامی تجاوز کند. با توجه به جو نابسامان نیروهای نظامی پس از پیروزی انقلاب اسلامی و بروز توطئه‌های مختلف داخلی توسط ایادی استکبار، دشمن در نخستین حملات خود موفقیت‌هایی را کسب کرد، امّا نیروهای نظامی و مردمی ایران با همکاری با یکدیگر پس از مدت کوتاهی توانستند، دشمن را در مناطق  تسخیر شده زمین گیر کنند. اوایل دی ماه یعنی درست چهار  ماه بعد از آغاز جنگ تحمیلی، نیروهای نظامی ایران پس از سد کردن پیشروی ارتش عراق در خاک ایران در جناحین نیروهای متجاوز نفوذ کرده و با توسل به عملیات‌های چریکی، مواضع دشمن را مورد حمله قرار دهند. به تدریج این عملیات‌ها توازن رزمی دشمن را به تحلیل برد.
ارتش جمهوری اسلامی ایران در این ماه با تعمیر و بازسازی وسایل آسیب‌دیده و افزایش شمار نفرات، طرح عملیاتی بزرگی را به نام «عملیات بدر» پی‌ریزی کردند که در راندن دشمن از مناطق اشغالی «گام‌های نخستین» محسوب می‌شد؛ گام‌هایی که در عین آهستگی بسیار محکم بود.

- تقویم تاریخ دفاع مقدس (گام، بر بام میمک)، جلد ششم، تهیه و تدوین: مرکز پژوهش‌های دفاع مقدس نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی، به کوشش: فرهاد بهروزی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1386.
 حوادث جنگ تحمیلی در بهمن ماه سال 1359 رفته رفته وارد مرحله‌ی جدیدی شد. گام‌های نخستین که برای بیرون راندن دشمن از میهن اسلامی در دی ماه برداشته شده بود، در ماه شهادت و حماسه‌ی ملت ایران به همت رزمندگان اسلام و رهبری بی‌همتای امام خمینی با توان و شتاب بیشتری تداوم یافت. علی‌رغم اینکه جهانیان در حمایت از متجاوز می‌کوشیدند و با محاصره‌ی اقتصادی ایران می‌خواستند روند جنگ را به نفع رژیم بعثی عوض کنند ولی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به ویژه ارتش بر پیشروی خود در جبهه‌ی دشمن ادامه دادند.
ششمین جلد از مجموعه‌ی تقویم تاریخ دفاع مقدس تحت عنوان «گام بر بام میمک» نام‌گذاری شده است. میمک ارتفاعاتی است که دشمن بعثی پیش از شروع جنگ تحمیلی آن را به تصرف درآورده بود. رزمندگان اسلام با علمیات آفندی در این ماه موفق شدند منطقه را آزاد کنند و دشمن را عقب برانند. در این حال تمامی تلاش‌ها و فشارهای دشمن برای تسلط دوباره بر منطقه ناکام ماند.
صدام حسین که نخستین ضربات را از رزمندگان متحمل می‌شد، برای تقویت روحیه‌ی نیروهای خود از منطقه دیدار کرد. ناکامی در عملیات‌های روزهای نیمه‌ی دوم ماه بهمن برای باز پس‌گیری ارتفاعات باعث شد تا رژیم بعثی حتی به استفاده از سلاح شیمیایی نیز متوسل شود که این امر نیز نتوانست سیر جنگ را عوض کند.
این کتاب نیز مانند 5 جلد گذشته، حاصل تلاش امیران و فرماندهان جنگ با حمایت کار گروهی و جمعی کارکنان پایور و وظیفه‌ی مرکزی پژوهش‌های دفاع مقدس در معاونت عملیات نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران از سال 1382 تاکنون می‌باشد.
- تقویم تاریخ دفاع مقدس (بر فراز رقابیه)، جلد هفتم، تهیه و تدوین: مرکز پژوهش‌های دفاع مقدس نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی، به کوشش: سعید پورداراب، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1384.
در ششمین ماه جنگ، رزمندگان اسلام با اجرای عملیات‌های محدود، تلفات و ضایعات سنگی به دشمن وارد نمودند و زمینه را برای اجرای عملیات‌های سرنوشت‌ساز فراهم کردند. نظر به اینکه عملیات «رقابیه» به منظور جلوگیری از دستیابی دشمن به اهداف خود در غرب شوش و منطقه‌ی رقابیه صورت گرفت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و به پاسداشت مقاومت و ایثار رزمندگان در شرایطی بسیار سخت و در منطقه‌ای بسیار دشوار، این کتاب، با نام «بر فراز رقابیه» مزین گردید.
در کتاب حاضر علاوه بر حوادث و رویدادهای اسفند 1359، به موضوعات زیر پرداخته شده است:
1- عملیات آفندی دو گردان از تیپ 55 هوابرد در جنوب سوسنگرد در روستای مالکیه
2- عملیات محدود کلینه، سید صادق در غرب کشور
3- عملیات رقابیه در غرب شوش
4- عملیات امام مهدی (عج) در منطقه‌ی سوسنگرد
5- ادامه‌ی عملیات رقابیه در غرب شوش
6- عملیات چغالوند در منطقه‌ی غرب کشور
7- دفع پاتک سنگین دشمن در منطقه‌ی چغالوند در غرب کشور
8- انحلال فرماندهی اروند در ستاد آبادان و واگذاری مسئولیت دفاع از جزیره‌ی آبادان و غرب ماهشهر به لشکر 77 پیاده خراسان.

ادامه دارد...
  

نویسنده: مصطفی جوان/جواد عربانی
منبع: مرکز اسناد انقلاب اسلامی


نام پست الكترونيك نظر شما کد امنیتی