«حبس شده بی دلیل» مجموعه ای از شرح حال‌های تاریخ شفاهی از 6 مهاجر مسلمان مقیم نیویورک است که بعد از 11 سپتامبر زندانی شدند. هیچ یک از این افراد هیچ ارتباطی با تروریسم نداشتند، اما چنانچه ماجرایشان نشان می‌دهد، آن‌ها توسط افسرهای دستگیرکننده شان، ماموران اف.بی.آی، سیستم دادگستری، رسانه‌ها و جوامعشان به طور خودکار گناهکار شناخته شدند. آن‌ها سال‌ها بدون هیچ گونه محاکمه ای در زندان‌های انفرادی نگه داشته شدند، در زندان‌های فوق العاده حفاظت شده ای که حقوقشان به طور خودکار نقض می‌شد و بعد از آن با استناد به حکم‌های جعلی مهاجرت از کشور اخراج شدند.

روری کریدون کتابی درباره معانی سیاسی مرتبط  با این مسایل در نقاطی بسیار دورتر از مرزهای آمریکا، پیدا کرده است.

«حبس شده بدون دلیل: ماجراهای حبس و تبعید مسلمانان در آمریکا بعد از 11 سپتامبر». ایروم شیخ Irum Shiekh. پالگریو مک میلان Palgrave Macmillan. مارس 2011.

برپایه مصاحبه‌های گسترده که توسط ایروم شیخ، یک پژوهشگر موقت در مرکز مطالعات آسیایی آمریکایی دانشگاه یو.سی.ال.ای و دارای بورسیه از دانشگاه برزیت  Birzeitفلسطین انجام شد، هدف این کتاب آشکار کردن ارتباط ساختگی بین این 6 بازداشتی و تروریسم است تا بتواند نشان دهد که دولت برای آرام ساختن یک ملت هراسان چگونه از حربه بازداشت استفاده کرد. در طی این کار او نه تنها نتایج فجیع این اعمال بر روی قربانیان را آشکار می‌کند، بلکه نشان می‌دهد که چنین اعمالی چقدر در بهبود وضع امنیت ملی بیهوده هستند. بنابراین، این عمل ممکن به عنوان «تاریخ عملگرا» ملقب شود و این همان کاری است که شیخ با انعکاس صدای آن هایی که هیچ صدایی نداشتند، انجام داده است. سرگذشت های قوی و دردناکی که از این تحقیق برمی خیزد می تواند به عنوان مدارکی قاطع علیه خواست‌های جدید برای قدرتگیری بیشتر دولت در مبارزه با تروریسم مورد استفاده قرار گیرد.

این 6 روایت که در جزییات و مفاهیم با یکدیگر متمایز هستند، در عین حال به دلیل شباهت هایشان قابل توجه اند. هر یک از مردان از دوره خود در آمریکا قبل از دستگیری به عنوان یک موقعیت و یک آزادی یاد می‌کنند، و از این می‌گویند که چگونه خودشان را به سیستم قانونی ای که در کشورشان نداشتند متعهد کرده بودند. اما این سیستم حقوقی بعد از 11 سپتامبر کاملا برایشان از بین رفت. محمد عزمت که بازداشت شده بود، در 92 روزی که در زندان گذرانده بود اجازه ملاقات با یک وکیل را به دست نیاورد. او بیش از یک سال را در زندان انفرادی گذراند در حالی که یک انسان عادی به صورت میانگین بعد از گذراندن 30 روز در چنین شرایطی به حال خودکشی می‌رسد. همه این مردها گزارش می‌دهند که از دستگیری شان منظره ای به وجود آمد که احتمالا، برای آرام کردن، و یا حتی کسب اطمینان، مردم هراسان در جوامع محلی بود.

به طور مداوم از آیین دادرسی سرپیچی می‌شد: گشت هایی بدون گواهی دادگاه، عدم بیان حقوق فردی، جعل مدارک. در یک پرونده آزاردهنده خاص، مسئولین رسمی آمریکا با دادن جزییات درخواست پناهندگی «محمد ای» در زمان بازگشتش به مامورین مصری، به صراحت قانون را زیر پا گذاشتند؛ در حالی که کاملا می‌دانستند که درخواست شامل اطلاعات غلط درباره ارتباطی غیرواقعی بین محمد و شبکه تروریستی الجهاد می‌شود. نتیجه این امر این بود که محمد به سختی تحت شکنجه‌های فیزیکی پلیس مخفی مصر قرار گرفت.

تصویری که به وجود می‌آید تصویری غیرقابل کنترل است. بلافاصله بعد از 11 سپتامبر 1182 «پرونده قابل توجه خاص Special Interest Cases » گردآوری شدند. بیشتر این پرونده‌ها متعلق به مسلمانان ساکن نیویورک بودند. با توجه به این حقیقت که گروگان گیران حادثه 11 سپتامبر حمله شان را از ساحل غربی تدارک دیده بودند و شهروندان عربستان بودند، و این حقیقت که بیشتر مردان دستگیر شده افراد پاکستانی ساکن نیویورک بودند، می‌توان نتیجه گرفت که تمامی این دستگیری‌ها بر اساس دسته بندی نژادی صورت گرفته بودند نه بر اساس تهدیدهای واقعی. این شرح حال‌ها نشان می‌دهند که هر سطحی از دولت از پلیس، اف.بی.آی، قاضی ها، نگهبانان و حتی رسانه ها، همگی این افراد را فقط بر اساس اصلیتشان گناهکار می‌پنداشتند. هیچ یک از این پرونده‌ها در آخر کار با اثبات جرم‌های تروریستی بسته نشدند.

البته این کتاب هم بدون اشکال نیست. در قسمت مقدمه که در آن شیخ سعی می‌کند این دستگیری‌ها را به پرونده‌های دیگری از محکوم کردن مهاجران توسط کشور آمریکا در تاریخ ربط بدهد کاملا از نظر جزییات ضعیف است. مطالعه بیشتر در زمینه مهاجرت مسلمانان به آمریکا می‌توانست هم پرونده نویسنده را قوی تر کند، و هم درک بهتری از جزییات پس زمینه این موضوع در اختیار خواننده قرار بدهد. علاوه بر این ممکن است بعضی افراد از نحوه ای که این شرح حال‌ها بیان شده اند ناراحت شوند: به جای رونویس‌های ویراسته، مصاحبه‌ها و منابع متمایز دیگر همگی در یک شرح حال روایت اول شخص مفرد ارایه شده اند. در نتیجه دیگر سعی ای بر بی طرفی وجود ندارد، این تصمیم دقیقا به این منظور گرفته شده تا خواننده با بازداشت شدگان همدردی کند. از نظر سبک ادبی این کار خواننده را به شکل مفرطی وادار به خواندن کتاب می‌کند، اما به هزینه بدل شدن آن به تحقیق تاریخی ارتدوکس تمام می‌شود. به بیان دیگر این روش به وضوح به این دلیل به کار گرفته شده که کار در حوزه تاریخ شفاهی جای بگیرد. شاید منصفانه ترین قضاوت درباره این شیوه این باشد که وقتی ماجراهای این بازداشت شدگان بیگناه مطرح می‌شود، هر منبعی برای «امنیت ملی»، بدون توجه به اینکه چقدر بیمارگونه است، می‌توانست به سادگی به دلیل قدرت فوق العاده عدم توازنی که بین بازداشت شدگان و دولت وجود داشت، به پیش داوری درباره روایت‌ها منجر شود. 

این کتاب کتابی مهم است که بهای انسانی سیاست‌های بازداشتی پس از 11 سپتامبر را نشان می‌دهد. مفاهیم مهمی که برای این سیاست‌ها ارایه می‌شود بسیار فراتر از مرزهای آمریکا را آشکار می‌کند. در فضای محیطی پس از فاجعه، شاید طبیعی باشد که بازماندگان در پی یافتن مردمی برای سرزنش باشند. به منظور پیشگیری از این که چنین گرایشی از یک تفسیر به تجاوز گسترده حقوق فردی سقوط نکند، نیاز به یک سیستم حقوقی قوی و مصون از تعرض است که در سطوح مختلف کشور از همکاری‌های اغواگرانه تا آزادی‌های محدود پیشگیرانه باشد. در زمینه بریتانیا باید پرسید دیوید کامرون وقتی می‌گوید دادگاه اروپایی حقوق بشر فقط مسئول پیگرد موارد بسیار مهم است، دقیقا چه منظوری دارد؟ آیا افراد این کتاب تشکیل دهنده چنین مواردی هستند؟ هرچند این کتاب ممکن نیست ترغیب کننده هر فردی باشد که قدرت دولتی نیاز به حکومت بر او دارد، و متمرکز بر قانون حقوق فردی نیز نیست، اما حداقل شاهین‌های امنیت ملی را با همه نتایج منطقی  سیاست‌های پیگرد روبه رو می‌سازد.  

روری کریدون Rory Creedon فارغ التحصیل کالج کینگ لندن King’s College London در رشته حقوق است. او سپس در زمینه بانکداری سرمایه گذاری گرایش پیدا کرد و در زمینه افزایش سرمایه برای کمپانی‌ها در بورس لندن کار کرد. در 2009 راهی مکزیک شد تا زبان اسپانیایی بیاموزد و سه ماه را صرف دیدار از سرخپوستان مناطق جنگل‌های بارانی نیکاراگوئه کرد. او سپس به لندن بازگشت تا در برنامه  MPA (سازمان بین المللی تهیه کنندگان فیلم) مدرسه اقتصاد لندن ثبت نام کند. او به طورمشخص علاقه مند مسایل تجاری و به ویژه دستیابی بازار برای توسعه تولیدات جهانی است. 

ترجمه: عباس حاجی هاشمی



نام پست الكترونيك نظر شما کد امنیتی