|
تاریخ شفاهی دفاع مقدس شهر کلاته در کتاب «سنگرهای برفی»
 |
به گزارش سایت تاریخ شفاهی ایران؛ کتاب «سنگر های برفی» شامل خاطرات شفاهی حاج رجب دیناییان، فرمانده گردان قمر بنی هاشم (ع) دامغان، روایتگر نقش حاج رجب و خانواده اش و مردم کلاته دامغان در روز های جنگ تحمیلی است. این کتاب به قلم محمد مهدی عبدالله زاده به همت مرکز ملی اسناد و کتابخانه پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس جمع‌آوری و به چاپ خواهد رسید. کتاب «سنگر های برفی» تاریخ شفاهی دفاع مقدس شهر کلاته دامغان در جنگ است. عبدالله زاده در حال حاضر تدوین خاطرات سردار مهدی مهدوی نژاد، فرمانده سپاه علی بن ابی طالب (ع) قم و حاج حسین امیر، فرمانده اطلاعات و عملیاتی لشکر 21 امام رضا را در دست اقدام دارد.
یکی از اهداف مرکز ملی اسناد و کتابخانه پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس پرورش نویسندگان فعال در حوزه تاریخ شفاهی در استان‌های کشور است. محمد مهدی عبدالله زاده یکی از این نویسندگان است که از شهر دامغان برخواسته است. وی دارای مدرک کارشناسی ارشد علوم تربیتی از دانشگاه تهران، با سابقه 15 سال تدریس روش تحقیق و آمار در علوم تربیتی و 15 سال سابقه فعالیت در مرکز مشاوره تربیتی، چند سالی است که فارغ از هرکاری به پژوهش با روش تاریخ شفاهی، انجام مصاحبه و نگارش کتاب در این زمینه می‌پردازد. وی بیش از 150 ساعت مصاحبه شفاهی با بسیاری از سرداران و فرماندهان دفاع مقدس استان سمنان انجام داده است.
کتاب های «خط شکنان» (خاطرات جانباز حاج علیرضا نوبری)، «سخت تر از فولاد» (خاطرات 3 برادر شهید اسدالله، علی، رضا مومنی و برادر جانباز شان عبدالله مومنی ، فرمانده گردان روح الله از تیپ مستقل قائم آل محمد (عج))، «براکِم» ( به معنی برادرم، خاطرات شهید حسین مجد)، «کوچه‌های آسمان» (خاطرات سردار شهید حاج ابوالفضل براتی)، «بی سنگران» (یادنامه شهدای جهاد دامغان) توسط این نویسنده تدوین و تنظیم شده و در حال حاضر مراحل چاپ را در بنیاد شهید و امور ایثارگران می‌گذراند.
یکی از دل مشغولی‌های دیگر عبدالله زاده گذاشتن مطالب به روز با محوریت خاطرات دوران دفاع مقدس، شیوه مصاحبه و نگارش در تاریخ شفاهی، معرفی کتاب‌های برتر در حوزه تاریخ شفاهی و غیره در وبلاگ «سروقامتان دامغان» sarv1.blogfa.com است.
عبدالله زاده درباره فعالیت خود در تاریخ شفاهی اظهار داشت: «بخشی از روش تحقیق به شیوه تحقیق در تاریخ برمی‌گردد و 15 سال تدریس در علوم تربیتی و روش تحقیق سبب کسب تجربه‌های بسیاری شد تا جایی که توانستم بسیاری از مطالب دانشنامه دوجلدی مشاهیر دامغان را جمع‌آوری کنم. متاسفانه کتاب راهنمای مناسبی در تاریخ شفاهی نداریم، به نوبه خود مقاله‌های متعددی با در نظر گرفتن این موضوع درباره تاریخ شفاهی با زبانی ساده اما علمی نوشته‌ام.»
وی ادامه داد: «برخی نویسندگان حوزه تاریخ شفاهی آن طور که باید و شاید آشنایی با مباحث نظری ندارند، به همین دلیل در کارهایی که انجام می‌دهند دچار نقص کلی‌گویی شده‌اند. مصاحبه یکی از ارکان مهم در مقوله تاریخ شفاهی است و مصاحبه‌گر باید به تمام زوایای و زیر و بم آن آشنا باشد، اگر مصاحبه شونده متوجه شود که مصاحبه کننده به مسیر مصاحبه و سوالات مسلط نیست، مصاحبه‌ای کلی و نابسامان حاصل می شود.»
عبدالله زاده با اشاره به اینکه مطالعه آثاری که با محوریت خاطرات و تاریخ شفاهی تولید شده‌اند بسیار حایز اهمیت است تصریح کرد: «مطالعه این گونه آثار خط مشی و راه و رسم کار را به مصاحبه گر و تدوین گر کتاب تاریخ شفاهی نشان می دهد. از طرفی مراجعه به منابع تخصصی تاریخ شفاهی نیز می‌تواند مصاحبه‌گر یا نویسنده را در پیشبرد کارش راهنمایی کند. نقد کتاب‌های تاریخ شفاهی آن هم با توجه به فن و محتوا نیز می‌تواند نویسندگان و علاقه‌مندان به حوزه تاریخ شفاهی را با رویه کار بیشتر آشنا کند. در نهایت نویسنده تاریخ شفاهی باید آشنایی کافی با رسمالخط فارسی داشته باشد تا بتواند در سطر سطر متن خود از شیوه رسمالخط فارسی استفاده کند.»
خبرنگار فاطمه نوروند
|
