مردان دریا، بر عرشه مستندنگاری

عملیات «مروارید» و حماسه ناوچه پیکان در هفتم آذر سال 1359، یکی از حوادث و رخدادهایی که هر مخاطبی را به یاد نیروی دریایی ارتش می‌اندازد. اما آنچه نقش، حماسه و فداکاری‌های رزمندگان نداجا را در دوران دفاع مقدس ماندگار خواهد کرد، ثبت این فعالیت‌ها در قالب کتاب است.
نداجا پس از گذشت بیش از 20 سال از اتمام جنگ تحمیلی و در اواخر دهه 1380، دفتر پژوهش‌های نظری و مطالعات راهبردی نیروی دریایی ارتش را با رویکرد تحقیقات نظری و مستندسازی در این نیرو و کاربردی کردن تحقیقات خود، راه‌اندازی کرد.
ساماندهی گروه پژوهشی دفاع مقدس دفتر پژوهش‌های نظری و مطالعات راهبردی نداجا یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های این دفتر بوده که محققان آن، ثبت تاریخ جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و ماندگاری و انتقال آن به نسل‌های حال و آینده، تشکیل مرکز اسناد دفاع مقدس و بانک اطلاعات رایانه‌ای این اسناد را برعهده گرفته‌اند.
علاوه بر حمایت از داستان‌نویسان فعال در حوزه  نیروی دریایی ارتش برای تبیین نقش نداجا دوران دفاع مقدس، تدوین مجموعه صد جلدی «تقویم تاریخ دفاع مقدس نداجا» یکی از اساسی‌ترین و محوری‌ترین پژوهش‌های نظری و مطالعات راهبردی نداجاست.
گروهی از پیشکسوتان نیروی دریایی ارتش و فرماندهان حاضر در سال‌های جنگ چون «ناخدا یکم علی جعفری جبلی»، «ناخدا یکم مجید منصوری» و «دریادار دوم شهریار میرشکاری» در تدوین این مجموعه مستند همکاری می‌کنند و قرار بر این می‌شود که روزشمار و حوادث رخ داده در سطح دریا در هر ماه از جنگ، با تکیه بر اسناد موجود و در یک مجلد جای گیرند.
جلد نخست از مجموعه کتاب‌های «تقویم تاریخ دفاع مقدس نداجا» با عنوان «زمینه‌های بروز جنگ» سال 1388 وارد بازار نشر شد و در مدت کوتاهی به چاپ دوم رسید. اما از آن جایی که حجم حوادث و فراز و فرود جنگ‌های دریایی در سه ماهه اول جنگ (مهر تا آذر 1359) بالا بوده و به تبع، حجم اسناد هم زیاد است، مجلدات دوم تا هفتم «تقویم تاریخ دفاع مقدس نداجا» با عناوین «آوردگاه تکاوران دریایی» و «حماسه مقاومت»، «غرش ناوچه‌ها»، «شعله‌های انتقام»، «مروارید» و «سیادت دریایی» به تبیین حوادث اول مهر تا سی‌ام آذر 1359 اختصاص دارند.
شرح عملیات شهید صفری (16 آبان 1359) که به انهدام بخش‌های حساس و حیاتی سکوهای نفتی البکر و العمیه منجر شد و همچنین شرح نبرد مروارید و حماسه ناوچه پیکان (7 آذر 1359) که مرحله تکمیلی عملیات شهید صفری بود، نقاط اوج و محوری مجلدات ششم و هفتم از مجموعه کتاب‌های «تقویم تاریخ مقدس نداجا» هستند.
پژوهشگران گروه پژوهشی دفاع مقدس دفتر پژوهش‌های نظری و مطالعات راهبردی نیروی دریایی ارتش تاکنون هفده مجلد از مجموعه صد جلدی «تقویم تاریخ دفاع مقدس نداجا» را تدوین کرده و با این حساب، اسناد مربوط به حوادث و رویدادهای مهر ماه 1359 تا مهر ماه 1360 در سطح دریا را بازیابی کرده و به نگارش در آورده‌اند. این محققان امیدوارند که این روند با همین سرعت پیش رود.