از مقطعی که تاریخ شفاهی آفریقا در اوایل دهه 1960 میلادی یعنی دوران پس از استعمار پا به عرصه وجود گذاشت، به مؤلفه‌ای زیربنایی و تعیین‌کننده در تاریخ قاره آفریقا بدل شده است. از آن زمان تا به امروز مورخان و ملت‌های تازه‌استقلال‌یافته آفریقا همانند و همپای یکدیگر دغدغه‌مندانه کوشیده‌اند تا گذشته‌ای مفید و قابل استفاده را برای خود بازیابی نمایند-یعنی تاریخی که نقش آفریقا و آفریقایی را به نمایش بگذارد و هویتی خودمختار و مستقل را جدا از دورانی که استعمارگران اروپایی بر آنان حکومت می‌کردند به اثبات برساند. با وجود کمبود شواهد و اسناد مکتوب، آنچه که سرانجام به عنوان هدف اصلی و غایی در این حوزه رسمیت یافت به تصویر کشیدن دوران‌های پیش از استعمار بود. جوامع آفریقایی، به استثنای دولت‌ها و اقوام مسلمان این قاره، از زبان‌های مکتوب استفاده نمی‌کردند. بنابراین، جمع‌آوری تاریخ‌های شفاهی ضرورتی تامه یافت و درواقع غنا و فراگیری سنت‌های شفاهی قاره آفریقا که در طی سده‌های متمادی به جای اسناد و مضبوطات مکتوب مراحل رشد و تطور خود را طی کرده بود نقش به‌سزایی در بازسازی تاریخ آفریقا ایفا نمودند. کتاب سنت شفاهی: مطالعه روش شناسی تاریخی (1965) نوشته جان وانسینا (Jan Vansina) را می‌توان در زمره یکی از مداخلات حساس و مهم روش‌شناختی در این حوزه به شمار آورد.[1] برخلاف دیدگاه‌های حاکم در آن زمان که عینیت و اهمیت زیربنایی اسناد مکتوب را مورد تأکید قرار می‌داد، وانسینا معتقد بود که منابع شفاهی تاریخ نیز ارزشی برابر با منابع و اسناد مکتوب دارند و آنها را نیز می‌توان برای به‌دست آوردن محتوای حقیقی و موثق گردآوری نمود. ضمن آنکه چنین مدارک و شواهدی برای آفریقا افق‌های تازه‌ای را می‌گشود که تحریفات حاصل از اروپامحوری در اسناد دوران استعمار را به چالش می‌کشید. اندیشه‌های وانسینا نیز بدین منوال زمینه انقلاب در سیره و سنت تاریخ آفریقا را فراهم ساخت و خطوطش را تا به امروز ترسیم کرد.

البته هر چند رویه تاریخ شفاهی در چهار دهه گذشته یکی از جنبه‌های متعارف تاریخ قاره آفریقا بوده است، اما روشی به غایت فرّار و صعب بوده به‌طوری که تعمیم و نهایتاً نیز تعلیم آن به راحتی امکان‌پذیر نبوده است. نخستین کارهای دهه 1960 که بر سنن و رویه‌های شفاهی شاهان قبل از دوران استعمار تمرکز داشتند با دغدغه‌های «چرخه‌های زندگی» قرن بیستم به تلاقی رسیده‌اند.[2] تأکید این مطالعات بر مقاومت آفریقائیان و مبارزات‌شان در برابر استعمارگران بوده و همزمان نیز جوامع و بازیگران غیر دولتی مانند دهقانان، کارگران، مهاجران و زنان را نیز مورد بررسی قرار داده‌اند. این گونه علاقه به تاریخ اجتماعی و فرهنگ زندگی روزمره نهایتاً روش‏شناسی وانسینا را با چالش‌هایی روبه‌رو ساخته‌اند. درواقع عواملی مانند موضوع تحقیق، دوره تاریخی، موقعیت جغرافیایی و شرایط تحقیقات میدانیِ میان‌فردی باعث شده است تا نحوه گردآوری و تفسیر تاریخ‌های شفاهی از نو مورد ارزیابی قرار گیرند. بسیاری از محققان در کلیت موضوع اعتماد اولیه‌ای را که وانسینا به بازیابی داده‌های عینی از منابع شفاهی و از طریق شیوه جهانی علوم اجتماعی داشته است کنار گذاشته و از آن فاصله گرفته‌اند. در عوض، تمرکز بر بسترهای احتمالی گردآوری و کاربردهای پیچیده محلی سنت شفاهی موضوعیت یافته و محققانی مانند دیوید ویلیام کوهِن (David William Cohen) و لوئیس وایت (Luise White) با ورود به این عرصه بر ضرورت شناسایی و درک ویژگی‌های ذهنی مدارک شفاهی نیز تأکید کرده‌اند.[3] در مجموع باید گفت که درک تعریف و بازتعریف آگاهانه و ناآگاهانه مدارک شفاهی توسط زبان‌وران و مورخان در شرایط و بسترهای اجتماعی متفاوت ضرورتی تامه دارد.

بحث‌هایی بدین شکل درباره شیوه کار به گونه‌ای بوده است که معلمان را از طرفی با چالش روبه‌رو ساخته و از طرف دیگر فرصت‌هایی را نیز برای آنها به‌وجود آورده است. به علت فقدان مجموعه‌های آرشیوی برای آموزش تاریخ شفاهی و احساس بُعد مسافت جغرافیایی از آفریقا و واقعیات تاریخی و معاصر این قاره، تدریس تاریخ شفاهی به دانشجویان مقطع کارشناسی در دانشگاه‌های آمریکا همواره با چالش و مشکل همراه بوده است. خلاصه اینکه ابزارهای آموزشی کاربردی و مفید به اندازه کافی موجود نبوده‌اند، و موضوع تاریخی مورد بحث نیز عموماً برای آنها ناملموس و غیر قابل درک به نظر می‌آید. بنابراین، تدریس ابعاد تاریخ شفاهی غالباً دامنه‌ای انتزاعی و مفهومی داشته است. تنها دانشجویانی که به‌طور جدی از تجربه تحقیقات میدانی برخوردار بوده‌اند می‌توانند معضلات گردآوری شواهد و مدارک و تفسیر آنها را درک کنند و بر اهمیت زیربنایی شهادت‌های شفاهی واقفند. مع‌ذلک، چرخشی که اخیراً به سمت برقراری رابطه بین «صدای»  (Voice)آفریقائیان و «کلمات» (Words) آنان شاهد بوده‌ایم- همان‌طور که وایت، میشِر (Miescher) و کوهِن نیز جدیداً مطرح کرده بودند- برای پرداختن به این معضلات کاربردی و مفهومی در کلاس درس، راه و روش تازه‌ای را در اختیار مدرس می‌گذارند. مقاله حاضر درواقع یک پژوهش موردی درباره نحوه تأثیر رویکرد اخیر در غلبه بر مشکلات قدیمی و تقویت شیوه‌های آموزشی است.
از «صدا» تا «کلام»: چرخش متنی تاریخ شفاهی آفریقا و کاربردهای آموزشی آن
لوئیس وایت، استفان میشر (Stephan Miescher) و دیوید ویلیام کوهِن در کتاب کلمات آفریقا، صداهای آفریقا: رویه‌های انتقادی در تاریخ شفاهی که به تازگی به چاپ رسانده‌اند، بحث ارزیابی مجدد و تجدید نظر در تاریخ شفاهی دوران معاصر را مطرح کرده‌اند. یکی از اصلی‌ترین جدل‌های آنها این است که وجه تمایز روشن و قاطع بین مدارک شفاهی و مکتوب گاهی وقت‌ها آشکارا مجمل و کلی است.[4] مشابهت‌های کیفی آنها- به ویژه در قالب اَشکال روایی- چنین القا کرده‌اند که زمینه روش‌شناختی مشترکی بین آنها وجود دارد و تعاملاتِ ذاتاً متقابل بین این دو نیز باید دقیق‌تر مورد برسی قرار گیرند. وایت، میشر و کوهن با تبیین وجه تمایز مشخص بین کلام و صدا کوشیده‌اند تا این تفاوت‌های سنتی را مشخص نمایند. مقصود از «کلمات»، مواد خام پژوهش‌های تاریخی و معضلاتی است که می‌توانند به‌وجود بیاورند به ویژه در خلال فرایند طولانی و پیچیده تبدیل نتایج تحقیقات میدانی به مقاله، کتاب و دیگر متون. «صدا»، نماد آراء و دیدگاه‌های آفریقائیان است که در قالب مواد خام کلمات ابراز می‌شوند، و بدین ترتیب هدف بنیادی بازیابی اَشکال و صورت‌های مختلف گواهی برای بازسازی گذشتة آفریقا را مورد تأکید قرار می‌دهند. البته درک آنان از «صدا» نیز به آنان کمک می‌کند تا از اعتماد نابجا به مفاهیم اصالت و سندیت پرهیز نمایند. رویکردهای روش‌شناختی و شرایط مختلف برای کار با «کلمات» غالباً می‌توانند «صداهایی» را نهایتاً شنیده می‌شوند شکل دهند. نویسندگان کتاب «کلمات آفریقا، صداهای آفریقا» به روش‌های متعددی که به وسیله آنها می‌توان کلمات را گردآوری نمود اشاره کرده‌اند-از منابع مادی گرفته تا رویه‌های فرهنگی و مصاحبه‌های شفاهی- و همچنین روش‌های گوناگونی را که بدان وسیله می‌توان شواهد و اسناد گردآوری‌شده را تفسیر کرد در این کتاب بیان شده است. درواقع، تاریخ عمیق و ریشه‌دار کلمات و صداهای آفریقا-از زندگی‌نامه‌های بردگان قرن نوزدهم گرفته تا شهادت هیئت‌های نمایندگی در خلال دوران استعمار، نوشته‌ها و زندگی‌نامه‌های فعالان و روشنفکران ضد استعمار- در رویکرد وایت، میشر و کوهن برجسته می‌شوند و همین امر نیز خط مبنایی را که وانسینا در دهه 1960 ترسیم کرد و تصور غالبی را که معتقد بود حضور و اهمیت تاریخ شفاهی آفریقا تنها در آن زمان به رسمیت شناخته شد، پیچیده‌تر می‌سازد.

مضمون «کلمات» و «صداها»، امکانات آموزشی جدیدی را برای تدریس تاریخ شفاهی آفریقا نیز به وجود می‌آورد. استفاده از چنین مقولاتی به عنوان ابزارهای آموزشی در کلاس درس نه تنها وجوه تمایز قبلی بین مدارک شفاهی و مکتوب را از بین می‌برد، بلکه در این کار به مدرسان امکان می‌دهد تا منابع مکتوب را با ابزارها و دیدگاه‌های تازه‌ای مورد استفاده و آزمون و خطا قرار دهند. [یک مورد این است که شیوه‌های تجزیه و تحلیل یک مقوله را برای تجزیه و تحلیل مقوله دیگر به کار ببریم و چیزی که مقوله کاملاً‌ متفاوتی محسوب می‌شود این است که وجوه تمایز را در هم بریزیم. اینها درواقع متفاوت هستند در غیر این صورت چنین بحثی را در اینجا پیش نمی‌کشیدیم. نوعاً عقیده بر این است که اراده انسان می‌تواند هر چه را که در آن بیرون است از بین ببرد. به هر حال، فقط یک دوگانگی را با دوگانگی دیگری جابه‌جا می‌نماید. و البته از خطر اشتباه گرفتن شیوه بیان با چیزی که بیان می‌شود نیز مصون نیست.] من از این مقولات استفاده کردم تا برای دانشجویان سال اول مقطع کارشناسی سمیناری درباره تاریخ شفاهی آفریقا که در پاییز سال 2003 در دانشگاه هاروارد تدریس می‌کردم، برگزار کنم. هدف از تشکیل این کلاس این بود تا دانشجویان را با آفریقای جنوبیِ قرن بیستم از منظر چرخه زندگی افراد مختلف آشنا سازیم. آفریقای جنوبی در این دوران شاهد تغییر و تحولات اجتماعی متعددی بود؛ از سرعت گرفتن روند مدرنیزاسیون و صنعتی‌شدن تا ظهور و سقوط آپارتاید. نهایتاً این سمینار حول دو سؤال اساسی برنامه‌ریزی شد که عبارت بودند از: تک‌تک مردم آفریقای جنوبی چگونه با این تجارب آشنا شده و کنار می‌آمدند، و تجارب‌شان را چگونه در قالب کلمات خود بیان می‌کردند؟ این سؤالات که مبنای دوره آموزشی را تشکیل می‌دادند زمینه‌ای را به وجود آوردند تا به جای تمرکز بر مدارک شفاهی و مکتوب، بر «کلمات» و «صداها» معطوف شویم و همین اتفاق نیز دامنه سوال و تفسیر و تحلیل‌ها به ویژه سؤال درباره چند و چون تبدیل گواهی‌های شفاهی به کتاب و دیگر متون را گسترش داد.
البته هدف رویکرد مذکور، کم‌اهمیت جلوه دادن مدارک شفاهی نبود. این سمینار با بررسی موضوع تاریخ شفاهی به عنوان یک ژانر آغاز شد و سپس با تمرکز بر اهمیت روایات شفاهی در بازسازی گذشته آفریقای جنوبی به طور اخص و تاریخ آفریقا به طور اعم کار خود را پی گرفت. مقالاتی که در هفته نخست توسط وانسینا، آدام جونز (Adam Jones)، آندرئاس اِکِرت (Andreas Eckert) و چارلز وان اونسلن (Charles van Onselen) قرائت شد رئوس خطوط ممیزه و اصلاحات این روش‌شناسی ظرف چهار دهه گذشته را بیان کردند.[5] مقالات پژوهشی دیگری که موضوع خود را به آفریقای جنوبی اختصاص داده بودند توجه حاضران را به تجارب متعدد و متنوع دیگری جلب نمودند که با شیوه‌های مذکور و اصلاحاتی که به تازگی در آنها صورت داده بودند می‌شد آنها را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داد، مانند روابط سیاه‌پوستان و سفیدپوستان در مناطق روستایی تا زندگی پر فراز و نشیب نلسون ماندلا. درواقع، نخستین متنی که مورد بررسی قرار گرفت کتاب مشهور چارلز وان اونسلن به نام بذر از آنِ من است: زندگی کاس ماین، یک مضارعه‌کار آفریقای جنوبی، 1985-1894 بود که جایزه‌ای را نیز از آن خود کرده بود. این کتاب سرگذشت مردی به نام ماین  (Kas Maine) است که در 500 صفحه و در قالب 66 مصاحبه با او و البته ده‌ها مصاحبه دیگر با اعضای خانواده، هم‌قطاران، آشنایان و کارفرمایان سفیدپوستش تنظیم و تدوین شده است.[6]کتاب مذکور در قاب تصویر یک مضارعه‌کار سیاه‌پوست که بخش اعظم قرن بیستم را در زندگی خود دیده است چشم‌انداز بی‌نظیری از آن دوران پرالتهاب و البته از دریچه نگاه یک فرد کم‌اهمیت در برابر چشمان خواننده می‌گشاید. به قول وان اونسلن، در آرشیوهای دولتی تقریباً هیچ سند و مدرک مکتوبی درباره کاس ماین یافت نمی‌شود. با این وصف، از میان مصاحبه‌های متعدد با کاس ماین تنها پنج مصاحبه را وان اونسلن شخصاً با وی انجام داده است و مابقی را دستیار پژوهشگرش به نام توماس نکادیمنگ Thomas Nkadimeng برعهده داشته است. در چنین اوضاعی بحث اساسی بازیابی «صداها» و چگونگی پیاده کردن و تبدیل آنها به متن به خودی خود مطرح می‌شود. با وجودی که وان اونسلن در دوران حکومت آپارتاید با محدودیت‌ها و قید و بندهایی برای تحقیقاتش مواجه بود که در این زمینه می‌توان به محدودیت‌هایی که زبان و سیاست نژادی بر وی تحمیل می‌کردند اشاره نمود، جزئیات دقیق و مفصل و انسجام هسته اصلی روایت که در کتاب بذر از آنِ من است دیده می‌شود به سوالات و ابهامات متعددی درباره سیره و سنت تاریخ شفاهی و محصولات مکتوبش دامن می‌زند.[7]
ا
گر زندگی‌نامه کاس ماین دانشجویان را با عرصه پیچیده میان تاریخ شفاهی و روایت مکتوب آشنا ساخت، تکلیف درسی دیگری که مطالعه زندگی‌نامه شخصی نلسون ماندلا به نام راه طولانی به سوی آزادی بود دانشجویان را با ابهامات بیشتری درباره تعامل بین «صدا» و «کلمات» مواجه ساخت.[8] یادآور می‌شود که سرگذشت نلسون ماندلا جزء کتاب‌های پرفروش بوده است. ادعا نمی‌کنیم که کتاب زندگی‌نامه شخصی نلسون ماندلا تاریخ شفاهی و یا نوعی مدرک شفاهی محسوب می‌شود، اما به خوبی در طیف «صداها» و «کلمات» جایگیر می‌شود و صدایی متمایز همراه با تبلورش در قالب متن را به خواننده عرضه می‌نماید. برخلاف وجود تعامل نژادپرستانه‌ای که به طور ضمنی در شکل‌گیری اثر تحقیقی بذر از آنِ من است دخالت داشته است، دانشجویان نسبت به اصالت و صحت اظهارات یک آفریقایی که از جانب خود سخن می‌گوید اطمینان دارند یا دست کم در ابتدای کار چنین احساسی دارند. با عنایت به اینکه کتاب مذکور را یک سیاستمدار مشهور در جهان نوشته و مخاطبان جهانی را نیز مجذوب خود ساخته است، از دانشجویان سوالاتی درباره ماهیت و محتوای دقیق «صدا»یی که در متن متبلور شده پرسیدند. مثلاً، این کتاب برای چه مخاطبی نوشته شده است؟ آیا بین زندگی خصوصی و عمومی نلسون ماندلا تعادلی احساس می‌شود یا او یکی را بر دیگری ترجیح داده و بر آن تأکید می‌ورزد؟ آیا در این روایت عنصری موسوم به فرجام‌شناسی ایفای نقش می‌کند یعنی عنصری با پیروزی سیاسی و شخصی به اتمام می‌رسد؟ و سرانجام اینکه به کدام پیشامدها و ناکامی‌ها پرداخته نمی‌شود؟ طرح سؤالاتی از قبیل خاطره و ساخت روایت در برابر دانشجویان موجب شد این پندار ساده‌لوحانه که صداهای آفریقاییان بدون مداخله مورخ شفاهی اصولاً دقیق‌تر هستند، اوضاع را پیچیده‌تر کنند. زندگی‌نامه‌های شخصی و تاریخ‌های شفاهی دارای پارامترهای خاصی هستند که باید ابتدا فهمیده شوند و سپس با نگاه انتقادی مورد بررسی قرار گیرند، که خاطره فردی و مخاطب از جملة آن پارامترها به شمار می‌آیند.
پس از آنکه این دو کتاب به عنوان مرجع مورد قبول واقع شدند، دنبالة دوره آموزشی را به بررسی تحقیقاتی گذراندیم که به همین منوال به مسئله «صدا» و تبدیل «کلمات» به متن معطوف شده بودند. مثلاً دانشجویان کتاب ادیبانه نه حتی یک عروسک آزمایشی: دنیای متفاوت سه زن آفریقای جنوبی را که توسط مورخی به نام شولا مارکس (Shula Marks) نوشته و معرفی شد قرائت کردند. این کتاب داستان تلاش‌های یک دانشجوی دختر سیاه‌پوست را به تصویر می‌کشد که می‌کوشد به یاری یک مددکار سیاه‌پوست و یکی از مقامات سفیدپوست دانشگاه شهر ناتال (Natal)در دوران آپارتاید در دانشگاه تحصیل کند.[9] مکاتبات این سه زن جزئیات جذاب گفت‌وگوی خصوصی «صداها»یی را برملا می‌سازد که به هیچ وجه قصد عمومی کردن آنها در میان نبوده است. یکی از نمونه‌های عالی تکاپو و تعامل «صداها» و «کلمات» را در خاطرات رمان‌نویسی به نام جی. ام. کوتزی (J. M. Coetzee) می‌توان یافت. رمان پسربچگی: صحنه‌هایی از زندگی در روستا[10] که از منظر سوم شخص به روایت خاطرات دوران بچگی کوتزی می‌پردازد و او را همچون یکی از شخصیت‌های رمان معرفی می‌کند تلویحاً ابهاماتی درباره مفاهیم «خودیت» و مرزهای بین خاطره واقعیت‌بنیاد و خاطره تخیلی به وجود می‌آورد. سرانجام با ورود به مرحله صداهای واقعی از طریق واکاوی نقش گواهی شخصی و تاریخ در شکل‌گیری و ساخت جامعه آفریقای جنوبی بعد از دوران آپارتاید به ویژه با بررسی اتفاقات کمیسیون حقیقت و آشتی (Truth and Reconciliation Commission)، سمینار به پایان رسید. دانشجویان مطالبی را که به قلم آنتجی کراگ (Antji Krog) درباره جلسات و نشست‌های کمیسیون حقیقت و آشتی در برخی نشریات نوشته شده بود و همچنین متن واقعی مصاحبه‌های پیاده‌شده را که در آنها مصاحبه‌شوندگانِ آفریقای جنوبی از زندگی و تجارب خود در دوران آپارتاید سخن می‌گویند، خواندند.[11] فیلم مستندی به نام سفر شب طولانی به سوی روز درباره کمیسیون حقیقت و آشتی نیز برای دانشجویان به نمایش درآمد تا آنها از ماهیت این ماجراها تجربه تصویری مستقیم‌تری به دست آورند.[12] این آخرین بخش سمینار اهمیت همگانی تاریخ شفاهی را به اثبات رساند، اما بار دیگر نشان داد که عوامل مخاطب، سیاست، و دیگر عناصر مربوط به بافت چگونه می‌توانند «صداها» و «کلمات» را تعدیل نموده یا تغییر دهند.

در مجموع، دانشجویان یاد گرفتند تا برای درک خطوط تاریخ آفریقای جنوبی و آشنایی با سیمای کلی آن، از چرخه‌های زندگی استفاده کنند. همچنین مهارت‌های انتقادی خوبی برای ارزیابی و سنجش رابطه بین منابع شفاهی و تجسم یا تبلور آنها در قالب متن به دست آوردند. با وجود مشاهده تفاوت‌هایی بین منابع مکتوب و شفاهی، پیوستگی آنها مورد تأکید قرار گرفتند. دانشجویان عموماً واکنش‌های شورانگیزی از خود نشان می‌دادند. نکته‌ای که توجه خاصی بدان می‌کردند این بود که چگونه کسی برای خود یا برای دیگران با تکیه بر مدارک مکتوب و یا شفاهی می‌تواند چرخه زندگی بسازد؟ آیا چنین تاریخی باید به ترتیب زمانی از گذشته حرکت نموده و به زمان حال برسد؟ آیا مورخ این اجازه را دارد تا «کلمات» و تجربیاتی را که مواد خام و مصالح سازندة زندگی انسان است، صرفاً برای یکدست‌سازی و روان‌تر کردن روایت، حذف کند؟ آیا اصولاً امکان بازیابی یک روایت معتبر، اصیل و صحیح به لحاظ واقعیات، از گذشته وجود دارد؟ البته پاسخ‌های جامعی به این گونه سؤالات داده نشد. مع‌ذلک، زمینه مشترکی بین گواهی‌های شفاهی و مدارک مستند ایجاد شد؛ زمینه‌ای که چالش‌های یکسان این دو عرصه و چالش‌هایی را که گاهی اوقات با درآمیختن مرزهای آنها در برابر مورخان خودنمایی می‌کنند را تبیین می‌کند. خلاصه اینکه دانشجویان درباره نحوه آفرینش و ساز و کار تاریخ، چگونگی ورود به این عرصه و تفسیر آن، و نقش ویژه گواهی شفاهی در شکل دادن به «صداها» و «کلمات» به دریافت‌های پیچیده‌تری رسیدند.

تدریس تاریخ شفاهی بدون بهره بردن از مزیت تحقیقات میدانی: یک نتیجه گیری
 در این مقاله کوشش شده تا روش‌های تدریس تاریخ شفاهی آفریقا به دانشجویان بدون اتکاء به آرشیوهای تاریخ شفاهی یا تجارب ناشی از کارها و تحقیقات میدانی نشان داده شود. این چالش‌ها-به ویژه وقتی که در برابر مدرسانی خارج از قاره آفریقا قرار داده می‌شوند- چندان هم حاد و غلبه‌ناپذیر نیستند. رویکردهای انتقادی اخیر به مسئله ورود به عرصه تاریخ شفاهی نه تنها ملاحظات روش‌شناختی تازه‌ای را برای محققان و دانشوران باسابقه‌تر به وجود آورده‌اند، بلکه بر نحوة استفاده از منابع وسیع و فراگیر مکتوب برای آموزش مبانی گردآوری صداها و کلمات آفریقا و تفسیر آنها نیز انگشت می‌گذارند. با وجودی که مشارکت در تحقیقات میدانی را هرگز نمی‌توان با چیز دیگری جایگزین کرد، اما تجسم و تبلور تاریخ شفاهی آفریقا در قالب متن به گونه‌ای است که یک خط مبنا برای دانشجویان ترسیم می‌کند تا «برخلاف جریان آب» شنا و منابع و روش‏ها را درک نمایند، و همچنین نهایتاً برای بازآفرینی و اصلاح چنین اصولی از طریق تجارب تحقیقاتی خودشان به پیش بروند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. Jan Vansina, Oral tradition: a study in historical methodology, trans. By H. M. Wright, London, Routledge and Kegan Paul, 1965; see also Jan Vansina, Oral tradition as history, Madison, WI, University of Wisconsin Press, 1985.
2. Sara Mirza and Margaret Strobel, eds., Three Swahili women: life histories from Mombasa, Kenya, Bloomington, IN, Indiana University Press, 1989; Susan N. G. Geiger, “Women’s life histories: method and content,” Signs, Vol. 11, No. 2, Winter 1989, pp. 334-351, and “Tanganyikan nationalism as “women’s work”: life histories, collective biography and changing historiography,” Journal of African History, Vol. 37, No. 3, 1996, pp. 465-478; Belinda Bozzoli, with the assistance of Mmantho Nkotsoe, Women of Phokeng: consciousness, life strategy, and migrancy in South Africa, 1900-1989, Portsmouth, NH, Heinemann, 1991; Charles van Onselen, The seed is mine: the life of Kas Maine, a South African sharecropper, 1894-1985, New York, Hill and Wang, 1996. 
3. David William Cohen, “The undefining of oral tradition,” Ethno-history, Vol. 36, No. 1, 1989, pp. 9-18; Luise White, Speaking with vampires: rumor and history in colonial Africa, Berkeley, University of California Press, 2000; Luise White, Stephen F. Miescher and David William Cohen, eds., African words, African voices: critical practices in oral history, Bloomington, IN, Indiana University Press, 2001.
4. For example: David Henige, “Truths yet unborn? Oral History as a casualty of culture contact,” Journal of African History, Vol. 23, No. 2, 1982, pp. 395-412.
5. Jan Vansina, “Oral tradition and its methodology,” in General history of Africa: methodology and African prehistory, Volume I, ed. By Joseph Ki-Zerbo, Paris, UNESCO, 1981, pp. 142-165; Charles van Onselen, “The reconstruction of a rural life from oral testimony: critical notes on the methodology employed in the study of a black South African sharecropper,” Journal of Peasant Studies, Vol. 20, No. 3, April 1993, pp. 494-514; Adam Jones and Andreas Eckert, “Historical writing about everyday life,” Journal of African Cultural Studies, Vol. 15, No. 15, No. 1, 2002, pp. 5-16.
6. Van Onselen, Seed, 1996.
7. For example: Colin Bundy, “Comparatively speaking: Kas Maine and South African agrarian history,” Journal of Southern African Studies, Vol. 23, 23, No. 2, 1997, pp. 363-370.
8. Nelson Mandela, Long walk to freedom, Boston, Little, Brown, 1995.
9. Shula Marks, ed., Not either an experimental doll: the separate worlds of three South African women, Bloomington, IN, Indiana University Press, 1988.
10. J. M. Coetzee, Boyhood: scenes from provincial life, New York, Viking, 1997.
11. Antji Krog, Country of my skull: guilt, sorrow and the limits of forgiveness in the new South Africa, New York, Times Books, 2000.
12.  Frances Reid and Deborah Hoffman, dirs., Long night’s journey into day, South Africa, 2000, 95 min.

 منبع:
Words and Silence: The Journal of the International Oral History
    Association vol. 4 no. 1 and 2 (November 2007-November 2008): 1-5

نویسنده: کریستوفر جِی. لی؛ دانشگاه کارولینای شمالی، چَپل هیل
مترجم: علی فتحعلی آشتیانی