شماره 38    |    23 شهريور 1390



«كودتاي نوژه» به «كودتاي نافرجام نقاب» تغيير نام داد

كارگروه واژگاني ويژه دفتر واژه‌گزيني نظامي ستاد كل نيروهاي مسلح در يك مصوبه، نام «كودتاي نوژه» را با هدف حفظ كرامت و عزت اميرسرلشكر خلبان شهيد محمد نوژه، به «كودتاي نافرجام نقاب» تغيير داده است. تاكنون، يك كتاب محوري درباره اين كودتا منتشر شده كه اِعمال اين تغيير در آن‌ ضروري به نظر مي‌رسد.

كارگروه واژگاني ويژه دفتر واژه‌گزيني نظامي ستاد كل نيروهاي مسلح نيز كه عهده‌دار اصلاح برخي واژه‌ها و تركيبات زباني حاوي بار امنيتي و راهبردي است، براي برطرف‌سازي هر گونه شائبه و بنابر ضرورت حفظ كرامت و عزت اميرسرلشكر خلبان شهيد محمد نوژه، عبارت «كودتاي نوژه» را به «كودتاي نافرجام نقاب» تغيير داده‌اند.

بر اساس اين مصوبه، همه فرماندهان، مسوولان و نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران موظف شدند كه در نوشته‌ها و گفته‌هاي خود، به جاي عنوان «كودتاي نوژه» از تركيب «كودتاي نافرجام نقاب» استفاده كنند و پيشنهاد شده كه تا 6 ماه از اين عبارت به شكل «كودتاي نافرجام نقاب (كودتاي نوژه)» استفاده شود.

كودتاي نظامي و نافرجام نقاب (كودتاي نوژه) يكي از مهم‌ترين فعاليت‌هاي برنامه‌ريزي شده كشورهاي خارجي و مهره‌هاي شكست خورده رژيم پهلوي در سال‌هاي اول انقلاب است. اما هوشياري ارتش جمهوري اسلامي ايران در سركوبي آن در هجدهم تير ماه سال 1359، اهميت تاريخي و سياسي بارزتري دارد.

آژانس جاسوسي آمريكا (سيا) به «كودتاي نافرجام نقاب (كودتاي نوژه)» اميد زيادي مي‌بندد و آن را ضربه نهايي و قطعي بر پيكر نظام جمهوري اسلامي ايران مي‌داند و اهميتش را بيش از تجاوز نظامي صدام ارزيابي مي‌كند. به گفته سران كودتا، مدتي بر سر تقدم آن يا آغاز جنگ تحميلي عراق عليه ايران بحث بوده و سرانجام، كودتا در قدم اول و آغاز جنگ، در قدم دوم قرار مي‌گيرند.

شهرت اين كودتا به نام شهيد محمد نوژه، يكي از غلط ‌‌هاي فاحشي است كه در معرفي اين شهيد ارتشي دوران انقلاب، تاثير گذاشته است. محمد نوژه، خلبان داوطلبي بود كه به فرمان امام‌خميني(ره) در  بيستم مرداد 1358، براي شكستن حلقه محاصره شهيد دكتر مصطفي چمران در جنگ‌هاي نامنظم، به منطقه پاوه پرواز كرد و در حين عمليات، به شهادت رسيد و به همين دليل، اسم پايگاه سوم شكاري همدان به نوژه تغيير پيدا كرد.

تنها كتاب محوري درباره كودتاي نوژه، در سال 1367 با همين عنوان و به همت گروهي از محققان موسسه مطالعات و پژوهش‌هاي سياسي نوشته و تدوين شده و تاكنون، به چاپ پنجم رسيده است.

پژوهشگران موسسه مطالعات و پژوهش‌هاي سياسي، در مورد انتخاب نام شهيد محمد نوژه براي كودتا، به مقدمه كتاب «كودتاي نوژه» اشاره و تاكيد مي‌كردند كه چون قرار بود كودتاچيان، حركت خود را از پايگاه شاهرخي همدان كه به ياد شهيد نوژه نامگذاري شده بود آغاز كنند، ناخودآگاه اين نام را به خود گرفت.

آن‌ها يادآوري كردند كه متاسفانه براي چاپ نخست كتاب، هيچ زندگي‌نامه‌اي درباره شهيد محمد نوژه به دست نياورديم. اما در چاپ دوم و با كمك اميرسرتيپ محمدحسين معين‌‌پور، فرمانده وقت نيروي هوايي ارتش زندگي نامه مختصري از اين شهيد منعكس شد.

اين محققان تاريخ افزودند كه اگر بتوان از اسناد ارتش، در بازنگري كتاب استفاده كرد، قطعا موجب تكميل، جذاب و دقيق‌تر شدن اثر خواهد شد.

خبرنگار : مريم اسدی جعفری

منبع: خبرگزاری کتاب ايران (IBNA)


http://www.ohwm.ir/show.php?id=753
تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.