شماره 158 «كتاب ماه تاريخ و جغرافيا» با رويكرد «تاريخ‌نگاري اسلامي» به كوشش موسسه خانه كتاب منتشر و در دسترس علاقه‌مندان تاريخ قرار گرفت. اين ماهنامه تخصصي در اين شماره به كاستي‌ها و ضرورت‌هاي پژوهش تاريخ‌نگاري مسلمانان پرداخته است.

به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، سرسخن كتاب ماه تاريخ و جغرافيا، «تاريخ‌نگاري اسلامي يا تاريخ‌نگاري مسلمان» نام دارد و دكتر حسن حضرتي بر كاستي‌ها و ضرورت‌هاي پژوهش درباره تاريخ‌نگاري اسلامي تأكيد كرده است.

حضرتي معتقد است كه مفهوم تاريخ‌نگاري اسلامي، محل مناقشه برخي از اهل نظر قرار گرفته است. عده‌اي بر اين باورند كه اساسا تركيب «تاريخ‌نگاري اسلامي»، تركيب صحيح و دقيقي نيست. زيرا تمام مولفه‌هاي آنچه در ميراث مكتوب تاريخ‌نگاري مسلمانان جاي گرفته، اسلامي نيستند. بر اين مبنا توصيه مي‌كنند از تركيب «تاريخ‌نگاري مسلمانان» استفاده شود، زيرا تنها ازآن مسلمانان است.

در بخش گفت ‌و گو نيز «هويت‌بخشي در تاريخ‌نگاري طبري» با سخنان دكتر علي بهراميان و دكتر كاظم رحمتي بررسي شده است. دكتر رحمتي معتقد است كه الگو بودن پيامبر (ص) و تبديل آن به موضوع تاريخ‌نگاري اسلامي، نشان دهنده اهميت اهل مدينه در سيره‌نويسي و تأثير آن در تأسيس تاريخ‌نگاري اسلامي است.

به باور دكتر بهراميان، طبري به طور كلي فرد شاخصي است و فكر و تفسيرش خاص است و البته به نوعي حالت متناقض‌نما دارد. يك وجه مهم طبري اين است كه تمام سنت تاريخ‌نگاري پيش از خود را در خود جاي داده و همه را نقل كرده است.

در بخش نظرگاه، «اسطوره‌هاي تاريخ‌نگاري غرب و اسلام» نوشته سعيد عابدپور، «مباني تاريخ‌نگري انتقادي در انديشه مسعودي» نوشته زهير صياميان و «تاريخ‌نگاري عبراني و متون تاريخي اسلامي» اثر ايمان نوروزي بررسي شده اند.

«اسلام در پويه تاريخ‌نگاري» نوشته مرضيه سليماني، «برگزيده تاريخ‌الرسل والملوك» اثر بهرنگ ذوالفقاري، «بررسي انديشه‌هاي سيد جمال‌الدين اسدآبادي» به قلم دكتر عباس پناهي، «تاريخ در سفر» نوشته محمدحسن بهنام‌فر و «عصر نوين اسلامي» اثر علي منوچهري از بخش‌هاي كنكاش ماهنامه تخصصي كتاب ماه تاريخ و جغرافياست.

در بخش بازتاب نيز «مبارزه با استعمار در شمال آفريقا» نوشته محمد ساري، «نگارش تاريخ و نگرش تاريخي » اثر علي كاليراد، «تمدن اسلامي» به قلم حميد اشرفي خيرآبادي، «اسلام در هند» نوشته رضا صفري و «خوارج شمال آفريقا» اثر صغري ياريقلي آمده اند.

در بخش يادگارهاي ماندگار، فرهاد دشتكي‌نيا «اسناد ايراني در دربار عثماني» اثر عثمان اوزگودنلي را به فارسي برگردان كرده و سجاد جمشيديان نيز «شرفنامه بدليسي» را بررسي كرده است.

«امويان و تمدن اسلامي» نوشته عدالت عزت‌پور، «تاريخ‌نگاري در قلمروي تمدن اسلامي» اثر علي احمد الياسي، «اخوان‌المسلمين، يك جنبش مردمي» به قلم مرضيه كوشكي، «بزرگ‌ترين جنبش سياسي مصر» اثر ابوالقاسم آخته و «عقل عربي» نوشته فضه محمودي در بخش پرتوهاي تلاش ارايه شده اند.

همين ماه، كوتاه از تاريخ، رهاورد ديگران، پيشخوان تاريخ، نمايه و چكيده انگليسي پايان‌بخش اين ماهنامه تخصصي است.

شماره 158 كتاب ماه تاريخ و جغرافيا به سردبيري حبيب‌الله اسماعيلي همراه لوح فشرده فهرست كتاب‌هاي منتشر شده خرداد 90 با بهاي 1200 تومان به كوشش موسسه خانه كتاب منتشر شده است.

منبع: خبرگزاری کتاب ايران (IBNA)