«رادو سلاو پتلاك» وابسته فرهنگي و مطبوعاتي سفارت جمهوري لهستان در پاسخ به اين پرسش كه مردم لهستان تا چه اندازه با ايران آشنا هستند، به خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) گفت: لهستاني‌ها، كشور ايران را به‌خوبي مي‌شناسند. چون بيش از چهارصد سال است كه دو كشور روابط فرهنگي و بازرگاني دارند. ايران كشور مهمي است و روشن است كه مردم لهستان به رابطه با چنين كشوري اهميت مي‌دهند.

وي افزود: در قرن 19، نه تنها لهستاني‌ها، بلكه اروپايياني كه مي‌خواستند به هند بروند، از سرزمين ايران مي‌گذشتند و با فرهنگ ديرينه آن آشنا مي‌شدند. يك نكته ديگر هم هست كه مي‌خواهم به آن اشاره كنم. لهستاني‌ها سينماي ايران را خيلي خوب مي‌شناسند و فيلم‌هاي ايراني را مي‌بينند.

وي به نزديكي فرهنگ ايران و لهستان اشاره كرد و گفت:‌ به نظر من فرهنگ دو كشور، از هر لحاظ، خيلي شبيه به هم است. شما در كتاب «لهستان و ايران» مي‌توانيد ببينيد كه اين دو فرهنگ چگونه با هم رابطه داشته‌اند و چه تاثيري از هم گرفته‌اند. اين تاثير از گذشته‌هاي دور آغاز مي‌شود. در صد سال اخير هم نشانه‌هاي زيادي از ارتباط فرهنگي دو كشور وجود دارد. يكي از اين تاثيرات در زماني اتفاق افتاد كه عده‌اي از لهستاني‌ها به خاطر رويداد سياه جنگ جهاني دوم مجبور شدند كه ميهن‌شان را ترك كنند. اين تبعيدي‌ها را به اجبار به روسيه آوردند و در اردوگاه‌ها نگهداشتند. بعد از جنگ، بسياري از آنها به ايران پناهنده شدند و مدت‌ها در اينجا ماندند و خيلي‌ها هم براي هميشه در ايران زندگي كردند.

وي در پاسخ به اين پرسش كه كتاب «لهستان و ايران» مي‌تواند در تحكيم روابط دو كشور تاثير بگذارد، گفت: بله، حتما. الآن لهستاني‌هايي كه مي‌خواهند به ايران بيايند، دوست دارند با پيشينه و فرهنگ ايران آشنا بشوند. نه تنها با تاريخ ايران، بلكه مي‌خواهند درباره سرگذشت لهستاني‌هايي بدانند كه در ايران مقيم شده‌اند. كتاب «لهستان و ايران» به آنها كمك مي‌كند تا زمينه اين آشنايي فراهم شود.

وي خاطرنشان كرد: از طرفي ديگر انتشار اين كتاب كمك مي‌كند كه تاريخ لهستاني‌هايي كه در جنگ جهاني دوم به ايران پناه آورده‌اند، فراموش نشود. اين موضوع بسيار اهميت دارد. به‌خاطر همين اميدواريم كسي پيدا بشود و مطالب اين كتاب را گسترش بيشتري بدهد. ممكن است در آينده چنين كتاب‌هايي، كه مطالب افزون‌تري داشته باشند، منتشر بشود.

وي در پاسخ به اين پرسش كه آيا كتاب «لهستان و ايران» در خود لهستان هم منتشر شده است، گفت: نه، اين كتاب در لهستان منتشر نمي‌شود اما چون دو زبانه است و ترجمه مقالات اين مجموعه به انگليسي هم آورده شده است، استفاده از آن براي هر كسي در دنيا كه زبان انگليسي را بداند، امكان‌پذير است.

كتاب «لهستان و ايران، برگ‌هايي از تاريخ روابط ايراني‌ها و لهستاني‌ها»، مجموعه‌اي دو زبانه (فارسي و انگليسي) است كه از سوي سفارت لهستان گردآوري شده است و توسط انتشارات «كتابسرا» در اختيار دوستداران تاريخ روابط سياسي و فرهنگي ايران قرار گرفته است. اين كتاب با پيشگفتاري از «ويتولد اشميدووسكي»، سفير لهستان در جمهوري اسلامي ايران، آغاز مي‌شود. «اشميدووسكي» به سرفصل‌هاي روابط تاريخي دو كشور اشاره مي‌كند و به رويداد جنگ جهاني دوم و تبعيد شماري از لهستاني‌ها به ايران و پيامدهاي آن مي‌پردازد.

«مناسبات ايران و لهستان در دوران صفوي» عنوان مقاله‌اي از «يولانتا شراكوفسكا ـ ديندو» است كه به زمينه‌هاي آشنايي مردم ايران و لهستان با فرهنگ‌هاي يكديگر مي‌پردازد و از سفيران و فرستادگاني ياد مي‌كند كه در روزگار صفويان به ايران آمده‌اند.

بررسي نسخه‌هاي خطي فارسي در لهستان، موضوع نوشته‌اي از «آنا گاوليك» است و بررسي يادداشت‌ها و نوشته‌هاي «الكساندر خوچكو»، شاعر رمانتيك لهستاني، مقاله ديگري از كتاب ياد شده را در بر مي‌گيرد كه به قلم «آنا كراسناوالسكا» نوشته شده است. «سيلويا سورديكووسكا»، «نقش دانشگاه در تحكيم روابط لهستان و ايران» را بررسي كرده است و رضا نيك‌پور سرگذشت «لهستاني‌ها در ايران در طول جنگ جهاني دوم» را با خواننده در ميان گذاشته است.

نيك‌پور در اين جستار به آغاز جنگ جهاني دوم، پيشروي آلمان‌ها در خاك لهستان، كوچ اجباري بيش از يك ميليون لهستاني به تبعيدگاه‌ها، ورود شماري از آنها به ايران (پس از پايان جنگ) و مشاغل و كارهايي كه مهاجرين تبعيدي در ايران انجام داده‌اند، اشاره مي‌كند و در ادامه بررسي خود چهره‌هاي شاخص لهستاني‌هايي را كه در ميان تبعيد شدگان بوده‌اند، بر مي‌شمارد.

گفتار پاياني كتاب نيز به بررسي كاوش‌هاي باستان‌شناسان لهستاني در ايران اختصاص دارد. اين نوشته توسط «باربارا كايم» فراهم آمده است و «باستان‌شناسان لهستاني در ايران، تاريخچه‌اي از حضوري كوتاه مدت و پربار» نام دارد.

برگردان انگليسي همه اين مقالات، بخش دوم كتاب «لهستان و ايران» را شامل مي‌شود. افزون بر آن در ميانه كتاب نقشه‌هاي راهنمايي نيز آورده شده است كه در بر دارنده توضيحات مختصر و راهگشايي است. اين نقشه‌ها موقعيت لهستاني‌ها را در ايران در قرن‌هاي هفده و هجده ميلادي، قرن نوزده (در زمان حاكميت قاجاريه بر ايران)، شروع قرن بيستم (پيش از جنگ اول جهاني) را نشان مي‌دهد و سرانجام به رويداد تبعيد و مهاجرت لهستاني‌ها در زمان جنگ جهاني دوم مي‌پردازد.

كتاب «لهستان و ايران، برگ‌هايي از تاريخ روابط ايراني‌ها و لهستاني‌ها» در 116 صفحه، با شمارگان 1500 جلد و به بهاي 10 هزار تومان از سوي انتشارات «كتابسرا» چاپ و عرضه شده است. ويراستاري اين مجموعه را محمود فاضلي‌بيرجندي انجام داده است.

خبرنگار : آناهيد خزير

پیش از این نیز خبری در ارتباط با کتاب «ايران و لهستان، برگ‌هايي از تاريخ روابط ايراني‌ها و لهستانی ها» در سایت  و  هفته نامه شماره 9 تاریخ شفاهی منعکس شده است.

منبع: خبرگزاری کتاب ايران (IBNA)