روند بازديد از موزه مجلس شورای اسلامی از زمان افتتاح جديد تا كنون چگونه بوده است؟و چه اقداماتی برای ارتقاء و تحول موزه اعم از تكميل اشياء، تبليغات، امكانات امنيتی و حفاظتی انجام شده است؟

روند بازديدها از موزه خوشبختانه از زمان افتتاح رو به رشد بوده است، چرا كه ما بلافاصله بعد از افتتاح موزه تقريبا بازديدهای هماهنگ شده از قبل را داشتيم، پس از مدت كوتاهی خوشبختانه درب موزه به روی عموم گشوده شد و بازديدهای محدود و از قبل هماهنگ شده تبديل به بازديدهای آزاد عمومی شد.

بر اين اساس در طول هفته از شنبه تا چهارشنبه از ساعت 9 صبح تا ساعت 14 امكان بازديد برای عموم فراهم شد، از زمان افتتاح موزه در تاريخ 11 آذر 88 تا آخر سال 1388، حدود 980 نفر از موزه بازديد كردند. پس از عمومی شدن بازديد نيز در شش ماهه نخست سال 1389، ميزان بازديد از موزه به 2150 نفر رسيد. در 6 ماهه دوم نيز كه هنوز به پايان نرسيده است، تاكنون ما 2700 نفر بازديد كننده داشته‌ايم يعنی چيزی بيشتر از شش ماهه اول سال و با توجه به اينكه چندی نيز تا آخر سال باقی مانده است روند رو به رشد از همين آمارها و تعداد بازديدكننده ها كاملا آشكار و محسوس است.

اما بازديد از موزه نشان می‌دهد كه مخاطبان به ويژه مخاطبان خاص مانند محققان از كار بسيار استقبال كرده اند و بازديدكنندگان خارجی نيز موزه مجلس شورای اسلامی را منطبق با استانداردهای جهانی ارزيابی می كنند، هم‌چنين در ادامه كار در صد هستيم تا معايب و نواقص كار را به مرور زمان برطرف كرده تا از فرصت و امكانی كه در موزه مجلس برای شناختن فعاليتهای پارلمانی در ايران و آشنايی با تحولات تاريخ معاصر ايران است، استفاده بيشتری شود و اقشار مختلفی بتوانند به موزه آمده و از اين تصاوير، اشياء و آثاری كه در اينجا قرار داده شده بازديد كنند.

به مناسبت ايام مبارك دهه فجر موزه مجلس شورای اسلامی اقدامات متنوعی را در دست انجام دارد، از آن جمله چاپ بروشور موزه مجلس شورای اسلامی، ارسال دعوت‌نامه به مراكز مختلف كه معرف فعاليت و ساعات بازديد از موزه می‌باشد، تا بتوانيم از جهت اطلاع رسانی گام بلندی را برداشته و اقشار مختلف را با راه‌اندازی مجدد موزه و نحوه فعاليت آن آشنا كنيم. البته با برخی از موزه‌های كشور نيز مكاتباتی جهت اطلاع رسانی انجام شده است.

برای اينكه جذابيت موزه همچنان حفظ شود در اين فاصله اندك توانستيم با برخی از افرادی كه خودشان مجموعه تاريخی دارند و وابسته به خانواده های قديمی ايرانی هستند، تماس گرفته و به خريداری برخی از اشياء بپردازيم، البته اميدواريم كه اين روند تبديل به اهدای آثار به موزه شود در هر صورت ما قصدمان از اين فعاليت اين است كه موزه را از لحاظ اشياء تقويت كنيم و به سهم خود از خروج اشياء تاريخی از كشور جلوگيری كنيم.

ما از دو طريق با اين مجموعه ها آشنا می شويم يكی از طريق كسانی كه به موزه مراجعه می كنند و يا خير افتتاح موزه را شنيده و اين شوق را دارد كه اگر قرار است آثارشان از خانه ها خارج شود در يك جای مطمئنی نگهداری شود و چون مجلس خانه ملت است، اين اطمينان خوشبختانه وجود دارد. مجموعه داران معمولا تمايل دارند، مجموعه‌های خورد را در ايران و در مكانی معتبر و مورد اطمينان نگهداری كنند، روش دوم نيز مراجعه ما به افراد مجموعه دار و خريد اشياء با قيمتی مورد توافق است.

آيا برای خريد اين اشياء جلساتی با حضور كارشناسان داريد؟

البته اشياء در هنگام خريد توسط چند كارشناس مورد بررسی قرار می‌گيرد، هم از جهت اصالت و هم قيمت؛ چرا كه متاسفانه ما شاهد وجود اشياء تقلبی نيز در اين ميان هستيم، بنابراين ابتدا تلاش می‌شود، اصالت اثر را مشخص كنيم و سپس به قيمت گذاری می‌پردازيم، نهايتاً اين در يك شورا مطرح می‌شود بر اساس نظر كارشناس، نظر صاحب اثر و گزارش كارشناسی شورا تصميم به خريد اشياء می‌گيرد.

غير از خريد اشياء امكان واگذاری امانی اشياء به موزه مجلس نيز پيش بينی شده است. يعنی اينكه صاحب مجموعه به رسم امانت اين آثار را طی تفاهم نامه ای رسمی كه به امضای طرفين می‌رسد، مجموعه خود را دراختيار موزه قرار می دهد و ما هم امكان به نمايش در آمدن آن آثار را به نام صاحب مجموعه فراهم می كنيم. طبيعی است كه بعد از انقضای آن مدت كه در تفاهم نامه پيش بينی می‌شود، اشياء به صاحب اثر برگردانده خواهد شد. البته اگركسانی به عنوان يك اقدام  فرهنگی قصد اهدای آثارخود را داشته باشند، ازاين اقدام استقبال و آثاردريافتی را بنام اهداءكننده درموزه قرارخواهيم داد. نظير آن چيزی كه در كتابخانه رخ داده است، در ورودی كتابخانه با نام افراد مختلفی مواجه می شويم كه كتب خودرا به كتابخانه اهداء نموده اند و با اين اقدام فرهنگی  به عبارتی نامشان بر سينه تاريخ حك شده، ما نيز اين اقدام را در خصوص كسانی كه آثار خود را به موزه اهدا كنند، خواهيم داشت.

آيا وب سايت موزه آماده بهره برداری شده است؟

از ديگر اقداماتی كه در راستای تكميل راه‌اندازی مجدد موزه انجام شده نيز می‌توان به راه‌اندازی وب سايت موزه مجلس شورای اسلامی اشاره كرد، هم‌اكنون در حال تكميل بخش‌های سايت هستيم، به ويژه در بخش معرفی اشياء ما تقريبا از تمام موزه های كشور در اين زمينه جلوتر هستيم در فاصله از زمانی از افتتاح مجدد توانستيم در زمينه معرفی اشياء موزه در فضای مجازی پيشرفت خوبی داشته باشيم، همين امر موجب شد كه ارتباطات بيرونی خود را هم از طريق اينترنت و فضای مجازی با كتابخانه ها، موزه ها ومراكز مرتبط افزايش دهيم.

آيا موزه مجلس برنامه‌ريزی‌هايی هم برای اهداف بلند مدت خود دارد؟

بله، از برنامه آتی ما علاوه بر آن تلاشی كه برای جذب بيشتر مخاطب داريم، اين است كه با سفارتخانه های مختلف در كشور ارتباط برقرار كنيم كه به اتباع كشورهای خودشان كه قصد سفر به ايران را دارند، اعلام كنند كه می‌توانند از موزه مجلس هم بازديد داشته باشند و انشاء الله بنا داريم نشست های تخصصی در حوزه مسائل تاريخی ايران را هم سال آينده در موزه فعال و راه اندازی كنيم. گفتنی است، تاكنون چند نشست در موزه برگزار شدهاست، كه تلاش داريم در سال آينده اين موضوع را فعال تر دنبال كنيم.

لطفا درمورد حفاظت ازاشياء نيز توضيحاتی ارائه بفرمائيد.

در خصوص مسائل امكانات حفاظتی و امنيتی از همان ابتدا تدابير خوبی انديشيده شد و امكانات خوبی هم فراهم شد، ما از همان ظرفيت های كه ايجاد شده استفاده می كنيم و مشكل خاصی هم تا كنون وجود نداشته است، با توجه به اينكه تقريبا يكسال از فعاليت موزه و شروع بازديدها می گذرد، خوشبختانه مسئله خاصی از لحاظ امنيتی و حفاظتی با توجه به دستگاههايی كه به كار گرفته شده و دقت و اهتمامی كه دوستان دارند رخ نداده است.

شما در مصاحبه قبلی خود در ارتباط با ايجاد كارگاه مرمت برای موزه نيز اظهاراتی داشته‌ايد،اين كارگاه به چه مرحله ای رسيده و كارايی لازم را دارد يا خير و آيا همچنان كارهای موزه را مرمت كتابخانه انجام می دهد؟

وسايلی برای شروع كار كارگاه لازم داشتيم كه خريداری كرديم. از جهت فنی هم كتابخانه مجلس امكانات خوب و كارشناسان خوبی را در اختيار دارد كه از امكانات واحد مرمت كتابخانه در حال حاضر تا آماده شدن كامل كارگاه مرمت موزه همچنان استفاده می‌كنيم و كار مرمت باكمك واحد مرمت كتابخانه آغاز شده است و اميدواريم با راه افتادن بخش مرمت در كنار موزه به طور اختصاصی بتوانيم با سرعت بيشتری آثاری كه احتياج به مرمت دارند، را انشاء الله مرمت نمائيم.

چه مقدار از آثار مرمت شده و آيا آثار هنوز نياز به مرمت دارند؟

با توجه به اينكه عمر برخی از آثار به ويژه تابلوهای نقاشی بالغ بر 100سال می باشد، خود بخود آسيب هايی به برخی از اين آثار در گذشته وارد شده بود كه همه اينها مورد بررسی قرار گرفته و آثاری كه احتياج به مرمت دارند مشخص شده‌اند، البته تعداد اين آثار زياد نيست و آسيب وارد شده هم آسيب جدی نيست. ما بعد از حدود سی سال از گذشت انقلاب لازم بود كه يكبار ديگر آثار را از لحاظ آسيب‌های وارده بازبينی كنيم و اكنون در حال حاضر آسيب شناسی صورت گرفته و و به بيشتر تابلوها خوشبختانه آسيب جدی وارد نشده است، پيشگيری های اوليه را اميدواريم بتوانيم با راه اندازی بخش مرمت به طور جدی تر دنبال كنيم.

شما روند فعاليت موزه مجلس شورای اسلامی در مقايسه با ساير موزهای ايران و موزه های جهان چطور ارزيابی می كنيد؟ آيا موزه كتابخانه مجلس شورای اسلامی توانسته با موزه های پارلمانی دنيا با همان استانداردها در يك رديف قرار بگيرد؟

از لحاظ كيفيت خوشبختانه موزه در حد استانداردهای جهانی و بين المللی است اين را هم كسانی كه آمدند برای بازديد اذعان می كنند و هم مطالعاتی كه درخصوص فعاليت موزه ها و بازديدهايی كه از موزه های جهان انجام شده اين را نشان می دهد، اما از لحاظ كميت و هم از جهت فضايی كه در اختيار موزه مجلس قرار گرفته با كشورهای جهان تفاوت داريم البته ما موزه های كوچكتر از اين هم در جهان داريم اما معمولاً در كشورهای ديگر با چند موزه بسيار بزرگ و وسيع مواجه می شويد كه در كنار آن يك سری موزه های اقماری كوچك هم تعريف می شود شأن مجلس و موزه مجلس و تاريخ ايران اين است كه ما موزه های معظم و متعددی را در كشور از جهت معرفی تاريخ ايران داشته باشيم، درارتباط با موزه مجلس هم اميدوارم فضای بيشتری   انشاء الله در نظر گرفته شود با توجه به اينكه فعاليت مجلس ادامه دارد و هر روز بالاخره اشياء جديدی به موزه تحويل داده می شود ما نياز به يك فضای مناسب‌تر و بيشتری داريم البته محل فعلی از جهت تاريخی مناسب است. مسئله ديگری كه وجود دارد در دنيا فرهنگ موزه داری و فرهنگ بازديد از موزه كاملا جا افتاده است و وقتی شما به موزه های كشورهای ديگر می رويد با صف های طويل مواجه می شويد كه اينها ايستاده اند در نوبت كه با قيمت های گزاف بليط بخرند و وارد موزه شوند و اين غيراز گروه‌ هايی است كه از قبل هماهنگ می شود نظير گروه های دانش اموزی و دانشجويی (در بعضی از كشورها به طور اجباری دانش آموزان را به موزه ها می برند و شما به طور مثال هيچ دانش آموزی را نمی بينيد كه از موزه های كشور خودشان بازديد نكرده باشند.

اگر ما فرهنگ بازديد از موزه را در كشور خودمان رواج دهيم امكانات هم فراهم خواهد شد ما يك كشور پر امكانات و ثروتمندی هستيم و هم به جهت مادی و هم جهت معنوی آثار تاريخی در كشور ما فراوان است تاحدی كه به نظر من ما می توانيم به تعداد همه موزه های دنيا در كشور خودمان  در حوزه های مختلف و زمينه های مختلف موزه داشته باشيم .

در ارتباط با فضای مجازی سه بعدی در اينترنت نيز برای ما توضيح دهيد؟

فراهم كردن امكان بازديد مجازی از موزه ار ديگر اقدامات موزه مجلس شورای اسلامی است، تا افرادی كه امكان حضور در موزه را ندارند، بتوانند به صورت مجازی از موزه بازديد كنند، البته بازديد مجازی هيچ گاه جايگزين بازديد واقعی نمی‌شود، اما به هر حال اين امكان را در تلاش هستم تا  فراهم كنيم.

اين اشياء كه در موزه ميباشد از طريق نمايندگان نيز به شما اهداء شده است؟

بعد از افتتاح خوشبختانه تعداد قابل توجهی اشياء و آثار از دفتر آقای دكتر لاريجانی تحويل گرفتيم و برخی از آنها را بلافاصله در موزه در معرض نمايش قرار داديم اين نشان می دهد كه موزه با مجلس شورای اسلامی ارتباط تنگاتنگی دارد و ما از آخرين تبادل های پارلمانی البته درحوزه هدايا و آثاراهدايی هم با اطلاع هستيم. برخی از نمايندگان هم آثاری كه به آنها در سفرها اهداء می شود، در اختيار موزه قرار می دهند، به ويژه دفتر رياست محترم مجلس در اين زمينه همكاری تنگاتنگ و بسيار خوبی با موزه داشتند كه من همين جا از اين دوستان و اهتمام آنها در اين زمينه تشكر می كنم.

برای اينكه نمايندگان هم دراين زمينه ترغيب و مطلع شوند تمهيداتی را در خصوص آشنايی نمايندگان مجلس با موزه مجلس را پيش بينی كرديم، البته بسياری از نمايندگان محترم در جريان هستند و افراد حوزه های انتخابی خودشان را به موزه می آورند و نخبگان حوزه های انتخابی تعدادقابل توجهی از نمايندگان محترم از موزه بازديد كرده‌اند و اين يك روند رو به رشدی هم دارد و نشانه همكاری و مساعدت نمايندگان محترم با موزه مجلس شورای اسلامی است. طبعا با آشنايی بيشتر نمايندگان فكر می كنيم روند اهدای آثار هم افزايش پيدا كند.

برای روز و هفته موزه در آينده چه اقداماتی داريد؟

ما در كشور يك هفته را به عنوان هفته موزه داريم. ان شاء الله در سال جديد در هفته موزه و روز موزه به شكل فعال تری عمل خواهيم كرد.

منبع: مرکز اسناد مجلس