یک قرن قبل، محله تاریخی چینی‏ها در شهر ریورسایدRiverside ایالت کالیفرنیا پا به عرصه‏ی زندگی گذاشت.
نزدیک به 450 نفر در آپارتمان‏های بالای مغازه‏ها سکونت داشتند و باغچه‏های خود را پرورش داده، در استبل‏ها دام پروری می‏کردند و در معابد خود عبادت می‏کردند. خیابان اصلی آن، خیابان مانگول Mongol مملو از شهروندان سفیدپوست بود که تجارت در آن جریان داشت. رستوران‏های چینی، خشکشویی، بازرگانی، طب سوزنی، پزشکان گیاهی و خانه‏های تریاک وجود داشت.

هنگامی که تقریبا 2،500 کارگر مهاجر در روستا اردو می‏زدند، محصول پرتقال برداشت شده، همه مصرف می‏شد. یک مجسمه‏ی سنگی نگهدار ورودی خیابان است.

بیش از 40 سال از مرگ آخرین شهروند می‏گذرد و چیزی که باقی مانده 2.3 هکتار زمین محصور است که حیات وحش و ‏سرگذشت‏های این منطقه را شکل می‏دهد. ‏سرگذشت‏های مربوط به این منطقه و مردم آن در حال حاضر در یک طرح تاریخ شفاهی به عنوان بخشی از تلاش برای حفظ گذشته‏ی این مکان ضبط می‏شوند.

کریستین لیونCherstin Lyon، دستیاریار تاریم دانشگاه ایالتی کالیفرنیا در سان برناردینیو San Bernardino می‏گوید: «طرح موضوع محله چینی‏های ریورساید برای عموم مردم مهم است.»
لیون و معرفی او به طرح تاریخ شفاهی باعث شد تا دانشجویان‏ این طرح را یک سال پیش با کمک کمیته‏ی «محله چینی‏ها ما را نجات دهید»  با مسئولیت ام. روزالیند ساگارا M. Rosalind Sagaraآغاز کنند که این دست پیش را گرفتن بود.

محله چینی‏ها که در فهرست اماکن تاریخی ملی ثبت شده است، اخیراً به دلیل نقشه‏های پیمانکاری داگ جاکوبDoug Jacob برای ساختن مجتمع پزشکی در آن جا مورد تهدید قرار گرفته است. اواخر سال گذشته، شورای شهر ریورساید مکان دیگری را برای مجتمع پزشکی تعیین و تأیید کرد.

در ماه مارس، شورا از مقامات شهری خواست تا امکان تخریب مکانی به نام لیتل گوم بن Little Gom-Benn را برای ساختن پارک تاریخی فرهنگی بررسی کنند که نهایتاً به تهدید طرح توسعه‏ی چهار دهه‏ی پیش، پس از مرگ جورج وانگGeorge Wong، معروف به وانگ هو لون Wong Ho Leun در سال 1974 پایان داد.

وانگ، آخرین ساکن این منطقه، ملک خود در خیابان‏های تکزکیت Tequesquite‏ و براکتون Brockton را تا زمان مرگ حفظ کرد. آخرین مغازه در سال 1938 بسته شد و ساختمان باقی مانده با نمای آجری بلند در خیابان اصلی، در سال 1977، پس از این که شرکت ساختمانی زمین را خرید، تخریب شد.

لیون گفت که جمع‏آوری تاریخ شفاهی به توجیه این مطلب کمک می‏کند که به چه دلیل این محل باید تبدیل به پارک شود. آنها حداقل 11 مصاحبه برای این طرح ضبط کرده‏اند که شامل تاریخ چینی‏های آمریکا در سایر نقاط ریورساید نیز می‏شود.

محله چینی‏ها اول در مرکز شهر تجلی یافته و خیلی سریع به دلیل آتش‏سوزی تبدیل به خاکستر شده و لیتل گوم بن Little Gom-Benn‏ در سال 1885 در حاشیه‏ی شهر بنا شد.
برخی از این مصاحبه‏ها در رادیوی کایوتی Coyote Radio دانشگاه پخش و در پایگاه الکترونیک آن، csusb oralhistory.org/this place matter یا iTunes نیز منتشر شده است. شنوندگان می توانند این مصاحبه‏ها را در برنامه‏ی رادیویی تاریخ شفاهی مجتمع دانشگاه با عنوان «این مکان اهمیت دارد»  پیدا کنند.

دانشجویان به صورت گروهی روی تحقیقات، برنامه‏ریزی و مصاحبه‏ها کار می‏کردند. آنها امسال سه مصاحبه با مردمی ضبط می‏کنند که از تاریخ شفاهی محله چینی‏ها مطلع هستند یا در حفاظت از این منطقه نقش داشته‏اند.

مدیر بازنشسته‏ی موزه‏ی کلانشهر ریورساید ، ونس موسز Vince Moses  در استودیوی رادیویی کایوتی درباره‏ی کمک مهاجران چینی به صنعت مرکبات ریورساید، حفر محله چینی‏ها و مبارزه برای تحقق آن در اواسط دهه‏ی 1980 سخن گفت.

موسز و کسانی که جزو گروه حفاظت بودند هنگامی وارد عمل شدند که تاریخ‏نویس محلی، هری لاوتونHarry Lawton، متوجه تخریب قریب الوقوع شد.

آنها مقامات شهر و شهرستان را متقاعد کرده بودند تا از حفر حمایت کنند و این قبل از آن بود که دفتر آموزش شهرستان ریورساید در 7 هکتار منطقه ساخت و ساز کرده یا آن را تبدیل به پارکینگ کند. موسز گفت که دفتر شهرستان، اندازه‏ی پارکینگ‏ها را کوچک‌تر کرد تا قلب تاریخی محله‏چینی‏ها را حفظ کند.

او، مدتی کوتاه قبل از ضبط گفت: «البته، ما، نگران بودیم که شواهد باستان‏شناختی این مکان تخریب شوند. در 27 می، مدیر ارشد CSUSB، بلانکا گارسیا بارون Blanca Garcia-Barron، شهروند 28 ساله‏ی ساکن ریالتو Rialto، با شهروند ریورساید به نام فیلیس سالیناسPhyllis Salinas، دختر نماینده‏ی مرحوم شورای ریورساید، جانی سوتلوJohnny Sotelo، در گاراژ سالیناس مصاحبه کرد.

سالیناس در حالی که پشت میز نشسته و میکروفون به یقه‏اش چسبیده بود، در مورد مادربزرگش، فلیسیانا اسکوبدو سوتلوFeliciana Escobedo-Sotello– شفا دهنده‏ای به نام سوبادورا sobadora، یا ماساژور، صحبت کرد که به صورت هفتگی برای خرید گیاهان دارویی برای ساختن ضماد، پماد و چای برای مشتریانش در دهه‏ی 1920 تا اوایل دهه‏ی 1940 به محله چینی‏ها رفت و آمد داشت.

سالیناس 62 ساله، در دهه‏ی 50 یا 60 پدرش را دیده بود که با وانگ صحبت می‏کرد، در حالی که او در ماشین خارج از محله چینی‏ها نشسته بود. حداقل یک مرد دیگر هم با آنها بود، کسی که او معتقد است شهروند آن منطقه بوده است. مردی که تفنگی بزرگ با خود حمل کرده و از وانگ حمایت می‏کرد، کسی که همچنان مراقب آن منطقه بود و بچه‏ها را از محله چینی‏ها و قبرستان اولیوودOlivewood‏ در نزدیکی آن منطقه دنبال می‏کرد؛ حتی اگر به قیمت شلیک چند گلوله تمام می‌شد.

سالیناس گفت می‏خواهد تاریخ محلی را به افراد تازه‏وارد به شهر منتقل کند. آنها به دلیل مشغله‏ی شروع یک زندگی جدید زمان کافی ندارند تا تاریخ غنی شهر را مطالعه کنند. سالیناس بیشتر ناراحت است که محله چینی‏ها حفظ نشده‏است؛ خصوصاً به خاطر آن که برخی که تاریخ آن را به خاطر می‏آورند یا در گذشته‏اند یا از این مکان دور شده‏اند.

او گفت: «افراد زیادی شهر را ترک کرده‏اند. ‏سرگذشت شهر نیز با آنها رفته است.»

منبع: پرس انترپرایز